tag:blogger.com,1999:blog-27977936259037639742024-03-13T10:16:21.866-07:00Μονοπάτια της γνώσηςΠάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.comBlogger26125tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-26456134488499299952018-11-01T06:38:00.001-07:002018-11-01T06:56:45.231-07:00Γ. Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1750-2015<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: #ead1dc; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης </span><br />
<a href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=102022d71d&e=5c49b33e1f"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjyuUqEnixt0xZhP151Yeo5Q-QMTZPJX3R6_fI3cT5fjV1VNjaNPhL9q3eD23kLJgVHSmvKDdnrfoZR8lp3KZ1Sj1AzmaBVe9Ef5gsv5I3WME1pWkJ_gcvQ8ibEYcIc82p0MKKWgf0tD4F5Go7cxqS9cgU4qJkNNzHWN2LmGradORfuXuDbqDajpEv-8E6pQDgk2XhXOPe1J00F1rZdzmwQuFJ65XWHPA=s0-d-e1-ft" /></a><br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<a href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=5e9dbfd9c7&e=5c49b33e1f"><img height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjdq55Ga01qhZ-_lpqdEGU4oaz0fDEgEFqDmOJLgspMbLe49gYD32F-TflF2pmLqcKeCJQZqTybk3o4j8pz-kL_XIjyoJm2KONODdUDVTApYln8M7N7UrMhZXXFCDfSqQZRvOO2C7Fyt_oDFAP0LPScDDQ_1w1jnpP3dl_ru-4vxt3YY0djeK8E5xzynitybnfagnSalGtrkhhsMIvPY0bbIzekzF1NuA=s0-d-e1-ft" width="214" /></a></div>
<span style="background-color: #ead1dc;">ΣΕΙΡΑ | <a href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=efd4df81ab&e=5c49b33e1f">ΙΣΤΟΡΙΑ </a></span><br />
<div>
<br />
<b>Γ. Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ </b><br />
Ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας<br />
1750-2015 <br />
<i>ΝΕΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ</i><br />
<div>
σελ. 976, σχήμα 17Χ24, τιμή: 45 ευρώ </div>
<div>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης </span></div>
<div>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span><span style="background-color: #ead1dc;">Κυκλοφορεί Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2018</span><br />
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #a64d79; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: x-large;"><b>Το</b></span> ελληνικό κράτ<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">ος δημιουργείται το 1828 εκ του μηδενός και αλλάζει ριζικά την ζωή των ανθρώπων που το δημιούργησαν με την φαντασία τους και με την επαναστατική τους πράξη.</span></div>
<div style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: justify;">
Τους επιβάλλει την αυθεντία και την νομιμότητά του, την βία και την εξουσία του· ελέγχει την αναμεταξύ τους βία· τέμνει, δικάζει και τιμωρεί· εκπαιδεύει τους νέους και τις νέες, τους μαθαίνει τον νόμο, την τάξη, την υποταγή, τον πατριωτισμό. Και εκείνοι, με την σειρά τους, απορρίπτουν αυτό το κράτος υποκύπτοντας, το στελεχώνουν για να το χρησιμοποιούν εναντίον αλλήλων, το περιβάλλουν με τα εθνικά σύμβολα και το στηρίζουν, το διεκδικούν και εξεγείρονται για να το καταλύσουν και να το θεσμίσουν εξ υπαρχής. Εκείνοι διατυπώνουν τις εθνικιστικές του φαντασιώσεις, εκείνες μεταδίδουν στα παιδιά τους τις αλυτρωτικές του προσδοκίες και, όλοι μαζί, ακολουθούν τις σημαίες του, τροφοδοτούν με φόρους τα ταμεία του και με αίμα τους πολέμους του.</div>
<div style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;">~~~~~~</span></div>
<div style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: justify;">
Γράφοντας το βιβλίο αυτό, σκοπός μου δεν ήταν να διηγηθώ <b>«τι έγινε»</b>, αλλά να κατανοήσω το <b>«γιατί έγινε»</b>. Δεν ήταν να διηγηθώ μια ιστορία, αλλά να την ερμηνεύσω. Να εξηγήσω την Ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας με τους Έλληνες να φαντάζονται μιαν από τις πρωιμότερες δημοκρατίες στον κόσμο και να την διαμορφώνουν βυθισμένοι σε εξάρσεις ενθουσιασμού και σε εμφύλια μίση, να παλεύουν με την αστάθεια που τους επέβαλλε η μοίρα της χώρας, η θέση της στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, και να σκορπούν το αίμα τους αντιμετωπίζοντας αυτοκρατορίες και αψηφώντας υπερδυνάμεις.</div>
<div style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: justify;">
Και με αυτήν την Ιστορία, ήθελα να μιλήσω όχι μόνο στον ιστορικό, στον ανθρωπολόγο, στον οικονομολόγο, αλλά και στις μαθήτριες και στους φοιτητές και στους γενικούς αναγνώστες, αυτούς που αγαπούν το διάβασμα ή και όσους ακόμη δεν το συνηθίζουν. Είναι τα πρόσωπα που περιδιαβάζουν συνεχώς στην σκέψη του κάθε συγγραφέα και οδηγούν το χέρι και την καρδιά του. Είναι τα πρόσωπα που έχουν από τον συγγραφέα μόνο δύο απαιτήσεις: να μοιραστεί μαζί τους την όποια γνώση του, προσφέροντάς τους και ολίγη ευχαρίστηση. Δύο μόνο απαιτήσεις, αλλά μεγάλες: επιβάλλουν στον συγγραφέα σαφήνεια, απλότητα και καλαισθησία γραφής. Επειδή αυτοί είναι οι μόνοι τρόποι που έχει ένας συγγραφέας για να πλησιάσει πραγματικά τον αναγνώστη, την αναγνώστρια – κοιτάζοντάς τους στα μάτια.</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;">~~~~~~</span></div>
<div style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: justify;">
Ο ιστορικός Γ. Β. Δερτιλής, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει εκλεγεί καθηγητής στην ÉHÉSS (Παρίσι, 2000-2010), καθώς και επισκέπτης καθηγητής στο Harvard, στην Οξφόρδη και στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Φλωρεντίας. Βιβλία και άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες γλώσσες. </div>
<div style="text-align: right;">
<a href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=cad6405c4d&e=5c49b33e1f"><span style="color: #0b5394;"><b>www.dertilis-history.gr</b></span></a></div>
<br /></div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-89315833843744985272018-10-25T02:56:00.003-07:002018-10-25T05:23:53.572-07:00ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΙΤΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ "Περί βεβαιότητος"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
<b><span style="background-color: #a64d79; color: white;"> ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ </span></b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVaZLkeclOZdsVhnqMH06U7-JOHKsZFYt0zzbmqZ6a3WAEPIf3weS46ZJBLWS3fpPNXpbAfStRX-83F0T6f_rMc8Sm_uMdcNEUXJph9JjZoRX2tZthNxGZXknXmRYYmxkwDA1ykJG-pzHr/s1600/unnamed.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="103" data-original-width="132" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVaZLkeclOZdsVhnqMH06U7-JOHKsZFYt0zzbmqZ6a3WAEPIf3weS46ZJBLWS3fpPNXpbAfStRX-83F0T6f_rMc8Sm_uMdcNEUXJph9JjZoRX2tZthNxGZXknXmRYYmxkwDA1ykJG-pzHr/s1600/unnamed.png" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<br /></div>
ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΙΤΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ<br />
<b><span style="color: #444444;">Περί βεβαιότητος</span></b><br />
Μετάφραση: Μιλτιάδης Ν. Θεοδοσίου<br />
<div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="color: #444444;">Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης</span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<img height="320" src="https://www.cup.gr/wp-content/uploads/2018/06/vittgkensteinSITE.png" width="269" /></div>
<br />
Διαβάστε την εισαγωγή του μεταφραστή, <a href="https://www.cup.gr/wp-content/uploads/2018/06/EISAGWGH-PART.pdf">εδώ</a><br />
<br />
Διαβάστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο, <a href="https://www.cup.gr/wp-content/uploads/2018/06/%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9_1-35.pdf">εδώ</a><br />
Τιμή: 12,60€ 14,00€ -10%<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="color: #a64d79; font-size: x-large;"><b>Μ</b></span>ολονότι υπό μία έννοια ο τίτλος είναι παραπλανητικός λόγω της μονομέρειάς του, το Περί βεβαιότητος έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως έργο πάνω στη γνωσιολογία, έργο το οποίο εγκαινιάζει νέες γραμμές σκέψης πάνω στις έννοιες της γνώσης, της αμφιβολίας και της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων.</span><br />
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWVrMl9FPnBnPgD_0yihiTEUgE1Ym7xTG6DQ-GqAK84KjwvOsfYLykM4TxX-MvJA8HzRZz1jjbBitzSEnoX9rpyWVq5hWkQNC5vU0SRP4xNzgT2GxMoBnTxhk0IYmWHkcUQlhMzeNd7qtf/s1600/1387683_36.-Ludwig-Wittgenstein.-CC-BY-SA_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="417" data-original-width="540" height="154" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWVrMl9FPnBnPgD_0yihiTEUgE1Ym7xTG6DQ-GqAK84KjwvOsfYLykM4TxX-MvJA8HzRZz1jjbBitzSEnoX9rpyWVq5hWkQNC5vU0SRP4xNzgT2GxMoBnTxhk0IYmWHkcUQlhMzeNd7qtf/s200/1387683_36.-Ludwig-Wittgenstein.-CC-BY-SA_1.jpg" width="200" /></a></div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Αλλά και ανεξάρτητα από τη συμβολή του στην άρθρωση γνωσιοθεωρητικών θέσεων, το βιβλίο αποτελεί σαφώς το τρίτο αριστούργημα του Βίττγκενσταϊν (μετά το Τρακτάτους και τις Φιλοσοφικές έρευνες), επεκτείνοντας και διευρύνοντας τους βιττγκενσταϊνικούς στοχασμούς πάνω στη γλώσσα, τη λογική και την ανθρώπινη ζωή.</span></div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο πλούτος των παρατηρήσεων, η φιλοσοφική γονιμότητα των ερωτήσεων και των διαφορετικών απαντήσεων, αλλά και η ποικιλία των θεματικών που θίγονται στις σημειώσεις αυτές, όχι μόνο επιβεβαιώνουν έναν τέτοιο χαρακτηρισμό αλλά επιτρέπουν επίσης στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την πορεία της σκέψης ενός μεγάλου φιλοσόφου. Στις σημειώσεις αυτές θίγονται οι προβληματικές του ιδεαλισμού και του σκεπτικισμού, η έννοια και ο ρόλος της αμφιβολίας, η έννοια της γνώσης και η θεμελίωσή της, η έννοια της δικαιολόγησης και της τεκμηρίωσης των εμπειρικών πεποιθήσεων, όπως και πολλά άλλα γνωσιολογικά ζητήματα, πέρα από την εμβληματική έννοια της βεβαιότητας, που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των φιλοσοφικών ερευνών του βιβλίου.</span></div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">
<br /><b><span style="color: #444444;">Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης κυκλοφορούν, στη σειρά Φιλοσοφία της Επιστήμης:</span></b><br /><br />Ludwig Wittgenstein<br />ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ<br />μετάφραση: Κωστής Μ. Κωβαίος<br /><br />Stuart G. Shanker<br />Ο WITTGENSTEIN ΚΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ<br />πρόλογος-μετάφραση-υποσημειώσεις: Κωστής Κωβαίος<br /><br /><b><span style="color: #666666;">ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ</span></b><br />Εισαγωγή του μεταφραστή<br />Πρόλογος των επιμελητών της πρωτότυπης έκδοσης<br />Περί βεβαιότητος<br />Ευρετήριο ονομάτω</span>ν</div>
<div>
<br /></div>
<div>
_________</div>
<div>
<a href="https://www.cup.gr/book/peri-veveotitos/">https://www.cup.gr/book/peri-veveotitos/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-75844199979803474632018-10-20T04:20:00.001-07:002018-10-20T04:20:08.540-07:00Σωκράτης (469-399 π.Χ.) - «Η μόρφωση είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς...<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="_1dwg _1w_m _q7o" style="padding: 12px 12px 0px;">
<div>
<div class="e_il5smvw38 i_il5smsioj clearfix" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: inherit; font-size: 12px; margin-bottom: -1px; zoom: 1;">
<div class="clearfix k_il5smvxv_" style="font-family: inherit; margin-bottom: -6px; zoom: 1;">
<a aria-describedby="u_dg_1" aria-hidden="true" aria-owns="" class="_5pb8 o_il5smsiok _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"m"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100003218194034&extragetparams=%7B%22__tn__%22%3A%22%2Cdm-R-R%22%2C%22eid%22%3A%22ARDB2Binlrm-YlnNCfwSLe07zQsUH4kJTZbOkUlfYTFqgH8GhDAPWsip52EmU1aSwzktTfX3bmXVUq5Y%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100003218194034&fref=nf&__tn__=%2Cdm-R-R&eid=ARDB2Binlrm-YlnNCfwSLe07zQsUH4kJTZbOkUlfYTFqgH8GhDAPWsip52EmU1aSwzktTfX3bmXVUq5Y" id="js_8tf" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration-line: none;" tabindex="0" target=""><div class="_38vo" style="font-family: inherit; position: relative;">
<div style="font-family: inherit;">
<img alt="" aria-label="βερα τζουμελεα" class="_s0 _4ooo _5xib _5sq7 _44ma _rw img" role="img" src="https://scontent.fath7-1.fna.fbcdn.net/v/t1.0-1/p50x50/28056748_1537183319732260_916446301771772091_n.jpg?_nc_cat=107&_nc_ht=scontent.fath7-1.fna&oh=35ec8379a3d570b7d95bdebe9d17d272&oe=5C882C4F" style="border-radius: 50%; border: 0px; display: block; height: 40px; overflow: hidden; width: 40px;" /></div>
</div>
</a><div class="clearfix _42ef" style="font-family: inherit; overflow: hidden; zoom: 1;">
<div class="rfloat _ohf" style="float: right; font-family: inherit;">
</div>
<div class="l_il5smvxw0" style="font-family: inherit; padding-bottom: 6px;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_6a _5u5j" style="display: inline-block; font-family: inherit; width: 428px;">
<div class="_6a _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; height: 40px; vertical-align: middle;">
</div>
<div class="_6a _5u5j _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; vertical-align: middle; width: 428px;">
<h5 class="_14f3 _14f5 _5pbw _5vra" data-ft="{"tn":"C"}" id="js_7qo" style="font-family: inherit; font-size: 14px; font-weight: normal; line-height: 1.38; margin: 0px 0px 2px; padding: 0px 22px 0px 0px;">
<span class="fwn fcg" style="color: #616770; font-family: inherit;"><span class="fwb fcg" data-ft="{"tn":";"}" style="font-family: inherit; font-weight: 600;"><a data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARR29xsgvvU_pwkk86AbaGYINWhfjC2mPOBi6xzoBaQWmuyidM8kpVatPBRAa2RyJvE" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100003218194034&extragetparams=%7B%22__tn__%22%3A%22%2CdC-R-R%22%2C%22eid%22%3A%22ARAkgPpqVstVBNt2NrhW4A2-sybtEtA7grYfDxr0SDJvIIvVxQRrkiETXkTk-TxalfKO3_UQStIw8kvu%22%2C%22hc_ref%22%3A%22ARR29xsgvvU_pwkk86AbaGYINWhfjC2mPOBi6xzoBaQWmuyidM8kpVatPBRAa2RyJvE%22%2C%22fref%22%3A%22nf%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100003218194034&__tn__=%2CdC-R-R&eid=ARAkgPpqVstVBNt2NrhW4A2-sybtEtA7grYfDxr0SDJvIIvVxQRrkiETXkTk-TxalfKO3_UQStIw8kvu&hc_ref=ARR29xsgvvU_pwkk86AbaGYINWhfjC2mPOBi6xzoBaQWmuyidM8kpVatPBRAa2RyJvE&fref=nf" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;">Βερα Τζουμελεα</a></span></span></h5>
<div class="_5pcp _5lel _2jyu _232_" data-testid="story-subtitle" id="feed_subtitle_247;100003218194034;1839547122829210;1839547122829210;1540025444:-5742484593234428852:5:0" style="color: #616770; font-family: inherit; position: relative;">
Ν.Μάκρη</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<img height="160" src="https://scontent.fath7-1.fna.fbcdn.net/v/t1.0-0/p261x260/44464170_1839546676162588_2370170637076398080_n.jpg?_nc_cat=101&_nc_ht=scontent.fath7-1.fna&oh=ea4959de2db4f91f03b1649062c2f2b4&oe=5C3D28BB" width="320" /></div>
<div class="_5pbx userContent _3576" data-ad-preview="message" data-ft="{"tn":"K"}" id="js_7qq" style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-top: 6px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_5bcb0de3939477524756191" style="display: inline;">
<div class="_5pbx userContent _3576" data-ad-preview="message" data-ft="{"tn":"K"}" id="js_7qq" style="line-height: 1.38; margin-top: 6px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_5bcb0de3939477524756191" style="display: inline;">
<div style="margin-bottom: 6px;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #a64d79; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Ό</b></span><span style="color: #1d2129; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">ταν ρώτησαν το Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου, δεν ανέφερε </span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">τίποτε για τη συσσώρευση γνώσεων. «Η μόρφωση είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς...</span></div>
<span style="color: #1d2129; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><div style="text-align: justify;">
«Ποιους ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;</div>
<div style="text-align: justify;">
1. Πρώτα απ' όλους αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις, αντί να ελέγχονται από αυτές...</div>
<div style="text-align: justify;">
2. Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα και λογική...</div>
<div style="text-align: justify;">
3. Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές...</div>
<span class="text_exposed_show" style="display: inline;"><div style="text-align: justify;">
4. Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα...</div>
<div style="text-align: justify;">
5. Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους...</div>
<div style="text-align: justify;">
6. Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες και τις αποτυχίες τους...</div>
<div style="text-align: justify;">
7. Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους...» </div>
<div style="text-align: right;">
Σωκράτης (469-399 π.Χ.)</div>
</span></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-64776296375772652462018-10-08T06:16:00.002-07:002018-10-08T06:16:35.508-07:00Ζακ Ντεριντά (Jacques Derrida) 1930 – 2004, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους φιλόσοφους και ιδρυτής της σχολής της «αποδόμησης»<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: #a64d79; font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: justify;"><b><span style="color: white;"> Φιλοσοφική Σκέψη </span></b></span><br /><br /><div style="text-align: center;">
<img height="146" src="https://cdn.sansimera.gr/media/photos/main/Jacques_Derrida.jpg" width="200" /></div>
<div style="text-align: center;">
Ζακ Ντεριντά</div>
<br /><div style="text-align: justify;">
<span style="color: #a64d79; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Ο</b></span><span style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif;"> Ζακ Ντεριντά (Jacques Derrida) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους φιλόσοφους και ιδρυτής της σχολής της «αποδόμησης».</span></div>
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><div style="text-align: justify;">
Γεννήθηκε στις <a href="https://www.sansimera.gr/almanac/1507">15 Ιουλίου</a> του 1930 στο Ελ Μπιάρ της Αλγερίας. Στα μαθητικά του χρόνια δημοσίευε ποιήματά του σε βορειοαφρικανικά περιοδικά, ενώ το ζωηρό ενδιαφέρον του για τη φιλοσοφία τον οδήγησε το 1952 στην Ecole Normale Superieure, απ’ όπου και πήρε το πτυχίο του στο συγκεκριμένο τομέα. Στην περίοδο των σπουδών του είχε την ευκαιρία να συνδεθεί στενά με κορυφαίους διανοητές, όπως ο Μπουρντιέ και ο Φουκώ.</div>
<div style="text-align: justify;">
Από το 1960 δίδαξε Γενική Φιλοσοφία και Λογική στη Σορβόνη, το 1965 πήγε στην Ecole Normale Superieure και από το 1983 ήταν στην Ecole Des Hautes Etudes. Επίσης, δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια.</div>
<div style="text-align: justify;">
Παράλληλα, αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των μεταναστών στη Γαλλία, κατά του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων της Νότιας Αφρικής και για την αποφυλάκιση αντικαθεστωτικών στην κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η προσφορά τού Ζακ Ντεριντά στη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη θεωρείται σημαντικότατη. Η θεωρία του είναι δυσκολονόητη, αλλά τον καθιέρωσε ως ένα από τους πιο γνωστούς φιλόσοφους του 20ου αιώνα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η «θεωρία της αποδόμησης» υποστηρίζει ότι κάθε κείμενο αποτελείται από στρώματα εννοιών, απόρροια πολιτιστικών και ιστορικών διαδικασιών, συνεπώς το νόημά του δεν είναι οριστικό, αλλά συνάρτηση της ερμηνείας που του δίνει ο αναγνώστης του. Έτσι, ένας αναγνώστης μπορεί να διερευνήσει τα κρυμμένα νοήματα ενός κειμένου, τα οποία μπορεί να μην γνωρίζει ούτε ο συγγραφέας. Η θεωρία αυτή στρατηγικής ανάλυσης εφαρμόζεται στη λογοτεχνία, στη γλωσσολογία, στη φιλοσοφία και σε άλλες επιστήμες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Οι επικριτές τού Ζακ Ντεριντά χαρακτήρισαν τις θεωρίες του από «παράλογες» ως «αντιδραστικές». Όμως, οι επικρίσεις δεν μείωσαν το κύρος του στους ακαδημαϊκούς κύκλους και ήταν τόσο γνωστός που το 2003 η ζωή του απαθανατίστηκε κινηματογραφικά σ’ ένα βιογραφικό ντοκιμαντέρ.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Ζακ Ντεριντά πέθανε στις <a href="https://www.sansimera.gr/almanac/0810">8 Οκτωβρίου</a> του 2004, ύστερα από μακροχρόνια μάχη με την επάρατο νόσο.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
___________</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://www.sansimera.gr/biographies/7">https://www.sansimera.gr/biographies/7</a></div>
</span></div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-9369398580389854432018-10-07T03:06:00.001-07:002018-10-07T03:06:17.515-07:00Στη δίνη του Ανθρωπόκαινου κυκλώνα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="field field-name-field-category-ref field-type-entityreference field-label-hidden news_section_link" style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; line-height: 1em; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;">ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ</span></div>
</div>
</div>
<b><span style="background-color: #741b47; color: white;"> επιστήμη, άνθρωποι, πλανήτης </span></b><div>
<br /><div class="content" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field field-name-field-image field-type-image field-label-hidden news_image" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="file file-image file-image-jpeg" id="file-227133" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<h2 class="element-invisible" style="clip: rect(1px, 1px, 1px, 1px); font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 23px; height: 1px; line-height: 26px; margin: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; position: absolute !important; text-align: justify;">
<a href="http://www.efsyn.gr/file/90-epistimijpg" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #007dae; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none;">90-epistimi.jpg</a></h2>
<div style="text-align: center;">
<img height="213" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/styles/teaser_big/public/field/image/2018-10/90-epistimi.jpg?itok=wXPSsrRG" width="320" /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="article_meta" style="color: #999999; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin: 10px 0px 8px; padding: 0px; text-align: justify;">
06.10.2018, <span class="field field-name-field-tag-refs field-type-entityreference field-label-inline" style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span> </span></div>
Γράφει ο <br />Σπύρος Μανουσέλης *<br /><br /><br /><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #a64d79; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Ο</b></span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">υδείς αμφισβητεί, σήμερα, την τεχνοεπιστημονική ικανότητα του είδους μας να υλοποιήσει το όνειρο (ή τον εφιάλτη) της «μετα-ανθρώπινης» κατάστασης. Πολυάριθμες και σοβαρές αντιρρήσεις, αντίθετα, μπορούν να διατυπωθούν σχετικά με τις σκοτεινές πολιτικές σκοπιμότητες, καθώς και την πραγματική ιστορική αναγκαιότητα του επικείμενου βιολογικού επανασχεδιασμού του ανθρώπινου είδους· μία επιλογή χωρίς επιστροφή, άπαξ και ξεκινήσει.</span></div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;">Για το συλλογικό φαντασιακό των δυτικών κοινωνιών, η επιστημονική έρευνα της πραγματικότητας έχει αξία και νόημα μόνο στο μέτρο που μας αποκαλύπτει τους «αιώνιους» και «αμετάβλητους» νόμους της φύσης, οι οποίοι μας επιτρέπουν να προβλέπουμε με ακρίβεια τα μελλούμενα. </em><em style="margin: 0px; padding: 0px;">Στο σημερινό και το επόμενο άρθρο θα αναζητήσουμε κάποιες εύλογες επιστημονικά απαντήσεις στο φαινομενικά φουτουριστικό ερώτημα αν η πορεία προς τη «μετα-ανθρώπινη κατάσταση» πρέπει να θεωρείται όχι μόνο τεχνολογικά εφικτή, αλλά και βιολογικά ή ιστορικά αναπόφευκτη. Αν δηλαδή, στις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες της Ανθρωπόκαινου εποχής, ο επανασχεδιασμός και η (αυτο-)μετεξέλιξη του ανθρώπινου είδους αποτελεί όντως επαρκή συνθήκη για την επιβίωσή μας.</em></div>
<h4 style="color: crimson; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 19px; line-height: 20px; margin: 1.3em 0px; padding: 0px; text-align: center; text-shadow: grey -1px -1px 1px;">
<div style="text-align: justify;">
Οι βιοπολιτικές επιλογές υποβάθμισης</div>
<div style="text-align: justify;">
και απαξίωσης της ανθρώπινης ζωής</div>
</h4>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Υπάρχει κάτι βαθύτατα άρρωστο και ολοφάνερα παθολογικό στις σημερινές κοινωνίες της διαρκούς απορρύθμισης, της παγκοσμιοποίησης δηλαδή των τοπικών κρίσεων που προκύπτουν από τη νεοφιλελεύθερη ασυδοσία των αγορών και τον ανορθολογικό οικονομικό ανταγωνισμό. Αυτή η παθολογία, ωστόσο, δεν εκδηλώνεται μόνο στις εμφανώς μη λειτουργικές κοινωνικοοικονομικές υποδομές, αλλά αντανακλάται και στη γενικευμένη δυσφορία των ανθρώπων, που με τη σειρά της ανατροφοδοτεί και επιτείνει όχι μόνο την υποκειμενική κατάρρευση αλλά και την κοινωνική αποσύνθεση. Μια πρωτοφανής μαζική ψυχολογική-βιολογική έκπτωση του ανθρώπινου δυναμικού, που συντελείται, παραδόξως, κατά την ακμή της Ανθρωπόκαινου, τη γεωλογική εποχή της σχεδόν απόλυτης κυριαρχίας του είδους μας. Μια πλανητικών διαστάσεων ανθρωπιστική κρίση, που επιχειρούμε ατελέσφορα να τη θεραπεύσουμε με τα νόμιμα ψυχοκατασταλτικά «ναρκωτικά»: από την αναξιοκρατική και άρα ανάξια κοινωνική, επαγγελματική ή οικονομική επιτυχία μέχρι τις πολυποίκιλες καταναλωτικές απολαύσεις.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Κι όταν, όπως όλο και συχνότερα διαπιστώνουμε, αυτές οι ψευδαισθητικές «θεραπείες» αποτυγχάνουν, οι άνθρωποι καταφεύγουν μαζικά σε κάποια ιδιωτική εικονική πραγματικότητα ή, στις πιο ακραίες περιπτώσεις, σε αυτοκαταστροφικές πρακτικές (αλκοόλ, ναρκωτικά). Ο μετανεωτερικός «Παράδεισος» των αγορών είναι μια καλοσχεδιασμένη πλανητική φυλακή, ένα αόρατο μεταλλικό κλουβί από το οποίο δεν επιτρέπεται να διαφύγει κανείς, ούτε καν οι φύλακες.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Αν όντως είναι αυτά τα συμπτώματα της σημερινής ανθρωπιστικής κρίσης, τότε ποια μπορεί να είναι η έξοδος από το κοινωνικοπολιτικό και βιο-οικολογικό αδιέξοδο, που όπως είδαμε είναι αποκλειστικά ανθρωπογενές; Μήπως τελικά έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν αναφανδόν και επενδύουν αποκλειστικά σε μια βιοτεχνολογική «τελική λύση» του πλανητικού προβλήματος Ανθρωπος;</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Μπορούμε, άραγε, βασιζόμενοι στις διαθέσιμες τεχνοεπιστημονικές μας δυνατότητες και στις τρέχουσες βιοπολιτικές επιλογές μας να προδιαγράψουμε ή, έστω, να προβλέψουμε με σχετική ακρίβεια την εξελικτική πορεία του είδους μας; Σε πολύ πιο «αθώες» ιστορικές εποχές, οι άνθρωποι εναπόθεταν τις αγωνίες και τις ελπίδες τους για το μέλλον στη θεϊκή πρόνοια και βούληση και, κυρίως, στη δήθεν υπερφυσική ικανότητα ορισμένων εκλεκτών ανθρώπων να γνωρίζουν και να ερμηνεύουν, εκ των προτέρων, τα θεϊκά σημεία.</div>
<h5 style="color: crimson; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 17px; line-height: 18px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Μαντικές προφητείες και επιστημονικές προβλέψεις</h5>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Μάντεις και προφήτες διέθεταν υποτίθεται το χάρισμα να διαβάζουν τα «σημεία των καιρών» και να τα μεταφράζουν σε προβλέψεις για «τα εσόμενα» και χάρη σε αυτή τη «μαγική» ικανότητά τους μπορούσαν να προβλέπουν και, ενίοτε, να επηρεάζουν τα ανθρώπινα πράγματα. Στις νεωτερικές κοινωνίες, ωστόσο, η πρόβλεψη των μελλοντικών γεγονότων έχει ανατεθεί αυτεπαγγέλτως στο νέο επιστημονικό «ιερατείο», το οποίο προτιμά να ανακοινώνει τους επιστημονικούς χρησμούς του για το μέλλον σε συνέδρια, σε ειδικές διεθνείς και εθνικές επιτροπές και μόνο κατόπιν στα ΜΜΕ.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Δυστυχώς όμως, οι προβλεπτικές ικανότητες της εμπειρικής επιστήμης είναι γνωστικά πεπερασμένες, μεθοδολογικά περιορισμένες και άρα πολύ συχνά αμφισβητήσιμες από τους εκπροσώπους κάποιων διαφορετικών άλλα εξίσου αναγνωρισμένων επιστημονικών «ιερατείων». Επιπλέον, όπως συνέβαινε και κατά το προεπιστημονικό παρελθόν, αυτοί οι επιστημονικοί «χρησμοί» είναι συνήθως διατυπωμένοι σε μια τόσο σκοτεινή γλώσσα, ώστε είναι αδύνατον για τους περισσότερους κοινούς θνητούς, δηλαδή για τους μη ειδικούς, να τους κατανοήσουν. Εδώ τελειώνουν, όμως, και οι όποιες αναλογίες αναφορικά με τη γνωστική-κοινωνική λειτουργία των προβλέψεων στην Επιστήμη και τη Μαντική, διότι αντίθετα με τις μαντικές προγνώσεις οι επιστημονικές προβλέψεις δεν είναι συνήθως αυθαίρετες, ούτε και στηρίζονται σε δι’ επιφοιτήσεως θεϊκές αποκαλύψεις σε ένα άτομο, αλλά βασίζονται στη συλλογική εμπειρική έρευνα, τα πορίσματα της οποίας δεν είναι θέσφατα, αφού μπορούν κάλλιστα να διαψευστούν ή να επαληθευτούν από άλλους επιστήμονες.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Αν και περιορισμένης γνωστικής εμβέλειας, οι προβλεπτικές ικανότητες της επιστήμης είναι λοιπόν πάντοτε το τελικό προϊόν της αυστηρής επιστημονικής μεθόδου και σκέψης: όσο καλύτερα γνωρίζουμε τις παραμέτρους ή τις μεταβλητές που διαμορφώνουν τη δομή, τη συμπεριφορά ή τη δυναμική ενός συστήματος τόσο πιο ακριβείς θα είναι και οι προβλεπτικές μας ικανότητες. Συνεπώς, οι επιστημονικές προβλέψεις σχετικά με τη δυναμική και την εξέλιξη των πολύπλοκων φυσικών φαινομένων δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως απόλυτες αλήθειες, όχι μόνο γιατί εξαρτώνται από τις μέχρι σήμερα γνώσεις μας που, όντας πεπερασμένες, δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε ποτέ όλες τις μεταβλητές ή τις εμπλεκόμενες παραμέτρους αλλά και, επιπλέον, επειδή αγνοούμε τις αρχικές συνθήκες που δημιούργησαν αυτά τα φαινόμενα. Γι’ αυτό ακριβώς μας είναι τόσο δύσκολο να προβλέπουμε με ακρίβεια π.χ. τους σεισμούς, την πλανητική οικονομική πορεία ή τη μελλοντική εξέλιξη ενός ζωικού είδους!</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Η επίγνωση αυτών των εγγενών και ανυπέρβλητων επιστημολογικών περιορισμών θα πρέπει ή μάλλον θα έπρεπε, εκ των πραγμάτων, να αποτελεί το μέτρο της αξιοπιστίας των προτεινόμενων «τελικών λύσεων» για την αειφόρο μελλοντική ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους. Πράγματι, για τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, η μη προβλέψιμη δυναμική, η δυνατότητα αυτοοργάνωσης και η δομική-λειτουργική αυτονομία των πολύπλοκων συστημάτων δεν θεωρούνται πλέον «εξαιρέσεις»: δηλαδή μεμονωμένα ή επουσιώδη φυσικά φαινόμενα τα οποία μπορούμε εύκολα να τα παραβλέπουμε όταν δεν καταφέρνουμε να τα αναγάγουμε σε λίγες απλές και πολύ πιο θεμελιώδεις δομές.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Αντίθετα, αυτές οι δήθεν εξαιρέσεις μας επέτρεψαν να συνειδητοποιήσουμε τα περίπλοκα «προ-γνωστικά» προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όταν περιγράφουμε τέτοια πολύπλοκα φαινόμενα, χωρίς να καταφεύγουμε στις παραμορφωτικές απλοποιήσεις του χθες. Οι έννοιες της σχετικής «αυτονομίας», αλλά και της εξελικτικής «πολυπλοκότητας» και των αμφίδρομων σχέσεων των έμβιων όντων με τα οικολογικά τους περιβάλλοντα αποτελούν την προϋπόθεση για την κατανόηση της ζωής.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Εξάλλου, αυτή η νέα γνωστική και μεθοδολογική προσέγγιση που πλέον επιβάλλεται από την ευρύτερη αποδοχή και κυρίως τη συστηματική εφαρμογή αυτών των εννοιών στη μελέτη της πραγματικότητας, ενδέχεται να αποδειχτεί επίσης και ως η αναγκαία θεραπευτική αγωγή για να απαλλαγούμε από τις παραπλανητικές «μονοθεϊστικές» ψευδαισθήσεις αιώνων: από την απόλυτη βεβαιότητα ή, μάλλον, την απλοϊκή πίστη στη μία και μοναδική και άρα διαχρονική εξ αποκαλύψεως «Αλήθεια», η οποία επειδή υποτίθεται ότι εξηγεί τα πάντα μπορεί να δικαιολογεί -και τελικά να νομιμοποιεί!- τα πιο αποτρόπαια ανθρώπινα εγκλήματα και καταστροφές. Αδιάφορο αν πρόκειται για θρησκευτικά, ιστορικοπολιτικά εγκλήματα ή για τις Ανθρωπόκαινες καταστροφές του οικολογικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.</div>
<h5 style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 17px; line-height: 18px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: #741b47;">Η «Μετα-ανθρώπινη» έξοδος από την Ανθρωπόκαινη εποχή</span></h5>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<img height="267" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/styles/teaser_big/public/wysiwyg/2018-10/90-epistimi1.jpg?itok=DMMR7XC9" width="400" /></div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα παλαιοντολογικά δεδομένα, πριν από περίπου 200-150 χιλιάδες χρόνια άνθρωποι καθόλα όμοιοι με εμάς ήταν ένα ασήμαντο βιολογικό είδος που ζούσε σε κάποια γωνιά της Αφρικής. Εκείνη την εποχή, μάλιστα, οι πρόγονοι όλων των σημερινών ανθρώπων συνυπήρχαν μαζί με τουλάχιστον άλλα 6 συγγενή είδη του γένους Ανθρωπος (Homo), όμως όλα μαζί αυτά τα πρωτόγονα είδη ανθρώπων δεν ασκούσαν πολύ μεγαλύτερη επιρροή στο πλανητικό οικοσύστημα απ᾽ ό,τι οι γορίλες και οι χιμπατζήδες που ζουν σήμερα.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Ωστόσο, πριν από περίπου 70 χιλιάδες χρόνια συνέβη κάτι ολότελα απρόσμενο, μια κοσμοϊστορική αλλαγή που μετέτρεψε, σταδιακά, το ασήμαντο και περιθωριακό, μέχρι τότε, είδος των δίποδων θηλαστικών με τον σχετικά μεγάλο εγκέφαλο σε κυρίαρχο βιολογικό είδος, το οποίο σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα κατέκτησε το σύνολο του πλανήτη Γη. Από αυτά τα 6 συγγενικά είδη του γένους Ανθρωπος ένα μόνο επικράτησε τελικά και όχι χάρη στη Θεία Πρόνοια ή σε κάποιο υπερφυσικό θαύμα, αλλά εξαιτίας των ιδιαίτερων νοητικών, τεχνολογικών και κοινωνικών ικανοτήτων του. Βιολογικές και κοινωνικές ικανότητες που, ενώ εξελίχθηκαν σταδιακά επί τουλάχιστον 2 εκατομμύρια χρόνια, οδήγησαν στο μεγάλο άλμα, πριν από 70 χιλιάδες χρόνια!</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Εκτοτε, αυτό το περίεργο είδος δίποδων θηλαστικών που, με τη συνήθη εγωπάθειά του αυτοχαρακτηρίζεται ως «Homo sapiens» δηλαδή «Ανθρωπος ο έμφρων», διαμόρφωσε την επίμονη ψευδαίσθηση ότι είναι ο απόλυτος ρυθμιστής και κυρίαρχος κάθε μορφής ζωής στον πλανήτη Γη, των συνανθρώπων του μη εξαιρουμένων. Σήμερα, μετά από 70 χιλιάδες χρόνια ναρκισσιστικών ψευδαισθήσεων αλλά και μεγάλων ιστορικών ανατροπών, το ανθρώπινο είδος είναι έτοιμο να απελευθερωθεί οριστικά από τους περιορισμούς της ίδιας του της φύσης και με τη βοήθεια της γενετικής βιοτεχνολογίας να επανασχεδιάσει το μέλλον του ως... υπερανθρώπου!</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Κάπως έτσι ανασυγκροτεί και ερμηνεύει την ανθρώπινη ιστορία ο διάσημος Ισραηλινός ιστορικός Γιουβάλ Νώε Χαράρι στο πολύ επιτυχημένο διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, βιβλίο του «Sapiens» (που κυκλοφορεί από τις εκδ. Αλεξάνδρεια).</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Αντλώντας και συνδυάζοντας τις πιο ετερογενείς πληροφορίες από ένα ευρύτατο φάσμα επιστημών -από την παλαιοντολογία, την εξελικτική βιολογία και την ανθρωπολογία μέχρι την οικονομικοπολιτική ιστορία και την κοινωνιολογία- το βιβλίο αυτό μας προσφέρει μια εύπεπτη αλλά ιδιαίτερα προκλητική ερμηνεία της ανθρώπινης ιστορίας. Δικαιολογημένα λοιπόν έγινε ανάρπαστο μόλις κυκλοφόρησε και μεταφράστηκε σε 35 γλώσσες. Κατά τη γνώμη μας, όμως, η βαθύτερη σημασία και η πραγματική αξία αυτού του εσκεμμένα προκλητικού βιβλίου είναι ότι επανερμηνεύει το σύνολο της ανθρώπινης ιστορίας από τη σκοπιά ή την προοπτική της νέας μετανεωτερικής βιοεξουσίας.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Κάτι που παραδέχεται και ο συγγραφέας στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, με τον αποκαλυπτικότατο τίτλο «Το τέλος του Homo sapiens»<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">: </strong>«Αυτό που πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά είναι η ιδέα ότι το επόμενο στάδιο της ιστορίας θα περιλαμβάνει όχι μόνο τεχνολογικές και οργανωτικές μεταβολές, αλλά και θεμελιώδεις μεταβολές της ανθρώπινης συνείδησης και ταυτότητας. Και οι μεταβολές αυτές μπορεί να είναι τόσο θεμελιώδεις που να θέσουν υπό αμφισβήτηση τον όρο “άνθρωπος”».</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Ωστόσο, οι εκπλήξεις δεν περιορίζονται στο τελευταίο κεφάλαιο, στο δωδέκατο κεφάλαιο, σελίδες 240-245, ο αναγνώστης θα βρει μια ωραιοποιημένη εκδοχή του ναζιστικού Ολοκαυτώματος: «Οι ναζί δεν μισούσαν την ανθρωπότητα. Πολεμούσαν τον φιλελεύθερο ανθρωπισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον κομμουνισμό ακριβώς επειδή θαύμαζαν την ανθρωπότητα και πίστευαν στις μεγάλες δυνατότητες του ανθρώπινου είδους»!</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Πώς υλοποίησαν οι ναζί το φιλανθρωπικό τους έργο; Η εξήγηση του σύγχρονου Ισραηλινού (!) ιστορικού έχει μεγάλο ενδιαφέρον<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">: </strong>«Ακολουθώντας (οι ναζί) τη λογική της δαρβινικής εξέλιξης, υποστήριζαν ότι η φυσική επιλογή πρέπει να αφεθεί ελεύθερη ώστε να ξεκαθαρίσει τα ακατάλληλα άτομα»! Κοντολογίς, δεν ευθύνεται η ψευδοεπιστημονική ρατσιστική ιδεολογία, αλλά η εξελικτική θεωρία για το ότι αυτοί ανέλαβαν τον ρόλο της.... φυσικής επιλογής.</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Με τέτοια επιστημονικά ανακριβή και σαθρά ιστορικά «επιχειρήματα» ο Χαράρι προσπαθεί να μας πείσει για το πόσο ιστορικά αναγκαία ή, τουλάχιστον, εφικτή είναι η «φιλάνθρωπη» προοπτική μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής βαρβαρότητας, η οποία ενδέχεται να επιβληθεί επειδή απλώς διαθέτουμε τα απαραίτητα τεχνοεπιστημονικά εργαλεία για να υλοποιήσουμε το προαιώνιο όνειρο θέωσης του ανθρώπινου είδους, το οποίο είναι πλέον σε θέση να υπερβεί βιοτεχνολογικά τα φυσικά όριά του, δημιουργώντας τον «υπεράνθρωπο».</div>
<div style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
Μια σαφής προπαγάνδα που ο Χαράρι θα διατυπώσει απερίφραστα και με πλήθος επιχειρημάτων στο πιο πρόσφατο βιβλίο του «Homo Deus». Σε αυτό το δεύτερο βιβλίο του (κυκλοφορεί επίσης από τις εκδ. «Αλεξάνδρεια») τάσσεται υπέρ της μετα-ανθρώπινης αυτοβελτίωσης του είδους μας, η οποία προβάλλεται ως η μοναδική έξοδος από τη σημερινή οικολογική και ανθρωπιστική κρίση. Ομως, γι’ αυτά και άλλα παρόμοια επιστημονικοφανή επιχειρήματα για την επερχόμενη δήθεν θέωση του ανθρώπινου είδους θα πούμε περισσότερα στο επόμενο άρθρο.</div>
<div style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="pen" style="line-height: 32px; margin: 12px 0px; padding: 0px 0px 0px 38px; position: relative; text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Times, Times New Roman, serif;">Έντυπη έκδοση</span></div>
<div class="pen" style="line-height: 32px; margin: 12px 0px; padding: 0px 0px 0px 38px; position: relative; text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Times, Times New Roman, serif;">(*) <a href="http://www.efsyn.gr/arthro/sti-dini-toy-anthropokainoy-kyklona">http://www.efsyn.gr/arthro/sti-dini-toy-anthropokainoy-kyklona</a></span></div>
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:<br /><a href="http://www.efsyn.gr/arthro/oytopies-kai-dystopies-tis-anthropokainoy-epohis">Ουτοπίες και δυστοπίες της Ανθρωπόκαινου Εποχής</a><br /><a href="http://www.efsyn.gr/arthro/i-epohi-toy-planitikoy-aporrythmisti">Η εποχή του πλανητικού απορρυθμιστή</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-21247210476951960872018-09-08T02:50:00.003-07:002018-09-08T02:50:44.579-07:00Ασταθείς ταυτότητες<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="field field-name-field-category-ref field-type-entityreference field-label-hidden news_section_link" style="font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 1em; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-color: #ead1dc; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> ΙΔΕΕΣ - ΠΑΛΙΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ </span></div>
</div>
</div>
<h1 class="news_title" style="font-size: 30px; height: auto; line-height: 1em; margin: 0px 0px 10px; max-height: none; overflow: visible; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></h1>
<div class="content" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field field-name-field-image field-type-image field-label-hidden news_image" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="file file-image file-image-jpeg" id="file-218774" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<h2 class="element-invisible" style="clip: rect(1px, 1px, 1px, 1px); font-size: 23px; height: 1px; line-height: 26px; margin: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; position: absolute !important; text-align: justify;">
<a href="http://www.efsyn.gr/file/ideesjpg-7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #007dae; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">idees.jpg</span></a></h2>
<div style="text-align: center;">
<img height="214" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/styles/teaser_big/public/field/image/2018-08/idees.jpg?itok=vnMZ0X9o" width="320" /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
γράφει ο <br />Θανάσης Γιαλκέτσης<div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Ιταλός φιλόσοφος Ρέμο Μποντέι έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής (Κέμπριτζ, Οτάβα, Νέα Υόρκη, Τορόντο κ.α.). Σήμερα διδάσκει στο UCLA του Λος Αντζελες. Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε στην εφημερίδα Il Giornale.</span></em></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<img height="180" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/wysiwyg/2018-08/bondei.jpg" width="320" /></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Η ευτυχία είναι κάτι που μπορεί να κατακτηθεί, κάτι σταθερό ή κάτι που μας διαφεύγει;</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η ευτυχία δεν μπορεί να επιτευχθεί κατά παραγγελία. Δεν μπορούμε να πούμε: «να είσαι ευτυχισμένος», όπως λέμε «να είσαι αυθόρμητος».</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Τσέχοφ μάς θυμίζει ότι η ευτυχία είναι μια ανταμοιβή που δίνεται σε όποιον δεν την αναζητάει. Το να την επιδιώκουμε με επιμονή μπορεί να επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Μερικές φορές μπορεί να τύχει να την κατακτήσουμε και να απογοητευτούμε.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η ευτυχία δεν μοιάζει με έναν μόνιμο γαλάζιο ουρανό. Μπορεί να παραβληθεί μάλλον με την καμπύλη ενός γραφήματος, με κορυφώσεις, στασιμότητες και πτώσεις. Οι υψηλότερες κορυφές δεν είναι πάντοτε μέσα στις δυνατότητές μας. Σημασία έχει να καταφέρνουμε μιαν ικανοποιητική μέση πορεία.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Θεωρώ εξάλλου ότι ο στόχος πρέπει να είναι η σύζευξη της ιδιωτικής ευτυχίας με τη δημόσια. Ακόμη και οι Στωικοί (αλλά όχι μόνον αυτοί) σκέφτονταν έτσι.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Σύμφωνα με τον Επίκτητο, για να είμαστε ευτυχισμένοι πρέπει να δίνουμε σημασία μόνο σε αυτό που εξαρτάται από εμάς, δεδομένου ότι σε αυτό που εξαρτάται από τους άλλους δεν έχουμε κανέναν έλεγχο. Συμφωνείτε και με αυτό;</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Νομίζω ότι είναι ένας ορθός συλλογισμός. Το στωικό ιδεώδες ήταν διπλό: Πρώτα απ’ όλα να σμιλεύουμε τους εαυτούς μας, σχεδόν μια αισθητική της ηθικής (Σενέκας, Μάρκος Αυρήλιος).</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Δεύτερον, να εναρμονιζόμαστε με τον ρυθμό της φύσης, του σύμπαντος. Παρατηρώντας τον κόσμο, ακόμη και τις πιο δυσάρεστες όψεις του, κατανοούμε το αναπόφευκτο όσων συμβαίνουν, την ύπαρξή μας βυθισμένη στην ασθένεια, στον θάνατο.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Από τη στιγμή που θα το κατανοήσουμε αυτό, θα γίνει πιο εύκολο να υπομείνουμε κάθε συμβάν με ψυχική ηρεμία.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Και η αθανασία; Επιβιώνει ακόμη αυτή η προσδοκία; Και ποιες μορφές παίρνει; Υπάρχει τρόπος με τον οποίο μπορούμε να γίνουμε αθάνατοι; Στο «Συμπόσιο» ο Πλάτων υποδεικνύει δύο δρόμους: Αν είναι κάποιος καλλιτέχνης, γίνεται αθάνατος με τα έργα του. Διαφορετικά μέσω των απογόνων του.</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Από τον Πλάτωνα κι έπειτα, η θεραπεία ενάντια στον θάνατο ήταν η φιλοσοφία. Αν η απορία είναι έλλειψη διεξόδων, η φιλοσοφία είναι «ευφορία», καλή διέξοδος, δηλαδή προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων στα υπαρξιακά προβλήματα.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η αθανασία έγινε αντιληπτή όχι μόνον ως νίκη πάνω στον θάνατο, αλλά και ως εξύψωση από τον κόσμο των αισθήσεων προς εκείνο των ιδεών.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Το τωρινό πρόβλημα είναι ότι, ακόμη και μεταξύ εκείνων που πρεσβεύουν μια θρησκευτική πίστη, έχει μειωθεί η πίστη στην αθανασία της ψυχής, μια ιδέα προικισμένη με μεγάλη δύναμη, που στο παρελθόν ωθούσε τους ανθρώπους να ζουν με βάση αυτό που τους περίμενε μετά τον θάνατο.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Σήμερα όμως η ιδέα της αθανασίας είναι νεφελώδης και έχει αντικατασταθεί από εκείνη της μακροζωίας.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Στο παρελθόν το θέμα της αθανασίας αφορούσε την ψυχή. Από τη στιγμή όμως που η ψυχή γίνεται η συνείδηση, ο νους, ο εγκέφαλος, όλα αυτά τα πράγματα που χάνονται με την κατάπτωση του σώματος, ο λόγος περί αθανασίας της ψυχής καταλήγει στο μηδέν.</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Το 1694, ο Λοκ, ένθερμος αγγλικανός –που είχε επίγνωση του γεγονότος ότι, αφού κάθε γνώση πηγάζει από τις αισθήσεις, δεν υπάρχει τρόπος να αποδείξουμε την αθανασία της ψυχής– επινοεί την έκφραση «προσωπική ταυτότητα», ένα είδος νήματος βασιζόμενου στη μνήμη, που εν μέρει το αφήνουμε πίσω μας (το παρελθόν) και εν μέρει ξετυλίγεται μπροστά μας (το μέλλον), στο οποίο συμπυκνώνονται φροντίδες, προσδοκίες.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτό το νήμα μπορεί να κοπεί σε οποιοδήποτε σημείο και σε κάθε στιγμή. Και όταν αυτό συμβαίνει (όταν για παράδειγμα μας πλήττει η ασθένεια Αλτσχάιμερ), η συνείδηση, νοούμενη ως επίγνωση του εαυτού (και όχι πλέον ως ψυχή), χάνεται ξαφνικά. Και από εκείνη τη στιγμή δεν υπάρχει πλέον ένας πυρήνας ταυτότητας στον οποίο να αναγνωριζόμαστε. Στην ουσία δεν μας απομένει τίποτα.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Σχετικά με την προσωπική ταυτότητα ο Χιουμ μιλάει για μια πολιτεία συνειδήσεων. Για τον Καντ, το «εγώ σκέφτομαι», που συνοδεύει τις αναπαραστάσεις μας, είναι αναπόδεικτο. Για τον Νίτσε, είμαστε μια συνομοσπονδία ψυχών. Το «εγώ» του Καρτέσιου δεν είναι παρά ένα προϊόν της φαντασίας. Για τον Λεβί-Στρος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα παραχαϊδεμένο παιδί. </span><span style="font-family: "Trebuchet MS", sans-serif;">Ολη αυτή η περιφρόνηση απέναντι στο «εγώ» είχε ένα στόχο: να καταδείξει τη μικρότητα του ανθρώπου θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ιδέα της ατομικής ευθύνης.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Πιραντέλο ασχολήθηκε σε βάθος με το θέμα της ταυτότητας, παράγοντας πάνω από εξήντα έργα βασιζόμενα στο σχίσμα της προσωπικότητας, με σκοπό να καταδείξει ότι, αν είμαστε πολλαπλοί, μειώνεται κάθε προσωπική ευθύνη.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Η Μαντάμ ντε Σταλ ισχυριζόταν ότι δεν δοκιμάζουμε τίποτα που να μη μας φαίνεται ότι το έχουμε ήδη διαβάσει κάπου (ή το έχουμε δει σε κάποια ταινία, θα πρόσθετα). Τα συναισθήματά μας επομένως είναι μόνον αντίγραφα συναισθημάτων, κλώνοι συγκινήσεων;</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Σήμερα ζούμε έναν αριθμό ζωών απείρως ανώτερο από το παρελθόν, μέσω της λογοτεχνίας, του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης, των ταξιδιών, των σχέσεων, του διαδικτύου. Ενημερωνόμαστε λεπτό προς λεπτό γι’ αυτά που συμβαίνουν στους άλλους. Δεν μας αρκεί πλέον ο εαυτός μας. Η ταυτότητά μας έχει γίνει ασταθής. Εχουμε άπειρα υποδείγματα από τα οποία μπορούμε να εμπνεόμαστε.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Μπορούμε να φανταστούμε ότι είμαστε όποιοι θέλουμε και μέσα όπως το διαδίκτυο μας βοηθούν σε αυτό. Προσοχή όμως να μη γίνουμε άνθρωποι-χαμαιλέοντες, όπως ο Ζέλιγκ. Ο Πιραντέλο λέει ότι οι άλλοι μάς βλέπουν με τρόπο διαφορετικό σε σχέση με την ιδέα που εμείς έχουμε για τους εαυτούς μας, η οποία είναι ένας συνδυασμός αυτού που ζούμε και αυτού που φανταζόμαστε. Ωστόσο, για τον Πιραντέλο η λύση στον πολλαπλασιασμό των ταυτοτήτων είναι να κατορθώσουμε να μην είμαστε πλέον κανένας, να μεταβληθούμε σε πέτρα.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Μπορεί όμως η απώλεια της συνείδησής μας, της ταυτότητάς μας, να αντιπροσωπεύει μια διέξοδο; Μπροστά στη σκληρότητα του κόσμου χρειάζεται να αντιδράσουμε, να είμαστε μαχητικοί, να μην αφήνουμε τα πράγματα να συμβαίνουν και να μας παρασύρουν. Χρειάζεται να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο, όπως έλεγαν οι αρχαίοι, με θάρρος και διορατικότητα.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: center;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">● Σήμερα ο κόσμος είναι αληθινά πιο πολύπλοκος;</span></strong></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Είναι διαφορετικά πολύπλοκος. Πάντα ήταν πολύπλοκος, αλλά στο παρελθόν παράδοση, θρησκεία και ιδεολογίες μάς τον πρόσφεραν με μορφή απλοποιημένη, διαδίδοντας απατηλές βεβαιότητες.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η πολυπλοκότητα του κόσμου είναι τέτοια ώστε συχνά, όσο περισσότερο προσπαθούμε να την κατανοήσουμε, τόσο λιγότερο κατορθώνουμε να την αντιληφθούμε.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Είναι απερίσκεπτο να μιλάμε για πράγματα που δεν γνωρίζουμε, μολονότι διαρκώς οδηγούμαστε να το κάνουμε, συχνά χωρίς σύνεση. Θα έπρεπε, αντίθετα, να εκφραζόμαστε πάντα υποθετικά.</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αλλά και να ξέρουμε, όταν χρειάζεται, να παίρνουμε ρίσκα, να εκτιθέμεθα, προκειμένου να αποφεύγουμε να μετατρεπόμαστε σε πιόνια ενός παιχνιδιού που μας υπερβαίνει. […]</span></div>
<div style="font-size: 16px; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">_____________</span></div>
<div style="margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><a href="http://www.efsyn.gr/arthro/astatheis-taytotites">http://www.efsyn.gr/arthro/astatheis-taytotites</a></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-4885273219057433182018-08-01T07:14:00.001-07:002018-08-01T07:14:05.253-07:00Πλάτωνας: Η τριμερής διάκριση της ψυχής<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: #444444; font-size: large;">ΑΡΧΑΙΩΝ ΣΚΕΨΕΙΣ</span><div>
<br /><div style="text-align: center;">
<img height="170" src="http://enallaktikidrasi.com/wp-content/uploads/2018/07/platwnas-trimeris-diakrisi-psixis-750x400.jpg" width="320" /></div>
<br /><div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Ο Πλάτωνας έχει τεράστια επίδραση στον Δυτικό τρόπο σκέψης. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 428 π.Χ. περίπου από γονείς ευγενείς. Αρχικά ασχολήθηκε με την ποίηση, αλλά σύντομα στράφηκε εξ ολοκλήρου στη φιλοσοφία. Στην ηλικία των 20 προσκολλάται στον Σωκράτη και παραμένει μαθητής του, ακολουθώντας τον για εννέα χρόνια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Η</b></span> γνωριμία του με τον Σωκράτη ήταν το ένα από τα δύο επιδραστικότερα γεγονότα της ζωής του. Το άλλο σημαντικό γεγονός ήταν ο Πελοποννησιακός πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη, κατά τον οποίο ο Πλάτωνας υπηρέτησε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, (409 – 404 π.Χ.). Η ήττα της Αθήνας τερμάτισε την δημοκρατία της, την οποία οι Σπαρτιάτες αντικατέστησαν με ολιγαρχία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ο Πλάτωνας σκέφτηκε να στραφεί στην πολιτική, αλλά η θανάτωση του Σωκράτη το 399 π.Χ. και η ακόλουθη ψυχολογική κατάσταση και ατμόσφαιρα άλλαξαν τα σχέδιά του και έτσι ο Πλάτωνας αποφάσισε μαζί με λίγους ακόμα σωκρατικούς να καταφύγει στα Μέγαρα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μετά το θάνατο του Σωκράτη αφιέρωσε όλη του τη ζωή στη μελέτη και στη φιλοσοφία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ταξίδεψε για 12 χρόνια σε όλη τη Μεσόγειο, μελετώντας μαθηματικά με τους Πυθαγόρειους στην Ιταλία, γεωμετρία, γεωλογία, αστρονομία και θρησκεία στην Αίγυπτο. Το 385 π.Χ. περίπου ιδρύει την Ακαδημία στην Αθήνα, στην οποία δίδαξε για περίπου 40 χρόνια και πάντα προφορικά. Η Ακαδημία λειτούργησε μέχρι το 529 μ.Χ., όταν την έκλεισαν οι Ρωμαίοι, θεωρώντας τη απειλή για τον χριστιανισμό.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b style="background-color: #ead1dc;">Η θεωρία του Πλάτωνα για την ψυχή</b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Κατά τον Πλάτωνα, ο άνθρωπος αποτελείται από δύο υποστάσεις, από το σώμα και την ψυχή. Το σώμα είναι φθαρτό, ενώ η ψυχή αιώνια• επομένως, η ψυχή συνιστά την ουσία του ανθρώπου. Μάλιστα, υπήρχε πριν γεννηθούμε και θα εξακολουθήσει να υπάρχει και μετά το θάνατό μας, σύμφωνα με τον Πλάτωνα. Ο φιλόσοφος διακρίνει τρία μέρη στην ψυχή: το λογιστικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Αυτά τα τρία είδη ψυχής αντιστοιχούν σε τρεις αρετές: στη σοφία, την ανδρεία και τη σωφροσύνη αντίστοιχα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Το ανώτατο μέρος της ψυχής είναι το λογιστικό, ενώ το επιθυμητικό είναι το κατώτατο. Το πρώτο μέρος είναι αυτό που μας παρέχει την ικανότητα να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε, γι’ αυτό και η αρετή που τη συνοδεύει είναι η σοφία. Το επιθυμητικό μέρος είναι αυτό που γεννά όλες μας τις επιθυμίες, όπως την επιθυμία για τροφή και αναπαραγωγή, αλλά και πάθη. Γι’ αυτό και για τον Πλάτωνα η αρετή που συνδέεται με το επιθυμητικό είναι η σωφροσύνη. Τέλος, το θυμοειδές που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο άλλα μέρη είναι αυτό που μας δίνει θάρρος, περιέχει τις βουλητικές μας ενέργειες. Η ισορροπία στην ψυχική μας υγεία έρχεται όταν καταφέρουμε την εναρμόνιση των τριών αυτών μερών της ψυχής.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Πλάτωνας είχε παρομοιάσει την ψυχή μας με ένα άρμα που έχει δύο άλογα. Ο ηνίοχος είναι το λογιστικό μέρος και τα δύο άλογα αποτελούν το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Αν τα άλογα μάθουν να υπακούν τον ηνίοχο, όταν χρειάζεται, τότε η ψυχή βρίσκεται σε αρμονία. Σε μια άλλη παρομοίωση που μας δίνει, ο Πλάτωνας θέλει να δείξει την εσωτερική μάχη που μαίνεται μέσα μας. Μια εσωτερική μάχη που αργότερα τόνισε η ψυχανάλυση με πρώτο τον Sigmund Freud.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σε αυτή την εσωτερική μάχη, το λογιστικό μέρος είναι ο άνθρωπος, το θυμοειδές ένα δυνατό λιοντάρι και το επιθυμητικό είναι ένα θηρίο με πολλά κεφάλια. Εάν ο άνθρωπος αφήσει το λιοντάρι μαζί με το θηρίο να πάρουν τα ηνία, τότε θα ισχυροποιηθούν και θα οδηγήσουν τον άνθρωπο σε μια άσκοπη ζωή, όπου οι επιθυμίες και τα πάθη θα κυριαρχούν και μάλιστα θα μάχονται μεταξύ τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Όμως, αν ο άνθρωπος καταφέρει να δαμάσει το επιθυμητικό, δηλαδή το θηρίο με τη βοήθεια του θυμοειδούς, δηλαδή του λιονταριού, τότε θα καταφέρει να πειθαρχήσει στις επιθυμίες του, ώστε να μπορέσει στο τέλος να απολαύσει την αρμονία της ψυχής του. Ο Πλάτωνας σε καμία περίπτωση δεν έχει πρόθεση να εκμηδενίσει κάποια από τα τρία μέρη της ψυχής, ούτε καν του επιθυμητικού. Ο στόχος είναι η τιθάσευση και η έμμετρη χρήση του, αλλά και η συνεργασία με το θυμοειδές. Για τον Πλάτωνα, η δικαιοσύνη είναι αυτή που γεννάται μέσα από την αρμονία των τριών αυτών μερών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
______________</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://enallaktikidrasi.com/2018/07/platwnas-trimeris-diakrisi-psixis/">http://enallaktikidrasi.com/2018/07/platwnas-trimeris-diakrisi-psixis/</a></div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-30169091027530482642018-05-13T10:48:00.003-07:002018-05-13T10:48:37.935-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης:Οι νέοι ζουν σε μια κοινωνία όπου οι «αξίες» έχουν αντικατασταθεί από το «βιοτικό επίπεδο»<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<header class="entry-header" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #1d2129; line-height: 23.25px; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;"><h1 class="entry-title" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.25; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="background-color: #ead1dc; font-size: small;"> ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ </span></h1>
<div class="entry-icons" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="entry-share" style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; position: relative; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;"><span class="share-box" style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; height: 32px; left: 75px; margin: 0px; opacity: 1; outline: 0px; padding: 0px; position: absolute; top: -5px; transition: 200ms; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 170px; word-wrap: break-word; z-index: 9;"></span></span></span></div>
</header><div class="entry-content" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<div style="text-align: center;">
<img height="192" src="http://youthsvoices.gr/wp-content/uploads/2018/05/img-3-700x420.jpg" width="320" /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<span style="font-size: large;">Τίθεται το ερώτημα αν μπορούν ακόμα οι δυτικές κοινωνίες να κατασκευάσουν το είδος εκείνο του ατόμου που είναι απαραίτητο για τη συνέχιση της λειτουργίας τους.</span></div>
<div class="entry-content" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-size: large;"><br /></span><div class="code-block code-block-1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; float: left; line-height: 23.25px; margin: 8px 8px 8px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="color: #cc0000; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Το</b></span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> πρώτο και κύριο εργαστήριο κατασκευής σύμμορφων προς την κοινωνία ατόμων είναι η οικογένεια. Η κρίση της σύγχρονης οικογένειας δεν έγκειται μόνο ούτε κυρίως στη στατιστική της διάλυση· το βασικό είναι ο θρυμματισμός και η αποσύνθεση των παραδοσιακών ρόλων -άντρας, γυναίκα, γονείς, παιδιά– και η συνέπειά τους: ο άμορφος αποπροσανατολισμός των νέων γενεών.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">‘Όσα είπαμε προηγουμένως για τα κινήματα των τελευταίων είκοσι χρόνων ισχύουν και για αυτόν τον τομέα (αν και, στην περίπτωση της οικογένειας, η διαδικασία χρονολογείται από πολύ παλιότερα. Έχει αρχίσει, προκειμένου για τις πιο «εξελιγμένες» χώρες, εδώ και τρία τέταρτα του αιώνα). Η αποσύνθεση των παραδοσιακών ρόλων αντανακλά τη ροπή των ατόμων προς την αυτονομία και περιέχει σπέρματα χειραφέτησης.Έχω όμως επισημάνει από παλιά την αμφισημία των συνεπειών της. Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο δικαιούμαστε ν’ αμφιβάλλουμε κατά πόσον η διαδικασία αυτή οδηγεί στην εκκόλαψη νέων τροπών ζωής και όχι στον αποπροσανατολισμό και την ανομία.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα κοινωνικό σύστημα όπου ο ρόλος της οικογένειας περνά σε δεύτερη μοίρα, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται ο ρόλος άλλων θεσμών ανατροφής και διάπλασης, δεν έχει τίποτα το αδιανόητο. Πολλές αρχαϊκές φυλές, όπως άλλωστε και η Σπάρτη, διαμόρφωσαν τέτοια συστήματα. Στη Δύση, από μια περίοδο και μετά, το ρόλο αυτό τον έπαιξε όλο και περισσότερο από τη μια το εκπαιδευτικό σύστημα και από την άλλη η περιρρέουσα κουλτούρα -γενική και ειδική (τοπική: χωριό· η δεμένη με τη δουλειά: εργοστάσιο κ.λπ.).</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">To δυτικό όμως εκπαιδευτικό σύστημα έχει μπει εδώ και είκοσι χρόνια σε φάση επιταχυνόμενης διάλυσης. Υφίσταται κρίση περιεχομένου: τι μεταδίδεται, και τι πρέπει να μεταδίδεται, και με βάση ποια κριτήρια; Δηλαδή: κρίση των «προγραμμάτων» και κρίση του στόχου προς τον οποίο καταρτίζονται τα προγράμματα. Διέρχεται επίσης κρίση της εκπαιδευτικής σχέσης: ο παραδοσιακός τύπος της αναντίρρητης αυθεντίας έχει γκρεμιστεί, και νέοι τύποι -ο δάσκαλος-συμμαθητής, για παράδειγμα- δεν καταφέρνουν ούτε να διαμορφωθούν, ούτε να αναγνωριστούν, ούτε να διαδοθούν.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Όμως όλες αυτές οι διαπιστώσεις θα παρέμεναν αφηρημένες, αν δεν τις συσχετίζαμε με την πιο εξόφθαλμη και εκτυφλωτική εκδήλωση της κρίσης του εκπαιδευτικού συστήματος, που κανείς δεν τολμά καν να την αναφέρει. Ούτε οι μαθητές ούτε οι δάσκαλοι ενδιαφέρονται πια γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα στο σχολείο σαν τέτοιο, και οι μετέχοντες δεν επενδύουν πια στην παιδεία ως παιδεία. Για τους εκπαιδευτικούς έχει γίνει αγγαρεία το προς το ζην, ενώ για τους μαθητές, για τους οποίους έχει πάψει να είναι το μοναδικό άνοιγμα προς τον εξωοικογενειακό κόσμο, και οι οποίοι δεν έχουν ακόμα την απαιτούμενη ηλικία (ή ψυχική δομή) ώστε να μπορούν να τη δουν ως εργαλειακή επένδυση (ολοένα προβληματικότερης άλλωστε αποδοτικότητας), έχει καταντήσει μια βαρετή υποχρέωση.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Με δυο λόγια, το ζητούμενο είναι η απόκτηση ενός «χαρτιού» που θα επιτρέπει την άσκηση ενός επαγγέλματος (εφόσον βρει κανείς δουλειά). Θα μας απαντήσουν ότι, στην ουσία, πάντα έτσι ήταν. Ίσως. Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα. Άλλοτε -έως πρόσφατα- όλες οι διαστάσεις του εκπαιδευτικού συστήματος (και οι αξίες στις όποιες παρέπεμπαν) ήταν αδιαμφισβήτητες· τώρα δεν είναι πια.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; line-height: 1.7em; margin-bottom: 25px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το νεαρό άτομο προέρχεται από μια παραπαίουσα οικογένεια, συχνάζει -ή και όχι- σ’ ένα σχολείο που το βλέπει σαν αγγαρεία, βρίσκεται τέλος μπροστά σε μια κοινωνία, στην οποία όλες οι «αξίες» και οι «νόρμες» έχουν λίγο πολύ αντικατασταθεί από το «βιοτικό επίπεδο», την «οικονομική επιφάνεια», τις ανέσεις και την κατανάλωση. Ούτε θρησκεία, ούτε «πολιτικές» ιδέες, ούτε κοινωνική αλληλεγγύη με κάποια τοπική ή εργασιακή κοινότητα, με κάποιους «ταξικούς συντρόφους». Αν δεν περιθωριοποιηθεί (ναρκωτικά, εγκληματικότητα, «χαρακτηρολογική» αστάθεια), του μένει η βασιλική οδός της ιδιώτευσης, που μπορεί αν θέλει να την εμπλουτίσει με μία ή περισσότερες προσωπικές μανίες. Ζούμε στην κοινωνία των λόμπι και των χόμπι.</span></div>
<br />____________<br /><a href="http://youthsvoices.gr/?p=271">http://youthsvoices.gr/?p=271</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-25326538284613534942018-04-28T10:59:00.001-07:002018-04-28T11:06:48.631-07:00ΒΑΡΥΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ - ΔΥΟ ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΟ ATHENS SCIENCE FESTIVAL<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnImageBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnImageBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnImageBlockInner" style="margin: 0px; padding: 9px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnImageContentContainer" style="border-collapse: collapse; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnImageContent" style="margin: 0px; padding: 0px 9px; text-align: center;" valign="top"><a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u%3Deb1546e8ad372a6b40d84f44f%26id%3D914b383b6b%26e%3D5c49b33e1f&source=gmail&ust=1525024363579000&usg=AFQjCNEGDAu81UY1Cj6-QcemTslLRMnsPw" href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=914b383b6b&e=5c49b33e1f" style="color: #1155cc;" target="_blank" title=""><img align="center" alt="" class="m_1508585497957721416mcnImage CToWUd" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgwgNJuSUT1MpXJj2jbgJTJICogy5PcyYaLQtqmC7cfAnKCmHLVv75aRg-LwvLqzWExyh5vLLObMnk5FYFGIAYfjhlzOfBllh3yKwmM5hNAmg1i8S5eO9WEsNmo0YSv6XhoKBCNVfy1N_CXoAhF_elkqDQCS-IjaGixYV2QFllcSdcOdhcX5b66FLQFQGyVYyHhM4cQ3NGsC5wWV8ynD_UxaEZK7CqBXg=s0-d-e1-ft" style="border: 0px; display: inline !important; height: auto; max-width: 132px; outline: none; padding-bottom: 0px; text-decoration: none; vertical-align: bottom;" width="132" /></a></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnTextBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextBlockInner" style="margin: 0px; padding-top: 9px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextContentContainer" style="border-collapse: collapse; max-width: 100%; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextContent" style="color: #202020; font-family: Helvetica; font-size: 16px; line-height: 32px; margin: 0px; padding: 0px 18px 9px; word-break: break-word;" valign="top"><div style="text-align: center;">
<span style="font-size: 17px;">Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης<br />στο Athens Science Festival 2018</span></div>
<hr />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: 17px;">Τα βαρυτικά κύματα και η σημασία της φωτοσύνθεσης για τη ζωή:<br />Δυο ξεχωριστές ομιλίες για την αστροφυσική και τη βιολογία</span></div>
</td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnImageBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnImageBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnImageBlockInner" style="margin: 0px; padding: 9px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnImageContentContainer" style="border-collapse: collapse; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnImageContent" style="margin: 0px; padding: 0px 9px; text-align: center;" valign="top"><a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u%3Deb1546e8ad372a6b40d84f44f%26id%3D065a106035%26e%3D5c49b33e1f&source=gmail&ust=1525024363579000&usg=AFQjCNF1UgXu9URAPl5hZlFEs_swn3_FtQ" href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=065a106035&e=5c49b33e1f" style="color: #1155cc;" target="_blank" title=""><img align="center" alt="" class="m_1508585497957721416mcnImage CToWUd" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEiewPMzSxK8Zc1go44mNjs6ErtEyulqJs7vUaDgca1f3HRP_SFan3nINF4vR3TTPc9-RaJHKoKjxSzUyRESK4ZZZptPrJymE-VenyvMg43wF8PfLPl9771V-gz3b64JxfrDYEb-xDYfAZU1Be7H-1NTRKBV935Nof3BvfwVvmPswOyWhJDgodSTAhNzl6_b2FL2SGBEYEfnglJMvWnTf3bla-sOmcasWA=s0-d-e1-ft" style="border: 0px; display: inline !important; height: auto; max-width: 1500px; outline: none; padding-bottom: 0px; text-decoration: none; vertical-align: bottom;" width="452" /></a></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnTextBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextBlockInner" style="margin: 0px; padding-top: 9px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextContentContainer" style="border-collapse: collapse; max-width: 100%; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextContent" style="line-height: 24px; margin: 0px; padding: 0px 18px 9px;" valign="top"><div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-small">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-small" style="text-align: justify;">
<h4 style="color: #202020; font-family: helvetica; font-size: 18px; line-height: 22.5px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-size: 16px;">Κυματισμοί στον ωκεανό του Σύμπαντος<br />Σάββατο 28 Απριλίου, 17:00-18:00<br /><br />με τον Σταύρο Κατσανέβα, διευθυντή του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Βαρύτητας (EGO), καθηγητή στο Paris-Diderot VII</span></h4>
<div style="color: #222222; font-family: helvetica; font-size: 16px;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<div style="margin-bottom: 10px; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #7f6000; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Θα</b></span><span style="color: #222222; font-family: helvetica; font-size: 14px;"> παρουσιαστεί με συντομία η μακρά ιστορία της θεωρητικής και πειραματικής έρευνας των βαρυτικών κυμάτων. Στη συνέχεια, θα δοθεί έμφαση στα ζητήματα που θέτει η πρόσφατη ανακάλυψη (από τις αντέννες βαρυτικών κυμάτων LIGO και Virgo) της σύντηξης μελανών οπών και αστέρων νετρονίων για την επιστήμη, αλλά και για την οργάνωση της επιστήμης: από την παγκόσμια οργάνωση της Αστροφυσικής παρατήρησης στις διεπιστημονικές της επιπτώσεις στη σεισμολογία, και γενικότερα σε άλλους τομείς της γνώσης. Πολλοί επιστήμονες συγκρίνουν τις ανακαλύψεις αυτές με τη χειρονομία του Γαλιλαίου όταν σκόπευσε για πρώτη φορά το τηλεσκόπιό του στον έναστρο ουρανό, και ο παραλληλισμός αυτός είναι κάθε άλλο παρά τυχαίος.</span></div>
<hr style="color: #222222; font-family: helvetica; font-size: 16px;" />
<div style="color: #222222; font-family: helvetica; font-size: 16px; margin-bottom: 10px; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-size: 14px;">Ο Σταύρος Κατσανέβας έχει διατελέσει διευθυντής του Εργαστηρίου Αστροσωματιδιακής Φυσικής και Κοσμολογίας (2014-2017), υποδιευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Σωματιδίων του CNRS υπεύθυνος για την Αστροσωματική Φυσική και την Κοσμολογία (2002-2012), πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κοινοπραξίας Φυσικής Αστροσωματιδίων (APPEC) (2012-2015), που συγκεντρώνει τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς χρηματοδότησης του τομέα, και πριν από αυτό συντονιστής του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ δικτύου ASPERA (2006-2012). Έχει εργαστεί στη φυσική σωματιδίων (καθιερωμένο πρότυπο, υπερσυμμετρία και νετρίνα) στα CERN, Fermilab, Gran Sasso και στην Αστροσωματιδιακή Φυσική στην Ελλάδα, την Αργεντινή και αλλού. Πέρα από το επιστημονικό του έργο, έχει γράψει δοκίμια για τις σχέσεις της επιστήμης με την τέχνη και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.</span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnTextBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextBlockInner" style="margin: 0px; padding-top: 9px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextContentContainer" style="border-collapse: collapse; max-width: 100%; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextContent" style="color: #202020; font-family: Helvetica; font-size: 16px; line-height: 24px; margin: 0px; padding: 0px 18px 9px; word-break: break-word;" valign="top"><div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-small">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-medium">
<div class="m_1508585497957721416col-md-6">
<div class="m_1508585497957721416book-description m_1508585497957721416book-small" style="text-align: justify;">
<h4 style="font-size: 18px; line-height: 22.5px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-size: 16px;">Η πορεία του φωτός και της ζωής<br />Κυριακή 29 Απριλίου, 17:00-18:00<br /><br />με τον Γιάννη Μανέτα, ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών</span><br /> </h4>
<div>
<span style="font-size: 14px;">Η ζωή, μέσα από τη φωτοσύνθεση, χρησιμοποιεί το φως ως ενέργεια και ως πληροφορία, έτσι ώστε να διατηρείται η τάξη στο εσωτερικό των κυττάρων και των οργανισμών και να αποφεύγεται η διολίσθηση προς το χάος. Στη διάλεξη αυτή θα εξεταστεί το χρονικό της αλληλεξάρτησης φωτός και ζωής κατά την πορεία της βιολογικής και πλανητικής εξέλιξης και θα αναφερθούν τα σημαντικότερα ορόσημα στη διαμόρφωση της μεταξύ τους σχέσης. Σκοπός είναι να καταδειχτεί ότι η ζωή όπως την ξέρουμε σήμερα, με την τεράστια ποικιλία και ομορφιά της, συμπεριλαμβανομένης και της νοήμονος ζωής, είναι αδύνατον να υπάρξει χωρίς τη φωτοσύνθεση.</span><br />
<span style="font-size: 14px;"><br /></span>
<br />
<hr />
<span style="font-size: 14px;">Ο Γιάννης Μανέτας είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών. Σπούδασε Φυσιογνωσία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα Βιολογίας από το Πανεπιστήμιο Πατρών (1976). Εργάζεται στο ίδιο πανεπιστήμιο μέχρι σήμερα. Έχει επίσης εργαστεί ερευνητικά στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και σε πανεπιστήμια της Σουηδίας, Σκωτίας και Γερμανίας. Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης κυκλοφορούν τα βιβλία του <em>Τι θα έβλεπε η Αλίκη στη χώρα των φυτών </em>(2010), <em>Περί φυτών αφηγήματα</em> (2014) και <em>Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον</em> (2018).</span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<table 100="" 12.8px="" arial="" border-collapse:="" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnBoxedTextBlock" collapse="" color:="" font-family:="" font-size:="" min-width:="" px="" sans-serif="" width:=""><tbody class="m_1508585497957721416mcnBoxedTextBlockOuter">
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnBoxedTextBlockInner" style="margin: 0px;" valign="top"><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnBoxedTextContentContainer" style="border-collapse: collapse; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td style="margin: 0px; padding: 9px 18px;"><table border="0" cellspacing="0" class="m_1508585497957721416mcnTextContentContainer" style="border-collapse: collapse; min-width: 100%; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td class="m_1508585497957721416mcnTextContent" style="color: #202020; font-family: Helvetica; font-size: 14px; line-height: 21px; margin: 0px; padding: 18px; text-align: center; word-break: break-word;" valign="top"><span style="font-size: 16px;"><strong>ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u%3Deb1546e8ad372a6b40d84f44f%26id%3D980124daf3%26e%3D5c49b33e1f&source=gmail&ust=1525024363579000&usg=AFQjCNEshgh3LH2OCOJWRE_DG3eOSTeLBA" href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=980124daf3&e=5c49b33e1f" style="color: #2baadf; font-weight: normal;" target="_blank">ΕΔΩ</a><br />ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ<a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u%3Deb1546e8ad372a6b40d84f44f%26id%3D2ae9d03d48%26e%3D5c49b33e1f&source=gmail&ust=1525024363579000&usg=AFQjCNHzdV-ZXkeshdsct7m7OzYKV1iV-g" href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=2ae9d03d48&e=5c49b33e1f" style="color: #2baadf; font-weight: normal;" target="_blank"> ΕΔΩ</a></strong></span><br />
<a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u%3Deb1546e8ad372a6b40d84f44f%26id%3Db31bfa5bd6%26e%3D5c49b33e1f&source=gmail&ust=1525024363580000&usg=AFQjCNHE1p-LXzzdsl60TFOSb1hWzpT2Bw" href="https://cup.us13.list-manage.com/track/click?u=eb1546e8ad372a6b40d84f44f&id=b31bfa5bd6&e=5c49b33e1f" style="color: #2baadf;" target="_blank"><span style="font-size: 18px;">www.cup.gr</span></a></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-16567817661606507162018-03-20T01:02:00.000-07:002018-03-20T01:10:03.414-07:00Μια ιστορία της βιολογίας: περιδιαβάσεις στον λαβύρινθο<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h2 class="contentheading clearfix" style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; line-height: 1.2; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px 0px 10px;">
<span style="font-weight: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><span style="color: #666666;">Ε</span><span style="color: #e06666;">Π</span><span style="color: #666666;">ΙΣΤΗΜΕΣ</span></span></span></h2>
<div class="article-content" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<img height="266" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/3-MARTIOS/istoria-tis-biologias-700.jpg" width="400" /></div>
<span style="background-color: transparent; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 8pt; line-height: 19.5px;"></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: transparent; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 8pt; line-height: 19.5px;"><span style="font-size: 8pt;">Για το βιβλίο «Ιστορία της Βιολογίας» του Michel Morange (μτφρ. Λαοκρατία Λάκκα, εκδ. Utopia).</span></span></div>
<span style="background-color: transparent; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 8pt; line-height: 19.5px;">
</span>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background: transparent; border: 0px; font-size: 8pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Του <strong style="background: transparent; border: 0px; font-size: 10.6667px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Γιώργου Λαμπράκου *</strong></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #741b47; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: x-large;"><b>Η</b></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"> βιολογία είναι επιστήμη με επίσημη ιστορία περίπου δύο αιώνων: ο όρος εμφανίστηκε μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα. Ωστόσο, όπως μας δείχνει ο καθηγητής βιολογίας Μισέλ Μοράνζ στην </span><em style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ιστορία της βιολογίας</em><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"> (μτφρ. Λαοκρατία Λάκκα, εκδ. Utopia), η πραγματική ιστορία της είναι πολύ παλαιότερη και δη συνυφασμένη με την ιστορία της ιατρικής. Ο συγγραφέας προβαίνει σε μια χρονολογική ταξινόμηση των δεδομένων θέτοντας ως φιλοδοξία του «να κατανοήσουμε καλύτερα τη βιολογία τού σήμερα μέσα από την ιστορία της». Αυτό σημαίνει πως, παρότι η επιστημονική πρόοδος είναι οφθαλμοφανής, κάποια «σφάλματα» μπορούν ενίοτε να αποτελούν ένα αθέατο τμήμα της «αλήθειας» των βιολογικών γνώσεων, όπως και κάθε επιστημονικής γνώσης όταν αυτή θεωρείται μέσα από ένα ιστορικό πρίσμα. Όπως τα βιβλία, έτσι και οι ιδέες έχουν τη δική τους μοίρα.</span></div>
<br />
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Στην τελεολογική θεώρηση του Αριστοτέλη θα πατήσει ο Γαληνός, ο γνωστότερος ιατρός και πειραματιστής της ρωμαϊκής εποχής, ο οποίος απέδειξε πως ο εγκέφαλος είναι η έδρα της σκέψης, πραγματοποιώντας πειράματα τα οποία ωστόσο εκείνη την εποχή εκλαμβάνονταν ως εναντίωση στη φύση.</div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #444444; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Οι χρονολογικοί σταθμοί στην ιστορία της εξέλιξης της βιολογίας</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο Μοράνζ ξεκινά, όπως θα ανέμενε κανείς, από την <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">αρχαία Ελλάδα</strong> και τα πρόσωπα που συνδέθηκαν αναπόσπαστα με την ιατρική και μια πρωτο-βιολογία: τον Ιπποκράτη, τον Αριστοτέλη (τον οποίο θεωρεί πατέρα της βιολογίας), τον Αναξίμανδρο με τις εξελικτικές εικασίες του, και τον Αλκμαίωνα, που πραγματοποίησε τις πρώτες ζωοτομίες και νεκροτομές. Στην τελεολογική θεώρηση του Αριστοτέλη θα πατήσει ο Γαληνός, ο γνωστότερος ιατρός και πειραματιστής της ρωμαϊκής εποχής, ο οποίος απέδειξε πως ο εγκέφαλος είναι η έδρα της σκέψης, πραγματοποιώντας πειράματα τα οποία ωστόσο εκείνη την εποχή εκλαμβάνονταν ως εναντίωση στη φύση, καθώς και στον ορθό λόγο ως το μοναδικό έγκυρο μέσο για τη θεμελίωση της γνώσης. Αυτή η μακραίωνη επιφύλαξη απέναντι στην πειραματική γνώση εξηγεί, μεταξύ άλλων παραγόντων, τη σχετική αργοπορία στην πρόοδο της βιολογίας και της ιατρικής. </span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Στον <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Μεσαίωνα</strong> τα σκήπτρα θα αναλάβει τόσο ο αραβο-ισλαμικός κόσμος (όπου κατασκευάζονται τα πρώτα νοσοκομεία), όσο και ο δυτικός κόσμος (όπου ιδρύονται τα πρώτα πανεπιστήμια). Είναι η εποχή, γράφει ο Μοράνζ, στην οποία η θεμελιώδης έννοια της κληρονομικότητας περνά για πρώτη φορά από τη μεταβίβαση των αγαθών μεταξύ των γενεών στη μεταβίβαση των νοσημάτων. Στη δε <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Αναγέννηση</strong> διαπιστώνεται, όπως σε όλους τους τομείς, μια αναγέννηση και των βιολογικών γνώσεων, με τον Βεσάλιο και την πρώτη πλήρη ανατομία του, που εκδίδεται το 1543 – μία από τις πιο σημαδιακές χρονιές στην ιστορία όλων των επιστημών, καθώς τότε δημοσιεύεται και το κοπερνίκειο έργο για το ηλιοκεντρικό σύστημα. Είναι μια εποχή όπου γίνονται πολλές ακόμα ανακαλύψεις (ο Ρενάλντο Κολόμπο «ανακαλύπτει» την κλειτορίδα), καταγράφονται πολλά καινούργια ζώα (πλάι στα μυθικά, που εξακολουθούν να εμφανίζονται στα σχετικά βιβλία), και δημιουργούνται αμφιλεγόμενες μορφές έρευνας, όπως λόγου χάριν η αλχημεία του Παράκελσου, ο οποίος θεωρείται πάντως ιδρυτής της τοξικολογίας και της φαρμακευτικής χημείας ως δημιουργός του λαύδανου, ενώ είναι ο πρώτος που απέδειξε την τεράστια σημασία του περιβάλλοντας (δηλαδή ενός εξωγενούς παράγοντα) στην εμφάνιση ασθενειών, δίνοντας το έναυσμα για την ανάπτυξη της υγιεινής σε εποχές όπου οι άνθρωποι πέθαιναν κατά εκατομμύρια από πανδημίες.</span></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Tον 17ο αιώνα αρχίζει να ανατρέπεται η θεωρία του «προσχηματισμού» κατά την εμβρυική ανάπτυξη και να αντικαθίσταται από τη θεωρία της «επιγένεσης».</div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Στον επόμενο αιώνα ο Μοράνζ διαπιστώνει, αφενός την εντεινόμενη επιρροή των μηχανιστικών μοντέλων, αφετέρου την πρόοδο στην περιγραφική ανατομία που μετατρέπεται «σε μια αθροιστική επιστήμη, όπου συσσωρεύονται αξιόπιστες παρατηρήσεις». Σε αυτό έχει συμβάλει η τεχνολογική πρόοδος με την εφεύρεση των μικροσκοπίων. Ο συγγραφέας αναφέρει πολλά επιφανή ονόματα, αλλά εδώ ας περιοριστούμε στη σημαντική ιδέα πως τον <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">17ο αιώνα</strong> αρχίζει να ανατρέπεται η θεωρία του «προσχηματισμού» κατά την εμβρυική ανάπτυξη και να αντικαθίσταται από τη θεωρία της «επιγένεσης». Τον 18ο αιώνα ο <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Διαφωτισμός</strong> θα ρίξει τα φώτα του και στις βιολογικές γνώσεις, με τον Λινναίο και την πρώτη μεγάλη ταξινόμηση των έμβιων πλασμάτων (ο Μοράνζ τον θεωρεί ιδρυτή της οικολογίας), τον Μπιφόν και τις ανθρωπολογικές/φυλετικές παρατηρήσεις του (όποτε συμπεριλαμβάνεται ο άνθρωπος στην εξήγηση του έμβιου κόσμου τα πράγματα περιπλέκονται με διάφορους ενδιαφέροντες τρόπους), τον Λα Μετρί και την τόσο επιδραστική επέκταση της καρτεσιανής ιδέας περί του ζώου-μηχανής στον άνθρωπο (μια κορυφαία ιατροφιλοσοφική χειρονομία που διέλυσε μεταφυσικούς και θεολογικούς μύθους αιώνων), αλλά και τους μεγάλους χημικούς Πρίστλεϊ και Λαβουαζιέ – ο Μοράνζ αναφέρει πως ο δεύτερος, πατέρας της χημείας, καρατομήθηκε το 1794 έπειτα από καταγγελία του Μαρά με το σκεπτικό ότι «η Δημοκρατία δεν έχει ανάγκη από σοφούς»… </span></div>
<table style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-collapse: collapse; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border-spacing: 0px; border: 0px; empty-cells: show; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin: 0px auto; outline: 0px; padding: 0px;"><tbody style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<tr style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><td style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><img alt="alt" height="240" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/3-MARTIOS/michel_morange.jpg" style="background: transparent; border: 0px; margin: 5px 10px 5px 0px; outline: 0px; padding: 0px;" width="400" /></td></tr>
<tr style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><td style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="background: transparent; border: 0px; font-size: 8pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><em style="background: transparent; border: 0px; font-size: 10.6667px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">O Michel Morange</em></span> </td></tr>
</tbody></table>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Κυρίαρχη μορφή είναι ασφαλώς ο Δαρβίνος, με τον οποίο θεμελιώνεται η εξελικτική βιολογία ως κατοχύρωση του μεταμορφισμού των ειδών με κύριο μοχλό τη φυσική επιλογή, όχι την κληρονομικότητα των επίκτητων χαρακτηριστικών (λαμαρκισμός) ή το όποιο νοήμον θεϊκό σχέδιο.</div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 13px;">Τ</span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">ον <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">19ο και τον 20ό αιώνα</strong> σημειώνεται εκρηκτική πρόοδος στις βιολογικές γνώσεις, εξού ο Μοράνζ αφιερώνει σε αυτούς πάνω από τα δύο τρίτα του βιβλίου του. Οι επιστημονικές εξελίξεις, που μέχρι τότε πραγματοποιούνταν στη βορειοδυτική Ευρώπη (κυρίως Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Κάτω Χώρες), συμβαίνουν πλέον και στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Ρωσία. Ο συγγραφέας αναφέρει δεκάδες πρωταγωνιστές που, είτε μέσα από τις συνεργασίες είτε μέσα από τους ανταγωνισμούς τους, προέβησαν σε θαυμαστές ανακαλύψεις και εφευρέσεις. Κυρίαρχη μορφή είναι ασφαλώς ο Δαρβίνος, με τον οποίο θεμελιώνεται η εξελικτική βιολογία ως κατοχύρωση του μεταμορφισμού των ειδών με κύριο μοχλό τη φυσική επιλογή, όχι την κληρονομικότητα των επίκτητων χαρακτηριστικών (λαμαρκισμός) ή το όποιο νοήμον θεϊκό σχέδιο. Συγχρόνως, αλματώδη πρόοδο σημειώνουν πεδία νέα, ή ανανεωμένα, όπως η κυτταρική βιολογία, η εμβρυολογία, η φυσιολογία, η μικροβιολογία, η οικολογία, η παλαιοντολογία και αργότερα η μοριακή βιολογία, η γενετική, η ηθολογία και οι νευροεπιστήμες.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #444444; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Τεχνολογία: Η κατοχύρωση της επιστήμης</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Όλες αυτές οι εξελίξεις θα ήταν αδύνατες (και κυρίως μη αποδείξιμες) χωρίς την παράλληλη πρόοδο στην τεχνολογία, η οποία με τα νέα εργαλεία της πρόσφερε στις θεωρίες την πειραματική τεκμηρίωση που χρειάζονταν. Λέξεις-έννοιες που χρησιμοποιούμε κατά κόρον σήμερα (μικρόβια, ιοί, βακτήρια, κύτταρα, ένζυμα, αντισώματα, χρωμοσώματα, γονίδια, πρωτεΐνες, DNA, βιταμίνες, βλαστοκύτταρα, κ.ά.) αναδύθηκαν αυτή την εποχή και συνεχίζουν να καθορίζουν τις σύγχρονες έρευνες. Συνάμα, η βιολογία άρχισε να συνεργάζεται ολοένα περισσότερο με τη φυσική και τα μαθηματικά, σε απόπειρες για ολοένα πιο ολιστικές προσεγγίσεις, όχι μόνο στον έμβιο κόσμο, αλλά στη Φύση συνολικότερα. Με τη γνώση των περισσότερων μικροβίων και ιών η βιολογική/ιατρική επιστήμη παγκοσμιοποιείται, αφού κανείς σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι ασφαλής απέναντι στις επιδημίες – η ορθή απάντηση/αντίδραση είναι η υγιεινή, αλλά και τα φάρμακα: μόνο η πενικιλίνη, αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας, έχει σώσει πάνω από 200 εκατομμύρια ζωές.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #444444;">Επιστήμη, μια ιστορία παραδοχών: τι κρατάμε, τι πετάμε</span></strong></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Η «<em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ιστορία της βιολογίας»</em> του Μοράνζ είναι ένας χορταστικός τόμος γεμάτος νέες ανακαλύψεις, επιβεβαιώσεις μα και διαψεύσεις, απαραίτητος στη σύγχρονη εποχή όπου οι εξελίξεις στον συγκεκριμένο τομέα συνεχίζονται σε καθημερινή βάση επηρεάζοντας ριζικά τη ζωή μας.</div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Στην <em style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ιστορία της βιολογίας</em> του Μοράνζ ο χωρισμός κάθε κεφαλαίου στα μέρη «Επιστημονικές παραδοχές», «Μια εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών» και «Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;» βοηθά τον αναγνώστη να συνδυάσει την ιστορία της βιολογίας με το τι ισχύει σήμερα σε αυτή την επιστήμη και τι έχει παραμεριστεί ή και απορριφτεί οριστικά. Όλοι οι επιστήμονες-πρωταγωνιστές των βιολογικών γνώσεων εμφανίζονται σε εικόνες με σύντομα βιογραφικά ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να δει εν τάχει τι έχει προσφέρει ο καθένας: έτσι η ανάγνωση διευκολύνεται και ο τόμος λαμβάνει τη χρήσιμη μορφή μιας εγκυκλοπαίδειας της βιολογίας (ωστόσο η ανάγνωση δυσχεραίνεται από τα συχνά κόμματα μετά το υποκείμενο και πριν από το ρήμα). Συνάμα, ο συγγραφέας δεν παραλείπει να αναφέρει διεθνικούς ανταγωνισμούς, ιδεολογικές διαμάχες, πολιτικές έριδες και προσωπικές κόντρες όταν θεωρεί πως επηρέασαν με έναν εξωεπιστημονικό τρόπο κάποια εξέλιξη ή είχαν ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις (παράδειγμα η περίπλοκη σχέση της ευγονικής με τον ρατσισμό και τον ναζισμό, αλλά και η υποστήριξή της από κομμουνιστές όπως ο Χαλντέιν).</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Η <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ιστορία της βιολογίας</em> του Μοράνζ είναι ένας χορταστικός τόμος γεμάτος νέες ανακαλύψεις, επιβεβαιώσεις μα και διαψεύσεις, απαραίτητος στη σύγχρονη εποχή όπου οι εξελίξεις στον συγκεκριμένο τομέα συνεχίζονται σε καθημερινή βάση επηρεάζοντας ριζικά τη ζωή μας, με τη σαφή πρόθεση και δυναμική να την επηρεάσουν ριζικότερα στο μέλλον. </span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">* Ο <a href="https://www.politeianet.gr/sygrafeas/lamprakos-giorgos-19124" style="background: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΣ </strong></a>είναι μεταφραστής και συγγραφέας.</span></span></div>
<hr style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-top-color: rgb(221, 221, 221); border-top-style: solid; height: 1px; line-height: 19.5px;" />
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: #741b47; color: white; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Απόσπασμα από το βιβλίο</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">«Έχουμε περιγράψει τα πολυάριθμα αποτελέσματα που έχουν συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, τα οποία έθεταν σε αμφισβήτηση τη «μοναδικότητα» της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως: τη μικρή γενετική απόσταση απέναντι στα πιο συγγενικά μας εξαδέλφια, τους χιμπαντζήδες, και την ανακάλυψη σε πολλά από τα ζωικά είδη συμπεριφορών που μέχρι πρότινος είχαν θεωρηθεί ως καθαρά «τυπικές» ανθρώπινες συμπεριφορές.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Παράλληλα, και κατά τρόπο εντελώς ανεξάρτητο, η μελέτη των διαταράξεων που έχουν προκαλέσει οι ανθρώπινες δραστηριότητες στο πλανητικό σύστημα οδήγησε πολλούς επιστήμονες στο να προσθέσουν στον κατάλογο των γεωλογικών εποχών μία νέα εποχή, την Ανθρωπόκαινο. Η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι οι τροποποιήσεις της βιόσφαιρας είναι το αποτέλεσμα κυρίως της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η εποχή αυτή είναι το αποτέλεσμα αυτού του φτωχού ανθρώπινου όντος, του αμφιταλαντευόμενου ανάμεσα στην ασημαντότητα και την υπευθυνότητα, εάν όχι και την ενοχή, απέναντι σε συμβάντα μείζονος σημασίας»!</span></div>
<div style="text-align: center;">
~~~~~~~~~~~~</div>
<h4 style="background: url("../images/tpl/bgSeparator.png") 0px -2px repeat-x scroll rgb(255, 255, 255); font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px !important; line-height: 20.8px; margin: 10px 0px; padding-bottom: 5px; text-align: center;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: #f9f9f9; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 14px !important; margin-left: 20px; padding: 0px 10px;"><span style="color: #990000;">Περιεχόμενα</span></span></h4>
1. Η ελληνική και η ρωμαϊκή Αρχαιότητα<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Αυθόρμητη ανάδυση της βιολογίας<br />Γενικός πίνακας των βιολογικών επιστημών των Ελλήνων και των Ρωμαίων<br />Η ιπποκρατική Ιατρική<br />Αριστοτέλης<br />Η φυσιολογία του Γαληνού<br />Η Φυσική Ιστορία του Πλίνιου του Πρεσβύτερου<br />Οι ατομικοί φιλόσοφοι<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />Ο ρόλος της πειραματικής διερεύνησης στην ελληνική επιστήμη και ειδικότερα στην επιστήμη της βιολογίας<br />Ο Αναξίμανδρος και οι ατομικοί φιλόσοφοι: μία εντελώς μάταιη έρευνα για τους προδρόμους της επιστήμης<br />-Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;<br />Εξηγήσεις μηχανιστικές και χημικές<br />Η εξέλιξη των αναλογιών στα σύγχρονα επεξηγηματικά μοντέλα<br />Οι "απαρχές" της ιδέας για την ιεραρχική κλίμακα ή η μεγάλη αλυσίδα των έμβιων όντων<br />Η κληρονομιά που άφησε ο Πλίνιος<br />Μία τελεολογική θεώρηση παρούσα στο διηνεκές<br />2. Ο Μεσαίωνας και η αραβο-ισλαμική επιστήμη<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Ο αραβο-ισλαμικός κόσμος<br />Ο Μεσαίωνας του δυτικού κόσμου<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />-Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;<br />Η ανάπτυξη των επιστημών δεν αποτελεί μία επίκτητη ιδιότητα<br />Οι απόκρυφες επιστημονικές συμβολές του Μεσαίωνα στην ανάπτυξη της επιστήμης<br />3. Η Αναγέννηση (16ος αι.)<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Οι πρόοδοι της ανατομίας και της αναπαράστασης του ανθρώπινου σώματος<br />Τα εγχειρίδια της φυσικής ιστορίας<br />Η αλχημεία στην Ιατρική: από τον Παράκελσο ως τον Van Helmont<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />Η μόδα των νεκροτομών<br />Η θέση της αλχημείας στον κόσμο της επιστήμης<br />Οι μεταμορφώσεις στην κοινωνική οργάνωση των επιστημών<br />-Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;<br />Ας αποκαλύψουμε την πραγματική απόσταση που μας χωρίζει από το παρελθόν<br />Οι νέες τεχνολογίες ενίοτε είναι παράγοντες διάχυσης εσφαλμένων απόψεων<br />Η γήρανση ως το αποτέλεσμα δηλητηρίασης<br />4. Η Κλασική Εποχή (17ος αι.)<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Η ανακάλυψη της κυκλοφορίας του αίματος<br />Η ανάπτυξη της πειραματικής ποσοτικής ανάλυσης<br />Η ανακάλυψη του μικροσκοπίου και ο επιστημονικός της αντίκτυπος<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />Η κυκλοφορία του αίματος δεν είναι ένα προφανές φαινόμενο<br />Το μηχανιστικό μοντέλο της ζωής και τα όριά του<br />Η ακατανόητη θεωρία της προδιαμόρφωσης (του προσχηματισμού)<br />Οι αόρατες και έμμεσες επιστημονικές αλλαγές της κλασικής περιόδου<br />-Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;<br />Με τι είδους μηχανές συγκρίνονταν τα έμβια όντα;<br />Τι έχει απομείνει από τη θεωρία του προσχηματισμού<br />Οι βιολόγοι πρέπει να αποδεχτούν την πολλαπλότητα των προσεγγίσεων<br />Η μεταφραστική ιατρική δεν συνιστά καινοτομία!<br />5. Ο Διαφωτισμός (18ος αι.)<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Ο βιταλισμός<br />Ταξινόμηση: ο Λινναίος έναντι του Buffon<br />Η φυσιολογία της αναπαραγωγής<br />Το φαινόμενο της αναπνοής συνδέεται επιτέλους με μία λειτουργία<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />Οι μεταμορφώσεις του βιταλισμού<br />Η ταξινόμηση εναντίον της εξέλιξης<br />Η ταξινόμηση του ανθρώπινου είδους<br />Priestly και Lavoisier: συνέβαλαν μόνο με ένα πρώτο βήμα προς την ανακάλυψη του φαινομένου της αναπνοής<br />-Πόσο επίκαιρες παραμένουν οι παραδοχές;<br />Μία φυσική ταξινόμηση;<br />Η σύγκριση φυτών και ζώων<br />Ο Maupertuis, πατέρας της αυτο-οργάνωσης;<br />6. Ο 19ος αι. (Ι) Εμβρυολογία, Κυτταρική Βιολογία, Μικροβιολογία, Φυσιολογία<br />-Επιστημονικές παραδοχές<br />Η ενηλικίωση της εμβρυολογίας<br />Η γέννηση της κυτταρικής θεωρίας<br />Η ανάπτυξης της θεωρίας των μικροβίων<br />Η χρυσή εποχή της φυσιολογίας<br />-Μία εξ αποστάσεως θεώρηση των παραδοχών<br />Η καταγωγή της κυτταρικής θεωρίας<br />Οι επιστήμονες εγκλωβίστηκαν άραγε στις φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις;<br />Η ένταση ανάμεσα στις χημικές εξηγήσεις και τις εξηγήσεις των δομικών μοντέλων<br />Εμβρυολογία: αναμένοντας την εξέλιξη;<br />1859: Annus mirabilis <br />7. Ο 19ος αι. (ΙΙ) θεωρία της Εξέλιξης, θεωρία της Κληρονομικότητας και της Οικολογίας [...]<br />8. 20ός αι. (Ι) Η διαφορετικότητα της Λειτουργικής Βιολογίας και η γέννηση της Μοριακής Βιολογίας<br />9. 20ός αι. (II) θεωρία της Εξέλιξης, Οικολογία, Ηθολογία<br />10. 20ός και 21ος αιώνας Μετά τις Συνθέσεις<br />
<hr style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-top-color: rgb(221, 221, 221); border-top-style: solid; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; height: 1px; line-height: 19.5px;" />
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.politeianet.gr/books/9786185173227-morange-michel-utopia-istoria-tis-biologias-278702" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #145077; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><img alt="alt" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/NEES_KYKLOFORIES/2018_NEES-KYKLOFORIES/morange.jpg" style="background: transparent; border: 0px; float: left; margin: 5px 10px 5px 0px; outline: 0px; padding: 0px;" /></a><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ιστορία της Βιολογίας</strong><br />Michel Morange<br />Μτφρ. Λαοκρατία Λάκκα<br />Utopia 2017<br />Σελ. 776, τιμή εκδότη €38,00</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.politeianet.gr/books/9786185173227-morange-michel-utopia-istoria-tis-biologias-278702" style="background: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><img alt="alt" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/politeia-link-more.png" style="background: transparent; border: 0px; margin: 5px 10px; outline: 0px; padding: 0px;" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px;">
______________</div>
<div style="background-color: white;">
<span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif;"><span style="font-size: 13px; line-height: 19.5px;"><a href="https://www.bookpress.gr/kritikes/epistimi/morange-michel-utopia-istoria-tis-biologias-lamprakos?utm_source=browser&utm_medium=push_notification&utm_campaign=PushCrew_notification_1521522901&pushcrew_powered=1">https://www.bookpress.gr/kritikes/epistimi/morange-michel-utopia-istoria-tis-biologias-lamprakos?utm_source=browser&utm_medium=push_notification&utm_campaign=PushCrew_notification_1521522901&pushcrew_powered=1</a></span></span></div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-20796084988230871312018-03-17T13:24:00.003-07:002018-03-17T13:24:39.339-07:00Η σχεδία του Χόκινγκ στον ωκεανό της αλήθειας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: #ead1dc; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><b> Επιστήμη </b></span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<a href="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/field/image/2018-03/hawking-.jpg"><img height="267" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/styles/teaser_big/public/field/image/2018-03/hawking-.jpg?itok=FRrGrzZQ" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του Στίβεν Χόκινγκ αφορούσε την Κοσμολογία</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"> | (AP Photo/Ted S. Warren</span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
γράφει ο Τάσος Τσακίρογλου *</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<span style="color: #7f6000; font-size: x-large;"><b>«Ε</b></span>ίμαι ένα παιδί που παίζει στην ακτή, ενώ ανεξερεύνητοι ωκεανοί αλήθειας απλώνονται εμπρός μου» έγραψε κάποτε ο Ισαάκ Νεύτων, ένας από τους θεμελιωτές της σύγχρονης επιστήμης, θέλοντας να δείξει την απεραντοσύνη της γνώσης και τη μικρότητα του ανθρώπινου νου, ο οποίος αγωνίζεται να κατακτήσει τη γνώση και να δώσει το δικό του νόημα στον κόσμο που ζει.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ο Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος κατείχε την ίδια έδρα με τον Νεύτωνα στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, ανοίχτηκε στους «ωκεανούς της αλήθειας» που πρωταντίκρισε ο προκάτοχός του, σε μια περιπέτεια για την κατανόηση όχι του μέρους, αλλά του Ολου. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του αφορούσε την Κοσμολογία, έναν κλάδο της Αστρονομίας, ο οποίος επιχειρεί να εξηγήσει την ολότητα του Σύμπαντος.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
«Πρόσθεσε ένα ανθρώπινο πρόσωπο στην επιστήμη» έγραψε ο καθηγητής Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, Μάικλ Τέρνερ, περιγράφοντας την ικανότητά του να εκλαϊκεύει σύνθετες θεωρίες και έννοιες, το συνηθισμένο του χαμόγελο, το χιούμορ του, την ξεροκεφαλιά του ή την αγάπη του για τα στοιχήματα με συναδέλφους του για επιστημονικά θέματα, ακόμα και εάν συχνά τα έχανε.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μαχητής, με ισχυρή θέληση –πάλεψε σκληρά ενάντια στην ίδια του τη σωματική αδυναμία εξαιτίας της σοβαρής ασθένειάς του– κυνήγησε το «αδύνατο», ανεβάζοντας τον πήχη όσο πιο ψηλά γίνεται.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Παρεμβατικός στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, αντιτάχθηκε στον πόλεμο στο Ιράκ, υπερασπίστηκε τους Παλαιστίνιους, προειδοποίησε για τους κινδύνους από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και την κλιματική αλλαγή και μας προέτρεψε να αναζητήσουμε τη σωτηρία σε άλλους πλανήτες. Βέβαια, όπως λέει ο Καβάφης, «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες./ Η πόλις θα σε ακολουθεί [...]/ Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ,/ στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες».</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πολλοί τον συγκρίνουν σε μέγεθος με τον Αϊνστάιν και δεν πέφτουν έξω. Με τεράστια συνεισφορά στην επιστήμη, και οι δύο πρόβαλαν και ένα άλλο πρότυπο επιστήμονα. Οχι του «ειδικού», του σπεσιαλίστα, του τεχνοκράτη της επιστήμης, του «ειδικευμένου ηλίθιου» όπως λένε οι Γάλλοι, αλλά εκείνο ενός ανθρώπου με κοινωνικές ευαισθησίες και υψηλή κατανόηση του ρόλου του στην κοινότητα της εποχής του.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Και, πολύ περισσότερο, ανέδειξαν την ανάγκη μιας επιστήμης στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των οικονομικών ή άλλων συμφερόντων, αλλά και ενός επιστήμονα με ήθος και όχι μεταπράτη γνώσης έναντι προσωπικών ωφελημάτων.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<b><span style="color: #444444;">«Ούτε τον ήλιο τον καταλαβαίνω, ούτε το φεγγάρι, ούτε τ’ άστρα. Ωστόσο, περνούν ψηλά, πάνω από μένα και, καθώς τα αντικρίζω και βλέπω τη θαυμαστά ρυθμισμένη τροχιά τους, αναγνωρίζω σ’ αυτά τον εαυτό μου και συλλογίζομαι μήπως θα μπορούσα να φτιάξω και εγώ κάτι».</span></b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Αυτό έγραφε ποιητικά ο <b><span style="color: #444444;"><i>Γκέτε στους «Στοχασμούς»</i></span></b> του, ενώ ο Χόκινγκ –ως επιστήμονας– συνόψισε το έργο του με λίγες λέξεις: «Ο στόχος μου είναι απλός. Είναι η πλήρης κατανόηση του Σύμπαντος. Γιατί είναι έτσι και γιατί υπάρχει». Ποίηση και επιστήμη συναντώνται, δίνοντας στόχο, νόημα, περιεχόμενο και κίνητρο ζωής στους ανθρώπους που σαν μικρά παιδιά «παίζουν στην ακτή», ενώ «μπροστά τους απλώνονται ανεξερεύνητοι ωκεανοί αλήθειας».</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
__________</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
* <a href="http://www.efsyn.gr/arthro/i-shedia-toy-hokingk-ston-okeano-tis-alitheias">http://www.efsyn.gr/arthro/i-shedia-toy-hokingk-ston-okeano-tis-alitheias</a></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<a href="http://www.efsyn.gr/arthro/ena-myalo-me-polles-diastaseis">Ενα... Μυαλό με πολλές διαστάσεις</a></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<a href="http://www.efsyn.gr/arthro/na-koitate-psila-st-asteria">«Να κοιτάτε ψηλά στα αστέρια»</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-22752938596961452602018-01-29T11:49:00.003-08:002018-01-29T11:49:44.571-08:00Εγκέφαλος και Αναλφαβητισμός<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;">Του Θανάση Τζαβάρα*</span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #b45f06; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Το</b></span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> Νευρικό Σύστημα, και κυρίως το κεντρικό του μέρος, ο εγκέφαλος, είναι ένα τελεσφόρο βιολογικό σύστημα, που επιτρέπει σε όλα τα έμβια όντα τον συνεχή διάλογό τους με το «περιβάλλον». Το περιβάλλον, βέβαια εδώ θα πρέπει να νοηθεί ως εσωτερικό και ως εξωτερικό, ως ενδοσωματικό και ως έξω από το βιολογικό σώμα. Θα πρέπει να νοηθεί στη συγχρονία της δράσης και της πράξης και στη διαχρονία της μνήμης. Δηλαδή, εν τέλει, στο διάλογο των έμφυτων χαρακτηριστικών και ικανοτήτων με τις επίκτητες συνθήκες καθώς και με τις ευκαιρίες.</span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τα έμφυτα χαρακτηριστικά του Νευρικού Συστήματος εμπεριέχονται προφανώς στις κληρονομικά προδιαγεγραμμένες δομές του, όπως άλλωστε και κάθε βιολογικού συστήματος, αλλά εκφράζονται κατά αποκλειστικότητα με την ταυτόχρονη πολλαπλότητα και μοναδικότητα των λειτουργικών του προγραμμάτων. Για να γίνει κατανοητή αυτή η ιδιοτυπία του Νευρικού Συστήματος, θα έπρεπε να μπορούσαμε να φαντασθούμε τη δομή ενός οικοδομήματος σχεδιασμένου μεν, σύμφωνα με τους περιορισμούς ενός Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, αλλά δυνάμενου να καλύπτει λειτουργικά διαφορετικές ανάγκες, αυξομειώνοντας μεγέθη μέσα στο χώρο ή αναστέλλοντας κάποια λειτουργία για να ευοδώσει κάποια άλλη διαδικασία ή ακόμη χρησιμοποιώντας διάφορα στρατηγήματα για να υπερκαλύψει συγχρόνως αντιθετικές συνθήκες λειτουργίας.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η υπέρβαση, λοιπόν, των δομικών-εμφύτων χαρακτηριστικών του Νευρικού Συστήματος επιτυγχάνεται μέσω του διαλόγου του οργανισμού με το περιβάλλον, έτσι που το ορίσαμε λίγο πιο πάνω. Η επιγένεση αυτή είναι που θα καθορίσει τελικά τα περιθώρια υπέρβασης ενός ατόμου ή και ενός είδους σε μια δεδομένη χρονική στιγμή και ένα δεδομένο περίγυρο.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Χωρίς αμφιβολία, χάρη σε μια άνευ προηγουμένου επιγένεση, θα πρέπει να δημιουργήθηκε η μετάλλαξη του ανθρωπίνου είδους, το άκρον άωτον των υπερβάσεων, που γνωρίζουμε στο σύνολο των έμβιων όντων. Δύο, τουλάχιστον, ψυχοβιολογικά χαρακτηριστικά στηρίζουν την υπερβατική φύση του ανθρωπίνου είδους:</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
α. Η μορφο-λειτουργική ασυμμετρία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος εκφράζει προφανώς τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση των νευρωνικών κυκλωμάτων που με εξειδικευμένο τρόπο μπορούν να υποστηρίζουν μια ψυχολογική λειτουργία. Εκεί δηλαδή που σε όλα σχεδόν τα ζώα, των θηλαστικών συμπεριλαμβανομένων, πολλαπλά κυκλώματα εξυπηρετούν κάποιες λειτουργίες, στον άνθρωπο σχετικά λίγα, αλλά εξειδικευμένα δίκτυα, διεκπεραιώνουν διακριτές λειτουργίες επιτρέποντας έτσι τη διαθεσιμότητα πολλών κυκλωμάτων για καινούργιες, «δημιουργικές» λειτουργίες.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
β. Η κατ’ εξοχήν δημιουργική λειτουργία θεωρείται η λειτουργία του Λόγου, ίδιον και χαρακτηριστικό του ανθρωπίνου είδους. Ο Λόγος για τον Άνθρωπο δεν είναι μόνο ένα πολύπλοκο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ μελών του ιδίου είδους, δηλαδή μια ποσοτική υπερβολή των συστημάτων επικοινωνίας που διαθέτουν όλα τα έμβια όντα, αλλά του παρέχει τη δυνατότητα να δημιουργηθεί κάθε στιγμή καινούργιες συνθήκες, δομές και νοήματα. Με αυτή λοιπόν την έννοια ο λόγος είναι ποιητικός, υπέρβαση και δημιουργία. Η προαιώνια όμως απορία του Ανθρώπου στηρίζεται ακριβώς σε αυτό το σημείο, δηλαδή πώς μπορεί αυτό το «άϋλο» χαρακτηριστικό του, να εξαρτάται από τις ιδιοτυπίες της ψυχοβιολογικής του υπόστασης;</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η μόνη απάντηση που διαθέτουμε σήμερα σε αυτή την απορία διατρέχει ακριβώς τον μυστηριώδη αυτό χώρο του ερωτήματος: «γιατί ρωτάμε γιατί;». Τι είναι εκείνο το κίνητρο που ωθεί το παιδί του Ανθρώπου αλλά και τον ώριμο ενήλικο να θέτει αενάως το ερώτημα του «πώς» και του «γιατί»; Η ψυχανάλυση ονόμασε «επιστημοφιλική ορμή» αυτή τη λειτουργία, που στο ψυχικό χώρο, πέρα από το ένστικτο και πριν από τη βούληση, είναι μια λειτουργία, γέφυρα μεταξύ σωματικού και ψυχικού δηλαδή στη διαλεκτική της ζωής, του έρωτα και του θανάτου, όπως θα έλεγε ο Φρόιντ.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ενώ, όμως, η αενάως επαναλαμβανόμενη αυτή κίνηση προς τη γνώση (και την ικανοποίηση) θα καλύψει το χώρο των κινήτρων και τελικά, το σύνολο ζήτημα της επιθυμίας, η δημιουργικότητα, που απορρέει από τις διαλεκτικές σχέσεις εγκεφάλου-περιβάλλοντος «κατασκεύασε» μια εξωτερική προέκταση των εγγενών δυνατοτήτων του ΚΝΣ: τα συστήματα καταγραφής και μετάδοσης της πληροφορίας, της μνήμης και της γνώσης.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τα εξωτερικά συστήματα αποτύπωσης και καταγραφής, όπως άλλωστε και άλλα συστήματα διαμεσολάβησης μεταξύ οργανικού και περιβάλλοντος, δηλαδή τα εργαλεία, έχουν εκ πρώτης όψεως κοινά χαρακτηριστικά: επιτρέπουν τη μεγιστοποίηση του αποδιδόμενου έργου με ανάλογη ελαχιστοποίηση του καταβαλλόμενου κόπου. Είναι κοινός τόπος η απόδοση αυτών των ιδιοτήτων στην εγγενή ευφυΐα του ανθρωπίνου είδους, ανεξάρτητα από την επεξηγηματική θεωρία, που χρησιμοποιούν οι διάφοροι επιστήμονες. Με την προοπτική που γράφεται αυτό το σημείωμα, είναι η νευροψυχολογική δομή του ανθρώπου που επιτρέπει τη δημιουργία των ως άνω συστημάτων και κυρίως, τη συνεχόμενη ανανέωσή τους.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Για να γίνει κατανοητή αυτή η τελευταία διαπίστωση, θα αναφερθώ σε μια βασική λειτουργική αρχή που διέπει το Νευρικό Σύστημα: για κάθε ενέργεια ή κάθε πράξη που εκπορεύεται από αυτό το σύστημα δύο λειτουργίες συνυπάρχουν, η πρόδρομη (feed-forward) και η ανάδρομη (feed-back) δράση, φυσικά με διαφορά φάσης. Δηλαδή όταν ο οργανισμός βρεθεί μπροστά σε ένα δεδομένο «πρόβλημα» είτε αυτό εκπηγάζει από την ίδια (βουλητική) δραστηριότητά του, είτε προκαλείται από τα γεγονότα του εσωτερικού ή εξωτερικού περιβάλλοντός του, τότε κινητοποιεί τις «λύσεις» που ενέχει το σύστημα και συγχρόνως ενεργοποιεί τα συστήματα πρόσληψης που διαθέτει. Το τελικό παράγωγο αυτής της λειτουργίας είναι μεν η λύση του προβλήματος, μια πράξη ή μια συμπεριφορά, αλλά συγχρόνως είναι και η σταθεροποίηση ή η μετατροπή και του πρόδρομου και του ανάδρομου νευρωνικού κυκλώματος. Τελικά, το συμπεριφέρεσθαι συνιστά μια συνεχή μετατροπή του οργανισμού και του περιβάλλοντος.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ας έρθουμε τώρα στον δεύτερο όρο του διώνυμου «Εγκέφαλος και Αναλφαβητισμός». Η κατοχή και η αποτελεσματική χρησιμοποίηση των γραπτών κωδίκων μιας γλώσσας αποκτά σημασία μόνον αν τοποθετηθεί σε δεδομένα ιστορικο-γεωγραφικά πλαίσια. Αυτό δηλαδή που δίνει νόημα στο εάν κάποιος είναι εγγράμματος ή αγράμματος, είναι η ιστορική περίοδος και ο πολιτισμικός περίγυρος. Σε μια κοινωνία όπου η προφορική παράδοση υπερέχει και η πρώιμη δι’ εκθέσεως μάθηση κυριαρχεί, στις σχετικά κλειστές κοινωνίες της «δια-γνωριμίας», η κατοχή και διαχείριση των γραπτών κωδίκων επικοινωνίας παίζει εν δυνάμει δευτερεύοντα λειτουργικό ρόλο. Αυτό μπορεί να σημαίνει, με τους όρους της πιο πάνω ανάλυσης των σχέσεων οργανισμού-περιβάλλοντος, μια πλήρη επάρκεια δημιουργικής διαμεσολάβησης από τους άλλους λεκτικούς ή κατασκευαστικούς κώδικες της συγκεκριμένης κοινωνίας. Φυσικά, αυτή η επάρκεια των άλλων κωδίκων δεν αφαιρεί την κοινωνική κυρίως αξία της κατοχής των γραπτών κωδίκων της γλώσσας: οι εγγράμματοι σε αυτές τις περιπτώσεις είναι και οι κατέχοντες τις εξουσίες.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Οι κοινωνίες με κυρίαρχη προφορική παράδοση αποτελούν εξαίρεση στον «κόσμο» που ο Δυτικός πολιτισμός παρήγαγε ή επηρέασε. Ο τρόπος λειτουργίας του, αλλά και τα ιδανικά του, οδήγησαν στην δυνάμει εκλαΐκευση της σχολικής μόρφωσης και τη μαζική εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής. Η γραπτή πληροφόρηση για τα δεδομένα της καθημερινής ζωής, τους τρόπους χρήσης και διαχείρισης των πραγμάτων της ζωής, του τόπου και του χρόνου, κυριάρχησαν την κοινωνική ζωή και την επιβίωση μέσα στα καινούργια δεδομένα του πολιτισμού. Η ικανότητα διαχείρισης των γραπτών κωδίκων της γλώσσας απέκτησε στην κυριολεξία αξία βιολογικής επιβίωσης του ανθρώπου.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ενώ λοιπόν η δημιουργία της γραφής υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της νευροψυχολογικής υπόστασης του ανθρωπίνου είδους, η ανάγκη ευρείας της διάδοσης λόγω του είδους του πολιτισμού στον οποίο ζούμε, μετατράπηκε σε εργαλείο κοινωνικού εξουσιασμού ή καλύτερα, με όρους αυτού του σημειώματος, μεταβλήθηκε σε μέθοδο νευροψυχολογικής πτώχευσης. Προτού αναφερθούμε σε κάποια πειραματικά δεδομένα που εικονογραφούν αυτή μας τη θέση, είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ένα σημείο σχετικά με το τι προφανώς συνέβαινε στις παραδοσιακές κοινωνίες. Η μη συνεχής απαίτηση από το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον για κατανόηση και διαχείριση κωδικοποιημένων γραπτών μηνυμάτων, δεν έφερνε τον νευροψυχολογικό οργανισμό σε σύγκρουση και δυσλειτουργία. Η συντονία μεταξύ λειτουργικών αρχών του νευροψυχολογικού είναι και των κωδίκων του γίγνεσθαι του περιβάλλοντος, έστω και εάν δημιουργούσε σύγκρουση, μπορούσε να επιλυθεί με τους κανόνες της διαλεκτικής των σχέσεων μεταξύ οργανισμού-περιβάλλοντος, που ήδη περιγράψαμε. Με άλλα λόγια, όσοι στις παραδοσιακές κοινωνίες κατείχαν ανάγνωση και γραφή, διέθεταν ένα επιπλέον νευρο-κοινωνικο-ψυχολογικό χαρακτηριστικό, σχηματικά ανεξάρτητο από τις τρέχουσες λειτουργίες και δεξιότητες της κοινωνικής τους ομάδας.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τι συμβαίνει όμως με τον αναλφάβητο, δομικό ή και λειτουργικό, στις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες; Φυσικά βρίσκεται σε μια κατάσταση συνεχούς εξάρτησης από οποιονδήποτε μπορεί ή θέλει να αποκωδικοποιήσει στη θέση του, τα γραπτά μηνύματα που κατακλύζουν την καθημερινή πρακτική ζωή: οδηγίες χρήσης και διεκπεραίωσης σχετικά με το επάγγελμα και την υγεία, την οικογένεια και τις μετακινήσεις, τέλος την επικοινωνία με τους άλλους. Μια εξάρτηση που εύκολα οδηγεί στην εκμετάλλευση, λόγω επιπλέον την παιδόμορφης συμπεριφοράς που του επιβάλλει. Αυτά είναι φυσικά γνωστά και ίσως όχι τόσο τραγικά, όσο φαίνονται σε πρώτη θεώρηση χάρη στις μεγάλες ικανότητες προσαρμογής που διαθέτει το ανθρώπινο είδος. Αρκεί βέβαια να συντρέχουν κάποιοι ευοδωτικοί εξωτερικοί συντελεστές, όπως το μοίρασμα με τους άλλους ανθρώπους στοιχείων κουλτούρας, ιστορίας και προσδοκιών.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Το κεντρικό, όμως, ερώτημα στη δική μας προβληματική είναι: τι συμβαίνει στη νευροψυχολογική λειτουργική οργάνωση των αναλφαβήτων της κοινωνίας μας; Σε όσους έχουν εργαστεί σε κέντρα που θεραπεύουν ασθενείς με εγκεφαλικές βλάβες (οποιασδήποτε αιτιολογίας), είναι γνωστό πως όταν όλα είναι ίσα από τη μια μεριά: ηλικία, φύλο, εντοπισμός της βλάβης, αυτό που θα παίξει σημαντικό ρόλο στην πορεία των νευροψυχολογικών συνεπειών της βλάβης, είναι η μόρφωση του πάσχοντος ατόμου. Η ανάκτηση των λεκτικών, γνωσιακών και πραξιακών ικανοτήτων των ασθενών συντελείται ταχύτερα και πληρέστερα, όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό τους επίπεδο. Όλα συμβαίνουν ως εάν η μόρφωση έχει «εξασκήσει» όλο και περισσότερα νευρωνικά κυκλώματα, να συμμετέχουν στη διεκπεραίωση μιας νοητικής λειτουργίας. Αυτή η τρέχουσα κλινική παρατήρηση οδηγεί σε ένα πρώτο συμπέρασμα: ο αλφαβητισμός και η μόρφωση γενικότερα αξιοποιούν το δυνατόν καλύτερα τα μορφο-λειτουργικά χαρακτηριστικά του ΚΝΣ.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Εάν αυτό συμβαίνει στον εγκέφαλο που πάσχει, τι συμβαίνει στον υγιή και άθικτο εγκέφαλο; Αυτό προσπαθήσαμε να απαντήσουμε με τους συνεργάτες μας, χρησιμοποιώντας τη διχωτική ακοή, γνωστή μέθοδο αξιολόγησης της εγκεφαλικής ημισφαιρικής πλαγίωσης. Όπως αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του άρθρου, η εγκεφαλική ασυμμετρία χαρακτηρίζει το ανθρώπινο είδος. Αυτή η ασυμμετρία εκφράζεται κυρίως, στο 90% των ανθρώπων που είναι δεξιόχειρες και ανεξάρτητα από φύλο, φυλή και ηλικία, από την εξειδίκευση του αριστερού ημισφαιρίου στις λειτουργίες που διαχειρίζονται το Λόγο, σε όλες του τις μορφές. Η διχωτική ακοή ως δοκιμασία με σύγχρονα, αλλά αντίθετα, λεκτικά ερεθίσματα που δίνονται στα δύο αυτιά, επιτρέπει τη διαπίστωση μιας ασύμμετρης επίδοσης στην ανάκληση των ερεθισμάτων. Σχηματικά, όλοι οι δεξιόχειρες παρουσιάζουν καλύτερη επίδοση στην ανάκληση των λεκτικών ερεθισμάτων που δίδονται στο δεξί αυτί παρά στο αριστερό.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Αυτό το παγκόσμιο δεδομένο είχε θεμελιωθεί κυρίως σε εγγράμματους πληθυσμούς. Το ερώτημα λοιπόν ήταν το πώς παρεμβαίνει η εκμάθηση και η χρησιμοποίηση των γραπτών κωδίκων της γλώσσας στην ενασχόληση του αριστερού ημισφαιρίου με το Λόγο. Οι αναλφάβητοι, που δε χειρίζονται αυτούς τους κώδικες, θα παρουσιάζουν μικρότερη ασυμμετρία στην επίδοση ανάκλησης των ερεθισμάτων σε συνθήκες διχωτικής ακοής; Ή και έλλειψη ασυμμετρίας;</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών μας επεφύλαξαν μια έκπληξη: οι αναλφάβητοι που μελετήσαμε παρουσίαζαν την ασύμμετρη ανάκληση, δηλαδή καλύτερη επίδοση στο δεξί αυτί, καθ’ υπερβολή μάλιστα. Ήταν ως εάν οι επιδόσεις του αριστερού αυτιού, αυτές δηλαδή που αντικατοπτρίζουν τις λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου, να δείχνανε μια «δυσλειτουργία» αυτού του ημισφαιρίου, για ό,τι σχετίζεται με το Λόγο, κάτι που έτσι ή αλλιώς δεν παρατηρείται στους εγγράμματους. Το λογικό συμπέρασμα από αυτά τουλάχιστον τα αποτελέσματα είναι ότι οι αναλφάβητοι δεν παρουσιάζουν μια κατάσταση λειτουργικής έκπτωσης ως προς τους εγγράμματους, αλλά βρίσκονται μάλλον σε μια συνθήκη διαφυγόντος κέρδους στην ανάπτυξη των νευρωνικών τους κυκλωμάτων και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη των νευροψυχολογικών τους δεξιοτήτων.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Συμπερασματικά, λοιπόν, μπορούμε να τονίσουμε πως πέραν από τις γνωστές και εύκολα κατανοητές κοινωνικές συνέπειες του δομικού και λειτουργικού αναλφαβητισμού, θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η νευροψυχολογική διάσταση του προβλήματος που καθηλώνει τον αναλφάβητο στη χρήση μόνο των μορφο-λειτουργικών έμφυτων χαρακτηριστικών του και τον αποκλείει από τον εμπλουτισμό των δεξιοτήτων του, από τη δημιουργική διαχείριση της διαλεκτικότητας οργανισμού-περιβάλλοντος.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: right;">
Θανάσης Τζαβάρας</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<span style="color: #666666;">* [Αδημοσίευτο] // Φεβρουάριος 1990</span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
~~~~~~~~~~~</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
α. Στο θέμα του αλφαβητισμού/αναλφαβητισμού στις παραδοσιακές κοινωνίες βλέπε, π.χ.: J. Goody (editor), Literacy in TraditionalSocieties, Cambridge University Press, 1968 και S. Scribner & M. Cole: The Psychology of Literacy, Harvard University Press, 1981.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
β. Τα νευροψυχολογικά δεδομένα και το γενικό θεωρητικό πλαίσιο βρίσκεται στο: Θ. Τζαβάρας (επιμελητής), Κείμενα νευροψυχολογίας, Σύγχρονα Θέματα, 1987.</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-21421212357039835202018-01-28T15:19:00.001-08:002018-01-28T15:19:04.829-08:00Η ανθρώπινη φύση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg-Zx6zV6q0b71M6JjKvlggH1QjIcLvRvaaq5lJSVv743EIv3v6esABL2bDyRgJqBYXDoCf6iHjqaIbrnAbFdD16GllmA0yLdIQ4X_mOZmi5jXhOxT2ciA_fK7C4f-MVw2tnK-1uyUCOhm/s1600/anthropos.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="790" height="252" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg-Zx6zV6q0b71M6JjKvlggH1QjIcLvRvaaq5lJSVv743EIv3v6esABL2bDyRgJqBYXDoCf6iHjqaIbrnAbFdD16GllmA0yLdIQ4X_mOZmi5jXhOxT2ciA_fK7C4f-MVw2tnK-1uyUCOhm/s400/anthropos.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
Η ανθρώπινη φύση</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
γράφει ο <a href="http://sioualtec.blogspot.gr/search/label/%CE%A3%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AD%CE%BB%CE%B7%CF%82">Σπύρος Μανουσέλης</a> *</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #b45f06; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Τα</b></span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> αίτια της υποτίμησης της βιολογικής φύσης μας και της βαθύτατης ενότητάς της με τα άλλα ζωικά είδη πρέπει να αναζητηθούν όχι τόσο στην έλλειψη των κατάλληλων γνωστικών ή ερευνητικών εργαλείων, αλλά μάλλον στη μεταφυσική προκατάληψη περί της μοναδικότητας του ανθρώπινου είδους, η διανοητική ανωτερότητα του οποίου ερμηνευόταν εσφαλμένα ως προϊόν θεϊκής δημιουργίας και όχι βέβαια της ταπεινής βιολογικής εξέλιξης από «κατώτερα» βιολογικά είδη. </span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η αποδόμηση των κοινότοπων –αλλά ιδιαίτερα επίμονων– ψευδαισθήσεων σχετικά με τη βιολογική ανωτερότητα του είδους μας θα ξεκινήσει δειλά δειλά τον 20ό αιώνα χάρη σε μια σειρά από ιδιαίτερα ανατρεπτικές επιστημονικές εξελίξεις. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η εντυπωσιακή ανάπτυξη της Εξελικτικής Βιολογίας, της Βιοψυχολογίας, των Νευροεπιστημών και της Φυσικής Ανθρωπολογίας έκανε σαφές όχι μόνο το πόσο ανυπόστατη είναι η ανθρώπινη υπεροψία, αλλά κυρίως το πόσο στείρο είναι γνωσιακά και κοινωνικά το να αντιδιαστέλλουμε τη Βιολογία στον Πολιτισμό ή τη Φύση στην Ανατροφή (Nature - Nurture).</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b>Ο γόρδιος δεσμός μεταξύ Βιολογίας και Πολιτισμού</b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo5N4CSXoZHaSpo1Duy4237QAGTZY_d9ToWG8LZLRkey51lEuP2-ZXhNjgHK3Ly25U6TJTzTQ9IV4ZpbpPxJbzTx2pxta-bAzu6REjZSwT5bOh6tEuLnJ28Ndohxk052hbLKZryvcuggLn/s1600/84-2-6301.jpg"><img border="0" height="253" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo5N4CSXoZHaSpo1Duy4237QAGTZY_d9ToWG8LZLRkey51lEuP2-ZXhNjgHK3Ly25U6TJTzTQ9IV4ZpbpPxJbzTx2pxta-bAzu6REjZSwT5bOh6tEuLnJ28Ndohxk052hbLKZryvcuggLn/s400/84-2-6301.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Eνώ όλοι συμφωνούν ότι τα ζώα διαθέτουν μια «ζωική φύση», δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι, από καθαρά βιολογική άποψη, εμείς οι άνθρωποι διαθέτουμε μια ιδιαίτερη ή επιπρόσθετη «ανθρώπινη φύση». </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Διότι αμέσως προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Πώς συνδέεται αυτή η επιπρόσθετη «αφύσικη-πνευματική φύση» μας με τη «φυσική-βιολογική φύση» μας; </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πώς είναι δυνατόν να είμαστε νοήμονα και πολιτισμικά όντα και ταυτόχρονα βιολογικές μηχανές που αποβλέπουν μόνο στην αναπαραγωγή των γονιδίων τους; </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Το βέβαιο πάντως είναι ότι εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε τα υπερβιολογικά, ασώματα και αενάως εύπλαστα όντα, όπως προπαγανδίζεται παντοιοτρόπως από τη μεταμοντέρνα μυθολογία. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Δεν είμαστε όμως ούτε οι ανόητες και μη συνειδητές βιολογικές μηχανές που υπάρχουν και επιβιώνουν μόνο για να διευκολύνουν την αναπαραγωγή των γονιδίων τους, όπως υποστηρίζουν κάποιες απλοϊκές βιολογικές προσεγγίσεις. Τόσο η εικόνα του «ανθρώπου-πλαστελίνη» όσο και η εικόνα του «ανθρώπου-βιοαυτόματο» είναι εξίσου παραπλανητικές. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Στις μέρες μας είμαστε επιφυλακτικοί και ιδιαίτερα δύσπιστοι απέναντι σε όποιον επικαλείται την έννοια της «ανθρώπινης φύσης». Η επιφυλακτικότητα και η δυσπιστία μας είναι απολύτως δικαιολογημένες, δεδομένου ότι η διαμάχη σχετικά με το αν η «ανθρώπινη φύση» καθορίζεται από τη βιολογική ή την ψυχική μας υπόσταση και αν είναι εκ φύσεως αγαθή ή κακοήθης κρατά εδώ και αιώνες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Γιατί, παρά τον υποκριτικό αποτροπιασμό μας για τις αναρίθμητες δολοφονίες, σφαγές και γενοκτονίες, που «κοσμούν» την ανθρώπινη ιστορία, διστάζουμε να αναγνωρίσουμε, πόσο μάλλον να κατανοήσουμε, το γιατί η φαινομενικά «κτηνώδης» επιθετικότητα και η λεγόμενη «τυφλή» βία αποτελούν τα σταθερά και δυσεξάλειπτα συστατικά της κοινωνικής μας ζωής;</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKwIgGqmoRFYR8sPVTVv3Xs06U35cMe-0GZW3llNHTGVy2ecqYrjUTGBkaueUARE3pvAbd18a7eHVXyrbkKPsKY-pwq9MFAaedltVOSLEpmq9vZTUZ1q1aSwYoNztjT1G7FWDqa2cE1dn0/s1600/hobs1.jpg"><img border="0" height="253" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKwIgGqmoRFYR8sPVTVv3Xs06U35cMe-0GZW3llNHTGVy2ecqYrjUTGBkaueUARE3pvAbd18a7eHVXyrbkKPsKY-pwq9MFAaedltVOSLEpmq9vZTUZ1q1aSwYoNztjT1G7FWDqa2cE1dn0/s400/hobs1.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b>Homo homini lupus;</b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
O Αγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς, πρωτοπόρος θεωρητικός της νεωτερικής πολιτικής φιλοσοφίας. Δεξιά, πίνακας του Πίτερ Μπρέγκελ |</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Στο περίφημο έργο του «Λεβιάθαν», ο Αγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes, 1588-1679), πρωτοπόρος θεωρητικός της νεωτερικής πολιτικής φιλοσοφίας, επιχείρησε να καταδείξει ιστορικά ότι οι άθρωποι δεν διαθέτουν αγαθή φύση, αλλά αντίθετα: «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος» (Homo homini lupus). </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Υιοθετώντας ο Χομπς αυτό το αρχαίο ρητό, που αποδίδεται στον Λατίνο κωμωδιογράφο Πλαύτο, υποστηρίζει ότι η λυσσαλέα ανταγωνιστικότητα, επιθετικότητα και βία αποτελούν διαχρονικά γνωρίσματα όχι μόνο της ζωικής αλλά και της ανθρώπινης συμπεριφοράς· θεωρεί, μάλιστα, ότι υπερτερούν σαφώς σε σχέση με άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά μας όπως η συντροφικότητα, η συνεργασία και η αλληλεγγύη. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ανέκαθεν, λοιπόν, αυτές οι συμπεριφορές αναγνωρίζονταν ως οι αυθόρμητες και αναπόφευκτες εκδηλώσεις της «ανθρώπινης φύσης», μιας ασαφώς προσδιορισμένης και άρα σκοτεινής βιοπολιτισμικής οντότητας, που προδιαγράφει, υποτίθεται, τα όρια κάθε ατομικής ή συλλογικής συμπεριφοράς μας. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορες κοινωνικές, πολιτικοοικονομικές, ψυχολογικές εξηγήσεις, που επιχειρούν ανεπιτυχώς να εκλογικεύσουν τέτοιες φαινομενικά «αναίτιες» ή «παράλογες» εκδηλώσεις της ανθρώπινης επιθετικότητας. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Καμία, όμως, από αυτές τις κοινωνικές «εξηγήσεις» δεν στάθηκε στους νευροβιολογικούς μηχανισμούς που, ενώ αποτελούν το φυσικό υπόστρωμα για την εκδήλωση κάθε βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς, υποβαθμίζονται συστηματικά ως παραπλανητικές φυσικαλιστικές προσεγγίσεις. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Και ας σημειωθεί ότι μιλάμε για το «υπόστρωμα» και όχι για τα «αίτια» που προκαλούν ή, ακριβέστερα, πυροδοτούν τις εκδηλώσεις βίας. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μετά τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις της ηθολογίας, της κοινωνιοβιολογίας και πιο πρόσφατα της εξελικτικής ψυχολογίας, θεωρείται σχεδόν αναμφισβήτητο και ευρύτατα αποδεκτό ότι η επιθετική συμπεριφορά όλων των ζώων καθορίζεται από έμφυτους βιολογικούς παράγοντες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πολύ σοβαρότερες αντιστάσεις συναντά, ακόμη και σήμερα, η αποδοχή της ανθρώπινης επιθετικότητας ως έμφυτης βιολογικής συμπεριφοράς. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ως συμπεριφοράς, δηλαδή, που δεν εξαρτάται αποκλειστικά από εξωγενείς περιβαλλοντικούς, μαθησιακούς και εν τέλει κοινωνικούς παράγοντες, αλλά και από κάποιες εγγενείς βιολογικές δομές που διαμορφώθηκαν κατά την εξελικτική ιστορία του είδους μας. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πρόκειται για την πολύ γνωστή αντιπαράθεση του έμφυτου βιολογικά με το επίκτητο πολιτισμικά ή, αν προτιμάτε, της Φύσης με τον Πολιτισμό. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Με άλλα λόγια, για την οντολογική διάζευξη και τον αμοιβαίο αποκλεισμό των βιολογικών παραγόντων (εξελικτικών, γονιδιακών, εγκεφαλικών) από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες στη διαμόρφωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Εμμένοντας κανείς στον έναν από τους δύο πόλους αυτής της στείρας αντιπαράθεσης, καταλήγει σε μια εσφαλμένη, δηλαδή αποσπασματική και παραπλανητική εικόνα της ανθρώπινης φύσης. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μια ιδιαίτερη ανθρώπινη φύση, η οποία, επειδή δεν θεωρείται απλώς ή μόνο «ζωώδης», δεν σημαίνει βέβαια ότι είναι και... αγγελική.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b>Η οικουμενικότητα των συναισθημάτων</b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Mέχρι πρόσφατα η δυτική σκέψη επέμενε να υποβαθμίζει ή και να αποκλείει επιδεικτικά κάθε δυνατότητα βιολογικής εξήγησης της σκέψης, των συναισθημάτων και της κοινωνικής συμπεριφοράς των ανθρώπων, παρότι ο Κάρολος Δαρβίνος είχε παρουσιάσει –ήδη από το 1872!– στο βιβλίο του για την «Εκφραση των συγκινήσεων στον άνθρωπο και τα ζώα» ένα σχεδόν πλήρες επιστημονικό πρόγραμμα έρευνας, το οποίο ήταν όχι μόνο θεωρητικά στιβαρό, αφού βασιζόταν στη θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, αλλά και εμπειρικά θεμελιωμένο, δεδομένου ότι προέκυψε από πλήθος παρατηρήσεων σε ανθρώπινους και ζωικούς πληθυσμούς. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μολονότι τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις αποτελούν μια θεμελιώδη πτυχή της ανθρώπινης φύσης, πριν από μόλις τέσσερις δεκαετίες ήταν ένα υποτιμημένο γνωστικό αντικείμενο για τις βιοψυχολογικές έρευνες, οι οποίες επέλεγαν πιο «απτά» αντικείμενα μελέτης, όπως π.χ. την κυτταρική οργάνωση του νευρικού συστήματος ή τις βιοχημικές λειτουργίες του εγκεφάλου, αφήνοντας έτσι στη δικαιοδοσία της ψυχανάλυσης, της ψυχοθεραπείας ή της κοινωνικής ψυχολογίας τη διερεύνηση των δήθεν ασώματων ψυχικών λειτουργιών. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η αποδόμηση αυτών των κοινότοπων αντιλήψεων σχετικά με τα ανθρώπινα συναισθήματα θα ξεκινήσει κατά τη δεκαετία του 1960, χάρη στις πρωτοποριακές ψυχολογικές και ανθρωπολογικές έρευνες του Πολ Εκμαν (Paul Ekman). </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ενός εντελώς ασήμαντου, τότε, Αμερικανού εξελικτικού ψυχολόγου που αποφάσισε να μελετήσει πειραματικά και με επιτόπιες ανθρωπολογικές έρευνες τις φευγαλέες αλλά επαναλαμβανόμενες εκφράσεις των συγκινήσεων στο πρόσωπο όλων των ανθρώπων, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πράγματι, οι εκφράσεις και οι μορφασμοί του ανθρώπινου προσώπου –καθώς και πολλών άλλων ζώων!– αποτελούν την απτή μαρτυρία και την ορατή εξωτερίκευση των συγκινήσεων που βιώνουν πολλοί οργανισμοί. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Κάτι που πρώτος ο Δαρβίνος όχι μόνο αναγνώρισε αλλά και προσπάθησε να εξηγήσει επιστημονικά, χωρίς ωστόσο να πείσει την επιστημονική κοινότητα της εποχής του: ακόμη και οι πιο πιστοί δαρβινιστές αρνήθηκαν να αποδεχτούν τις λογικές συνέπειες της δαρβινικής εξήγησης για τη ζωική καταγωγή και εξέλιξη των ανθρώπινων συγκινήσεων! </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Χρειάστηκαν δεκαετίες συστηματικών ψυχολογικών παρατηρήσεων και επιτόπιων ανθρωπολογικών ερευνών για να αλλάξει γνώμη η διεθνής επιστημονική κοινότητα. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μόνο μετά τη συστηματική καταγραφή και ανάλυση που πραγματοποίησαν ο Πολ Εκμαν και οι συνεργάτες του σε πάνω από 10.000 πρόσωπα έγινε αποδεκτό ότι οι εκφράσεις μέσω του προσώπου των βασικών ανθρώπινων συγκινήσεων είναι «οικουμενικές», δηλαδή πανανθρώπινες και δεν εξαρτώνται από τυχαίες τοπικές ή πολιτισμικές διαφορές. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Το περίεργο είναι ότι διατυπώθηκαν περίπου οι ίδιες ιδεολογικές αντιρρήσεις ενάντια στις έρευνες του Εκμαν που επιβεβαίωναν, έναν αιώνα μετά, τη δαρβινική αρχή της εξελικτικής συνέχειας και της οικουμενικότητας: δηλαδή την εγγενώς βιολογική ομοιογένεια και άρα τη μη πολιτισμική εξάρτηση όλων των ανθρώπινων πληθυσμών ως προς την έκφραση των βασικών συγκινήσεων. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ακόμη πιο εξωφρενικό, όμως, ήταν ότι αυτές οι αντιρρήσεις δεν διατυπώθηκαν από συντηρητικούς ακροδεξιούς, αλλά από προοδευτικούς ανθρωπολόγους και εθνολόγους οι οποίοι, τουλάχιστον θεωρητικά, δήλωναν αντιρατσιστές! </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ανάμεσα στους αντιπάλους του κοινού βιολογικού υποστρώματος στην έκφραση των ανθρώπινων συγκινήσεων ήταν οι θεωρητικοί του «πολιτισμικού σχετικισμού» (cultural relativism), όπως οι διάσημοι ανθρωπολόγοι Margaret Mead, Gregory Bateson και ο γλωσσολόγος-ανθρωπολόγος Ray Birdwhistell, οι οποίοι υποστήριζαν ότι η ανθρώπινη κοινωνική συμπεριφορά διαφέρει ριζικά από τη ζωική, επειδή καθορίζεται πρωτίστως, αν όχι αποκλειστικά, από εξωγενείς κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Κατά αξιοπερίεργο τρόπο, η «προοδευτική» θέση των κοινωνικών ανθρωπολόγων ενισχύει, αν δεν ταυτίζεται, με τις πολιτικά «ύποπτες» και επιστημονικά «αντιδραστικές» απόψεις των συμπεριφοριστών ψυχολόγων: τίποτα δεν είναι έμφυτο στην ανθρώπινη φύση, τα πάντα εξαρτώνται από το κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Κάθε συμπεριφορά μας καθορίζεται και διαμορφώνεται αποκλειστικά από εξωγενείς παράγοντες και οι άνθρωποι δεν είμαστε τίποτε άλλο από εύπλαστες... κοινωνικές μαριονέτες! </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μια επιστημονικά μεροληπτική και προκλητική ιδεολογική άποψη για την ανθρώπινη φύση που θα διερευνήσουμε διεξοδικότερα στο επόμενο άρθρο.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBM2-2aWTYNsrQ691jAfmKZiuT0cZdal6RXuEOH792TuODo8jYuKDMA7I5OavF-LWa5cvS0qlz5QekG1_DDKuG3WiwIZKvq744Ix59rPx2cN2Wp3ZWI-5T1E5RztbrSc8ezuEm-XpYXVQZ/s1600/84-5-630.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="202" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBM2-2aWTYNsrQ691jAfmKZiuT0cZdal6RXuEOH792TuODo8jYuKDMA7I5OavF-LWa5cvS0qlz5QekG1_DDKuG3WiwIZKvq744Ix59rPx2cN2Wp3ZWI-5T1E5RztbrSc8ezuEm-XpYXVQZ/s400/84-5-630.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b>Προδιαμόρφωση ή επιγένεση της ανθρώπινης φύσης;</b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Στη διπλή έλικα του DNA βρίσκονται κωδικευμένες όλες οι απαραίτητες γενετικές πληροφορίες για τη συγκρότηση και την καλή λειτουργία ενός οργανισμού, όμως το μόριο του DNA είναι απελπιστικά αδρανές και «αυτιστικό»: μόνο όταν βρίσκεται στο κατάλληλο κυτταρικό μικροπεριβάλλον και χάρη στην παρουσία μιας σειράς διαφορετικών μορίων καταφέρνει να εκφραστεί. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Και σε αυτό το σημείο υπεισέρχονται οι επιγενετικοί μηχανισμοί τροποποίησης της έκφρασης των γονιδίων. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Για παράδειγμα, η μεθυλίωση, η προσθήκη δηλαδή μιας ομάδας μεθυλίου σε μια από τις τέσσερις βάσεις του DNA, έχει αποτέλεσμα την «αποσιώπηση» του μεθυλιωμένου γονιδίου. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Με άλλα λόγια, η μεθυλίωση καθιστά τα γονίδια ανενεργά, ενώ ό,τι αφαιρεί τη μεθυλική ομάδα επανενεργοποιεί το γονίδιο. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Σε μια σειρά από πρωτοποριακές έρευνες οι Michael Meaney και Moshe Szyf έδειξαν, αρχικά στους αρουραίους και κατόπιν στους ανθρώπους, τα δραματικά αποτελέσματα που έχουν το στρες και η ψυχολογική πίεση στη μεθυλίωση των γονιδίων μας. Ενώ και άλλες μεταγενέστερες έρευνες επιβεβαίωσαν τις αρνητικές επιγενετικές επιδράσεις του στρες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ανάλογα καταστροφική αποδείχτηκε η εμπλοκή των επιγενετικών τροποποιήσεων στη δημιουργία νεοπλασιών, καθώς και σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρά νευρολογικά προβλήματα (αυτιστικοί, σχιζοφρενείς, καταθλιπτικοί). </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Στους ψυχωτικούς ασθενείς, μάλιστα, διαπιστώθηκε μια σαφής αύξηση της επιγενετικής μεθυλίωσης των γονιδίων (BDNF) στα κύτταρα του μετωπιαίου φλοιού τους. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών φαίνεται να παραβιάζουν και να αμφισβητούν στην πράξη τη θεμελιώδη απαγορευτική αρχή της σύγχρονης γενετικής που επιτάσσει «τα επίκτητα χαρακτηριστικά να μην κληρονομούνται ποτέ». </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Μολονότι το περιβάλλον δεν μπορεί να προκαλέσει άμεσα κληρονομήσιμες αλλαγές του γενετικού υλικού (DNA), μπορεί κάλλιστα να προκαλεί βαθύτατες επιγενετικές μεταβολές στην έκφραση των γονιδίων, ορισμένες απο τις οποίες είναι κληρονομήσιμες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Από τα μέσα του 20ού αιώνα στη βιολογική σκέψη κυριαρχεί ένα νέο και πολύ δυναμικό ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο επιζητεί να εξηγήσει σε μοριακό επίπεδο το σύνολο σχεδόν των πολύπλοκων ζωικών φαινομένων. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πρόκειται για το πρόγραμμα της «μοριακής βιολογίας», το οποίο τα επόμενα πενήντα χρόνια θα αποδειχθεί ο παραγωγικότερος κλάδος της έρευνας στη Βιολογία.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<b>Μεταγονιδιωματική εποχή</b></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Εκτοτε, η μοριακή προσέγγιση θα θεωρηθεί η βασιλική οδός για την αποκάλυψη των μέχρι πρόσφατα επτασφράγιστων μυστικών της ζωής. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Πράγματι, χάρη στη λεπτομερή κατανόηση του μηχανισμού αναδιπλασιασμού του DNA, καταφέραμε να «λύσουμε» το μυστήριο της αναπαραγωγής. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Οι μοριακοί βιολόγοι ανακάλυψαν την ακριβή χημική δομή και διάταξη των γονιδίων πολλών οργανισμών και αποκρυπτογράφησαν τον καθολικό «γενετικό κώδικα», δηλαδή τους κανόνες έκφρασης ή μετάφρασης των γονιδίων σε πρωτεΐνες. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Επιπλέον, έμαθαν πώς να ανασυνδυάζουν και να κλωνοποιούν στο εργαστήριο γονίδια από διαφορετικούς οργανισμούς, δημιουργώντας ολότελα νέες «διαγονιδιακές» μορφές ζωής. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Ετσι εξηγείται το γιατί, τις τελευταίες δεκαετίες, στη βιολογική σκέψη επικράτησε η αναμφίβολα απλοϊκή αντίληψη ότι το DNA αποτελεί το μοναδικό υλικό υπόστρωμα των βιολογικών πληροφοριών. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Τα κοινά ανατομικά και νοητικά χαρακτηριστικά όλων των πλασμάτων που ανήκουν στο είδος μας (Homo sapiens) πρέπει να βασίζονται στην κοινή γονιδιακή μας κληρονομιά. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Και η κοινή γενετική μας κληρονομιά εξηγείται, με τη σειρά της, από την κοινή βιολογική καταγωγή και εξέλιξη όλων των ανθρώπινων γονιδιωμάτων. </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Αν όμως η κοινή βιολογική μας ταυτότητα οφείλεται στην κοινή βιολογική καταγωγή μας, δηλαδή στα «κοινά» γονίδιά μας, τότε πώς εξηγούνται η τεράστια ποικιλομορφία στο εσωτερικό του είδους μας και η ουσιαστική μοναδικότητα κάθε ανθρώπινου όντος; </div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
Η απάντηση σε αυτό το βασανιστικό ερώτημα θα εξαρτηθεί όχι μόνο από τη διαύγαση των πολύπλοκων σχέσεων ανάμεσα στα γονίδια και το περιβάλλον τους, αλλά και από την κατανόηση των περίπλοκων επιγενετικών μηχανισμών που, όπως γνωρίζουμε, διαμεσολαβούν στις αμφίδρομες σχέσεις των γονιδίων μας με το οικολογικό, κοινωνικό περιβάλλον όπου ζούμε.</div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: justify;">
(*) Πηγή: <a href="http://www.efsyn.gr/arthro/i-anthropini-fysi">efsyn.gr</a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><a href="http://sioualtec.blogspot.gr/2018/01/blog-post_354.html">http://sioualtec.blogspot.gr/2018/01/blog-post_354.html</a></span></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-77089626229285888632018-01-25T02:26:00.002-08:002018-01-25T02:53:23.007-08:00Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της γαλλικής διανόησης, σε μια ανοιχτή συζήτηση με το αθηναϊκό κοινό με θέμα την Ιστορία<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="_5x46 _1yz1 clearfix" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 16.08px; margin-bottom: -1px; zoom: 1;">
<div class="clearfix _5va3" style="font-family: inherit; margin-bottom: -6px; zoom: 1;">
<a aria-controls="js_2uf" aria-describedby="js_2ug" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 _1yz2 _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"\u003C"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" data-hovercard="/ajax/hovercard/page.php?id=357968093934&extragetparams=%7B%22hc_ref%22%3A%22ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic%22%7D" href="https://www.facebook.com/institutfrancaisdegrece/?ref=nf&hc_ref=ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" id="js_2uh" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target=""></a><br />
<div class="_38vo" style="font-family: inherit; position: relative;">
<a aria-controls="js_2uf" aria-describedby="js_2ug" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 _1yz2 _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"\u003C"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" data-hovercard="/ajax/hovercard/page.php?id=357968093934&extragetparams=%7B%22hc_ref%22%3A%22ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic%22%7D" href="https://www.facebook.com/institutfrancaisdegrece/?ref=nf&hc_ref=ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" id="js_2uh" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target=""><img alt="" aria-label="Institut Français d'Athènes - Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών" class="_s0 _4ooo _5xib _5sq7 _44ma _rw img" role="img" src="https://scontent-sof1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-1/p50x50/26730922_10155567891413935_6882791012539095307_n.jpg?oh=a27de2da95be558dddc796786cb1258c&oe=5B2422A4" style="border-radius: 50%; border: 0px; display: block; height: 40px; overflow: hidden; width: 40px;" /></a></div>
<a aria-controls="js_2uf" aria-describedby="js_2ug" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 _1yz2 _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"\u003C"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" data-hovercard="/ajax/hovercard/page.php?id=357968093934&extragetparams=%7B%22hc_ref%22%3A%22ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic%22%7D" href="https://www.facebook.com/institutfrancaisdegrece/?ref=nf&hc_ref=ARSDM7UBrIGDLepSFxNXokuEuGIhTkFvDJRKGK4V9ccyOXtZjVgTskQ9cfKzPLtFXic" id="js_2uh" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target="">
</a>
<div class="clearfix _42ef" style="font-family: inherit; overflow: hidden; zoom: 1;">
<div class="rfloat _ohf" style="float: right; font-family: inherit;">
</div>
<div class="_5va4" style="font-family: inherit; padding-bottom: 6px;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_6a _5u5j" style="display: inline-block; font-family: inherit; width: 402px;">
<div class="_6a _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; height: 40px; vertical-align: middle;">
</div>
<div class="_6a _5u5j _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; vertical-align: middle; width: 402px;">
<h6 class="_14f5 _5pbw _5vra" data-ft="{"tn":"C"}" id="js_2al" style="font-family: inherit; font-size: 14px; font-weight: normal; line-height: 1.38; margin: 0px 0px 2px; padding: 0px 22px 0px 0px;">
<span class="fwn fcg" style="color: #90949c; font-family: inherit;"><span class="fwb fcg" data-ft="{"tn":"k"}" style="font-family: inherit; font-weight: bold;"><a data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARRx9k2zGULVaTmEpvZp1vimNugeP_UqpDb4d1HE2jK6uzcyKMY8cPl_KKxnYePnMM4" data-hovercard="/ajax/hovercard/page.php?id=357968093934&extragetparams=%7B%22hc_ref%22%3A%22ARRx9k2zGULVaTmEpvZp1vimNugeP_UqpDb4d1HE2jK6uzcyKMY8cPl_KKxnYePnMM4%22%2C%22fref%22%3A%22nf%22%7D" href="https://www.facebook.com/institutfrancaisdegrece/?hc_ref=ARRx9k2zGULVaTmEpvZp1vimNugeP_UqpDb4d1HE2jK6uzcyKMY8cPl_KKxnYePnMM4&fref=nf" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration: none;">Institut Français d'Athènes - Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών</a></span></span></h6>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN5YHss_ngK1wFYASkxVCZ2xcm-skHwRIWc3SwL4agt7C8-GB_z_XRv3Jk5Z36QfN8HOD-0R7B08L07L7R4Kvo4vYqSaUoQbDz9GDfgD8CgWpdfzOq51dW0uQCbeTJpC68Qvl5Rs1UUQ0F/s1600/647_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="419" data-original-width="800" height="208" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN5YHss_ngK1wFYASkxVCZ2xcm-skHwRIWc3SwL4agt7C8-GB_z_XRv3Jk5Z36QfN8HOD-0R7B08L07L7R4Kvo4vYqSaUoQbDz9GDfgD8CgWpdfzOq51dW0uQCbeTJpC68Qvl5Rs1UUQ0F/s400/647_n.jpg" width="400" /></a></span></div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">
</span><br />
<div>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"></span><br />
<div class="event-description" style="margin-left: 60px; position: relative;">
<div style="color: #222222; font-family: paragraph; font-size: 12px; text-transform: uppercase;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο ΔΙΑΣΗΜΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ALAIN BADIOU ΣΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ</span></div>
<span style="font-size: x-large;"><br />Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες <br />της γαλλικής διανόησης, σε μια ανοιχτή <br />συζήτηση με το αθηναϊκό κοινό με θέμα την Ιστορία</span></div>
<div class="event-description" style="margin-left: 60px; position: relative;">
<span style="font-size: x-large;"><br /></span>
<div class="author" style="color: #222222; font-family: Paragraph; font-size: 14px; padding-left: 60px;">
Κείμενο: ελc team<br />
Email: <a href="mailto:info@elculture.gr" style="color: black; font-weight: bold; text-decoration: none;">info@elculture.gr</a><br />
<br /></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Σ</b></span>το πλαίσιο των εορτασμών των 111 χρόνων από την ίδρυσή του, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος αφιερώνει τον Κύκλο διαλέξεων Σύγχρονη Σκέψη στο ερώτημα Πώς μπορεί η ιστορία να φωτίσει το μέλλον;</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο διάσημος φιλόσοφος Alain Badiou, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους σε διεθνές επίπεδο και από τους πιο μεταφρασμένους, θα ανοίξει τη νέα σειρά διαλέξεων και το ραντεβού του με το αθηναϊκό κοινό, την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2018, στις 19.00.</div>
<div style="text-align: justify;">
Με ένα σημαντικό έργο που καλύπτει πληθώρα πεδίων, όπως την οντολογία των μαθηματικών, καθώς και την πολιτική και το θέατρο, ο φιλόσοφος Alain Badiou, Ομότιμος καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή École Normale Supérieure, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της γαλλικής διανόησης.</div>
<div style="text-align: justify;">
Το 2017, ολοκλήρωσε το γνωστό ανοιχτό σεμινάριο του που διεξήγαγε από το 1966. Ωστόσο, το συγγραφικό του έργο είναι πιο πλούσιο από ποτέ. Δύο τόμοι των μαθημάτων του σεμιναρίου του Vérité et sujet και Changer le monde,δημοσιεύτηκαν το 2017 από τις εκδόσεις Fayard, καθώς και δύο έργα με στοχασμούς του πάνω στην πολιτική: Je vous sais si nombreux και Éloge de la politique υπό μορφή συζητήσεων με την Laure Lancelin.</div>
<div style="text-align: justify;">
Για τον Alain Badiou, η Ιστορία μπορεί να μας παρέχει τη δυνατότητα για κάποιον έλεγχο του μέλλοντος, μόνο εάν υπάρχουν νόμοι της Ιστορίας, όπως υπάρχουν στη Φυσική νόμοι της φύσης. Πράγματι υπάρχουν τέτοιοι νόμοι, αλλά μόνο για περιόδους της Ιστορίας, κι όχι γενικά για την Ιστορία. Η Ιστορία περιέχει όντως τομές οι οποίες λόγω της ιδιότητάς τους δεν μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο υπολογισμού στο πλαίσιο των νόμων της εκάστοτε περιόδου. Ο Alain Badiou τις ονομάζει «συμβάντα», τα οποία είναι, σε σχέση με τους νόμους της Ιστορίας, εξαιρέσεις, παρότι οι συνέπειές τους προφανώς ενσωματώνονται σε μία νέα περίοδο, της οποίας η προέλευση είναι ακριβώς η συμβαντική τομή, ως «εκτός νόμου» τομή.</div>
<div style="text-align: justify;">
O ψυχαναλυτής και διευθυντής του περιοδικού αληthεια, Δημήτρις Βεργέτηςθα προλογίσει τον Alain Badiou και θα συντονίσει τη συζήτηση.</div>
—<br />
Info:<br />
Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2018, στις 19.00| <a href="http://www.elculture.gr/blog/venues/galliko-institouto-athinon/">Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών </a>– Αuditorium Theo Angelopoulos<br />
Είσοδος ελεύθερη, μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων θέσεων / Ταυτόχρονη μετάφραση<br />
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #cc0000; font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #cc0000; font-size: large;">~~~~~~~~~</span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-xGbicN5unKzZvHFXBwfMTO5dl7B6tVMcfHcBkRXN-FyT_VvIIo03AuIl1nhjyqiVvdFWwVEI4cDWzKjy7VjB5Is3xXikd4-oAQQ16SivncagKpRTygUCx8Fw5XkEqpuef3oJSNApI8EC/s1600/Alain.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="221" data-original-width="326" height="216" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-xGbicN5unKzZvHFXBwfMTO5dl7B6tVMcfHcBkRXN-FyT_VvIIo03AuIl1nhjyqiVvdFWwVEI4cDWzKjy7VjB5Is3xXikd4-oAQQ16SivncagKpRTygUCx8Fw5XkEqpuef3oJSNApI8EC/s320/Alain.JPG" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων, για την αποψινή διάλεξη του Alain Badiou, οι πόρτες του Γαλλικού Ινστιτούτου θα ανοíξουν στις 18.00'.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="color: #cc0000;">Η διάλεξη θα μεταδοθεί επίσης ζωντανά μέσω της ιστοσελίδας μας <a href="https://l.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.ifa.gr%2F&h=ATPtp6is6NQLuPu1-qlh2jfi0s61vgPUY9fot_KC26DEog4KgwOxkOv8zhziJHAMDHhby0bOI9S4hUFe16nYgF0OQTPuwsDG94Duj9CIoa68HgaBUYa9C9g3ehA6zHwixsCbSeyNH8XE0hkTOWPgznaaiRtUKbzFOpTb_D1X2s92KrpqsHYh3TNz-5OLstKP1DJ-TAIF6jAecsjmlilcue7quXhVDE4CV2nffJQ6MYZRX4qEWJ24yX6rqSXfIQJP1ORwBXkPASs1wnzyjfauIoquwPWdyVL3M120z_8fU1Oa0z7IRf1b5le1CpMaKbs">www.ifa.gr</a> και της σελίδας μας στο Facebook. Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά.</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
Την Παρασκευή 26 Ιανουαρίου στις 19.00', ο Alain Badiou θα μιλήσει στο Μέγαρο Μουσικής (στον Πολυχώρο της Μουσικής Βιβλιοθήκης) με θέμα Ποίηση και Φιλοσοφία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Οργάνωση: εκδόσεις Πατάκης και το ψυχαναλυτικό-φιλοσοφικό περιοδικό αληthεια.</div>
<div style="text-align: justify;">
Επίσης</div>
<div style="text-align: justify;">
Το Σάββατο 27 Ιανουαρίου στις 19.00', θα μιλήσει στην Α.Σ.Κ.Τ, Πειραιώς 256, Αγ. Ι. Ρέντης (Αμφιθέατρο De Chirico) με θέμα Ο Μάης του ‘68: 50 χρόνια μετά</div>
<div style="text-align: justify;">
Οργάνωση: Το ψυχαναλυτικό-φιλοσοφικό περιοδικό αληthεια και η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.</div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #cc0000; font-size: large;">~~~~~~~~~</span></b></div>
<div>
<br /></div>
Ce soir, pour la conférence d’Alain Badiou, et en raison du nombre de places limité, l’IFG ouvrira ses portes à 18h00.<br />
La conférence sera diffusée en direct sur le site web et la Page Facebook de l’IFG. Elle sera traduite simultanément en grec.<br />
Vendredi 26 janvier, à 19h 00, Alain Badiou fera une conférence au Megaron (Salle polyvalente de la Bibliothèque de musique) sur le thème : Poésie et philosophie.<br />
Organisation : éditions Patakis et revue de psychanalyse et philosophie αληthεια<br />
Également<br />
Samedi 27 janvier, à 19h00, il fera une conférence à l’École des Beaux-Arts, 256 rue Peiraios, Aghios Rentis (Amphithéâtre De Chirico) sur le thème : Mai 68 : 50 ans après.<br />
Organisation : revue de psychanalyse et philosophie αληthεια et l’École des Beaux-Arts.<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
_______________</div>
<div>
<a href="http://www.elculture.gr/">http://www.elculture.gr/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-44483747866662615992018-01-11T05:14:00.002-08:002018-01-11T05:18:11.058-08:00Κορνήλιος Καστοριάδης, 20 χρόνια μετά<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h2 class="contentheading clearfix" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, arial, sans-serif; line-height: 1.2; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px 0px 10px;">
<a class="contentpagetitle" href="https://www.bookpress.gr/politismos/teleutaia-nea/kornilios-kastoriadis-20-xronia-meta" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><span style="background-color: #cc0000; color: white;"><span style="font-size: 26px; font-weight: normal;"> </span><span style="font-size: small;">Εκδήλωση</span><span style="font-size: 26px; font-weight: normal;"> </span><span style="font-size: 26px;"> </span></span></a></h2>
<div class="article-tools clearfix" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; clear: both; color: #999999; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; margin: 0px 0px 10px; outline: 0px; padding: 5px; position: relative; text-transform: uppercase;">
<div class="article-meta" style="background: transparent; border: 0px; float: left; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; width: 481.594px;">
<span class="createdate" style="background: transparent; border: 0px; font-size: 11.96px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ΤΡΙΤΗ, 09 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018 </span></div>
<div class="buttonheading" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; float: right; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"></span></div>
</div>
<div class="article-content" style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 13px;"><img alt="alt" height="212" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kastoriadis-700.jpg" style="background: transparent; border: 0px; float: left; margin: 5px 10px 5px 0px; outline: 0px; padding: 0px;" width="320" /></span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #990000; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: x-large;"><b>Π</b></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">αρουσίαση του βιβλίου της Τέτας Παπαδοπούλου «Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”» στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31), την Πέμπτη, 18 Ιανουαρίου.</span></span><span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif;"><span style="background-attachment: initial; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; background-size: initial; border-color: initial; border-image-outset: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border-image-width: initial; border-style: initial; border: 0px; font-size: 8pt; font-size: 8pt; margin: 0px; outline-color: initial; outline-style: initial; outline: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Επιμέλεια: <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Λεωνίδας Καλούσης *</span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Στις 26 Δεκεμβρίου 2017 συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Κορνήλιου Καστοριάδη. Με αφορμή αυτή την επέτειο, οι εκδόσεις Κριτική εξέδωσαν πρόσφατα το βιβλίο της δημοσιογράφου Τέτας Παπαδοπούλου <em style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”, </em>η παρουσίαση του οποίου θα γίνει την <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Πέμπτη, 18 Ιανουαρίου 2018 </strong>στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Auditorium Theo Angelopoulos), Σίνα 31, στις <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">19:00</strong>.</span></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">«Ο ελληνικός λαός –όπως και κάθε λαός– είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα».<br />Κορνήλιος Καστοριάδης</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο ευσύνοπτος τόμος εξοικειώνει τον αναγνώστη με την πολυδιάστατη και συναρπαστική σκέψη του έλληνα διανοητή: τις βασικές φιλοσοφικές του ιδέες, την αντίληψή του για τη Δημοκρατία, τις θέσεις του για την κρίση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Αποτελείται δε από τρία μέρη –Λόγος άμεσος, Λόγος ίδιος, Λόγος των άλλων– και ολοκληρώνεται με ένα Επίμετρο. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει δύο μεγάλες συνεντεύξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη. Το δεύτερο απαρτίζεται από πέντε κείμενα, παρεμβάσεις και ομιλίες του. Στο τρίτο μέρος γράφουν για τον Κορνήλιο Καστοριάδη προσωπικότητες όπως οι Πιερ Βιντάλ-Νακέ, Άνταμ Μίχνικ, Εντγκάρ Μορέν, Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, Άκι Ορρ, Οκτάβιο Πας, Λάκης Προγκίδης, Γεράσιμος Στεφανάτος και Τζόελ Γουάιτμπουκ. Στο Επίμετρο παρουσιάζεται μια ακόμη συνέντευξη με θέμα αποκλειστικά τη νεοελληνική περίπτωση.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">«Ο ελληνικός λαός –όπως και κάθε λαός– είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα», γράφει ο ίδιος ο Καστοριάδης. Και συνεχίζει αλλού: «Για όποιο κακό συνέβη στην ιστορία μας, ο ελληνικός λαός δεν φέρει καμία ευθύνη. Έτσι, μόλις έρθουν τα δύσκολα και πάρουμε λάθος αποφάσεις και ακολουθήσουν οι συνέπειες των δικών μας λαθών, τι κάνουμε; Ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους. Πάντα φταίει κάποιος άλλος. Ποτέ εμείς. Για κάθε καταστροφή υπεύθυνοι είναι άλλοι, οι οποίοι εισέβαλλαν, οι οποίοι μας ξεγέλασαν, οι οποίοι μας εκμεταλλεύτηκαν, κ.λπ. Ως πότε όμως; Ως πότε θα ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους;»</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kornilios_kastoriadis_20_xronia_meta.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="kornilios kastoriadis 20 xronia meta" border="0" height="400" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kornilios_kastoriadis_20_xronia_meta.jpg" style="background: transparent; border: 0px; margin-top: 5px; outline: 0px; padding: 0px;" width="282" /></a><span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 13px;"></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Θα μιλήσουν:</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Περικλής Βαλλιάνος</strong>, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Νίκος Μαραντζίδης</strong>, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ανδρέας Παππάς</strong>, μεταφραστής-επιμελητής κειμένων</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Τέτα Παπαδοπούλου</strong>, συγγραφέας του βιβλίου-δημοσιογράφος </span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Εκδήλωση στα ελληνικά - Είσοδος ελεύθερη </span></div>
<div style="background-color: transparent; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-color: transparent; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: xx-small;">Το βιβλίο της Τέτας Παπαδοπούλου <a href="https://www.politeianet.gr/books/9789605862169-papadopoulou-teta-kritiki-gia-ton-kornilio-kastoriadi-eimaste-upeuthunoi-gia-tin-istoria-mas-275923" style="background-color: transparent; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας" </em></strong></a>κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.</span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.politeianet.gr/books/9789605862169-papadopoulou-teta-kritiki-gia-ton-kornilio-kastoriadi-eimaste-upeuthunoi-gia-tin-istoria-mas-275923" style="background: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><img alt="alt" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/politeia-link-more.png" style="background: transparent; border: 0px; margin: 5px 10px; outline: 0px; padding: 0px;" /></a><br />
<br />
* <a href="https://www.bookpress.gr/politismos/teleutaia-nea/kornilios-kastoriadis-20-xronia-meta">https://www.bookpress.gr/politismos/teleutaia-nea/kornilios-kastoriadis-20-xronia-meta</a></div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-3367192564866707792017-12-08T01:11:00.000-08:002017-12-08T01:13:32.569-08:00''Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι" των Βασιλη Κάλφα και Γιώργου Ζωγραφίδη<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="_1dwg _1w_m _q7o" style="padding: 12px 12px 0px;">
<div>
<div class="e_il5smvw38 i_il5smsioj clearfix" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: inherit; font-size: 12px; line-height: 16.08px; margin-bottom: -1px; zoom: 1;">
<div class="clearfix k_il5smvxv_" style="font-family: inherit; margin-bottom: -6px; zoom: 1;">
<a ajaxify="/groups/member_bio/bio_dialog/?group_id=124533588135694&member_id=100010861187154&ref=floc3" aria-controls="js_hs" aria-describedby="js_ht" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 o_il5smsiok _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"m"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100010861187154&extragetparams=%7B%22directed_target_id%22%3A124533588135694%2C%22fref%22%3A%22gs%22%2C%22dti%22%3A124533588135694%2C%22hc_location%22%3A%22group%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100010861187154&fref=gs&dti=124533588135694&hc_location=group" id="js_hu" rel="dialog" role="button" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target=""></a><br />
<div class="_38vo" style="font-family: inherit; position: relative;">
<a ajaxify="/groups/member_bio/bio_dialog/?group_id=124533588135694&member_id=100010861187154&ref=floc3" aria-controls="js_hs" aria-describedby="js_ht" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 o_il5smsiok _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"m"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100010861187154&extragetparams=%7B%22directed_target_id%22%3A124533588135694%2C%22fref%22%3A%22gs%22%2C%22dti%22%3A124533588135694%2C%22hc_location%22%3A%22group%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100010861187154&fref=gs&dti=124533588135694&hc_location=group" id="js_hu" rel="dialog" role="button" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target=""><img alt="" aria-label="Mariluz Atenas" class="_s0 _4ooo _5xib _5sq7 _44ma _rw img" role="img" src="https://scontent-sof1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-1/p50x50/15672893_349538462084857_1199335812027197629_n.jpg?oh=2deff0ba01934d2039ffdfb706b044ed&oe=5AC283B0" style="border-radius: 50%; border: 0px; display: block; height: 40px; overflow: hidden; width: 40px;" /></a></div>
<a ajaxify="/groups/member_bio/bio_dialog/?group_id=124533588135694&member_id=100010861187154&ref=floc3" aria-controls="js_hs" aria-describedby="js_ht" aria-haspopup="true" aria-hidden="true" class="_5pb8 o_il5smsiok _8o _8s lfloat _ohe" data-ft="{"tn":"m"}" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100010861187154&extragetparams=%7B%22directed_target_id%22%3A124533588135694%2C%22fref%22%3A%22gs%22%2C%22dti%22%3A124533588135694%2C%22hc_location%22%3A%22group%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100010861187154&fref=gs&dti=124533588135694&hc_location=group" id="js_hu" rel="dialog" role="button" style="color: #365899; cursor: pointer; display: block; float: left; font-family: inherit; margin-right: 8px; padding-bottom: 3px; text-decoration: none;" tabindex="-1" target="">
</a><br />
<div class="clearfix _42ef" style="font-family: inherit; overflow: hidden; zoom: 1;">
<div class="rfloat _ohf" style="float: right; font-family: inherit;">
</div>
<div class="l_il5smvxw0" style="font-family: inherit; padding-bottom: 6px;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_6a _5u5j" style="display: inline-block; font-family: inherit; width: 428px;">
<div class="_6a _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; height: 40px; vertical-align: middle;">
</div>
<div class="_6a _5u5j _6b" style="display: inline-block; font-family: inherit; vertical-align: middle; width: 428px;">
<h5 class="_5pbw _5vra" data-ft="{"tn":"C"}" id="js_i" style="font-family: inherit; font-size: 14px; font-weight: normal; line-height: 1.38; margin: 0px 0px 2px; padding: 0px 22px 0px 0px;">
<span class="fwn fcg" style="color: #90949c; font-family: inherit;"><span class="fwb fcg" data-ft="{"tn":";"}" style="font-family: inherit; font-weight: bold;"><a ajaxify="/groups/member_bio/bio_dialog/?group_id=124533588135694&member_id=100010861187154&ref=floc3" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard-referer="ARTMAbOKr_rRt61OGeXmqGc-4wTh7ORKPK_KnHx1wFZ5RWSui2F-jiFOepBhmtLS098" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100010861187154&extragetparams=%7B%22hc_ref%22%3A%22ARTMAbOKr_rRt61OGeXmqGc-4wTh7ORKPK_KnHx1wFZ5RWSui2F-jiFOepBhmtLS098%22%2C%22fref%22%3A%22gs%22%2C%22directed_target_id%22%3A124533588135694%2C%22dti%22%3A124533588135694%2C%22hc_location%22%3A%22group%22%7D" href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100010861187154&fref=gs&hc_ref=ARTMAbOKr_rRt61OGeXmqGc-4wTh7ORKPK_KnHx1wFZ5RWSui2F-jiFOepBhmtLS098&dti=124533588135694&hc_location=group" rel="dialog" role="button" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration: none;">Mariluz Atenas</a></span></span></h5>
<div class="_5pcp _5lel _232_" id="feed_subtitle_171561060099613:6:0" style="color: #90949c; font-family: inherit; position: relative;">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="_5pbx userContent _3576" data-ft="{"tn":"K"}" id="js_k" style="margin-top: 6px;">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<img src="https://scontent-sof1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-9/24312777_498453023860066_1736991722950327687_n.jpg?oh=b505bae2822eab658f0dbd3486655ce3&oe=5A91D971" /></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Και ένα απόσπασμα από το βιβλίο ''Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοιυ των Βασιλη Κάλφα και Γιώργου Ζωγραφίδη που μας εισάγει στο σύμπαν του Ηράκλειτου...</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><b>Τὰ πάντα ῥεῖ;</b></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="color: #0b5394; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: x-large;"><b>Το</b></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"> νόημα του κόσμου είναι η διαρκής κίνηση ή η απόλυτη ακινησία; Η αλήθεια είναι ότι τα θεωρητικά διλήμματα ασκούσαν πάντοτε ακατανίκητη έλξη στους φιλοσόφους. Ο Ηράκλειτος και ο Παρμενίδης συνυπήρξαν χρονικά. Από όσο γνωρίζουμε δεν ήρθαν ποτέ σε επαφή μεταξύ τους ούτε ενεπλάκησαν σε κάποιο διάλογο ή πολεμική. Οι μεταγενέστεροι ωστόσο προτίμησαν να τους δουν ως συνειδητούς αντιπάλους. Αν υπήρξε κάτι κοινό στις αναζητήσεις τους, αυτό παραμερίστηκε, και έμεινε η θεμελιώδης αντίθεση: προέχει η κίνηση στον κόσμο ή η ακινησία; Θα πρέπει κανείς να ακολουθήσει τον Ηράκλειτο και να αποδεχθεί τη συνεχή μεταλλαγή των φαινομένων; Ή θα πρέπει μαζί με τον Παρμενίδη να αναζητήσει εκείνη την πλευρά της πραγματικότητας που παραμένει αμετάβλητη;</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Για τον Παρμενίδη δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τάχθηκε υπέρ της ακινησίας των πραγμάτων, αφού προέβη στην προκλητική δήλωση ότι αυτό που υπάρχει, δηλαδή «το ον», «είναι αγέννητο και άφθαρτο, όλο και μοναδικό, ακλόνητο και πλήρες». Σχετικά με τον Ηράκλειτο όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Δεν γνωρίζουμε αν ο Ηράκλειτος χρησιμοποίησε ποτέ την πασίγνωστη έκφραση τὰ πάντα ῥεῖ. Την πληροφορία αυτή μας την δίνει ο Πλάτων: «Λέει κάπου ο Ηράκλειτος ότι πάντα χωρεῖ καὶ οὐδὲν μένει, και παρομοιάζοντας τα υπάρχοντα πράγματα με τη ροή ενός ποταμού λέει ότι δεν μπορείς να μπεις στο ίδιο ποτάμι δυο φορές» (Κρατύλος 402a). Για τον Πλάτωνα πρέπει ωστόσο να πούμε ότι δεν είχε και σε μεγάλη εκτίμηση τον Ηράκλειτο. Τον αντιμετώπιζε ως τον φιλόσοφο της διαρκούς ροής και γι᾽ αυτό ακριβώς του καταλόγιζε φιλοσοφική αφέλεια. Ο Πλάτων, από την πλευρά του, δεν είχε άδικο. Αν η φιλοσοφία του Ηράκλειτου περιοριζόταν στην πιστοποίηση της διαρκούς μεταβολής των φαινομένων, τότε θα ήταν όντως αφελής, αφού θα υποστήριζε το αυτονόητο. Θα ήταν μάλιστα και οπισθοδρομική, αφού η φιλοσοφία είχε ξεκινήσει 100 χρόνια νωρίτερα με την προσπάθεια να βρεθεί κάτι σταθερό πίσω από τη φυσική μεταβολή. Είναι λοιπόν μάλλον απίθανο η μεγάλη φήμη του Ηράκλειτου να στηρίζεται σε αυτονόητες και αφελείς διαπιστώσεις.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Καταρχήν ο Ηράκλειτος δεν ανήκει στους φυσιοκράτες φιλοσόφους. Η προσέγγισή του προϋποθέτει την προηγούμενη ιωνική παράδοση, έχει όμως και κάτι το εντελώς καινοτομικό. Πολλά αποσπάσματά του αναλύουν πλευρές της φυσικής πραγματικότητας, το ενδιαφέρον του όμως δεν είναι επικεντρωμένο στην περιγραφή της φύσης αλλά στο νόημά της. Εκείνο που κυρίως τον απασχολεί είναι η ανθρώπινη οπτική: πώς ο άνθρωπος κατανοεί την πραγματικότητα που τον περιβάλλει, πώς κατανοεί τη θέση του μέσα στον κόσμο, πώς κατανοεί τον ίδιο του τον εαυτό.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Η φύση, σε πρώτη προσέγγιση, εμφανίζεται ως πεδίο μάχης. Τα πάντα μεταβάλλονται συνεχώς και οι μορφές των πραγμάτων εναλλάσσονται. Η φωτιά, ο πόλεμος και η έρις είναι οι προσφιλείς ηρακλείτειες έννοιες που εκφράζουν την κοσμική αστάθεια και μεταλλαγή.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Αυτό τον κόσμο, που είναι ένας στην ολότητά του, δεν τον έπλασε κανένας θεός ή άνθρωπος· υπήρχε πάντοτε, υπάρχει και θα υπάρχει: μια αιώνια ζωντανή φωτιά που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ηράκλειτος, απόσπ. 30</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο πόλεμος είναι πατέρας των πάντων και βασιλιάς των πάντων· άλλους τους έκανε θεούς και άλλους ανθρώπους, άλλους δούλους και άλλους ελεύθερους.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ηράκλειτος, απόσπ. 53</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο πόλεμος είναι κοινός, και η δικαιοσύνη είναι έρις· και ότι όλα τα πράγματα γίνονται με έριδα και αναγκαιότητα.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ηράκλειτος, απόσπ. 80</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Η εικόνα όμως της αστάθειας υπονομεύεται αμέσως. Το φυσικό σύμπαν ονομάζεται «κόσμος» - λέξη που προέρχεται από το ρήμα κοσμῶ και σηματοδοτεί την τάξη. Ο κόσμος ταυτίζεται με τη φωτιά, γιατί η φωτιά είναι ακριβώς το πιο ευμετάβλητο φυσικό στοιχείο. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι ο Ηράκλειτος επιλέγει τη φωτιά, όπως ο Θαλής επέλεξε το νερό και ο Αναξιμένης τον αέρα. Τότε όμως η φωτιά θα ήταν το πρωταρχικό κοσμογονικό στοιχείο από το οποίο θα είχε δημιουργηθεί ο κόσμος, πράγμα που δεν ισχύει. Ο κόσμος του Ηράκλειτου υπήρχε πάντοτε, είναι αγέννητος και άφθαρτος - μια ιδέα που εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ελληνική σκέψη. Η φωτιά επομένως δεν είναι το συστατικό του κόσμου, αλλά το νόημά του. Μέσα από την εικόνα της φωτιάς, όπως και από τις ανθρωποκεντρικές μεταφορές του πολέμου και της έριδας, φαίνεται η αντιθετική δομή της πραγματικότητας. Οι αντιθέσεις χαρακτηρίζουν τον κόσμο, δεν αναιρούν όμως την ενότητά του: η κοσμική φωτιά «ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο», η διαμάχη συμβαδίζει με την αναγκαιότητα.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Για να αντιληφθεί κάποιος την αληθινή δομή της πραγματικότητας θα πρέπει πρώτα να απαλλαγεί από τις προκαταλήψεις και τις βεβαιότητές του. Ο φιλόσοφος θα τον βοηθήσει κλονίζοντάς τον, οδηγώντας τον σε μια κατάσταση αβεβαιότητας και απορίας. Ο Ηράκλειτος επιδίδεται σε μια συστηματική απόρριψη των απλοϊκών αντιλήψεων. Όπου οι άνθρωποι βλέπουν αντίθεση, υπάρχει ενότητα. Όπου ενότητα, υπάρχει αντίθεση. Όπου τομή, συνέχεια. Όπου βλέπουν το καλό, υπάρχει σχετικότητα. Ο Ηράκλειτος μεταφέρει σκηνές από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Τις φωτίζει όμως με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκαλυφθεί και μια δεύτερη, αναπάντεχη πλευρά τους. Το θαλασσινό νερό είναι σωτήριο για τα ψάρια και ολέθριο για τον άνθρωπο που θα το πιει. Οι γάιδαροι προτιμούν τα σκουπίδια από το χρυσάφι. Οι γιατροί μάς ωφελούν προκαλώντας μας πόνο. Η αρχή και το τέλος σε έναν κύκλο ταυτίζονται, όπως και ο κατήφορος με τον ανήφορο. Η χόρταση προϋποθέτει την πείνα, η ανάπαυση την κούραση, η υγεία την αρρώστια, η μέρα τη νύχτα, ο πόλεμος την ειρήνη (απόσπ. 61, 13, 58, 103, 60, 111, 67).</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Το λάθος των ανθρώπων είναι ότι έχουν την τάση να ερμηνεύουν μονοσήμαντα τις καταστάσεις. Πάντα όμως υπάρχει και μια δεύτερη δυνατή ερμηνεία. Επομένως, η πραγματική σοφία συνίσταται στην υπέρβαση των πλασματικών διλημμάτων και στη σύλληψη της ενότητας των αντιθέτων. Το καθετί είναι το ίδιο και το αντίθετο ταυτόχρονα, είναι πολλά και είναι ένα.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Από τα πάντα προέρχεται το ένα, και από το ένα τα πάντα.</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Ηράκλειτος, απόσπ. 10</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Ένα είναι το σοφό: να γνωρίζεις τη σκέψη που τα κυβερνά όλα μέσα από όλα.</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Ηράκλειτος, απόσπ. 41</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Αφού ακούσετε όχι εμένα αλλά τον Λόγο είναι σοφό να ομολογήσετε ότι τα πάντα είναι ένα.</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Ηράκλειτος, απόσπ. 50</i></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο φιλόσοφος είναι γνώστης και φορέας της αλήθειας. Η αλήθεια αποκαλύπτεται στους ανθρώπους μέσα από τον λόγο (τα λεγόμενα) του φιλοσόφου, δεν εξαντλείται όμως σε αυτόν. Ο φιλόσοφος κρίνει πλευρές της πραγματικότητας, και, όπως η Πυθία, δίνει σημάδια της αλήθειας. Οι άνθρωποι σπανίως τον ακούν και, όταν ακόμη τον ακούσουν, αδυνατούν να κατανοήσουν τη σημασία των λεγομένων του. Συνεχίζουν να μένουν εγκλωβισμένοι στον προσωπικό τους μικρόκοσμο, και δεν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κάτι κοινό και αληθινό, που τους ξεπερνά: «Πρέπει να ακολουθούμε το κοινό· ενώ όμως ο Λόγος είναι κοινός, οι πολλοί ζουν σαν να είχαν ο καθένας τη δική του αντίληψη» (απόσπ. 2).</span></div>
<span style="background-color: white; line-height: 1.38;"></span><br />
<div style="display: inline; margin-top: 6px;">
</div>
<span style="background-color: white; line-height: 1.38;">
</span><br />
<div style="background-color: white; line-height: 1.38; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif; line-height: 1.38;">Η λέξη «λόγος» πρέπει καταρχάς να σήμαινε τη λεκτική εκφορά, τα λόγια. Ο Ηράκλειτος είναι ο πρώτος που εντάσσει τον Λόγο στη γλώσσα της φιλοσοφίας, δίνοντάς του μάλιστα κεντρική σημασία. Ο τρόπος που χρησιμοποιεί τη λέξη δείχνει ότι θέλει να της προσδώσει μια νέα έννοια, προφυλάσσοντας τους αναγνώστες του από παρανοήσεις: μην ακούτε εμένα αλλά τον Λόγο· ο Λόγος αυτός δεν είναι δικός μου ούτε δικός σας, είναι κοινός. Ο Λόγος λοιπόν είναι κάτι που υπάρχει αντικειμενικά, βρίσκεται πίσω από την επιφάνεια των πραγμάτων, στην ίδια τη δομή του Κόσμου. Δίνει το μέτρο, τη διάταξη και την αρμονία των πραγμάτων. Ο κόσμος του Ηράκλειτου, παρά την επιφανειακή του αστάθεια, διέπεται από ενότητα, από κρυφή αρμονία, από Λόγο. Μπορεί κανείς να αντιληφθεί την επιλογή του Ηράκλειτου, αν σκεφτεί ότι λίγο αργότερα η πολυσήμαντη λέξη «λόγος» στα συμφραζόμενα της φιλοσοφίας σηματοδοτεί άλλοτε την αναλογία και το μέτρο, άλλοτε τον συλλογισμό και άλλοτε την ορθή σκέψη.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 1.38;">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-63721129495104005702017-12-05T11:27:00.001-08:002017-12-05T11:27:32.681-08:00Η βίαιη αποξένωση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="color: #073763; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b>ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ</b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglpi0obhuHhHzYurRWLozSEpwsRrp_284SX2PyzNKUdNFp0LAVSTs8mriDFbf8lyPPBB7K8U6W5gXRKtQzEAJz4EDE7UQ0uqAlAReJ98ezpoartoV9GeNWka0RQWrWDC3GSAjgwtDK1KLH/s1600/246138-isolation_8_by_jessica_art-d6tz9dv.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="675" data-original-width="1200" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglpi0obhuHhHzYurRWLozSEpwsRrp_284SX2PyzNKUdNFp0LAVSTs8mriDFbf8lyPPBB7K8U6W5gXRKtQzEAJz4EDE7UQ0uqAlAReJ98ezpoartoV9GeNWka0RQWrWDC3GSAjgwtDK1KLH/s400/246138-isolation_8_by_jessica_art-d6tz9dv.jpg" width="400" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<br /><img src="http://im2.7job.gr/sites/default/files/imagecache/90x90/authors/giannes_markobits-183836.jpg" />Του Γιάννη Μάρκοβιτς<br /><br /><div style="background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Α</b></span>ποξένωση είναι έννοια που εισήχθη από τον Χέγκελ, αποκτώντας ουσιαστικό νόημα με τον Μαρξ και τους ύστερους μαρξιστές. Αυτή αφορά στην απόσχιση και στην απομάκρυνση του ανθρώπου από το αποτέλεσμα της δουλειάς του. Παρόλο που υποστηρίζεται ότι ο άνθρωπος μέσα από την εργασία του στοχεύει στην κοινωνικοποίησή του, στην ολοκλήρωση και επιδιώκει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, ο υφιστάμενος τρόπος παραγωγής, αναδιανομής του εισοδήματος και καταμερισμού εργασίας, οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Τι αισθάνεται ο αποξενωμένος άνθρωπος; Έχει αίσθημα αδυναμίας, βιώνει την ανομία και την έλλειψη κανόνων, δε βλέπει νόημα στην εργασία και στη ζωή του, εμφανίζει πολιτισμική αποξένωση, βιώνει αυτοαποξένωση και εν τέλει, οδηγείται στην κοινωνική αποξένωση.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτός ο άνθρωπος, είναι η θολή σκιά του εαυτού του. Απουσιάζει από τα καθημερινά δρώμενα. ζει μέσα στον φόβο και το άγχος. Θεωρεί ότι δεν υπάρχει μέλλον και ελπίδα, ενώ αποδέχεται τις εξελίξεις και τα δρώμενα μοιρολατρικά και τελεολογικά. Ουσιαστικά οδηγείται στο κενό. Εκπαιδεύεται να δέχεται δίχως αντίρρηση τις αποφάσεις και τις επιλογές αυτών που πιστεύει ότι είναι ανώτεροι και πιο ισχυροί από εκείνον. Είναι ένας συνειδητός «υπηρέτης» του συστήματος. Δεν αντιλέγει, δε διαμαρτύρεται, ούτε αντιστέκεται. Είναι μια καλοκουρδισμένη άψυχη και απρόσωπη μηχανή, κενή από συναισθήματα. Οι μοναδικοί αριθμοί που προσδιορίζουν την ταυτότητα των εργαζομένων, είναι ένα ενοποιητικό στοιχείο για την εμφάνιση της αποξένωσης. Έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν τον έναν από τον άλλον και ταυτόχρονα, λειτουργούν ως μοναδικό προσωπικό στοιχείο.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της, έχουν κλονίσει τα θεμέλια και το σώμα του καπιταλιστικού συστήματος, χωρίς όμως τον κίνδυνο της βίαιης ανατροπής του. Στο πλαίσιο αυτό, η αποξένωση αποκτά μεγαλύτερη και καθοριστικότερη διάσταση. Δεν είναι μια κατάσταση, απόρροια συγκεκριμένων παραγωγικών σχέσεων και οργάνωσης της εργασίας, αλλά μια επώδυνη καθημερινή συνθήκη που επιβαρύνει τους ανθρώπους και καταβαραθρώνει τη ζωή τους. Μια συνθήκη που βίαια έχει εισέλθει στην καθημερινότητα των ανθρώπων.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτή δημιουργεί, σε συνάρτηση με τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, ένα συνολικά αρνητικό πλαίσιο. Τα κατ’ επίφαση κοινωνικά όντα, απομονώνονται. Εγκλωβίζονται και εν τέλει, αποξενώνονται ως ανθρώπινες υποστάσεις. Η κρίση απομακρύνει τον άνθρωπο από τη θεμελιώδη φύση του – την παραγωγική λειτουργία και τη δημιουργία. Τόσο οι εργαζόμενοι που δουλεύουν υπό συνθήκες πίεσης, απειλής ανεργίας και άδηλου μέλλοντος, όσο και οι άνεργοι που συνθλίβουν τα όνειρα και τις ζωές τους στην ανέχεια και στην κοινωνική απομόνωση, ζουν ως ακραία αποξενωμένα όντα.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο άνθρωπος, καλείται να επιβιώσει μέσα από αυτές τις έντονα κρισιακές καταστάσεις. Ταυτόχρονα, διαπιστώνει ότι μεταμορφώνεται από μέρος του κοινωνικού συνόλου σε ξένο σώμα. Η κρίση αλλάζει την ταυτότητά μας. Γινόμαστε απρόσωποι και μοναδικοί αριθμοί. Η ζωή περνάει από μπροστά μας, ως εικόνες του σελιλόιντ. Τα γεγονότα αντιμετωπίζονται ως συμβάντα που έρχονται και φεύγουν. Η συνάντηση με τον άλλον παραμένει ένας ευσεβής πόθος, που ενοχοποιείται από τις κοινωνικές συμβάσεις. Η βίαιη αποξένωση είναι το μαρτύριο του σημερινού ανθρώπου.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Τι χειρότερο πρέπει να αναμένουμε, με στωικότητα, να συμβεί για να αποφασίσουμε να αντιδράσουμε; Κάποιοι παραμένουν ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Άλλοι εθελοτυφλούν. Οι πολλοί αναμένουν. Για πόσο καιρό;</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-size: 16px; font-stretch: inherit; line-height: 1.45em; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">____________</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; margin-bottom: 1.5em; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="line-height: 23.2px;"><a href="http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-biaii-apoksenosi">http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-biaii-apoksenosi</a></span></span></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-46495109495148638512017-11-20T08:34:00.004-08:002017-11-20T08:37:36.070-08:00Χάρβαρντ: Ούτε τα πλούτη ούτε η δόξα –Τι μας κάνει ευτυχισμένους<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: #666666; font-size: large;">EΡΕΥΝΑ 75 ΕΤΩΝ</span><br />
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/styles/708x320/public/xeri1.jpg?itok=oFSjU28s" height="180" width="400" /></div>
<br />
<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: large;">Παρατηρώντας την καθημερινότητα 724 ανθρώπων, επί 75 χρόνια, οι επιστήμονες του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ μελέτησαν τη συνταγή της ευτυχίας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0b5394; font-size: x-large;">Το</span> συμπέρασμά τους ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2015: ούτε τα πλούτη ούτε η δόξα αρκούν για να κάνουν κάποιον ευτυχισμένο. Αντίθετα, η ποιότητα των σχέσεων εγγυάται ευτυχία, υγεία και ...μνήμη.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τον Νοέμβριο του 2015, σε μια συνέντευξη στο TEDx, ο Robert Waldinger αποκάλυψε ότι τελειώνει μια μακρά, πολύ μακρά μελέτη. Επί 75 χρόνια, οι ερευνητές του Harvard Medical School παρακολούθησαν λεπτομερώς την καθημερινότα 724 ανθρώπων. Ενώ οι έρευνες αυτού του τύπου σταματούν μερικές δεκαετίες αργότερα, αντίθετα, αυτή η μελέτη χρειάστηκε 4 επικεφαλής, από το 1938, για να ολοκληρωθεί.</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/longest.jpg" height="240" width="320" /></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/le-secret-du-bonheur-enfin-revele.jpg" height="134" width="320" /></div>
<div>
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η μελέτη τιτλοφορείται Study of Adult Development και πέρασε από κόσκινο όλες τις όψεις της ζωής των συμμετεχόντων. Σε σταθερές ημερομηνίες οι ερευνητές έθεταν ερωτήσεις στους συμμετέχοντες για τη δουλειά τους, την οικογένειά τους και την υγεία τους. Πραγματοποίησαν αναλύσεις αίματος, σκάνερ εγκεφάλου, έκαναν ακόμη και αυτοψίες σε νεκρούς που συμμετείχαν στην έρευνα όσο ζούσαν.</div>
<div style="text-align: justify;">
Το αρχικό σχέδιο ήταν εξαιρετικά φιλόδοξο, τόσο σε επίπεδο συμπερασμάτων όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Επελέγησαν 268 άνδρες Καυκάσιου τύπου οι οποίοι είχαν φοιτήσει στο Χάρβαρντ τις χρονιές 1939-1944. Ανάμεσά τους υπήρχε και κάποιος Τζον Φιτζέραλντ Κέννεντι ο οποίος έγινε ο 35ος πρόεδρος των ΗΠΑ μερικά χρόνια αργότερα. Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες επελέγησαν από τις φτωχογειτονιές της Βοστόνης και ήταν από 11-16 ετών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/goodlife.jpg" height="400" width="400" /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Οι ερευνητές ενήργησαν σαν πραγματικοί ντετέκτιβ για να διερευνήσουν όλε τις πτυχές της ζωής των συμμετεχόντων στην έρευνα. Μελέτησαν τους ιατρικούς τους φακέλους, ανέλυσαν το αίμα τους, μίλησαν στα παιδιά και στις γυναίκες τους για να παρακολουθήσουν την εξέλιξή τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τρία τέταρτα του αιώνα πέρασαν από την αρχή της μελέτης. Η πρώτη διαπίστωση είναι θεμελιώδης: οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εξαιρετικές για την ευζωία ενώ η μοναξιά σκοτώνει. Η έρευνα έδειξε ότι τα άτομα που έχουν τις στενότερες σχέσεις με την οικογένειά τους, με τους φίλους τους και με τον κοινωνικό τους κύκλο είναι όχι μόνο πιο ευτυχισμένα αλλά και με καλύτερη υγεία. Αντίθετα, τα άτομα που είναι απομονωμένα είναι λιγότερο ευτυχισμένα και η υγεία τους επιδεινώνεται στη μέση ηλικία, όπως και οι διανοητικές τους ικανότητες. Τα μοναχικά άτομα πεθαίνουν, επίσης, πιο νωρίς.</div>
<div style="text-align: justify;">
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως για να είναι κάποιος ευτυχισμένος, η ποιότητα των σχέσεων είναι πιο κρίσιμος παράγοντας από την ποσότητα. Εξάλλου είναι προτιμότερο να είναι κανείς μόνος, παρά δυστυχισμένος από την παρουσία άλλων. Απεδείχθη ότι η υγεία των ανθρώπων που έζησαν μια αντιδικία (έναν δύσκολο γάμο, για παράδειγμα) ήταν κατά μέσο όρο χειρότερη από των άλλων. Επίσης, ένα διαζύγιο είναι λιγότερο νοσηρό για την υγεία από ό,τι μια κακή σχέση.</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/happy1_0.jpg" height="209" width="400" /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Οι σχέσεις είναι ευεργετικές για το σώμα καθώς και για το μυαλό. Ένα άτομο που επενδύει σε μια σταθερή και καλή σχέση έχει καθαρό μυαλό για περισσότερο διάστημα. Τα ογδοντάχρονα ζευγάρια όπου ο καθένας ήξερε ότι μπορούσε να υπολογίσει στον άλλο σε ενδεχόμενη δυσκολία είχαν καλύτερη μνήμη από τους άλλους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η μελέτη περιλαμβάνει πάρα πολλές παραμέτρους και βασίστηκε αποκλειστικά σε άνδρες. Μόνο 60 από τους 724 συμμετέχοντες είναι ακόμη εν ζωή. Η δεύτερη γενιά της μελέτης αρχίζει μόλις τώρα, με τα παιδιά των συμμετεχόντων, αγόρια και κορίτσια αυτή τη φορά. Στόχος αυτή τη φορά είναι να μελετηθεί αν η ευτυχία επηρεάζεται από την εκπαίδευση και από τους γονείς. </div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/good2_0.jpg" height="200" width="200" /></div>
<br />
Πηγή: <a href="http://www.iefimerida.gr/news/247243/harvarnt-oyte-ta-ployti-oyte-i-doxa-ti-mas-kanei-eytyhismenoys#ixzz4yzS1g3fd">Χάρβαρντ: Ούτε τα πλούτη ούτε η δόξα –Τι μας κάνει ευτυχισμένους | iefimerida.gr</a> </div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-19117924065311209822017-11-17T03:27:00.003-08:002017-11-17T03:27:57.685-08:00Για τον μύθο του "Εγώ", της "εαυτοκτησίας" και της "ιερότητας" της ατομικής ιδιοκτησίας[1]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div align="center" class="m_3644702989325694433gmail-MsoNormalCxSpFirst" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="m_3644702989325694433gmail-MsoNormalCxSpMiddle" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="m_3644702989325694433gmail-MsoNormalCxSpMiddle" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: center;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Γράφει ο Κώστας Λάμπος</span></div>
<div align="center" class="m_3644702989325694433gmail-MsoNormalCxSpMiddle" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: center;">
<span lang="EL"><a href="mailto:claslessdemocracy@gmail.com" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" target="_blank"><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">claslessdemocracy</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">@</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">gmail</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">.</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">com</span></a></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">,</span></div>
<div align="right" class="m_3644702989325694433gmail-MsoNormalCxSpMiddle" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">«Είμαστε το στολίδι, η συνείδηση και το χαμόγελο και όχι οι αφελείς και ηλίθιοι ιδιοκτήτες-κατακτητές του αναρχοατελεύτητου και μεγαλοπρεπούς Σύμπαντος»</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Satsok</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Sopmal</span></i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn2" name="m_3644702989325694433__ftnref2" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><i><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;"><b><sup><span lang="EL" style="font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">[2]</span></sup></b></span></sup></i></a><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;"></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Ο καπιταλισμός δεν είναι πετυχημένος. Δεν είναι ευφυής, δεν είναι όμορφος,</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">δεν είναι δίκαιος, δεν είναι ηθικός. Και δεν μας προσφέρει αυτά που υπόσχεται.</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Με λίγα λόγια, τον αντιπαθούμε και αρχίζουμε να τον απεχθανόμαστε.</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Τζον Μέιναρντ Κέινς<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn3" name="m_3644702989325694433__ftnref3" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">[3]</span></sup></sup></a></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">«Όπως έχει αποδειχτεί, η βλάβη στους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">συνεπάγεται τη διάβρωση της επινοητικότητας, το μειωμένο ενδιαφέρον</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">για το μέλλον, τον ελαττωμένο αυτοέλεγχο, την αναισθησία και την</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">εμμονική προσκόλληση σε ατελέσφορα μονοπάτια»</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;"></span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt;">Γιώργος Παξινός<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn4" name="m_3644702989325694433__ftnref4" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><b><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">[4]</span></sup></b></sup></a></span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: small; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: right;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span style="color: #0b5394; font-size: x-large;"><b>Ο</b></span> Αριστοτέλης, πρώτος αυτός, υποστήριξε και ο Κάρολος Δαρβίνος τον επιβεβαίωσε στο ακέραιο, ότι όλες, χωρίς εξαίρεση, οι μορφές ζωής έχουν κοινή ρίζα, αλλά για λόγους επιβίωσης διαφοροποιούνται στην διαδρομή της εξέλιξής τους με αποτέλεσμα μια τεράστια βιοποικιλότητα από άπειρα ήδη χλωρίδας και πανίδας. Η σύγχρονη επιστήμη της αστροφυσικής, της χημείας και της μοριακής βιολογίας επιβεβαιώνουν την διδασκαλία του Ιπποκράτη, ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από όλα σχεδόν τα στοιχεία του Σύμπαντος, ότι δηλαδή είμαστε αστρόσκονη, μέρος του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">της διπλής έλικας της ζωής</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, του </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">DNA</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σφράγισε αυτή την άποψη ως τελεσίδικα επαληθευμένη γνώση, διαπιστώνοντας ότι όλες, που αριθμούνται σε δισεκατομμύρια, οι μορφές ζωής έχουν κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό το ίδιο </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">DNA</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> και διαφέρουν ελάχιστα και μόνο κατά το υπόλοιπο, πράγμα που αποδεικνύει ότι όλες οι μορφές ζωής που τυχαία ξεκίνησαν, αλλά σε συγκεκριμένες ευνοϊκές συνθήκες και διαδικασίες-λειτουργίες της ύλης και της ενέργειας από την αβιογένεση και ολοκληρώθηκαν βιογενετικά, αποτελούν το Όλον, το Εμείς των πολλών μορφών, των άπειρων οργανικών-ζωντανών Εγώ. Τούτων δεδομένων είναι απόλυτα αδύνατο να ισχυριστεί κανείς ότι μπορεί να υπάρξει ανθρώπινο Όν, ως Εγώ ανεξάρτητο, έξω και πέρα από κάποιο ανθρώπινο Όλον, το Όλον Εμείς. Ακόμα κι αν δεχτούμε, ως υπόθεση τάχα επιστημονικής φαντασίας, ότι οι άνθρωποι φύτρωσαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον σαν τα μανιτάρια την Άνοιξη, ή ακόμα και ως υπόθεση της διεστραμμένης φαντασίας των σκοταδιστικών ιερατείων και των λεγόμενων ‘δημιουργιστών’, ότι αποτελούν ‘πλάσματα’ κάποιου ‘θεού’, είναι αδύνατο να χρεώσουμε στα νήπια, που χωρίς κάποια Εμείς είναι καταδικασμένα σε πρόωρο θάνατο, ότι επιλέγουν να στραφούν, ως νοσηρά Εγώ, ενάντια στους γονείς τους και στην κοινωνία που της οφείλουν τη ζωή, την επιβίωση και την φροντίδα που απολαμβάνουν ως μέλη συγκεκριμένων Εμείς, χωρίς να διερωτηθούμε για τις προθέσεις και την ποιότητα όσων κρύβουν τον μισανθρωπισμό τους και την αγυρτεία τους με το ‘πρόσωπο’ κάποιου ανύπαρκτου ‘θεού’ που τον έπλασαν, φετιχοποιώντας τον εαυτό τους, σαν τα μούτρα τους και ως εργαλείο της απληστίας και της εξουσίας τους.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Όλοι γνωρίζουμε ότι το ανθρώπινο Όν, είναι το πιο αδικημένο από τη φύση αναφορικά με την αντικειμενική ανικανότητά του να επιβιώσει από μόνο του αμέσως μετά την γέννησή του. Γνωρίζουμε επίσης ότι, ο άνθρωπος είναι η μόνη μορφή ζωής που για να επιβιώσει χρειάζεται την φροντίδα πολλών ετών όσων τον έφεραν στον κόσμο και ζουν σε συνθήκες σχετικής και επαρκούς ασφάλειας που τις προσφέρουν ευρύτερα κοινωνικά σύνολα συγκροτημένα σε συνεκτικά θεσμικά Εμείς. Συνεπώς η έννοια του Εγώ γεννιέται, διαμορφώνεται, ολοκληρώνεται και υπάρχει ως μέρος κάποιου ιστορικά οριοθετημένου Εμείς στο οποίο γεννηθήκαμε, οπότε κάθε άλλη αντίληψη περί αυτόνομου, ανεξάρτητου Εγώ, εκτός και εναντίον κάποιου Εμείς αποτελεί ψεύδος, παραλογισμό και νοσηρότητα. Συμπερασματικά, το Εγώ, αντικειμενικά, ανήκει στο Εμείς και χωρίς κάποιο μικρό ή μεγάλο Εμείς δεν μπορεί να υπάρξει κανένα Εγώ. Βέβαια η ποιότητα και η ικανότητα των διάφορων Εμείς να προσφέρουν ασφάλεια και ικανοποιητικές συνθήκες εμφάνισης, και ολοκλήρωσης του Εγώ καθορίζουν και την ποιότητα της σχέσης ενός εκάστου, αλλά και πολλών μαζί Εγώ με το μικρό ή/και με το μεγάλο Εμείς τους, η διαταραχή της οποίας καθιστά προβληματική αυτήν την σχέση, προκαλώντας σύγχυση που βλάπτει τα Εγώ και το Εμείς. Στην περίπτωση διαταραχής αυτής της σχέσης μπορούν να συμβούν δύο πράγματα, το πρώτο είναι να αποκατασταθεί η αρμονία μεταξύ τους σε ένα ανώτερο επίπεδο συνεργασίας και αλληλεγγύης ή να αυτοκαταστραφεί το Εμείς συμπαρασύροντας στο θάνατο όλα τα στοιχεία του.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Καταλήγοντας δεν είναι απλά παράλογο ως σκέψη, αλλά φαντάζει αδιανόητο και ως πράξη, ένα Εγώ που υπάρχει ως σάρκα του Εμείς, επιβιώνει και ολοκληρώνεται χάρη στις θυσίες του Εμείς, να μεταστρέφεται από κληρονόμος, συνεχιστής και υπερασπιστής του Εμείς που το δημιούργησε, σε πλιατσικολόγο, εκδικητή και καταστροφέα του. Είναι προφανές ότι αυτή η μεταστροφή συντελείται ως υποταγή του Εγώ, δηλαδή του υποκειμένου στο αντικείμενο, δηλαδή στην ατομική ιδιοκτησία και μπορεί να ερμηνευτεί μόνο ως αποτέλεσμα της διαστροφικής φύσης της απάνθρωπης, αντικοινωνικής και καταστροφικής ατομικής ιδιοκτησίας, που επιβάλλει το Έχω ως εξουσία πάνω στο Είμαι και ως Έχω ιδιοκτησία και εξουσία των λίγων ιδιοκτητών πάνω στους πολλούς, πάνω στο Εμείς. Με άλλα λόγια η άμεσα ή έμμεσα βίαιη απόσπαση τμήματος από την ενιαία υλική βάση ύπαρξης της κοινωνίας-ανθρωπότητας υποβαθμίζει, πέρα από το Εγώ σε Έχω, το Όλον Εμείς, ολόκληρη την κοινωνία-ανθρωπότητα σε αντικείμενο ετεροκαθορισμού, χειραγώγησης και εκμετάλλευσης.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αυτή η διαδικασία γίνεται αντιληπτή ως αντιστροφή της εμπράγματης σχέσης, όπου υποτίθεται ότι το υποκείμενο εξουσιάζει το αντικείμενο, σε μια αλλόκοτη και αφύσικη σχέση, μια σχέση ανωμαλίας όπου το αντικείμενο υποτάσσει-εξουσιάζει και συνεπώς υπαγορεύει σύστημα αξιών και συμπεριφορές στον υποτιθέμενο εξουσιαστή του, στο υποκείμενό του, στο αυτοευνουχισμένο και αυτοαλλοτριωμένο Εγώ του. Αυτό το αποτέλεσμα μόνο παρανοϊκοί μπορούν να το θεωρούν ως πηγή ασφάλειας και ελευθερίας, γιατί ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία, ως τραγωδία, μας διδάσκει ότι πρόκειται για πηγή δουλείας, ανθρώπινης δυστυχίας και κοινωνικής κακοδαιμονίας. Αυτή η αντιστροφή των σχέσεων μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου, όπου το αντικείμενο, δηλαδή η ατομική ιδιοκτησία επιβάλλεται κυριαρχικά επί του υποκειμένου, του φορέα της, υπαγορεύεται από την αρχή «ο θάνατός σου η ζωή μου», πράγμα που αποκαλύπτει, πέραν των άλλων και την ακόρεστη κανιβαλική φύση της ατομικής ιδιοκτησίας, όπου η μεγάλη-ισχυρή τρώει κάθε ανίσχυρη και μικρή ιδιοκτησία, όπως ακριβώς το μεγάλο ψάρι τρώει τα μικρά, με τη διαφορά ότι το μεγάλο ψάρι σταματάει και γεννοβολάει την επόμενη τροφή του όταν χορταίνει, σε αντίθεση με την στείρα και ανασφαλή και γι αυτό ανικανοποίητη και βουλιμική ατομική ιδιοκτησία που δεν χορταίνει ποτέ, μέχρι που φτάσαμε στο σημείο, πέντε-δέκα οικογενειακές οικονομικές δυναστείες να ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn5" name="m_3644702989325694433__ftnref5" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[5]</span></span></span></a>.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μετά από αυτή τη σύντομη, απλή και κατανοητή ανάλυση γεννιέται το ερώτημα, γιατί πολλοί άνθρωποι, ‘μορφωμένοι κι αμόρφωτοι’, θεωρούν και υποστηρίζουν φανατικά την βλακώδη αντίληψη περί αυθύπαρκτου, εγωιστικού, ατομιστικού, νοσηρού και αντικοινωνικού Εγώ; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα αναφορικά με τους έχοντες, εξουσιαστές και κατά τεκμήριο ‘μορφωμένους’ θα πρέπει να αναζητηθεί στην υστεροβουλία τους να παρουσιάσουν την εγκληματικότητά τους ή/και την ιδιωτία τους ως υπόθεση της ‘ανθρώπινης φύσης’, ή της ‘θείας βούλησης’ και συνεπώς άσχετη από την βούλησή τους. Αναφορικά με τους εξουσιαζόμενους, μη-έχοντες και επίσης κατά τεκμήριο ‘αμόρφωτους’ η απάντηση, στο γιατί γίνονται απολογητές απόψεων που ως εφαρμοσμένη πολιτική τους αδικούν, τους ταπεινώνουν και τους εξαθλιώνουν, σχετίζεται προφανώς με τον εξουσιαστικό φόβο<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn6" name="m_3644702989325694433__ftnref6" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[6]</span></span></span></a>, με την άγνοια, με την βία των θεσμών και των δομών του καπιταλισμού και κυρίως με την θρησκευτική τους πίστη που τους θέλει ‘δούλους του θεού’, υποταγμένους μισθωτούς δούλους στα αφεντικά τους, καταστάσεις που το σύστημα της ατομικής ιδιοκτησίας και εξουσίας τους αναγκάζει να τις βιώνουν υλικά, οργανικά, πνευματικά και συναισθηματικά.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κατά τον Ρουσώ<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn7" name="m_3644702989325694433__ftnref7" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[7]</span></span></span></a>, ο οποίος θεωρεί ότι η εγκαθίδρυση της ατομικής ιδιοκτησίας είναι η αρχή όλων των κοινωνικών κακών και αιτία της ολέθριας πορείας της ανθρωπότητας η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στην ιστορική περίοδο κατά την οποία το Εμείς ανέχθηκε την βίαιη απόσπαση μέρους της κοινής γης από κάποιο ή κάποια Εγώ, τα οποία στη συνέχεια συσπειρώθηκαν σε ένα άλλο Εμείς, σε μια εξουσιαστική κοινωνική τάξη, αντίπαλο προς το αρχικό Εμείς από το οποίο προέρχονταν. Η επιβολή της ατομικής ιδιοκτησίας αλλοίωσε την σχέση μεταξύ Εγώ και Εμείς σε βαθμό που τα αποκομμένα Εγώ κατάληξαν σε ανταγωνιστικά μέχρι υποταγής και θανάτου Εμείς.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Η σχέση του ανθρώπου, ως μέλους μικρής ή μεγάλης κοινωνίας, με τη γη ως βάση της κατοικίας και της παραγωγής κάποιων αγαθών για αυτοκατανάλωση προέκυψε ως φυσικό αποτέλεσμα της εγκατάλειψης της νομαδικής τροφοσυλλεκτικής περιπλάνησής του και της προσωρινής ή μονιμότερης εγκατάστασής του, αλλά ποτέ, μέχρι την καθιέρωση της ατομικής ιδιοκτησίας από τον Σόλωνα, δεν εξελίχθηκε σε ατομικό δικαίωμα αποκλειστικής κατοχής, σε ατομική ιδιοκτησία που πωλείται και αγοράζεται. Κι αυτή η σχέση οριζόταν ορθολογικά με μέτρο τις βιοτικές ανάγκες της ομάδας και της κοινότητας, με αποτέλεσμα κανένας να μην έχει λόγο να επιδιώκει την υπέρβαση του μέτρου. Κι αυτό, επειδή δεν υπήρχε η έννοια του ατομικού πλούτου, γιατί η συλλογική ασφάλεια και η επιβίωση ήταν ζωτικής σημασίας και γι’ αυτό υπέρτερες του Εγώ και του πλούτου, κοινωνικές αξίες. Έννοιες όπως το Εγώ και ο ατομικός πλούτος σε βάρος του Εμείς είναι απότοκες του θεσμού της ατομικής ιδιοκτησίας, για τη δικαιολόγηση της οποίας χρειάστηκε ένα είδος ψευδαίσθησης, «θεοποίησης του ατόμου», που το αποσπά και το απομακρύνει από την κοινωνία του, για να μπορεί το κεφάλαιο να το εκμεταλλεύεται ευκολότερα. <i>«Η επινόηση και η κωδικοποίηση του καθεστώτος της ατομικής ιδιοκτησίας, κατά την ύστερη μεσαιωνική και την πρώιμη σύγχρονη εποχή, αποτέλεσε το θεμέλιο για την επιδίωξη του οράματος του Διαφωτισμού: της απεριόριστης υλικής προόδου. Τα δικαιώματα ατομικής ιδιοκτησίας έγιναν ουσιώδες νομικό εργαλείο για τον διαχωρισμό του ατόμου από την ανθρώπινη συλλογική του ύπαρξη. Το καθεστώς της ατομικής ιδιοκτησίας θεσμοποίησε τη νέα χωρική και χρονική συνείδηση και κατέστησε δυνατές τις μοντέρνες έννοιες της αυτονομίας και της κινητικότητας, όπως επίσης και την αρνητική ιδέα της ελευθερίας ως προσωπικής ανεξαρτησίας και αυτοπεποίθησης»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn8" name="m_3644702989325694433__ftnref8" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[8]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ο σύγχρονος ορισμός για την ατομική ιδιοκτησία την ταυτίζει με την απόλυτη εξουσία, το αποκλειστικό δικαίωμα κάποιου ατόμου στην αποκλειστική χρήση και την εκμετάλλευση ενός πράγματος ή μιας ιδέας. Να σημειωθεί ότι πολλοί εξουσιαστές και σε διάφορες περιοχές και εποχές, ως πράγμα (</span><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">res</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">) και, ακόμα χειρότερα, ως αντικείμενο εκμετάλλευσης και αγοραπωλησίας θεώρησαν και θεωρούν και τον άνθρωπο, ακόμα και τα μικρά παιδιά. Η ιδεαλιστική, η λεγόμενη και φιλελεύθερη, φιλοσοφία, η νεοφιλελεύθερη αστική ιδεολογία και η νεοκλασική οικονομική αντίληψη, πλαστογραφώντας την ιστορία της νηπιακής ηλικίας της ανθρωπότητας, αλλά και των σύγχρονων, εκτός καπιταλιστικού συστήματος, εξισωτικών κοινωνιών και κακοποιώντας την ανθρώπινη φύση, θεωρούν την ιδιοκτησία αιώνιο και αναλλοίωτο «φυσικό δικαίωμα που απορρέει από την ανθρώπινη φύση». </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κάποιοι φιλόσοφοι, γράφει ο Ρουσώ, <i>«μιλώντας αδιάκοπα για ανάγκη, απληστία, καταπίεση, επιθυμίες και εγωισμό, μετέφεραν και απέδωσαν στη φυσική κατάσταση ιδέες που είχαν πάρει μέσα από την κοινωνία τους. Μιλούσαν για τον πρωτόγονο άνθρωπο και περιέγραφαν τον (σύγχρονο) πολίτη»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn9" name="m_3644702989325694433__ftnref9" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[9]</span></sup></sup></a>, προβάλλοντας έτσι τις δικές τους αντιλήψεις, κάνοντας ένα αφύσικο άλμα χιλιάδων χρόνων προς τα πίσω, αγνοώντας ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία και τα εγκλήματα όλων των εξουσιών, σε βάρος του ανθρώπου και της ανθρωπότητας, που μεσολάβησαν για να δικαιολογήσουν τις ταξικές προθέσεις και τα ταξικά τους συμφέροντα.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός σφράγισαν το τέλος του Μεσαίωνα, της <i>«σκοτεινής περιόδου»</i> της ανθρώπινης ιστορίας, κι έβαλαν τέλος στο μύθο ότι <i>«ο θεός έχει φτιάξει έτσι τον κόσμο, ώστε ορισμένοι άνθρωποι να έχουν μεγαλύτερη περιουσία και υψηλότερη κοινωνική θέση, κι άλλοι να βρίσκονται πιο χαμηλά. Ωστόσο όλοι θα πρέπει να αρκούνται στην περιουσία και την κοινωνική θέση τους»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn10" name="m_3644702989325694433__ftnref10" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[10]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Από αυτόν το φεουδαρχικό φαύλο κύκλο προσπάθησαν οι θεμελιωτές του φιλελευθερισμού, όπως ο Χομπς, ο Χάρινγκτον, ο Λοκ, ο Καντ, ο Χέγκελ, ο Τζον Στιούαρτ Μιλ<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn11" name="m_3644702989325694433__ftnref11" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[11]</span></sup></sup></a>, και πολλοί άλλοι πολιτικοί φιλόσοφοι του πρώιμου καπιταλισμού να απαλλάξουν την ιδιοκτησία της γης, αλλά και του κοινωνικού πλούτου, με σκοπό να απελευθερώσουν το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας, ως προϋπόθεση, υποτίθεται, της απελευθέρωσης του ανθρώπου, από τη φεουδαρχική δουλοπαροικία, που ουσιαστικά λειτουργούσε ως ημιδουλεία. Για να θεμελιώσουν όμως την αντίληψη της απόλυτης ατομικής ιδιοκτησίας, όπως την αντιλαμβανόταν το μαχητικό κατά της θεοκρατικής μοναρχίας κίνημα των «Ισοπεδωτών», με κορυφαίο εκφραστή του τον Ρίτσαρντ Όβερτον</span><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn12" name="m_3644702989325694433__ftnref12" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><sup><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><sup><span lang="EN-US" style="line-height: 21.4667px;">[12]</span></sup></span></sup></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, επινόησαν το σόφισμα της <i>«εαυτοκτησίας»</i>, ότι δηλαδή <i>«τα αστικά και τα πολιτικά δικαιώματα αντλούνται από το φυσικό δίκαιο και ότι το φυσικό δίκαιο αντλείται από την φυσική κυριότητα του καθενός επί του εαυτού του και συνεπώς η ιδιοκτησία του εαυτού αντλείται από την δημιουργημένη με όλα της τα ένστικτα φύση του ανθρώπου»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn13" name="m_3644702989325694433__ftnref13" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[13]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: none 0% 0% repeat scroll white; font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μια πιο προσεκτική ανάγνωση αυτής της σοφιστείας του Όβερτον και όσων μετά από αυτόν την συντηρούν, όπως αναλυτικότερα θα δούμε στη συνέχεια, αποκαλύπτει μια κραυγαλέα αντίφαση που αποκρύπτεται με τη σοφιστεία, ότι ακόμα και ‘τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα του ατόμου’, του Εγώ, δεν απορρέουν από την κοινωνία, από το Εμείς, που τον ανάδειξε σε Εγώ, αλλά από το ουρανοκατέβατο φυσικό δίκαιο, από την ‘φυσική κυριότητα του ατόμου επί του εαυτού του’ και από τα ένστικτα και τη φύση του ανθρώπου που καταλήγουν στην υποτιθέμενη ιδιοκτησία του εαυτού του, λες και οι άνθρωποι φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια την άνοιξη. Όμως οι τετράποδοι μακρινοί μας πρόγονοι, οι ανθρωπίδες που εμπειρικά συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι μανιτάρια που ξαναγεννιούνται, αλλά αδύναμα σκεπτόμενα όντα που για να επιβιώσουν οφείλουν να συνεργαστούν και γι αυτό αγωνίστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να μην είναι εκτεθειμένοι στους αδυσώπητους φυσικούς νόμους και καθηλωμένοι στο υποτιθέμενο φυσικό δίκαιο, ως ζώα, αλλά προχώρησαν στον εξανθρωπισμό τους για να επιβιώσουν σε κοινωνίες, σε Εμείς, που προσφέρουν ασφάλεια κατοχυρωμένη με ανθρώπινους-κοινωνικούς νόμους συνεργαζόμενοι και αλληλέγγυοι. Μάλιστα η κραυγαλέα αποσιώπηση, ότι το οντολογικό Εγώ ανήκει αντικειμενικά σε κάποιο συλλογικό-κοινωνικό Εμείς, αποσκοπεί στην δικαιολόγηση της απόσπασης του Εγώ από το Εμείς και στην υποβάθμισή του μοναχικού Εγώ σε Έχω, το οποίο Έχω, ως ατομική ιδιοκτησία, υπερισχύει τελικά πάνω στο Εγώ με αποτέλεσμα, είτε μεγαλώνει είτε χάνεται, να καταστρέφει τελικά το Εγώ τόσο ως μέρος εμπράγματης σχέσης, όσο και ως κοινωνική σχέση, προκαλώντας ανωμαλίες στις κοινωνικές λειτουργίες του Εμείς.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Είναι βέβαια λογικό να υποθέσουμε πως η έννοια της εαυτοκτησίας επινοήθηκε για ν’ απομακρύνει τον άνθρωπο από τη φεουδαρχική-θεοκρατική αντίληψη και να του δώσει την ψευδαίσθηση ότι στις υπό διαμόρφωση νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες θα απελευθερωθεί και θα γίνει «κύριος του εαυτού του» με την απόκτηση ατομικής ιδιοκτησίας. Η έννοια της εαυτοκτησίας αποσκοπούσε ακόμα στο να βγάλει τους δουλοπάροικους και τους χειροτέχνες από τον πύργο του μπουρζουά φεουδάρχη, όπου δούλευαν γι’ αυτόν και να τους μετακινήσει προς τις ραγδαία διαμορφούμενες παραποτάμιες και παραθαλάσσιες πόλεις, για να δουλεύουν στις συντεχνιακές βιοτεχνίες και στα εργοστάσια ή και ως ανεξάρτητοι τεχνίτες και βιοτέχνες για λογαριασμό τους, προμηθεύοντας με τα προϊόντα τους τα τοπικά παζάρια και την ευρύτερη αγορά.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Το καινούργιο χαρακτηριστικό αυτής της νέας μορφής ιδιοκτησίας προσδιοριζόταν από το χαρακτήρα του νέου τρόπου παραγωγής, του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, και ήταν ίδιο με αυτό οποιουδήποτε εμπορεύματος που μπορεί ο ιδιοκτήτης του να το πουλά και να το αγοράζει ελεύθερα στην αγορά. Κι επειδή αρχικά η αγορά, η ευρεία εμπορευματοποίηση κινητών και ακίνητων αξιών και προϊόντων, λάβαινε χώρα στις πόλεις, στα άστη, αυτή η νέα μορφή ιδιοκτησίας ονομάστηκε και <i>αστική ιδιοκτησία</i>, την οποία ο δυναμικά ανερχόμενος καπιταλισμός επέκτεινε στη γη και στην εργασία των απελεύθερων κολλήγων, συγκροτώντας, δίπλα στην αγορά μέσων παραγωγής, πρώτων υλών, χρήματος και βιομηχανικών προϊόντων, συμπληρωματικές αγορές, όπως την αγορά γης και ακινήτων, καθώς και την αγορά εργασίας αντίστοιχα, με σκοπό την παραγωγή κέρδους και τη συσσώρευση κεφαλαίου. Η, μέσω της απαλλοτρίωσης και της διανομής των μεγαλογαιοκτησιών στους καλλιεργητές τους, αστικοποίηση ακόμα και της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στο έδαφος έσπασε τη θεοκρατική μεσαιωνική στασιμότητα αιώνων<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn14" name="m_3644702989325694433__ftnref14" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[14]</span></sup></sup></a> και παντρεύοντας το χωράφι με την καινούργια κατάκτηση του ανθρώπινου μυαλού, τη μηχανή, προκάλεσε τη μεγαλύτερη, στην μέχρι τότε ανθρώπινη ιστορία, έκρηξη παραγωγής αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων για τις αγορές, οι οποίες, μέσω των μεγάλων εμπορικών δικτύων, των επιμελημένα σχεδιασμένων ιεραποστολικών επιδρομών<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn15" name="m_3644702989325694433__ftnref15" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[15]</span></sup></sup></a> και των αιματηρών στρατιωτικών επεμβάσεων, απλώθηκαν ταχύτατα ως αστική κοινωνία μέσω του εμπορίου, της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αυτή η νέα θεωρία και πρακτική, αναφορικά με την ατομική ιδιοκτησία ως φυσικό δικαίωμα, έγινε η σημαία και η κινητήρια δύναμη του καπιταλισμού, παρά το γεγονός ότι πολλοί, σύγχρονοι του Όβερτον, κορυφαίοι αντιμοναρχικοί και θεωρητικοί της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, όπως ο Χένρι Άιρτον (Henry Ireton) υποστήριζαν ότι: <i>«Ο νόμος του θεού δεν μου παρέχει ιδιοκτησία, ούτε ο νόμος της Φύσης. Η ιδιοκτησία έχει συσταθεί από τους ανθρώπους. </i>[…]<i> Το πολίτευμα θεμελιώνει την ιδιοκτησία»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn16" name="m_3644702989325694433__ftnref16" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[16]</span></sup></sup></a><i>.</i> Με αυτή τη θεώρηση, η επικρατούσα αντίληψη, σύμφωνα με την οποία η πηγή της ατομικής ιδιοκτησίας είναι φυσικό δικαίωμα και «θεία πρόνοια», δέχεται θανάσιμο πλήγμα, γιατί αποκαλύπτεται πως η ατομική ιδιοκτησία είναι, όπως είδαμε και με την περίπτωση της υποτιθέμενης «επανάστασης του Σόλωνα», θεσμικό ζήτημα, δημιούργημα βίας και εξουσίας. <i>«</i>Ο<i>ι θεσμοί ανήκουν στον Νόμο και όχι στη Φύση, είναι ανθρώπινες δημιουργίες και όχι δώρα του Θεού ή της Φύσης<a href="https://www.blogger.com/null" name="m_3644702989325694433__ednref23" style="font-family: arial, sans-serif;">»</a></i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn17" name="m_3644702989325694433__ftnref17" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[17]</span></sup></sup></a><i>.</i> Όταν μάλιστα ο λόγος είναι για εξουσιαστικούς και ειδικότερα για καπιταλιστικούς θεσμούς, τότε οφείλουμε να παίρνουμε υπόψη μας, ότι λαβαίνει χώρα το φαινόμενο που ο Καστοριάδης ονόμασε <i>ξένωση</i> της κοινωνίας από τους θεσμούς της, πράγμα που σημαίνει <i>αποξένωση</i>και <i>«αυτονόμηση των θεσμών ως προς την κοινωνία»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn18" name="m_3644702989325694433__ftnref18" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[18]</span></sup></sup></a> και εναντίον της κοινωνίας, όπως ακριβώς συμβαίνει με το θεσμό της ατομικής ιδιοκτησίας.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Βέβαια, η διχαστική, κατά το πρότυπο του θνητού σώματος και της υποτιθέμενα αθάνατης ψυχής, έννοια της εαυτοκτησίας, ως δικαίωμα ιδιοκτησίας επί του εαυτού, σημαίνει ότι το πρόσωπο, δηλαδή το άτομο, είναι απόλυτα διχοτομημένο, αφού είναι ταυτόχρονα υποκείμενο και αντικείμενο αποκλειστικού δικαιώματος, όπου το υποκείμενο δικαιούται να πωλεί, ακόμα και να καταστρέφει τον εαυτό του ως αντικείμενο, ενώ ταυτόχρονα το πρόσωπο ως αντικείμενο υπόκειται στην αυθαιρεσία του εαυτού του ως υποκείμενο, πράγμα που αποτελεί τον τέλειο ορισμό του φαύλου κύκλου και της απόλυτης σχιζοφρένειας. Είναι προφανές πως η έννοια της εαυτοκτησίας τέμνει, διχάζει το άτομο, και σε συνθήκες δουλείας, ημιδουλείας και αλλοτριωτικής εξουσίας αποτελεί ένα ιδεολογικό σόφισμα με σκοπό τη δημιουργία εθελοδουλικής συνείδησης και ηθελημένης υποταγής στην εκάστοτε εξουσία. Γιατί αποτελεί ακραίο παραλογισμό να μιλάει κανείς για εαυτοκτησία σε κοινωνικές συνθήκες που δεν συνδιαμορφώνονται από όλα τα μέλη της όποιας συλλογικότητας-κοινωνίας, αλλά επιβάλλονται από κάποια, αλλοτριωτική και αποξενωμένη από αυτή τη συλλογικότητα, εξουσία, η οποία δεν επιτρέπει την ελεύθερη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας, γιατί εκείνο που χρειάζεται είναι υπηκόους, υποτακτικούς και δούλους. Η αντίφαση και ο παραλογισμός της έννοιας είναι προφανής και γίνεται προφανέστερη όταν οι «Ισοπεδωτές», οι πιο φανατικοί υποστηρικτές της ατομικής εαυτοκτησίας έξω, πέρα και ενάντια στην κοινωνία, οι θεωρούμενοι και πρόδρομοι μιας ατομικιστικής τάσης του μεταγενέστερου αναρχικού κινήματος, <i>«θεωρούσαν το άτομο ως φυσικό ιδιοκτήτη των ικανοτήτων του, ο οποίος δεν όφειλε τίποτα στην κοινωνία γι’ αυτές και θεωρούσαν όντως τη ζωή και την ελευθερία μάλλον ως κτήματα παρά ως κοινωνικά δικαιώματα που συνεπάγονται και αντίστοιχα καθήκοντα»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn19" name="m_3644702989325694433__ftnref19" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[19]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ποιος όμως και με ποια λογική θα μπορούσε να δεχτεί ότι υπήρξαν ποτέ ή μπορούν να υπάρξουν δικαιώματα αποκλειστικής εαυτο-ιδιοκτησίας, συνεπώς και ιδιοκτησίας, με την έννοια της εμπράγματης σχέσης, για ανθρώπους που έζησαν αναγκαστικά ή επιλέγουν να ζήσουν εκτός ανθρώπινης κοινότητας, και σε τελική ανάλυση ποια θα ήταν η ουσία και ποιο το νόημα της ιδιοκτησίας; Και ποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι κάθε άνθρωπος που γεννιέται στα πλαίσια μιας κοινότητας-κοινωνίας και χάρη σ’ αυτή την τυχαία, και χωρίς να είναι επιλογή του, συμμετοχή του επιβιώνει, μαθητεύει και αποκτά τις όποιες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, δεν χρωστάει τίποτα στους γεννήτορές του, στους συνανθρώπους του και στην κοινωνία του, και φυσικά στις προηγούμενες γενιές, γιατί τάχα, όπως υποστηρίζει ο Όβερτον, το ατομικό δικαίωμα ιδιοκτησίας του εαυτού του και όσων άλλων πραγμάτων μπορέσει με τη βία ν’ αποκτήσει προέρχονται από κάποιον <i>«πάγιο νόμο και ριζική αρχή της φύσης που είναι χαραγμένη στα φύλλα της καρδιάς από το χέρι του θεού </i>[…]<i> που αποκλείει όλους τους άλλους, δεν αποκλείει όμως το καθήκον προς τον εαυτό του και τον δημιουργό του»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn20" name="m_3644702989325694433__ftnref20" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[20]</span></sup></sup></a><i>. </i>Επειδή όμως το «χέρι του θεού» δεν ήταν αρκετό για την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας, οι «Ισοπεδωτές» ζητούσαν ρητά με τα μανιφέστα τους, και συγκεκριμένα με τη λεγόμενη Δεύτερη Συμφωνία (</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Second</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Agreement</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">), από το 1648, <i>«να δεσμευτεί συνταγματικά το κοινοβούλιο να μην ισοπεδώσει τις ιδιοκτησίες των πολιτών, να μην καταστρέψει την ιδιοκτησία και να μην επιβάλει κοινοκτημοσύνη των αγαθών»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn21" name="m_3644702989325694433__ftnref21" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[21]</span></sup></sup></a><i>.</i> Το γεγονός ότι και η νέα εξουσία βρίσκεται απέναντι στην εργαζόμενη κοινωνία, αναγκάζει τους προφήτες του καπιταλισμού να επανασυνδέσουν, βιαστικά και άκομψα, και την αστική ατομική ιδιοκτησία, μέσω του σοφίσματος της εαυτοκτησίας, με το κατασκεύασμα της εκάστοτε εξουσίας, το φετίχ και σκιάχτρο της, τον υποτιθέμενο «θεό δημιουργό», για να γίνει αποδεκτή από τους «δούλους του θεού» και τους εργάτες, τους μισθωτούς δούλους του καπιταλιστή. Ποιος αλήθεια και για ποιο λόγο επανασυνδέει την ανθρώπινη ιστορία με τον υποτιθέμενο «θεό», εκτός από το για να κρύψει την εγκληματική φύση της ατομικής ιδιοκτησίας και τις ευθύνες της εκάστοτε ταξικής ιδιοκτησίας;</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αυτός ο «ποιος» ήταν βασικά ο Τζον Λοκ</span><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn22" name="m_3644702989325694433__ftnref22" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><sup><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><sup><span lang="EN-US" style="line-height: 21.4667px;">[22]</span></sup></span></sup></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, ο «πατέρας του φιλελευθερισμού»<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn23" name="m_3644702989325694433__ftnref23" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[23]</span></sup></sup></a>, ο θεωρητικός της μετάβασης από τη θεοκρατική φεουδαρχία και το μοναρχισμό στη μεταφυσικά θεμελιωμένη κεφαλαιοκρατία και στον κοινοβουλευτισμό, σκληρό πυρήνα των οποίων θεωρεί την ατομική ιδιοκτησία πάνω στη γη, τη βίαιη και παράνομη απόκτηση-κατοχή της οποίας δικαιώνει και νομιμοποιεί ως υπακοή των σφετεριστών της στην οφθαλμοφανώς διαστρεβλωμένη εντολή τού, από τους ίδιους κακότεχνα κατασκευασμένου, υποτιθέμενου «θεού»: <i>«κατακυριεύσατε την γην»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn24" name="m_3644702989325694433__ftnref24" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[24]</span></sup></sup></a><i>.</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Η σκοπιμότητα αυτής της αυθαίρετης και παράλογης αντίληψης είναι προφανής. Να αποσπαστεί ο άνθρωπος από τη Φύση και την κοινωνία που πραγματικά τον δημιούργησαν και να εμφανιστεί ως «δημιούργημα του θεού», <i>ενός μη όντος</i>, αντικειμενικά ανύπαρκτου και φανταστικού δημιουργήματος, στο οποίο τάχα ανήκουν η γη, όλα τα όντα, οι άνθρωποι και κάθε μορφή πλούτου, η διαχείριση των οποίων υποτίθεται ότι ανατίθεται, από το δόλια δημιουργημένο μη ον, στους εκάστοτε αυτόχριστους εκπροσώπους του στη Γη, με μόνη τη διαφορά ότι τώρα αυτοί δεν είναι οι σχεδόν αόρατοι βασιλιάδες και ο ανώτατος κλήρος, αλλά οι ορατοί «αντιπρόσωποι του λαού», δηλαδή τα μέλη του αστικού κοινοβουλίου που λειτουργούν ως υπάλληλοι των αθέατων μεγιστάνων του πλούτου. Με αυτόν τον τρόπο η εκάστοτε εξουσία φετιχοποιεί, δηλαδή θεοποιεί, τον εαυτό της, τη σκοταδιστική ιδεολογία και την εξουσιαστική βία της, για να μπορεί ανενόχλητη να ιδιοποιείται τον φυσικό και κοινωνικό πλούτο σε βάρος της εργαζόμενης κοινωνίας. Για να μπορούν κάποιοι άνθρωποι, που ασκούν <i>«το επάγγελμα των όπλων»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn25" name="m_3644702989325694433__ftnref25" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[25]</span></sup></sup></a> και των νόμων, αφού <i>«το δικαίωμα της ιδιοκτησίας είναι έργο πολεμικό»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn26" name="m_3644702989325694433__ftnref26" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[26]</span></sup></sup></a>, <i>«να φτάσουν να έχουν ιδιοκτησία διάφορων μερών εκείνου που ο θεός έδωσε στην ανθρωπότητα από κοινού, και ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει χωρίς καμιά ρητή σύμβαση μεταξύ όλων των μελών της κοινότητας»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn27" name="m_3644702989325694433__ftnref27" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[27]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Και για να μην υπάρξει καμιά παρεξήγηση αναφορικά με την έκταση του λεγόμενου δικαιώματος της εαυτοκτησίας και ως απάντηση στον αντίλογο που διατύπωναν αντιπολιτευόμενοι επαγγελματίες πολιτικοί και ανυπότακτοι πολιτικοί φιλόσοφοι ότι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους ίσοι και ότι η συνεργασία και η αρμονική κοινωνική συμβίωσή τους είναι η υπέρτατη κοινωνική αξία, οι απολογητές συμπλήρωναν ότι <i>«η εργασία ενός ανθρώπου αποτελεί τόσο αδιαμφισβήτητα ιδιοκτησία του, ώστε μπορεί ελεύθερα να την πουλήσει έναντι μισθού. Ένας ελεύθερος άνθρωπος μπορεί να πουλήσει σε άλλον ‘για ορισμένο χρονικό διάστημα την υπηρεσία που αναλαμβάνει να προσφέρει, έναντι μισθού που πρόκειται να λάβει’. Αλλά η εργασία που έχει πουληθεί με αυτόν τον τρόπο γίνεται ιδιοκτησία του αγοραστή, οποίος τώρα δικαιούται να ιδιοποιηθεί το προϊόν αυτής της εργασίας»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn28" name="m_3644702989325694433__ftnref28" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[28]</span></sup></sup></a><i>. </i>Έτσι όμως γίνεται ολοφάνερο ότι το δικαίωμα εαυτοκτησίας των εργαζόμενων και για όσο χρόνο πωλούν την εργασία τους, δηλαδή τον εαυτό τους, τους καθιστά ιδιοκτησία των αγοραστών της εργασίας τους και συνεπώς η ελευθερία τους αίρεται, αφού η ελευθερία ταυτίζεται με την ιδιοκτησία, οπότε γίνεται φανερό πως εδώ οι πολιτικοί φιλόσοφοι και απολογητές του καπιταλισμού δεν μιλάνε για την ελευθερία του ανθρώπου, αλλά για την εγκληματική ασυδοσία των αστών, των καπιταλιστών πάνω στην εργαζόμενη κοινωνία-ανθρωπότητα, αφού μόνο αυτοί μπορούν να ιδιοποιούνται τα προϊόντα ξένης εργασίας.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Η παρακάτω ομολογία τού, και «πατέρα του καπιταλισμού» από κάποιους αποκαλούμενου<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn29" name="m_3644702989325694433__ftnref29" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[29]</span></sup></sup></a>, Τζον Λοκ είναι αποκαλυπτική: <i>«Η εργατική τάξη είναι αναγκαίο μέρος του έθνους, αλλά τα μέλη της δεν είναι και δεν έχουν δικαίωμα να είναι πλήρη μέλη του πολιτικού σώματος, και δεύτερον, ότι τα μέλη της εργατικής τάξης δεν ζουν και δεν μπορούν να ζήσουν μια πλήρη έλλογη ζωή. Ο όρος ‘εργατική τάξη’ εδώ συμπεριλαμβάνει και τους ‘εργαζόμενους φτωχούς’ και τους ‘άνεργους φτωχούς’, δηλαδή όλους όσοι είναι εξαρτημένοι είτε από την εργοδοσία, είτε από τη φιλανθρωπία, είτε από το πτωχοκομείο, επειδή δεν έχουν δική τους ιδιοκτησία»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn30" name="m_3644702989325694433__ftnref30" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[30]</span></sup></sup></a><i>. </i>Μάλιστα, ο Τζον Λοκ, ως ευσεβής και καλός ‘χριστιανός’ συνεχίζει και διευκρινίζει ότι<i>«τα παιδιά των ανέργων ‘ηλικίας άνω των τριών ετών’ αποτελούν αναίτια βάρος για το έθνος και πρέπει να πιάσουν δουλειά και να αναγκαστούν να παράγουν περισσότερα από τα έξοδα διαμονής τους»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn31" name="m_3644702989325694433__ftnref31" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[31]</span></sup></sup></a><i>.</i><i> </i>Και όλα αυτά τα άκρως αποκαλυπτικά και ιδιαίτερα παράλογα, ο Λοκ τα απέδιδε στην «ανθρώπινη φύση», όπως ο ίδιος την αντιλαμβανόταν φυσικά, επειδή, τάχα, <i>«οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ανίκανοι να κυβερνούν τη ζωή τους σύμφωνα με τον νόμο του Λόγου, πράγμα που σημαίνει ότι μια πολιτική κοινωνία με νομικές κυρώσεις και μια Εκκλησία με πνευματικές κυρώσεις είναι αναγκαία για να τους κρατήσει στην τάξη»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn32" name="m_3644702989325694433__ftnref32" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[32]</span></sup></sup></a><i>. </i>Καταλήγει όμως στη διαπίστωση ότι η διαφορά της ορθολογικότητας δεν είχε εμφυτευθεί σ’ αυτούς από το θεό ή τη Φύση, αλλά <i>«την αποκτούν κοινωνικά μέσω των διαφορετικών οικονομικών θέσεών τους»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn33" name="m_3644702989325694433__ftnref33" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[33]</span></sup></sup></a><i>,</i> αφού <i>«το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας δεν έχει χρόνο για μόρφωση και για την εκμάθηση της λογικής και για τις λεπτεπίλεπτες διακρίσεις των σχολαστικών, αφού όταν το χέρι δουλεύει το αλέτρι και την αξίνα, το κεφάλι σπάνια υψώνεται προς τις μεγάλες ιδέες»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn34" name="m_3644702989325694433__ftnref34" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[34]</span></sup></sup></a><i>.</i> Βέβαια, όλες αυτές οι σοφιστείες δεν είναι ούτε σοφίες ούτε Λογική ούτε επιστήμη, επειδή είναι απλά εξουσιαστικός ταξικός κυνισμός, ο κυνισμός του κεφαλαίου και της ατομικής ιδιοκτησίας που μισούν τον άνθρωπο και την κοινωνία του.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Την ίδια αντίληψη εκφράζει, όπως είδαμε παραπάνω, και ο Γερμανός φιλόσοφος Ιμμάνουελ Καντ. Αλλά και στο κοινωνικό μοντέλο των τριών τάξεων του Χέγκελ<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn35" name="m_3644702989325694433__ftnref35" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[35]</span></sup></sup></a>, δηλαδή της μεγαλογαιοκτημονικής αριστοκρατίας που χρησιμοποιεί ξένη εργατική δύναμη αγρεργατών, των καπιταλιστών που χρησιμοποιούν εξαρτημένη εργασία και των αγροτών που καλλιεργούν μόνοι τους τη γη τους, μόνο η ατομική ιδιοκτησία αποτελεί το κριτήριο της ύπαρξης της προσωπικότητας και συνεπώς της ιδιότητας του Πολίτη<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn36" name="m_3644702989325694433__ftnref36" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[36]</span></sup></sup></a> που ανήκει σε μια από τις παραπάνω κοινωνικές τάξεις. Οι ακτήμονες, συνεχίζει ο Χέγκελ, οι άνεργοι, οι περιθωριοποιημένοι δεν μπορούν να ανήκουν σε καμιά κοινωνική τάξη, βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας και το καλύτερο γι’ αυτούς και για τη χώρα θα ήταν να προωθηθούν ως μετανάστες στις αποικίες, για να δημιουργήσουν ατομική ιδιοκτησία και πλούτο. Παραπέρα ο Χέγκελ θεωρεί αναγκαιότητα την ατομική ιδιοκτησία, παρά το γεγονός ότι αποδέχεται πως αυτή θα οδηγήσει σε συσσώρευση πλούτου, σε μεγάλες κοινωνικές ανισότητες στη μορφή της βαρβαρότητας, αλλά φαίνεται να ελπίζει ότι ένας «καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο» θα περιορίσει τις συνέπειες των μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Η επιλογή των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων να αναδείξουν την ατομική ιδιοκτησία σε δικαίωμα δικαιωμάτων, πάνω από το οποίο δεν υπάρχει άλλο δικαίωμα, αποσκοπεί στην ιεροποίηση της ατομικής ιδιοκτησίας με αποτέλεσμα την αποϊεροποίηση της ζωής, της ελευθερίας και του αγώνα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για την κοινωνική ισότητα, για έναν καλύτερο κόσμο.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Όλες αυτές οι αντιλήψεις των θεμελιωτών της αστικής ιδεολογίας, περί αδυναμίας ή ανικανότητας των εργαζόμενων να μάθουν χρήσιμα γι’ αυτούς τους ίδιους και για την κοινωνία τους πράγματα, έχουν παταγωδώς διαψευστεί, γιατί, παρά τις τεράστιες και στοχευμένες μαθησιακές δυσκολίες που θέτει το σύστημα της ατομικής ιδιοκτησίας και της κοινωνικής ανισότητας για «να μην τρώμε από το δέντρο της Γνώσης του καλού και του κακού», οι περισσότεροι εργαζόμενοι γνωρίζουν απέξω κι ανακατωτά το παραμύθι του εβραϊσμού-ιουδαϊσμού στην παλιά και στη νέα του εκδοχή, τους κατασκευασμένους μύθους της ζωής των «θαυματοποιών» αγίων, το κοράνι, τα ταλμούδ, τις βέδες και όσα άλλα «ων ουκ έστιν αριθμός», γιατί αυτά τους επιτρέπουν και τους παροτρύνουν τα σκοταδιστικά και τα εξουσιαστικά ιερατεία να μάθουν. Αν σε όλα αυτά τα «σωτήρια» προσθέσει κανείς τις τεράστιες «γνώσεις» που αποκτούν πολλές γυναίκες για τα κουτσομπολιά που αφορούν τόσο τις γειτόνισσες όσο και τους/τις σταρ του Χόλυγουντ, την αστρολογία και το «φλιτζάνι», τη χειρομαντεία και τη χαρτομαντεία, αλλά και πολλοί άντρες για τις «ομαδάρες τους», για τις επιδόσεις και τις μεταγραφές των «αγίων γκολτζήδων της Εκκλησίας της στρογγυλής θεάς», για τις «παράγκες» και για τη διεθνή μαφία του ποδοσφαίρου, τότε σίγουρα είναι βέβαιο ότι, με διαφορετικό πρόγραμμα καθολικής τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, η επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη πανανθρώπινη Γνώση θα ήταν τόση και τέτοια που ο ανθρώπινος πολιτισμός θα βρισκόταν χιλιάδες χρόνια μπροστά και δεν θα κινδύνευε από την απάνθρωπη και καταστροφική καπιταλιστική βαρβαρότητα για τη διαιώνιση της ατομικής ιδιοκτησίας και της κοινωνικής ανισότητας. Το γεγονός μάλιστα ότι πολλοί εργαζόμενοι καταφέρνουν ν’ ανεβούν στην κορυφή των επιστημών και οι περισσότερες τεχνικές εξελίξεις ξεκινούν από τις εμπειρίες και τις προτάσεις των απλών εργαζόμενων, δείχνει ότι όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν μυαλό και όραμα ικανό για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, φτάνει να μην εμποδίζονται συστηματικά και βίαια από ρατσιστικές και κοινωνικές διακρίσεις και από συνθήκες άνισων ευκαιριών. Έτσι όμως προκύπτει το ερώτημα: Γιατί τόσοι «σοφοί» είπαν και έγραψαν τόσα οφθαλμοφανώς παράλογα πράγματα; </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Λόγος παράλογος; Όχι, είναι λόγος εξουσιαστικός, λόγος συστημικός, που εκφράζει τις επιλογές και τα συμφέροντα της ανερχόμενης τότε και παρακμάζουσας τώρα αστικής τάξης, μέσω αντιφατικών θέσεων και θεωριών σοφών ανθρώπων, οι οποίοι αποτελούν δημιούργημα αυτής της εποχής και επιλέγουν ως συνειδητοποιημένοι αστοί «διανοητές» να υπηρετούν την τάξη τους και τα συμφέροντά τους.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Η εκδοχή του εξορθολογισμού των οικονομικών σχέσεων και κοινωνικών θέσεων μεταξύ των ανθρώπων με σκοπό την εξοικονόμηση χρόνου για μόρφωση και για μεγάλες ιδέες των εργαζόμενων ανθρώπων δεν ταίριαζε στο κοινωνικό μοντέλο του Λοκ, των συγχρόνων του και όσων άλλων φιλελεύθερων πολιτικών φιλοσόφων τον ακολούθησαν γι’ αυτό <i>«θα έπρεπε ο χριστιανισμός,</i> ως <i>μια ‘απλή ορθολογική, ηθική θρησκεία’ </i>[…]<i> να μετατρέψει τους ηθικούς κανόνες του Ευαγγελίου σε δεσμευτικές εντολές, γιατί χωρίς υπερφυσικές κυρώσεις η εργατική τάξη είναι ανίκανη να ακολουθήσει μιαν ορθολογική ηθική. </i>[…]<i> Για τους μεροκαματιάρηδες και τους βιοτέχνες, τις γεροντοκόρες και τις γαλατούδες </i>[…]<i> η πίστη σε απλές εντολές είναι ο βέβαιος και ο μόνος δρόμος που θα τους οδηγήσει στην υπακοή και στην πρακτική εφαρμογή. Το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας δεν μπορεί να γνωρίζει και συνεπώς πρέπει να πιστεύει»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn37" name="m_3644702989325694433__ftnref37" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[37]</span></sup></sup></a><i>. </i>Βέβαια, το τι θα πρέπει να πιστεύει, αυτό το επιλέγει η εκάστοτε εξουσία με τη μορφή του εκπαιδευτικού προγράμματος, του Φόβου των «εντολών του θεού», των νόμων, των συμβουλών του ατομικού «πνευματικού», του εξομολογητή, με τη συλλογική πλύση εγκεφάλων και με την πνευματική τρομοκρατία του μισάνθρωπου, αρνητή της ζωής και θανατόφιλου φανατικού ιεροκήρυκα από τον άμβωνα του κυριακάτικου εκκλησιασμού ή με κάθε ευκαιρία τέλεσης των «αγίων μυστηρίων», αλλά και με τα έντυπα, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Είναι προφανές ότι όλη αυτή η επιχειρηματολογία περί «φυσικού δικαίου», περί «ιδιοκτησιομανούς» ανθρώπινης φύσης και περί ανεπιδεκτικότητας μάθησης των εργαζόμενων αποσκοπεί στο να εμφανίσει την ατομική ιδιοκτησία ως «φυσικά αναγκαία και κοινωνικά χρήσιμη» για να κρύψει την αντικειμενική πραγματικότητα, ότι η ατομική ιδιοκτησία αποτελεί την κύρια αιτία της κοινωνικής ανισότητας και όσων δεινών αυτή επιφέρει στον άνθρωπο και στην ανθρωπότητα. Στο Δεύτερο Λόγο του ο Ρουσώ, αποτιμώντας την κοινωνική ανισότητα, υποστηρίζει πως αυτή είναι ανύπαρκτη στη φυσική κατάσταση του ανθρώπου, ενώ γίνεται μόνιμη και νόμιμη με την εγκαθίδρυση της ιδιοκτησίας και των νόμων, και πως η οικονομική, πολιτική και κοινωνική ανισότητα είναι αντίθετη προς την ανθρώπινη φύση και το φυσικό δίκαιο και συνεπώς είναι εγωιστική, υστερόβουλη και από κάθε άποψη ανήθικη<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn38" name="m_3644702989325694433__ftnref38" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[38]</span></sup></sup></a>.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Βέβαια, η υπό διαμόρφωση αστική ιδεολογία θεωρούσε την ατομική ιδιοκτησία αναγκαία για την επιβίωση, την ασφάλεια και την ελευθερία του ατόμου, παραβλέποντας την κοινωνική του υπόσταση και αδυνατώντας ή αποφεύγοντας να κατανοήσει αυτό που οι άνθρωποι από την εποχή της φυσικής τους κατάστασης είχαν κατανοήσει και για όλους αυτούς τους λόγους ταύτισαν τη ζωή τους με συλλογικότητες, κοινότητες και κοινωνίες, για να μη γίνουν κάποιοι λίγοι μεγάλοι ιδιοκτήτες και εξουσιαστές και οι πολλοί να καταλήξουν ακτήμονες εξουσιαζόμενοι, ανασφαλείς, ανελεύθεροι και στερημένοι από τους όρους της υλικής επιβίωσής τους, χωρίς στοιχειώδη ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Γι’ αυτό οι προφήτες του καπιταλισμού, ακόμα και σε ουτοπικές εξιδανικεύσεις της πολιτικής τους φιλοσοφίας, όπως η Ωκεάνα του Τζέιμς Χάρινγκτον, υποστηρίζουν ότι το πρώτο καθοριστικό στοιχείο της εξουσίας σε ένα κράτος είναι η ατομική ιδιοκτησία, κύρια η ατομική ιδιοκτησία στη γη<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn39" name="m_3644702989325694433__ftnref39" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[39]</span></sup></sup></a>, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι στερούνται ιδιοκτησίας, <i>«οι μισθωτοί ή “υπηρέτες”, δεν στερούνται μόνο τα δικαιώματα του πολίτη, και με το σκεπτικό ότι δεν είναι ελεύθεροι πολίτες και κατά συνέπεια δεν είναι σε θέση να μετέχουν στη διακυβέρνηση μιας κοινοπολιτείας, δεν αντιμετωπίζονται ως τάξη μέσα στην κοινοπολιτεία, αλλά ως άνθρωποι που βρίσκονται έξω από αυτήν»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn40" name="m_3644702989325694433__ftnref40" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[40]</span></sup></sup></a><i>.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Και επειδή, όπως φαίνεται από τις αντιφάσεις, τις ασάφειες και τις θεωρητικές παλινδρομήσεις τους, όλα φάνταζαν παράλογα και απάνθρωπα, ακόμα και στους ίδιους τους θεωρητικούς θεμελιωτές του φιλελευθερισμού, χρειάστηκε να υποστηρίξουν τη θεωρία του αυτόχειρα, σύμφωνα με την οποία <i>«οι άνθρωποι συμφώνησαν την δυσανάλογη και άνιση κτήση της γης με την απλή σιωπηρή συναίνεσή τους, συναίνεση που δόθηκε έξω από τα πλαίσια της κοινωνίας χωρίς σύμβαση»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn41" name="m_3644702989325694433__ftnref41" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[41]</span></sup></sup></a><i> </i>και προφανώς με τη βία των όπλων, που μεταμορφώθηκε στη βία των θεσμών, των δομών και των λειτουργιών της καπιταλιστικής οικονομίας.<i> </i>Γι’ αυτό, αναφορές όπως <i>«οι άνθρωποι είναι εκ φύσεως ικανοί να αυτοκυβερνώνται βάσει του νόμου της Φύσεως ή του Λόγου </i>[…]<i> ενώ άνθρωποι που έχουν εγκαταλείψει τις αρχές της ανθρώπινης φύσης και ζουν σύμφωνα με κάποιον κανόνα διαφορετικό από εκείνον του Λόγου και της κοινής δικαιοσύνης γίνονται επικίνδυνοι για την ανθρωπότητα»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn42" name="m_3644702989325694433__ftnref42" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[42]</span></sup></sup></a><i> </i>αποτελούν ευπρόσδεκτες αυτοδιαψεύσεις, αν δεν είναι κρίσεις συνείδησης. Και αν δεν αποτελούν υποκρισία και απόπειρα παραπλάνησης, τότε στην καλύτερη περίπτωση αποτελούν την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα του αντικοινωνικού ατομικιστικού φιλελευθερισμού που θεοποιεί το α-κοινωνικό και το αντικοινωνικό άτομο που ο φιλελευθερισμός και στη συνέχεια ο νεοφιλελευθερισμός το φασιστικοποιούν και το στρέφουν ενάντια στην κοινωνία και στην εργαζόμενη ανθρωπότητα.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ακραίες αντιλήψεις θα πει κάποιος που αγγίζουν τα όρια της εγκληματικής ανηθικότητας. Υπάρχει όμως, σε συνθήκες ακραίων ανισοτήτων, μια ενιαία ηθικότητα που μπορεί κανείς να επικαλεσθεί για να συγκρίνει αντιλήψεις και στάσεις ζωής; Μπορεί ο μεγαλοϊδιοκτήτης μέσων παραγωγής που πλουτίζει σε βάρος ολόκληρης της κοινωνίας να έχει την ίδια ηθική με τα θύματά του, τα οποία τα λεηλατεί εγκλωβίζοντάς τα σε μια αντικειμενικά ανύπαρκτη ‘εαυτοκτησία’ και σε κάποια πλασματική ‘ατομική ιδιοκτησία’ που δεν αποφέρει εισόδημα, αλλά λειτουργεί ως αφιόνι και ως αλυσίδα οικονομικής και κοινωνικής εξάρτησης από τους ελάχιστους μεγαλοϊδιοκτήτες και στο κράτος τους. Ο μεταγενέστερος γερμανός φιλόσοφος Μαξ Στίρνερ, ο πιο ακραίος και κυνικός απολογητής της ατομικής ιδιοκτησίας και του νοσηρού εγωκεντρισμού είναι αποκαλυπτικός και σαφής: <i>«Η ηθικότητα είναι ασυμβίβαστη με τον εγωισμό, επειδή η πρώτη δεν δίνει εγκυρότητα σ’ εμένα, αλλά στον άνθρωπο μέσα σ’ εμένα. Όμως αν το κράτος είναι μια κοινωνία ανθρώπων, όχι μια ένωση από Εγώ από τα οποία το καθένα βλέπει μονάχα τον εαυτό του, τότε το κράτος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ηθικότητα, και πρέπει να μείνει σ’ αυτήν. Συνεπώς, εμείς οι δύο, το κράτος κι εγώ είμαστε εχθροί. Εγώ, ο εγωιστής, δεν έχω στην καρδιά μου την ευημερία αυτής της ‘ανθρώπινης κοινωνίας’. Δεν θυσιάζω τίποτα σ’ αυτήν, μόνο την χρησιμοποιώ, για να μπορώ όμως να την χρησιμοποιώ πλήρως, την μετατρέπω σε ιδιοκτησία μου και δημιούργημά μου, δηλαδή, την εκμηδενίζω και σχηματίζω στη θέση της την ένωση των εγωιστών»<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn43" name="m_3644702989325694433__ftnref43" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[43]</span></span></span></a>. </i>Τόσο σαφής θέση μισανθρωπισμού, αντικοινωνικότητας και φασισμού που δεν χρειάζεται και δεν αξίζει σχολιασμό, ούτε και για την αντιφατικότητα της έννοιας ‘ένωση εγωιστών’.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Θα κατανοήσουμε, νομίζω, καλύτερα τις αντιφάσεις του φιλελευθερισμού αν παρακολουθήσουμε μια βασική θεωρητική ακροβασία του ίδιου του Τζον Λοκ: <i>«Είναι σαφέστατο ότι ο θεός, όπως λέγει και ο Βασιλεύς Δαβίδ (Ψαλμοί ριγ΄ 24: ‘την δε γην έδωκε τοις υιοίς των ανθρώπων’), έχει παραδώσει τον κόσμον στους ανθρώπους από κοινού. Αν αυτό όμως θεωρηθεί δεδομένο, ανακύπτει, σύμφωνα με μερικούς, μεγάλη δυσκολία ως προς την δυνατότητα οποιουδήποτε να αποκτήσει ιδιοκτησία. </i>[…]<i> Θα επιχειρήσω όμως να δείξω πώς οι άνθρωποι έχουν την δυνατότητα να διαθέτουν ιδιοκτησία σε επιμέρους τμήματα εκείνου που ο Θεός δώρισε στην ανθρωπότητα από κοινού και τούτο χωρίς οποιαδήποτε ρητή σύμβαση μεταξύ των κοινών χρηστών»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn44" name="m_3644702989325694433__ftnref44" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[44]</span></sup></sup></a><i>.</i> Και επειδή αντιλαμβάνεται ότι στο συλλογισμό του υπάρχει μια αντίφαση και μια λογική υπέρβαση που υποτιμά τη λογική του «θεού», βέβαια, ως λογική της εξουσίας, που κρύβεται πίσω από το δημιούργημά της το «θεό», σπεύδει να ερμηνεύσει τη λογική του «θεού», ότι τάχα δεν μπορούσε ο «θεός» να θέλει να μένει η γη ακαλλιέργητη<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn45" name="m_3644702989325694433__ftnref45" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[45]</span></sup></sup></a>. Και γι’ αυτό, επικαλούμενος και πάλι το «θεό», αναφέρεται στην υποτιθέμενη εντολή του υποτιθέμενου «θεού» του Ισραήλ: <i>«Αυξάνεσθε και πληθύνετε και κατακυριεύσατε την Γην»</i>. Παραλείπει όμως να αναφέρει ότι ο «θεός του Ισραήλ», ο Γιαχβέ, έδινε εντολή <i>«στον περιούσιο λαό του»</i> να κατακυριεύσει αυτός τη Γη, για να κάνουν οι γιοι του Ισραήλ το έδαφος ατομική τους ιδιοκτησία και όχι κάποιοι άλλοι λαοί και άνθρωποι. Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται περί πλάνης, αλλά περί παραλογισμού και ιδεολογικής απελπισίας που αναπόφευκτα οδηγεί στον ανορθολογισμό.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ο Τζον Λοκ παρερμηνεύει εδώ ακόμα και ό,τι ο ίδιος θεωρεί «άγιες γραφές», για να δικαιολογήσει τη θέση των βίαιων ιδιωτικοποιήσεων της γης ότι τάχα τα κοινά κτήματα έμειναν χέρσα, πράγμα βέβαια ιστορικά ανακριβές, γιατί για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια τα κοινά κτήματα καλλιεργούνταν από κοινού και μάλιστα προς όφελος ολόκληρης της κοινότητας-κοινωνίας. Είναι φανερό το γεγονός ότι ο «θεός» ως κατασκεύασμα της εκάστοτε κοσμικής εξουσίας έχει να επιτελέσει ένα διττό ρόλο. Το ρόλο του νομιμοποιητικού εργαλείου-μπαλαντέρ στα χέρια των εξουσιαστών δημιουργών του και το ρόλο του αφέντη και τιμωρού προς τους εκάστοτε εξουσιαζόμενους<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn46" name="m_3644702989325694433__ftnref46" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[46]</span></sup></sup></a>, με σκοπό την διατήρηση της ανισοκατανομής του πλούτου.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι οι κλασικοί θεωρητικοί θεμελιωτές της ιδεολογίας του κεφαλαίου, που ταύτισαν την ελευθερία του ανθρώπου με την ατομική ιδιοκτησία, δεν θέλησαν ή δεν μπόρεσαν να δουν ότι <i>«αν καταστήσεις την ατομική ελευθερία συνάρτηση της ιδιοκτησίας, τότε πρέπει να δεχτείς ολόκληρη την κοινωνία της αγοράς. Αν επιμένεις ότι ένας άνθρωπος είναι άνθρωπος ως μοναδικός ιδιοκτήτης του εαυτού του, μόνο στο βαθμό που είναι ελεύθερος από όλες τις σχέσεις εκτός από εκείνες της αγοράς, τότε πρέπει να μετατρέψεις όλες τις ηθικές αξίες σε αξίες της αγοράς»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn47" name="m_3644702989325694433__ftnref47" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[47]</span></sup></sup></a>,<i> </i>οπότε καταλήγεις στη σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα της αντικοινωνικής, ανώνυμης και αφανούς </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">offshore</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> εταιρικής ιδιοκτησίας και της λεγόμενης «εταιρικής κουλτούρας» που ετοιμάζεται να καταπιεί αμάσητη την αστική δημοκρατία και να την ξεράσει ως </span><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Demokratur</span></i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn48" name="m_3644702989325694433__ftnref48" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><sup><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><sup><span lang="EN-US" style="line-height: 21.4667px;">[48]</span></sup></span></sup></a><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">των</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Golden</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Boys</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> και των οικονομικών δολοφόνων</span></i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn49" name="m_3644702989325694433__ftnref49" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><sup><span lang="EL" style="line-height: 21.4667px;">[49]</span></sup></span></sup></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> του σκληρού πυρήνα της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Μια μορφή ιδιοκτησίας η οποία τελικά αποκαλύπτει ότι καμιά έμφυτη, δηλαδή φυσική, σχέση μεταξύ ιδιοκτήτη και ιδιοκτησίας δεν υφίσταται, αφού οι περισσότεροι σημερινοί μεγαλοϊδιοκτήτες δεν γνωρίζουν τις διάσπαρτες σε ολόκληρο τον πλανήτη ιδιοκτησίες τους, τις οποίες άλλωστε μισθωμένοι εργάτες τις καλλιεργούν, τις χειρίζονται και τις λειτουργούν και καλοπληρωμένοι ειδικοί επιτελείς και σύμβουλοι τις διαχειρίζονται για λογαριασμό των «κατά νόμον» ιδιοκτητών τους, οι οποίοι έπαψαν πια να προσφέρουν χρήσιμο έργο και συνεπώς η μηχανή της ιστορίας που συνέτριψε τον άχρηστο δουλοκτήτη και φεουδάρχη, θα συντρίψει αναπόφευκτα και τον άχρηστο, επικίνδυνο και καταστροφικό κεφαλαιοκράτη, απελευθερώνοντας την όποια ιδιοκτησία από το άτομό του και επιστρέφοντάς την στην κοινωνία-ανθρωπότητα.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κάποια στιγμή, ο ίδιος Τζον Λοκ κατανόησε ότι το δικαίωμα ατομικής ιδιοκτησίας οδηγεί αναπόφευκτα σε <i>ιδιοκτήτες, μεγαλοϊδιοκτήτες και υπεριδιοκτήτες</i> από τη μια μεριά και σε <i>μικροϊδιοκτήτες και μη ιδιοκτήτες</i> από την άλλη, και συνεπώς σε οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Γι’ αυτό πρότεινε, νεκρανασταίνοντας τον Σόλωνα, τον περιορισμό τους σε επίπεδο <i>«δίκαιης ανισότητας»</i> να τον αναλάβει το κράτος με την αστυνόμευση των ανισοτήτων που παράγονται από την ατομική ιδιοκτησία και την ελεύθερη αγορά. Βέβαια, αστυνομία για αστυνόμευση των ανισοτήτων δεν συγκροτήθηκε ποτέ. Συγκροτήθηκε όμως αστυνομία για την προστασία των ανισοτήτων και το αποτέλεσμα ήταν οι μικροϊδιοκτήτες και οι ακτήμονες να προστατεύουν, στο όνομα της κοινής πατρίδας, την ατομική ιδιοκτησία των μεγαλοϊδιοκτητών, δίνοντας ακόμα και τη ζωή τους για την προστασία της ξένης ατομικής ιδιοκτησίας που τους καταδικάζει να ζουν σε συνθήκες στέρησης και εξαθλίωσης. Με αυτό το σκεπτικό και για να διασκεδαστεί η ανησυχία της κοινωνίας, διαμορφώθηκε (κατά το άρθρο 153 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, το 1919) η αντίληψη σύμφωνα με την οποία <i>«η ατομική ιδιοκτησία δεσμεύει τον κάτοχό της να τη χρησιμοποιεί με τρόπο που να εξυπηρετεί ταυτόχρονα και το γενικό καλό»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn50" name="m_3644702989325694433__ftnref50" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[50]</span></sup></sup></a>,<i> </i>θέμα για το οποίο αποφαίνεται ο ίδιος (;) ο κάτοχος ή/και κάποια εξουσία που ελέγχεται από τον ίδιο και τους ομοίους του;</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Υπάρχουν ακόμα μερικοί που υποστηρίζουν πως η μεγάλη ατομική ιδιοκτησία και συνεπώς η μεγάλη περιουσία «εξυπηρετεί το γενικό καλό» μέσω της προσφοράς αγαθών και της φορολόγησής της. Η εμπειρία όμως δείχνει πως οι μεγάλες ιδιοκτησίες κατά κύριο λόγο παράγουν μέσα και υπηρεσίες στήριξης της εκάστοτε εξουσίας και ως διαπλεκόμενες καταφέρνουν να αποφεύγουν τη φορολόγησή τους, κι επιπλέον γίνονται μεγαλύτερες με τα «κίνητρα» και με την οικονομική υποστήριξη που τους προσφέρει το κράτος από φόρους που παίρνει από τους φτωχούς εργαζόμενους που δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν και να φοροκλέψουν και από το τραπεζικό σύστημα με τα θαλασσοδάνεια που τους χορηγεί από τη λαϊκή αποταμίευση.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Όλα τα σύγχρονα Συντάγματα αναφέρονται ρητά στην προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που η ατομική ιδιοκτησία βλάπτει τη δημόσια ωφέλεια.<i> «Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία που είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της απαλλοτρίωσης»</i><a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn51" name="m_3644702989325694433__ftnref51" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><sup><sup><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[51]</span></sup></sup></a><i>.</i> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Βέβαια, απαλλοτριώσεις «για δημόσια ωφέλεια» συμβαίνουν σπάνια. Εκείνο που συχνά συμβαίνει είναι να κρατικοποιούνται χρεοκοπημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις έναντι ιδιαίτερα υψηλής αποζημίωσης, για να ξαναϊδιωτικοποιηθούν αργότερα, όταν εξυγιανθούν, έναντι ευτελούς αξίας, πολιτική γνωστή και ως ιδιωτικοποίηση των κερδών και κοινωνικοποίηση των ζημιών. Το τελικό συμπέρασμα είναι πως όταν γίνεται κάποια απαλλοτρίωση, αυτό συμβαίνει μόνο προς όφελος των μεγαλοϊδιοκτητών, διαφορετικά τα αστικά δικαστήρια θα επικαλεστούν την υποχρέωση του κράτους να προστατεύσει την ατομική ιδιοκτησία και την ελεύθερη αγορά, η οποία τελικά αποτελεί και την πεμπτουσία του καπιταλισμού. Και επειδή η «δημόσια ωφέλεια» βλάπτεται από την καταστροφή του περιβάλλοντος, από την οικονομική και κοινωνική ανισότητα και φυσικά από τους καταστροφικούς πολέμους που προκαλούνται από τον ανταγωνισμό των ατομικών ιδιοκτησιών, φαίνεται να είναι λογικό και ώριμο το αίτημα για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, ως προϋπόθεση της πραγματικής κατοχύρωσης της ασφάλειας του Εγώ εντός του Εμείς, της καθολικής ευημερίας, της κοινωνικής ισότητας και της πραγματικής ελευθερίας.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Υπάρχει, βέβαια, ένα ψευτοδίλημμα σε επίπεδο αστικής πολιτικής φιλοσοφίας, δηλαδή ιδεολογίας, που θέλει αλληλοαποκλειόμενες την κοινωνική ισότητα και την ελευθερία, που σημαίνει τάχα πως η επιλογή της μιας αποκλείει την άλλη, οπότε όποιος ζητάει κοινωνική ισότητα επιλέγει ανελευθερία και όποιος προτιμάει ελευθερία επιλέγει την κοινωνική ανισότητα. Πίσω από αυτό το σόφισμα κρύβονται οι δυό εναλλακτικές πολιτικές του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, η μια της ατομικής επιχειρηματικότητας και της ελεύθερης αγοράς πράγμα που σημαίνει ότι η ελευθερία νοείται ως ελευθερία του ιδιωτικού κεφαλαίου και η άλλη του κρατισμού και της κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας, πράγμα που σημαίνει την ελευθερία του ‘συλλογικού καπιταλιστή’, δηλαδή του κρατικομονοπωλιακού κεφαλαίου, με την κοινωνία στο περιθώριο και στις δυό περιπτώσεις. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική αφού η κοινωνική ανισότητα στην αναλογία του 1% εναντίον του 99% αποκαλύπτει την ελευθερία του 1% και την ανελευθερία και συνεπώς και τη δυστυχία του 99% του, σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους διαιρεμένου παγκόσμιου πληθυσμού. Το φαινόμενο, όμως, των κραυγαλέων κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, είναι κοινωνικό, δηλαδή συσχετισμού των κοινωνικών δυνάμεων, δηλαδή ωμής, πνευματικής, θεσμικής, δομικής και λειτουργικής βίας κάποιων Εγώ (1%), ως ελάχιστου μέρους, σε βάρος του Εμείς ως Όλον (99%) και δεν είναι βιολογικό, δηλαδή της ανθρώπινης φύσης, όπως θέλουν να το εμφανίζουν αργυρώνητοι νεοφιλελεύθεροι θεωρητικοί και αμαθείς και δόλιοι πολιτικοί εκπρόσωποι του σκοταδισμού και του φασισμού.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Είναι το Εμείς που διαχρονικά δημιούργησε τις σύγχρονες επιστήμες και την σύγχρονη τεχνολογία που μπορούν να μειώσουν τον αναγκαίο, για την καθολική ευημερία, ημερήσιο χρόνο εργασίας στο ένα δέκατο (1/10) του σημερινού και να αυξήσουν τον, αναγκαίο για το ‘εύ ζείν’ και την πνευματική καλλιέργεια όλων μας, ελεύθερο χρόνο κατά τα υπόλοιπα εννέα δέκατα (9/10), φτάνει το Όλον Εμείς, δηλαδή, το 99% της εκάστοτε κοινωνίας και συνολικά της ανθρωπότητας να ξεπεράσει τις οικονομικές και κοινωνικές αντιλήψεις του 19<sup>ου</sup> και του 20<sup>ου</sup> αιώνα και να αποφασίσει να επανοικοιοποιηθεί, με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής, όσα το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει βίαια και παράνομα σφετεριστεί με κατάληξη την σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Για όλα αυτά και για χίλιους ακόμα λόγους, καθημερινά όλο και περισσότερο, όλο και περισσότεροι, συνειδητοποιούμε ότι ζούμε σε έναν εικονικό, σε ένα ψεύτικο κόσμο που στηρίζεται στη βία, στον εξουσιαστικό Φόβο, στην άγνοια και στο ψέμα, στους απατηλούς σκοταδιστικούς μύθους<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn52" name="m_3644702989325694433__ftnref52" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[52]</span></span></span></a> και στις θανάσιμα ανταγωνιζόμενες εξουσιαστικές ιδεολογίες του απάνθρωπου και καταστροφικού κεφαλαίου, που υπονομεύουν το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Αυτός ο εφιάλτης μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με την επιστροφή στο Εμείς, στο Όλον Εμείς και στο διαχρονικό όραμα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για την κοινωνική ισότητα στη μορφή της άμεσης δημοκρατίας, με περιεχόμενο την αταξική κοινωνία<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftn53" name="m_3644702989325694433__ftnref53" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif; line-height: 21.4667px;">[53]</span></span></span></a>, της μοναδικής εγγύησης για την πραγματική ελευθερία του Εγώ, η οποία οφείλει να σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία των άλλων και αλληλέγγυα να συμβάλει σ’ αυτήν.</span></div>
<div style="font-family: arial, sans-serif;">
<br clear="all" /><hr align="left" size="1" style="font-size: small;" width="33%" />
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn1">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref1" name="m_3644702989325694433__ftn1" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[1]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Για μια εκτενέστερη ανάλυση βλέπε: Λάμπος Κώστας, <i>Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας,</i> ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017, <b>(Παρουσιάζεται την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, στις 6 το απόγευμα, στο Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, Θεμιστοκλέους 37, Εξάρχεια).</b></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn2">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 25.65pt 0.0001pt 27.5pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref2" name="m_3644702989325694433__ftn2" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[2]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ο </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Satsok</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Sopmal</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> είναι εκπρόσωπος της φυλής </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">No</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Mister</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Capital</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> και πρεσβευτής του θετικού-αταξικού ουμανισμού.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn3">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref3" name="m_3644702989325694433__ftn3" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[3]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Maynard</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Keynes</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> (1883-1946). Άγγλος οικονομολόγος, υπέρμαχος της πολιτικής του κρατικού παρεμβατισμού για την αντιμετώπιση των συνεπειών της μεγάλης οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού (1929-1932) και συγγραφέας, μεταξύ άλλων, του γνωστού βιβλίου <i>Η γενική θεωρία της απασχόλησης, του τόκου και του χρήματος.</i></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn4">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 25.65pt 0.0001pt 27.5pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref4" name="m_3644702989325694433__ftn4" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[4]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ο Γιώργος Παξινός, είναι κορυφαίος Έλληνας νευροεπιστήμονας. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ της Αυστραλίας, που έγινε παγκόσμια γνωστός από το έργο του της χαρτογράφησης του ανθρώπινου εγκεφάλου.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn5">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin-left: 1cm; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref5" name="m_3644702989325694433__ftn5" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[5]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Βλέπε σχετικά, Κώστας Λάμπος, <i>Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας</i>…, ο. π., σελ. 200 κ. επ.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn6">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref6" name="m_3644702989325694433__ftn6" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[6]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Για μια σε βάθος ανάλυση βλέπε, Κώστας Λάμπος, <i>Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής,</i> ΠΑΠΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn7">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref7" name="m_3644702989325694433__ftn7" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[7]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «Ο πρώτος που περιέφραξε ένα κομμάτι γης και είπε μέσα του ‘αυτό είναι δικό μου’ και βρήκε ανθρώπους αρκετά αφελείς ώστε να τον πιστέψουν, υπήρξε ο πραγματικός ιδρυτής της κοινωνίας των πολιτών. Από πόσα εγκλήματα πολέμους, φόνους, από πόσες αθλιότητες και αίσχη θα είχε απαλλάξει το ανθρώπινο γένος εκείνος που ξεριζώνοντας τους πασσάλους ή σκεπάζοντας το χαντάκι θα φώναζε στους συνανθρώπους του: ‘Μην ακούτε αυτόν τον αγύρτη. Χαθήκατε, αν ξεχάσετε πως οι καρποί ανήκουν σε όλους και η γη δεν ανήκει σε κανέναν’», Ζαν-Ζακ Ρουσώ, <i>Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας ανάμεσα στους ανθρώπους</i>, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2010, σελ 46-47.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn8">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref8" name="m_3644702989325694433__ftn8" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[8]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Jeremy</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Rifkin</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Το ευρωπαϊκό όνειρο. Πώς το όραμα της Ευρώπης για το μέλλον επισκιάζει αθόρυβα το αμερικανικό όνειρο</i>, Λιβάνης, Αθήνα 2005, σελ. 217.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn9">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref9" name="m_3644702989325694433__ftn9" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[9]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ζαν-Ζακ Ρουσώ, <i>Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας ανάμεσα…</i>, ό. π., σελ. 76.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn10">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref10" name="m_3644702989325694433__ftn10" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[10]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ingrid Hahne Rima, <i>Ιστορία της οικονομικής ανάλυσης</i>, </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Gutenberg</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, Αθήνα 1983, σελ. 26.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn11">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref11" name="m_3644702989325694433__ftn11" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: Calibri, sans-serif; line-height: 15.3333px;">[11]</span></span></span></span></a><span lang="EL"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John Stuart Mill (1806-1873). </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Άγγλος</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">φιλόσοφος</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">.</span><span lang="EN-US"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn12">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref12" name="m_3644702989325694433__ftn12" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[12]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span class="m_3644702989325694433gmail-hps"><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Richard</span></span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span class="m_3644702989325694433gmail-hps"><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Overton</span></span><span class="m_3644702989325694433gmail-hps"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> (1599-1664). Άγγλος</span></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <span class="m_3644702989325694433gmail-hps">δημοσιογράφος-συγγραφέας</span> <span class="m_3644702989325694433gmail-hps">και</span> θεωρητικός του κινήματος των «Ισοπεδωτών» (<span class="m_3644702989325694433gmail-hps">Levelle</span></span><span class="m_3644702989325694433gmail-hps"><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">rs</span></span><span class="m_3644702989325694433gmail-hps"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">)</span></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <span class="m_3644702989325694433gmail-hps">κατά τη διάρκεια του</span> <span class="m_3644702989325694433gmail-hps">Εμφυλίου Πολέμου</span> (1642-1651).</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn13">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoListParagraph" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref13" name="m_3644702989325694433__ftn13" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[13]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Richard</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Overton</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">An</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">arrow</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">against</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">all</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">tyrants</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> [<i>Ένα βέλος εναντίον όλων των τυράννων</i>], </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">1646, αναφέρεται στο Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, Γνώση, Αθήνα 1986, σελ. 192.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn14">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref14" name="m_3644702989325694433__ftn14" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[14]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «“Περίεργο φαινόμενο είναι η στάσιμη κατάσταση της γεωργίας τους τελευταίους πέντε αιώνες, από το 10<sup>ο</sup> μέχρι το 15<sup>ο</sup>. Επικρατούν και σήμερα όλες σχεδόν οι καλλιεργητικές μέθοδοι που επικρατούσαν από αιώνες. Αν ήταν δυνατό γεωργός που έζησε πριν τριακόσια χρόνια να παρατηρήσει τη σημερινή γεωργία, δεν θα δοκίμαζε καμιά έκπληξη, γιατί σχεδόν καμία μεταβολή δεν θα έβλεπε”. Αλλά ο ίδιος γεωργός θα έχανε το νου του αν βρισκόταν σ’ ένα σύγχρονο αγρόκτημα που καλλιεργείται με σύγχρονες μηχανές», Léopold Victor Delisle, <i>Études sur la condition de la classe agricole et l’état de l’agriculture en Normandie au moyen âge</i>, 1851, αναφέρεται στο </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Paul</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Lafargue</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Η εξέλιξη της ιδιοκτησίας</i>, Αναγνωστίδης, Αθήνα χ. χ., σελ. 105.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn15">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoNoSpacing" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref15" name="m_3644702989325694433__ftn15" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span style="line-height: 15.3333px;">[15]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «Όταν οι ιεραπόστολοι ήρθαν στην Αφρική, αυτοί κρατούσαν τη Βίβλο κι εμείς τη γη μας. Μας είπαν να προσευχηθούμε. Κλείσαμε τα μάτια και προσευχηθήκαμε. Όταν όμως ανοίξαμε τα μάτια μας, είδαμε ότι εμείς κρατούσαμε τη Βίβλο τους και αυτοί τη γη μας», Ντέσμοντ Τούτου, Νοτιοαφρικανός επίσκοπος που το 1984 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn16">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref16" name="m_3644702989325694433__ftn16" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[16]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αναφέρεται στο Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, σελ. 191.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn17">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref17" name="m_3644702989325694433__ftn17" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[17]</span></span></span></span></a><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Cornelius Castoriadis, <i>Philosophy, Politics, Autonomy: Essays in Political Philosophy</i>, Oxford University Press, New York/Oxford 1991.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn18">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref18" name="m_3644702989325694433__ftn18" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[18]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Κορνήλιος Καστοριάδης, <i>Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας</i>, Κέδρος, Αθήνα 1978, σελ. 171.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn19">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref19" name="m_3644702989325694433__ftn19" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[19]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 210.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn20">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref20" name="m_3644702989325694433__ftn20" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[20]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">D. M. Wolf, <i>Leveller Manifestoes of the Puritan Revolution</i>, <span class="m_3644702989325694433gmail-st">New York</span> 1944, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">αναφέρεται</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">στο</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μπ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 194-195.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn21">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref21" name="m_3644702989325694433__ftn21" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: Calibri, sans-serif; line-height: 15.3333px;">[21]</span></span></span></span></a><span lang="EL"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αναφέρεται στο </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 189.</span><span lang="EL"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn22">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref22" name="m_3644702989325694433__ftn22" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[22]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Για μια αναλυτική παρουσίαση των θεωριών του </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Τζον Λοκ, της έντονης κριτικής υποδοχής και αμφισβήτησής τους και της σημασίας τους για τις μετέπειτα εξελίξεις μέχρι την εποχή μας, βλ. Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, «Η πολιτική σκέψη του </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Locke</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> ως ερμηνευτικό πρόβλημα»,<i> </i>στο </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Locke</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Δεύτερη πραγματεία</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 21-76.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn23">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref23" name="m_3644702989325694433__ftn23" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[23]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Οι αντιλήψεις του Τζον Λοκ τεκμηρίωσαν ιδεολογικά την <i>«ένδοξη επανάσταση»</i> του 1688, την επανάσταση των προτεσταντών κοινοβουλευτικών και τμήματος του στρατού ενάντια στην απολυταρχική, ρωμαιοκαθολική αγγλική μοναρχία, στην οποία πήρε και ο ίδιος μέρος, και άνοιξαν το δρόμο για τον αστικό μετασχηματισμό της φεουδαρχικής κοινωνίας, πυροδοτώντας ταυτόχρονα μια χωρίς προηγούμενο ιδεαλιστική φιλοσοφική συζήτηση που διευκόλυνε την ανάπτυξη της αστικής ιδεολογίας, της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας και του αστικού πολιτισμού.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn24">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref24" name="m_3644702989325694433__ftn24" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[24]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «Ο Θεός όταν παραχώρησε τον κόσμο στους ανθρώπους ως κοινή παρακαταθήκη, διέταξε τον άνθρωπο να εργάζεται και η ένδεια της κατάστασής του επέβαλε αναγκαστικά την εργασία. Ο Θεός και ο Λόγος του επέβαλαν να κατακυριεύσει τη γη. […] Όποιος, υπακούοντας στην εντολή του Θεού, καθυπέταξε, όργωσε και έσπειρε κάποιο τμήμα της γης, προσάρτησε σ’ αυτήν κάτι το οποίο αποτελούσε ιδιοκτησία του και στο οποίο κανείς άλλος δεν θα διέθετε οποιοδήποτε δικαίωμα, ούτε θα μπορούσε να του το αφαιρέσει χωρίς να διαπράξει αδίκημα», </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Locke</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Δεύτερη πραγματεία</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 112.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn25">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref25" name="m_3644702989325694433__ftn25" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[25]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αναφέρεται στο Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, σελ. 243.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn26">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref26" name="m_3644702989325694433__ftn26" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[26]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Στο</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">ίδιο</span></i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">σελ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. 242.</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn27">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref27" name="m_3644702989325694433__ftn27" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[27]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John Locke, <i>Second Treatise of Government</i> (1690), Chapter 5, Paragraph 25, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">αναφέρεται</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">στο</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μπ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">.</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μακφέρσον</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, σελ. 269.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn28">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref28" name="m_3644702989325694433__ftn28" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[28]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <i>Στο ίδιο</i>, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> σελ. 288.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn29">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref29" name="m_3644702989325694433__ftn29" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[29]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Αντώνης Κρούστης, «Η ηθική ανωτερότητα του καπιταλισμού; Μύθοι και αλήθειες», στο <i><a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?hl=el&q=http://fileleftheros1966.blogspot.gr/2014/06/blog-post.html&source=gmail&ust=1511003238533000&usg=AFQjCNH4kGrnmu1rI57V_Rz26Kd0dU07EQ" href="http://fileleftheros1966.blogspot.gr/2014/06/blog-post.html" style="color: #1155cc; font-family: arial, sans-serif; text-decoration: none;" target="_blank">http://fileleftheros1966.<wbr></wbr>blogspot.gr/2014/06/blog-post.<wbr></wbr>html</a></i></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn30">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref30" name="m_3644702989325694433__ftn30" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[30]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Μακφέρσον</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 297.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn31">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref31" name="m_3644702989325694433__ftn31" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[31]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <i>Στο ίδιο</i>, σελ. 298 (υπογράμμιση Κ.Λ.).</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn32">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref32" name="m_3644702989325694433__ftn32" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[32]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <i>Στο ίδιο</i>, σελ. 327.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn33">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref33" name="m_3644702989325694433__ftn33" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[33]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <i>Στο ίδιο</i>.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn34">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref34" name="m_3644702989325694433__ftn34" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[34]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> <i>Στο ίδιο</i>, σελ. 300.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn35">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref35" name="m_3644702989325694433__ftn35" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[35]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Βλ. </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Georg</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Hegel</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Die</span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Philosophie</span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">des</span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Rechts</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> [<i>Η φιλοσοφία του δικαίου</i>], </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Suhrkamp</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Hamburg</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> 2004.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn36">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref36" name="m_3644702989325694433__ftn36" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[36]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Das</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Eigentum</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">als</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">dem</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Dasein</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">der</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Pers</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">ö</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">nlichkeit</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">» [Η ιδιοκτησία ως ύπαρξη της προσωπικότητας], <i>στο ίδιο</i>, παράγρ. 51.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn37">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref37" name="m_3644702989325694433__ftn37" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[37]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Locke</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Works</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, 1759, αναφέρεται στο </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Μακφέρσον</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, σελ. 301.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn38">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref38" name="m_3644702989325694433__ftn38" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[38]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ζαν-Ζακ Ρουσό, <i>Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας…</i>, ό. π., σελ 148-149.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn39">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref39" name="m_3644702989325694433__ftn39" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[39]</span></span></span></span></a><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> James Harrington, <i>The Commonwealth of Oceana,</i> 1656.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn40">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref40" name="m_3644702989325694433__ftn40" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[40]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Αναφέρεται στο </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και</i> <i>ιδιοκτησία</i>, σελ. 245-246.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn41">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref41" name="m_3644702989325694433__ftn41" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[41]</span></span></span></span></a><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> John Locke, <i>Second Treatise of Government</i> (1690), Chapter 5, Paragraph 50, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">αναφέρεται</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">στο</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μπ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μακφέρσον</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ατομικισμός</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">και</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">ιδιοκτησία</span></i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">σελ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. 312.</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn42">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref42" name="m_3644702989325694433__ftn42" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[42]</span></span></span></span></a><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> John Locke, <i>Second Treatise of Government</i> (1690), Chapter 5, Paragraph 6, 8 </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">και</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> 10, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">αναφέρεται</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">στο</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μπ</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">. </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i>, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">σελ. 318 και 319.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn43">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin-left: 1cm; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref43" name="m_3644702989325694433__ftn43" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[43]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Max</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Stirner</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, Ο μοναδικός και η ιδιοκτησία του, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΥΡΑΘΕΝ, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 194.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn44">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref44" name="m_3644702989325694433__ftn44" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[44]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Locke</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Δεύτερη πραγματεία</i>, σελ. 107.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn45">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref45" name="m_3644702989325694433__ftn45" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[45]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> «Ο Θεός έδωσε τον κόσμον στους ανθρώπους από κοινού, [αλλά] δεν είναι δυνατόν να υποτεθεί ότι τον προόριζε να παραμείνει εσαεί κοινό κτήμα και ακαλλιέργητος», <i>στο ίδιο</i>, σελ. 112-113.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn46">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref46" name="m_3644702989325694433__ftn46" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[46]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Αναλυτικά, στο Κώστας Λάμπος, <i>Θεός και Κεφάλαιο.</i></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn47">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref47" name="m_3644702989325694433__ftn47" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[47]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Κ. Μπ. Μακφέρσον, <i>Ατομικισμός και ιδιοκτησία</i></span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, σελ. 353.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn48">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref48" name="m_3644702989325694433__ftn48" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[48]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Ο όρος <i>Demokratur</i> εμφανίζεται να έχει πρωτοχρησιμοποιηθεί από τον Γερμανό κωμικό ηθοποιό Dieter Hildebrand ως χαρακτηρισμός της κυβέρνησης του Konrad Adenauer, στις αρχές τις δεκαετίας του 1960 τον ξανασυναντάμε ως χαρακτηρισμό της βασιλευόμενης σοσιαλδημοκρατίας της Σουηδίας από τον Vilhelm Moberg, (εφημερίδα <i>Dagens Nyheter</i>, 14.12.1965), αλλά τελικά αποδίδεται στον μεταγενέστερο Γάλλο κοινωνιολόγο Gerard Mermet. Χρησιμοποιήθηκε από τον πρώην πρύτανη του LSE Ralf Dahrendorf για τη λεγόμενη αμερικάνικη δημοκρατία και από τον εκδότη του περιοδικού </span><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Der</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Spiegel</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Rudolf Augstein για το πολιτικό σύστημα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Σήμερα χρησιμοποιείται γενικά για όλες τις αστικές δημοκρατίες, τις δήθεν δημοκρατίες που στην ουσία λειτουργούν ως δικτατορίες με πολιτικό άλλοθι το θέατρο των κοινοβουλευτικών εκλογών. Σχετικά με τη Δημοκτατορία, βλ. Κώστας Λάμπος, <i>«</i></span><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Αταξική Δημοκρατία και Οικουμενικός Ουμανισμός στον 21ο αιώνα»,</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> στο συλλογικό τόμο: Η Άμεση Δημοκρατία στον 21ο αιώνα, Νησίδες, Θεσσαλονίκη 2013.</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"></span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn49">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref49" name="m_3644702989325694433__ftn49" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[49]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Τα <i>Golden Boys</i> είναι οι ακριβοπληρωμένοι κυβερνητικοί σύμβουλοι και τα ανώτερα στελέχη των μεγάλων οικονομικών ομίλων που διαμορφώνουν πολιτική και εισηγούνται νόμους και λύσεις. Οι <i>οικονομικοί δολοφόνοι</i> είναι «στρατηγικοί σύμβουλοι», εκπρόσωποι μεγάλων τραπεζικών ομίλων, επενδυτικών </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">funds</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, δανειστών, εμμέσως και κυβερνήσεων μεγάλων χωρών, που λειτουργούν ως σύμβουλοι κυβερνήσεων αδύναμων και χρεωμένων χωρών και καταφέρνουν με τις συμβουλές τους να καταστρέψουν τις οικονομίες αυτών των χωρών διά του επαχθούς δανεισμού και της χρεοκοπίας. Βλ. σχετικά, </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Marc</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Roche</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Η Τράπεζα. Πώς η </i></span><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Goldman</span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Sachs</span></i><i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> κυβερνά τον κόσμο,</span></i><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Μεταίχμιο, Αθήνα 2010. Βλ. επίσης, </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">John</span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Perkins</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">, <i>Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου</i>, Αιώρα, Αθήνα 2011.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn50">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref50" name="m_3644702989325694433__ftn50" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[50]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Βλ. σχετικά, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Γιάννης Ζ. Δρόσος, <i>Συνταγματικοί περιορισμοί της ιδιοκτησίας και αποζημίωση</i>, </span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1997,</span><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> σελ. 28 κ.επ.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn51">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref51" name="m_3644702989325694433__ftn51" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[51]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Άρθρο 17 του Ελληνικού Συντάγματος.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn52">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref52" name="m_3644702989325694433__ftn52" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[52]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Για τον ρόλο των θρησκειών, των Εκκλησιών και των σκοταδιστικών ιερατείων βλέπε, Κώστας Λάμπος, <i>Θεός και Κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας</i>, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2015.</span></div>
</div>
<div id="m_3644702989325694433gmail-ftn53">
<div class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteText" style="margin: 0cm 1cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<a href="https://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&ik=70e330e20f&view=lg&msg=15fc5c22b1fd9f6f#m_3644702989325694433__ftnref53" name="m_3644702989325694433__ftn53" style="color: #1155cc; text-decoration: none;" title=""><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span class="m_3644702989325694433gmail-MsoFootnoteReference"><span lang="EL" style="line-height: 15.3333px;">[53]</span></span></span></span></a><span lang="EL" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"> Βλέπε Κώστας Λάμπος, <i>Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό</i>, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2013.</span></div>
</div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-44228073985339774492017-11-13T01:36:00.002-08:002017-11-13T01:38:15.460-08:00 Γιώργος Ζορμπάς ( Αλέξης): “Τίποτα δεν φοβάμαι. Έχω παλέψει με θεριά. Έχω πολεμήσει και με τ’ αληθινά θεριά, τους ανθρώπους. Τα ‘βαλα και με τα μεγάλα θεριά, τη θάλασσα και τη γη. Και το μεγαλύτερο θεριό, τη γυναίκα, την αγάπησα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: white; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b style="background-color: #b45f06;"> Τέχνη & Πολιτισμός </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
10 πράγματα που πρέπει να κάνεις πριν γεράσεις<a href="http://www.nostimonimar.gr/10-old/#comments"> </a></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.nostimonimar.gr/wp-content/uploads/2017/09/%CE%B3%CE%B7%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B12.jpg" height="265" width="400" /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Ο</b></span> Γιώργος Ζορμπάς (που μάθαμε ως Αλέξη απ’ το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη) έγραφε σ’ ένα γράμμα που είχε στείλει στον συγγραφέα και φίλο του:</div>
<div style="text-align: justify;">
“Τίποτα δεν φοβάμαι. Έχω παλέψει με θεριά. Έχω πολεμήσει και με τ’ αληθινά θεριά, τους ανθρώπους. Τα ‘βαλα και με τα μεγάλα θεριά, τη θάλασσα και τη γη. Και το μεγαλύτερο θεριό, τη γυναίκα, την αγάπησα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Θεούς και διαβόλους δεν φοβάμαι. Για τον θάνατο ούτε που με νοιάζει.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Τίποτα δεν φοβάμαι. Μόνο ένα: Τα γεράματα.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Φοβάμαι μην έρθει η στιγμή που δεν θα μπορώ ούτε να κατουρήσω. Που θα περιμένω την νύφη μου να με ταΐσει. Που δεν θα μπορώ να σταθώ όρθιος.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μόνο αυτό φοβάμαι. Που θα ‘μαι γέρος κι ανήμπορος.”</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Ζορμπάς έζησε μέχρι τα 76, άλκιμος κι ανυπόταχτος. Πέθανε όρθιος στην Κατοχή. Τελευταία ανάσα την πήρε μπρος στο παράθυρο, αναθυμούμενος πόσες ωραίες πράσινες πέτρες βρήκε, πόσες γυναίκες αγκάλιασε, πόσα παιδιά έκανε. Τυχερός άνθρωπος.</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #cc0000; font-size: large;"><b>~~~</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
Βγαίνω απ’ το σπίτι και βλέπω ένα διπλωμένο σώμα στο παρτέρι μπρος στην πολυκατοικία. Μου παίρνει λίγα δευτερόλεπτα για να καταλάβω ότι είναι ένας γέρος. Πήγε να κάτσει στο πεζούλι, έπεσε πίσω κι έμεινε εκεί, ανήμπορος να κινήσει.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Βόηθα με”, μου λέει σαν στέκομαι μπρος του.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τον πιάνω απ’ το χέρι να τον σηκώσω, αλλά αυτός δεν βάζει καθόλου δύναμη, δεν έχει δύναμη να βάλει. Για ν’ αποφύγω την εξάρθρωση του ώμου του και τα χειρότερα, πάω από πίσω να τον σπρώξω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σαν με βλέπει να φεύγω τρομάζει.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Μη φεύγεις!” κάνει με τρόμο. “Βόηθα με να σηκωθώ”.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Δεν φεύγω, μη φοβάστε”, του λέω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Πάω πίσω και προσπαθώ να τον σηκώσω. Είναι βαρύς, παρότι λιπόσαρκος. Παράξενο είναι, πόσο δύσκολα σηκώνεις έναν άνθρωπο που έχει πέσει.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τελικά τα καταφέρνω να τον φέρω σε καθιστή στάση. Τον στρίβω ώστε ν’ ακουμπάει σ’ ένα δέντρο, να μη φύγει πάλι πίσω. Το πουκάμισο του έχει σκιστεί, το παντελόνι του έχει καφέ λεκέδες. Είναι πολύ γέρος, το δέρμα του φεγγίζει.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Σ’ ευχαριστώ”, μου λέει.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Τίποτα δεν έκανα.”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Είναι άσχημα τα γηρατειά”, κάνει, σαν να το λέει στον εαυτό του.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Το ξέρω, το ‘χω καταλάβει”, απαντάω εγώ.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Δεν μπορείς να καταλάβεις”, μου λέει ο γέρος. “Αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς.”</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Συχνά οι άνθρωποι έχουμε αυτή την αυταπάτη. Νομίζουμε ότι μπορούμε να καταλάβουμε μια κατάσταση, επειδή έχουμε διαβάσει βιβλία, έχουμε δει ταινίες, έχουμε σκεφτεί.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Νομίζουμε ότι ξέρουμε τι είναι η προσφυγιά, επειδή ήταν πρόσφυγες οι πρόγονοι μας ή επειδή συγχρωτιζόμαστε με πρόσφυγες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Νομίζουμε ότι ξέρουμε τι είναι ο πόλεμος, επειδή είδαμε το Platoon και το Δουνκέρκη.</div>
<div style="text-align: justify;">
Νομίζουμε ότι μπορούμε να καταλάβουμε το δράμα ενός γονιού που έχασε το παιδί του, επειδή είμαστε γονείς κι εμείς.</div>
<div style="text-align: justify;">
Όμως τίποτα δεν μπορείς να το καταλάβεις, να το νιώσεις όπως πραγματικά είναι, αν δεν το βιώσεις, αν δεν γίνεις εσύ το υποκείμενο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Εξ αποστάσεως, εξ ωσμώσεως, με βιβλία και φαντασίες, δεν ζεις κάτι, παριστάνεις ότι το ζεις, υποθέτεις πώς θα είναι αν το ζούσες.</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Αφήνω τον γέρο στο πεζούλι, πάω κι έρχομαι, και καθώς περνάω ένα φανάρι τον βλέπω ξανά. Αυτή τη φορά στέκονται δίπλα του δυο Ζητάδες. Ο ένας αστυνομικός κρατάει μια σακούλα με πάγο. Ο άλλος τον βοηθάει να πάρει τηλέφωνο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο γέρος είναι καθισμένος σ’ ένα παγκάκι. Το φρύδι του ματωμένο και πρησμένο. Μάλλον αυτή τη φορά έπεσε κατά πρόσωπο, χωρίς καν να βάλει χέρια για να σταματήσει την πτώση. Με κοιτάει για λίγο, αλλά δεν με αναγνωρίζει.</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Κάποιες μέρες πριν βρέθηκα, για προσωπικούς λόγους, σε μια γηριατρική κλινική. Όλοι υπερήλικες εκεί μέσα. Οι πιο πολλοί να μην μπορούν καν να σηκωθούν απ’ το κρεβάτι τους, με καθετήρα και τη νοσοκόμα να τους ταΐζει στο στόμα σαν μωρά.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μια γρια φωνάζει ακατάληπτες λέξεις κάθε τόσο. Ένας γέρος ακουμπισμένος στο μαξιλάρι κοιτάει τον τοίχο. Μια άλλη, σε καλύτερη κατάσταση, πηγαίνει πέρα δώθε στο διάδρομο με το πι. Μέχρι τον ένα τοίχο και πάλι πίσω, σαν φυλακισμένη.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μια μικρόσωμη γρια με τσεμπέρι κάθεται δίπλα μου και με παρατηρεί που διαβάζω τον Αναρχικό των Δύο Κόσμων.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Τι λέει;” με ρωτάει κάποια στιγμή, δείχνοντας με το πηγούνι το βιβλίο.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Για μια αναρχική κοινωνία”, της απαντώ.</div>
<div style="text-align: justify;">
Δεν μοιάζει να καταλαβαίνει, αλλά το κοιτάει επίμονα.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Το θέλετε;” της λέω. “Να το διαβάσετε;”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Δεν βλέπω να διαβάζω.”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Θέλετε να σας διαβάσω εγώ λίγο;” τη ρωτάω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Της διαβάζω μια σελίδα. Είναι στο σημείο όπου ο Σεβέκ ταξιδεύει με διαστημόπλοιο στον μητρικό πλανήτη. Σκέφτομαι ότι η γριά θα αντιδράσει, θα πει κάτι για τα διαστρικά ταξίδια ή κάτι ακόμα πιο παράξενο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Γυρνάω να δω τι εντύπωση της έχει κάνει. Εκείνη κοιμάται, καθισμένη στην καρέκλα, σαν μωρό που το νανούρισαν με παραμύθια.</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Δυο μέρες μετά βρίσκομαι ξανά στην κλινική. Παρατηρώ τους γέρους και τους φαντάζομαι σε άλλη ηλικία. Εκείνη η γιαγιά που λιώνει στο κρεβάτι της κάποτε ήταν παιδούλα κι έτρεχε στο χωράφι. Ο γέρος στο άλλο δωμάτιο, που κοιτά τον τοίχο, ήταν έφηβος κι αυνανιζόταν μετά μανίας. Ο άλλος μπορεί να πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο. Κι η κοπελίτσα (έτσι τη λέει η νοσοκόμα “κοπελίτσα μου”) που δεν μπορεί να σηκώσει το χέρι της κάποτε έκανε τους άντρες να στενάζουν σαν τη βλέπαν να περνά. Η γιαγιά με το τσεμπέρι ίσως να ‘ταν δασκάλα και να διάβαζε τον Αόρατο Άνθρωπο σε μετάφραση του Παπαδιαμάντη. Κι ο γέρος με το οξυγόνο κάποτε εγκαινίασε το πρώτο του ζαχαροπλαστείο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Όλοι αυτοί ήταν μωρά κάποτε. Μετά παιδιά κι έφηβοι, μετά μεγάλωσαν αγάπησαν παντρεύτηκαν δούλεψαν γέννησαν πολέμησαν πάντρεψαν τα παιδιά τους διάβασαν είδαν κινηματογράφο για πρώτη φορά ήπιαν και μέθυσαν με την παρέα τους έφαγαν όσο άντεχαν γλέντησαν θρήνησαν έβγαλαν λεφτά ταξίδεψαν αρρώστησαν έγιναν καλά έκαναν έπαθαν έζησαν.</div>
<div style="text-align: justify;">
Και τώρα πια έχουν μείνει μόνο οι σκιές τους, εκείνα τα άδεια μάτια και τα άτριχα κεφάλια και τα κόκαλα χωρίς κρέας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ανήμποροι.</div>
<div style="text-align: justify;">
“Δεν μπορείς να καταλάβεις”, μου είπε ο γέρος που έπεσε, “τι είναι τα γεράματα”.</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Δεν μπορώ. Το ξέρω. Κι ίσως να μη θέλω να το βιώσω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Αλλά θυμάμαι κάτι: Καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό που έχουμε μόνο όταν το χάσουμε.</div>
<div style="text-align: justify;">
Καταλαβαίνεις πόσο ωραίο είναι να μην σε πονάνε τα δόντια σου μόνο όταν αρχίζει ο πονόδοντος.</div>
<div style="text-align: justify;">
Καταλαβαίνεις ότι το σκυλί “σου” ήταν μέλος της οικογένειας μόνο όταν αναγκάζεσαι να του κάνεις ευθανασία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Καταλαβαίνεις τι σημαίνει πατρίδα μόνο όταν ζεις καιρό ανάμεσα σ’ αλλόθροους ανθρώπους, σε ανήλιαγα μέρη, όπου εσύ είσαι ο ξένος.</div>
<div style="text-align: justify;">
Καταλαβαίνεις πόσο την αγαπούσες μόνο όταν την χάνεις.</div>
<div style="text-align: center;">
<b style="color: #cc0000; font-size: x-large;">~~~</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Κι όπως βλέπω τους γέρους που σβήνουν στην κλινική, βγάζω το τετράδιο μου και γράφω βιαστικά μια λίστα με 10 πράγματα που πρέπει να κάνω πριν βρεθώ κι εγώ εκεί -όχι ως επισκέπτης.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να περπατάω, ίσως και να τρέχω. Είναι ωραία να στέκεσαι όρθιος στα πόδια σου.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να φτιάχνω φαγητά νόστιμα, με πολύ αλάτι και λάδι, με καρυκεύματα και ταμπάσκο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να βγαίνω στον ήλιο. Να κλείνω τα μάτια και να στρέφω το πρόσωπο μου στον ουρανό.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να φοράω όμορφα ρούχα. Σε ό,τι χρώμα μου ‘ρθει, σε ό,τι συνδυασμό θέλω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να γελάω, να θυμώνω και να κλαίω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να διαβάσω εκείνο το βιβλίο που πάντα αφήνω για μετά (Αδελφοί Καραμαζώφ του Ντοστογιέφκσι και Αμάντα του Τομ Ρόμπινς).</div>
<div style="text-align: justify;">
Να χαϊδέψω την Πέρλα, τον σκύλο, μέχρι που να βαρεθεί και να φύγει.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να μάθω να κάνω κάτι καινούριο: Να ζωγραφίζω, να πλέκω, να παίζω σαξόφωνο, να οδηγήσω μηχανή.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να δω με τον Τηλέμαχο το Blade Runner (το παλιό).</div>
<div style="text-align: justify;">
Να κάνω έρωτα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να παντρευτώ.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να ευχαριστηθώ τον ύπνο και τα όνειρα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ν’ ακούσω ξανά ολόκληρο το “The Wall” των Pink Floyd.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να χορέψω.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να μείνω ξύπνιος μέχρι που να ξημερώσει.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να πάω στην τουαλέτα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Να πιω νερό.</div>
<div style="text-align: justify;">
Δέκα πράγματα είπα; Μα είναι τόσο πολλά αυτά που μπορούμε και προλαβαίνουμε να κάνουμε, αλλά σημασία δεν τους δίνουμε, μέχρι που να μην μπορούμε να τα κάνουμε.</div>
<div style="text-align: justify;">
Μάλλον ο τίτλος αυτού του κειμένου θα έπρεπε να ήταν: “100 πράγματα που πρέπει να (ξανα)κάνεις πριν γεράσεις”.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ή μπορεί 1000. Και πάλι λίγα λέω.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #666666;">~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~</span></div>
<div style="text-align: justify;">
Γελωτοποιός <a href="https://www.facebook.com/gelotopoios/">https://www.facebook.com/gelotopoios/</a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.nostimonimar.gr/10-old/">http://www.nostimonimar.gr/10-old/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-68837134685232402452017-11-12T02:43:00.003-08:002017-11-12T02:43:51.577-08:00Walter Benjamin - Για μια κριτική τής βίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
W. Benjamin — Zur Kritik der Gewalt<br /><br /><div style="text-align: center;">
<img src="https://waltendegewalt.files.wordpress.com/2011/01/z.jpg?w=228&h=298" /></div>
<div style="text-align: center;">
Για μια κριτική τής βίας</div>
<div style="text-align: center;">
Walter Benjamin</div>
<br />[Για την ολοκλήρωση τής μετάφρασης, έλαβα υπόψιν και την μετάφραση τού Λεωνίδα Μαρσιανού (Εργαστήρι της Ελευθεριακής Κουλτούρας). Να σημειωθεί ότι, παρ’ όλο που σε ορισμένα σημεία αρκέστηκα σε απλή επιμέλεια τής αρχικής μετάφρασης, το παρόν πρέπει να θεωρηθεί ως νέα μετάφραση. Να σημειώσω επίσης ότι μικρά αποσπάσματα από το κείμενο, μεταφράστηκαν και από τον <a href="http://thrymmata.blogspot.com/2008/12/walter-benjamin.html">Μ. Μπουντουρίδη</a> ]<br /><br /><div style="text-align: justify;">
ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΟΥΜΕ το εγχείρημα μιας κριτικής τής βίας ως έκθεση τής σχέσης της με το δίκαιο [Recht] και τη δικαιοσύνη [Gerechtigkeit]. Και αυτό γιατί η βία [Gewalt] με την ακριβή έννοια τής λέξης προκύπτει από μια — ανεξαρτήτου αποτελέσματος — αιτία μόνον όταν αυτή εμπλέκεται σε σχέσεις ηθικού χαρακτήρα. Η σφαίρα των σχέσεων αυτών διέπεται από τις έννοιες τού δικαίου και τής δικαιοσύνης. Είναι σαφές, όσον αφορά την πρώτη απ’ αυτές, ότι η σχέση μέσου-σκοπού είναι η πλέον θεμελιώδης σχέση σε οποιαδήποτε έννομη τάξη και επιπλέον ότι η βία απαντά μόνο στο πεδίο των μέσων και όχι των σκοπών. Αυτές οι διαπιστώσεις προσφέρουν περισσότερο πολυάριθμες και ποικίλες βάσεις συλλογισμού για μια κριτική τής βίας, απ’ ό,τι πιθανόν φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Και αυτό γιατί, αν η βία είναι μέσο, τότε εμφανίζεται δίχως άλλο ένα κριτήριο για την κριτική προσέγγιση τής βίας· κριτήριο που επιβάλλεται στα πλαίσια τού ερωτήματος κατά πόσον η βία συνιστά, σε δεδομένες περιπτώσεις, μέσο προς την επίτευξη δίκαιων ή άδικων των σκοπών. Κατά τον τρόπο αυτό, η κριτική τής βίας θα προέκυπτε απλώς από μια συστηματοποίηση των δίκαιων σκοπών — πράγμα που όμως δεν ισχύει. Μια τέτοια συστηματοποίηση, έστω κι αν δεν επιδεχόταν καμία αμφισβήτηση, δεν θα περιλάμβανε ένα κριτήριο για την ίδια τη βία ως αρχή [Prinzip], αλλά ένα κριτήριο το οποίο θα εφαρμόζεται στις περιπτώσεις άσκησής της. Επομένως, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν η βία, εν γένει, νοούμενη δηλαδή ως αρχή, συνιστά ηθικό μέσο για την επίτευξη δίκαιων σκοπών. Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, απαιτείται ένα αυστηρότερο κριτήριο, ένα κριτήριο διάκρισης με εφαρμογή στην σφαίρα των ίδιων των μέσων, ανεξαρτήτως των σκοπών που αυτά υπηρετούν.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ο αποκλεισμός τού ακριβέστερου αυτού κριτικού προβληματισμού αποτελεί ίσως το βασικό γνώρισμα ενός θεωρητικού ρεύματος κυρίαρχου στη φιλοσοφία τού δικαίου: τής σχολής τού φυσικού δικαίου. Η σχολή αυτή δεν θεωρεί περισσότερο προβληματική τη χρήση βίαιων μέσων για την επίτευξη θεμιτών σκοπών απ’ όσο θα θεωρούσε κάποιος προβληματικό το «δικαίωμά» του να κινεί το σώμα του προς την κατεύθυνση που επιθυμεί. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεώρηση (η ιδεολογική θεμελίωση τής οποίας πρέπει να αναζητηθεί στην περίοδο τής Τρομοκρατίας τής Γαλλικής Επανάστασης), η βία θεωρείται ως προϊόν τής ίδιας τής φύσης — σαν να επρόκειτο για πρώτη ύλη — και η χρήση της δεν θεωρείται προβληματική εξαιρουμένης τής κατάχρησής της για την επίτευξη άδικων σκοπών. Σύμφωνα με τη θεωρία περί κράτους τού φυσικού δικαίου, όταν τα πρόσωπα αποποιούνται τού δικαιώματος χρήσης βίας χάριν τού κράτους, αυτό συμβαίνει υπό την προϋπόθεση (την οποία, λόγου χάρη, διατυπώνει ο Σπινόζα στη Θεολογικο-Πολιτική Πραγματεία) ότι, κατά βάση, το άτομο προ τής συνάψεως τού έλλογου τούτου συμβολαίου απολάμβανε, de jure, τού δικαιώματος τής κατά βούληση χρήσης τής βίας που διέθετε και de facto. Αυτές οι θεωρήσεις αναβίωσαν πρόσφατα, πιθανόν μέσω τής δαρβινικής βιολογίας, η οποία με απόλυτα δογματικό τρόπο θεωρεί τη βία ως το μόνο πρωταρχικό μέσο, πλην τής φυσικής επιλογής, κατάλληλο για την επίτευξη όλων των ζωτικών σκοπών τής φύσης. Η δαρβινιστική αγοραία φιλοσοφία έχει συχνά δείξει τη μικρή απόσταση που χωρίζει το φυσικοϊστορικό αυτό δόγμα από το ακόμα χονδροειδέστερο δικαιοφιλοσοφικό, κατά το οποίο κρίνεται επιπλέον νόμιμη η βία εκείνη η οποία είναι σχεδόν αποκλειστικά κατάλληλη για την επίτευξη φυσικών σκοπών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Αυτή η φυσικοδικαιϊκή θέση για τη βία ως φυσικό δεδομένο είναι διαμετρικά αντίθετη με τη αντίληψη τού νομικού θετικισμού ο οποίος αντιμετωπίζει τη βία ως προϊόν τής ιστορίας. Αν το φυσικό δίκαιο δύναται να κρίνει κάθε ισχύον δίκαιο, ασκώντας κριτική στους σκοπούς τού εν λόγω δικαίου, τότε το θετικό δίκαιο ομοίως κρίνει κάθε μεταβαλλόμενο δίκαιο ασκώντας απλώς κριτική επί των μέσων του. Αν η δικαιοσύνη είναι το κριτήριο των σκοπών, τότε η νομιμότητα είναι το κριτήριο των μέσων. Παρά την αντίθεση αυτή, οι δύο σχολές συγκλίνουν όσον αφορά το κοινό θεμελιώδες τους δόγμα: οι δίκαιοι σκοποί [Gerechte Zwecke] μπορούν να επιτευχθούν μέσω θεμιτών μέσων [berechtigte Mittel], θεμιτά μέσα είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη δίκαιων σκοπών. Το φυσικό δίκαιο επιδιώκει την «αιτιολόγηση» [strebt…zu «rechtfertigen»] των μέσων δυνάμει τού δίκαιου χαρακτήρα ή τής ορθότητας των σκοπών, ενώ το θετικό δίκαιο μέσω τής νομιμότητας [Berechtigung] των μέσων επιδιώκει να «κατοχυρώσει» ή να διασφαλίσει [zu «garantieren»] τη δίκαιη υπόσταση των σκοπών. Η αντινομία αυτή αποβαίνει αδιέξοδη, εάν η κοινή δογματική προϋπόθεση είναι λανθασμένη, εάν δηλαδή υφίσταται ασυμβίβαστη αντίθεση μεταξύ, αφενός, των θεμιτών μέσων και, αφετέρου, των δίκαιων σκοπών. Αν όμως δεν εγκαταλειφθεί ο κυκλικός αυτός συλλογισμός και δεν διατυπωθούν ανεξάρτητα μεταξύ τους κριτήρια, τόσο για τους δίκαιους σκοπούς όσο και για τα θεμιτά μέσα, είναι αδύνατο να σχηματίσει κανείς μια σαφή εικόνα τού προβλήματος.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Το εν γένει πεδίο των σκοπών και, συνεπώς, η αναζήτηση ενός κριτηρίου δικαιοσύνης είναι κατ’ αρχάς εκτός αντικειμένου τής παρούσας μελέτης, η οποία αντιθέτως εστιάζεται στο ζήτημα τής νομιμότητας των μέσων εκείνων τα οποία συνιστούν βία. Το ερώτημα αυτό δεν δύναται να κριθεί δυνάμει των αρχών τού φυσικού δικαίου, οι οποίες οδηγούν απλώς σε μια ατέρμονη περιπτωσιολογική θεώρηση. Και αυτό γιατί, αν το θετικό δίκαιο παραβλέπει την απολυτότητα των σκοπών, το φυσικό δίκαιο παραβλέπει εξίσου τον ενδεχομενικό ή εξαρτημένο χαρακτήρα [Bedingtheit] των μέσων. Απ’ την άλλη πλευρά, ο νομικός θετικισμός συνιστά επαρκή υποθετική βάση αφετηρίας για την παρούσα μελέτη, λόγω τού ότι δέχεται μια θεμελιώδη διάκριση όσον αφορά τα είδη τής βίας ανεξάρτητα από τις περιπτώσεις άσκησης της. Η διάκριση γίνεται ανάμεσα στην ιστορικά αναγνωρισμένη βία, τη λεγόμενη επικυρωμένη [sanktionierten], και τη μη επικυρωμένη βία. Το γεγονός ότι οι ακόλουθες σκέψεις απορρέουν από την εν λόγω διάκριση, δεν σημαίνει φυσικά ότι οι όποιες περιπτώσεις βίας ταξινομούνται σύμφωνα με αυτή, δηλ. βάσει τού εάν είναι ή δεν είναι επικυρωμένες. Και αυτό γιατί, από πλευράς θετικού δικαίου, το κριτήριο για την άσκηση κριτικής στη βία δεν έχει να κάνει με τις χρήσεις της, αλλά μόνο με την αποτίμησή της [Beurteilung]. Το ερώτημα που μας απασχολεί, επομένως, έχει ως εξής: τι συμπέρασμα συνάγεται αναφορικά με την ουσία τής βίας από το γεγονός ότι δύναται να εφαρμοστεί ένα τέτοιο κριτήριο ή μια τέτοια διάκριση — ή, με άλλα λόγια, ποια είναι η σημασία τής διάκρισης αυτής; Σύντομα θα φανεί η σημασία τής εν λόγω διάκρισης τού θετικού δικαίου ως απολύτως βάσιμης και αναντικατάστατης, αλλά συγχρόνως θα αποσαφηνισθεί το ζήτημα τής συγκεκριμενοποίησης τής σφαίρας στην οποία μπορεί αποκλειστικά να εφαρμοστεί η διάκριση αυτή. Κοντολογίς, αν το κριτήριο νομιμότητας τής βίας, το οποίο θεσπίζει το θετικό δίκαιο, μπορεί να αναλυθεί με βάση μόνον το νόημά του, τότε η σφαίρα εφαρμογής του πρέπει ομοίως να αποτιμηθεί με βάση την αξία της. Όσον αφορά, λοιπόν, την κριτική αυτή, πρέπει να αναζητηθεί ένα σημείο εποπτείας τόσο εκτός τής φιλοσοφίας τού νομικού θετικισμού όσο και εκτός τής αντίστοιχης τού φυσικού δικαίου. Θα καταστεί σαφές, στη συνέχεια, κατά πόσο αυτό δύναται να επιτευχθεί αποκλειστικά μέσω μιας ιστορικοφιλοσοφικής προσέγγισης τού δικαίου.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Δεν καθίσταται άμεσα εμφανής η σημασία τής διάκρισης τής βίας σε νόμιμη και μη νόμιμη. Η παρανόηση στην οποία υποπίπτει η φιλοσοφία τού φυσικού δικαίου, η οποία διακρίνει τη βία ανάλογα με τη χρήση της για δίκαιους ή άδικους σκοπούς, πρέπει σαφώς να απορριφθεί. Όπως μάλιστα έχει ήδη αναφερθεί, το θετικό δίκαιο απαιτεί σε σχέση με κάθε μορφής βίας ένα τεκμήριο ιστορικής προέλευσης, βάσει τού οποίου προκύπτει, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, ο νόμιμος ή έγκυρος χαρακτήρας της. Στο μέτρο που η αναγνώριση τής έννομης βίας είναι κατεξοχήν προφανής στην περίπτωση τής εθελούσιας υποταγής στους σκοπούς της, μια θεωρητική διάκριση των μορφών της πρέπει να θεμελιώνεται στην ύπαρξη ή την έλλειψη μιας γενικότερης ιστορικής αναγνώρισης των σκοπών αυτών. Οι σκοποί που στερούνται αυτής τής αναγνώρισης, θα χαρακτηρίζονται ως φυσικοί, σε αντιδιαστολή προς τους νομικούς. Μάλιστα, οι διαφορετικές λειτουργίες τής βίας, ανάλογα δηλαδή με το αν αυτή υπηρετεί φυσικούς ή νομικούς σκοπούς, μπορούν να διαπιστωθούν κατά τον πλέον σαφή τρόπο στα πλαίσια συγκεκριμένων νομικών συνθηκών και σχέσεων. Χάριν απλότητας, η περαιτέρω συζήτηση θα αφορά τις σημερινές ευρωπαϊκές συνθήκες.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Όσον αφορά το άτομο ως υποκείμενο δικαίου, στην Ευρώπη επικρατεί σήμερα η τάση να απορρίπτονται οι φυσικοί σκοποί τού ατόμου σε κάθε περίπτωση που η βία θα αποτελούσε πρόσφορο μέσο για την ικανοποίησή τους. Αυτό σημαίνει, ότι το παρόν νομικό σύστημα επιχειρεί σε κάθε τομέα όπου θα μπορούσε η βία να αποτελέσει πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση ατομικών σκοπών, να εγείρει αντιθέτως νομικούς σκοπούς, των οποίων η πραγμάτωση θα επιτυγχάνεται μόνο μέσω τής αντίστοιχης νομικής εξουσίας. Προσπαθεί μάλιστα να εισάγει περιορισμούς μέσω τού καθορισμού νομικών σκοπών ακόμα και σε τομείς όπου είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, σε μεγάλη έκταση, η εμφάνιση φυσικών σκοπών (όπως στον τομέα τής εκπαίδευσης), αμέσως μόλις επιχειρηθεί η χρήση υπέρμετρης βίας για την ικανοποίηση των φυσικών αυτών σκοπών (όπως με τους νόμους που καθορίζουν τα όρια εντός των οποίων δύναται να ασκηθεί το δικαίωμα τού παιδαγωγικού σωφρονισμού). Ως γενικό αξίωμα τής σύγχρονης ευρωπαϊκής νομοθεσίας μπορεί να διατυπωθεί το εξής: όλοι οι φυσικοί σκοποί των μεμονωμένων ατόμων θα έρχονται αναγκαστικά σε σύγκρουση με νομικούς σκοπούς, εφόσον η ικανοποίηση των φυσικών αυτών σκοπών θα συνοδεύεται, σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό, από τη χρήση βίας (η αντίφαση που προκύπτει εδώ όσον αφορά το δικαίωμα αυτοάμυνας θα επιλυθεί στη συνέχεια). Από το γενικό αυτό αξίωμα προκύπτει ότι το δίκαιο θεωρεί τη βία στα χέρια ενός μεμονωμένου ατόμου κίνδυνο που υπονομεύει την έννομη τάξη. Πρόκειται, άραγε, για κίνδυνο κατάργησης των νομικών σκοπών και τής εκτελεστικής εξουσίας; Βεβαίως όχι, διότι τότε δεν θα αποδοκιμαζόταν η βία καθ’ εαυτή, αλλά μόνον η βία η οποία στρέφεται προς παράνομους σκοπούς. Θα μπορούσε κάποιος να προβάλλει τον ισχυρισμό ότι ένα σύστημα νομικών σκοπών δεν θα μπορούσε να εξακολουθεί να υφίσταται, αν συνέβαινε να γίνεται ακόμη ανεκτή, με οποιοδήποτε τρόπο, η βίαιη ικανοποίηση φυσικών σκοπών. Ωστόσο, αυτό αποτελεί καθαρά δογματική αντίληψη. Ως απάντηση στην αντίληψη αυτή, θα μπορούσε ίσως κανείς να λάβει υπόψιν την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πιθανότητα ότι το συμφέρον τής έννομης τάξης επί τού μονοπωλίου άσκησης βίας έναντι τού ατόμου δεν εξηγείται μέσω τής πρόθεσης διαφύλαξης των νομικών σκοπών, αλλά μάλλον μέσω τής πρόθεσης διαφύλαξης τού ίδιου τού δικαίου, και επιπλέον ότι η βία, όταν η άσκησή της εκφεύγει τού πεδίου τού δικαίου, απειλεί το δίκαιο, όχι λόγω των τυχόν επιδιωκομένων μέσω αυτής σκοπών, αλλά απλώς και μόνο λόγω τής εξωδικαιϊκής της ύπαρξης. Η υπόθεση αυτή θα μπορούσε ίσως να εκφραστεί με οξύτερο τρόπο, αν αναλογιστεί κανείς πόσο συχνά η μορφή τού «μεγάλου» εγκληματία, ανεξαρτήτως τού εάν οι σκοποί που αυτός επιδιώκει είναι ειδεχθείς, προκαλεί τον κρυφό θαυμασμό των κοινών ανθρώπων· θαυμασμός που δεν οφείλεται σε συγκεκριμένες εγκληματικές πράξεις, αλλά αποκλειστικά στη βία που εκδηλώνεται μέσω αυτών. Εν προκειμένω, η βία, τής οποίας τη δυνατότητα άσκησης το σύγχρονο δίκαιο επιχειρεί να αφαιρέσει, σε κάθε πεδίο δράσης, από το μεμονωμένο άτομο, παρουσιάζεται πραγματικά απειλητική και προκαλεί έναντι τού δικαίου, ακόμα και στην περίπτωση τής συντριβής τού εγκληματία, τη συμπάθεια τού κοινού. Η λειτουργία βάσει τής οποίας θα μπορούσε η βία εύλογα να θεωρηθεί τόσο απειλητική και επικίνδυνη για το δίκαιο καθίσταται ιδιαίτερα σαφής στις περιπτώσεις ακριβώς εκείνες όπου είναι ακόμα ανεκτή η χρήση της σύμφωνα με το ισχύον νομικό καθεστώς.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Τέτοια είναι κατ’ αρχάς η περίπτωση τής ταξικής πάλης με τη μορφή τού κατοχυρωμένου δικαιώματος απεργίας των εργαζομένων. Η οργανωμένη εργατική τάξη είναι σήμερα το μοναδικό υποκείμενο δικαίου, πλην τού κράτους, για το οποίο προβλέπεται το δικαίωμα άσκησης βίας. Κατά τής θεώρησης αυτής προβάλλεται αμέσως η ένσταση ότι η παράλειψη πράξης, η απλή αποχή από ενέργεια, στην οποία σε τελική ανάλυση συνίσταται η απεργία, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί βίαιη. Μια τέτοια ερμηνεία διευκόλυνε αναμφίβολα την αναγνώριση από την κρατική εξουσία τού δικαιώματος τής απεργίας, όταν αυτό ήταν πλέον αναπόφευκτο. Η διαπίστωση, όμως, αυτή δεν ισχύει άνευ όρων και συνεπώς δεν είναι απόλυτη. Αληθεύει, ωστόσο, ότι η παράλειψη εκτέλεσης πράξης ή υπηρεσίας, εφόσον ισοδυναμεί απλώς με «διάρρηξη σχέσεων», δύναται να αποτελεί απόλυτα μη βίαιο ή καθαρό μέσο [ein reines Mittel]. Και στο μέτρο που το αναγνωριζόμενο δικαίωμα απεργίας των εργαζομένων δεν συνιστά, από πλευράς κράτους (ή δικαίου), δικαίωμα άσκησης βίας, αλλά αντιθέτως δικαίωμα αποφυγής τής ασκούμενης από τον εργοδότη έμμεσης βίας, απεργίες τέτοιου τύπου είναι δυνατόν να γίνονται από καιρού εις καιρόν και θα λαμβάνουν απλώς τη μορφή τής εκούσιας «αποχώρησης» από τα καθήκοντα ή τής «ρήξης» με τον εργοδότη. Σε μια τέτοια, όμως, παράλειψη δεν αργεί να εκδηλωθεί το στοιχείο τής βίας, και μάλιστα με τη μορφή τού εκβιασμού, εφόσον η παράλειψη αυτή λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο μιας συνειδητής ετοιμότητας επανόδου στα καθήκοντά εκ των οποίων οι εργαζόμενοι προσωρινά απέχουν, εφόσον όμως πρώτα ικανοποιηθούν συγκεκριμένοι όροι, οι οποίοι είτε δεν έχουν καμία σχέση με τα προς εκτέλεση καθήκοντά τους, είτε τροποποιούν απλώς επιφανειακά τα καθήκοντα αυτά. Υπ’ αυτήν την έννοια, το δικαίωμα τής απεργίας, από την προοπτική τής εργατικής τάξης — η προοπτική τής οποίας θα αντιτίθεται σ’ αυτή τού κράτους — συνιστά δικαίωμα άσκησης βίας για την επίτευξη συγκεκριμένων σκοπών. Η αντίθεση μεταξύ των δύο αντιλήψεων εκδηλώνεται με όλη της την οξύτητα έναντι τού ενδεχομένου τής κήρυξης επαναστατικής γενικής απεργίας. Στην περίπτωση αυτή, κάθε φορά που η εργατική τάξη θα επικαλείται το δικαίωμά της να απεργήσει, το κράτος θα χαρακτηρίζει καταχρηστική την επίκληση αυτή — εφόσον θα αντίκειται στον «σκοπό για τον οποίο έχει προβλεφθεί» το δικαίωμα τής απεργίας — και θα προβαίνει στη λήψη έκτακτων μέτρων. Και αυτό γιατί ανήκει στη διακριτική ευχέρεια τού κράτους η κήρυξη ως παράνομης μιας απεργίας η οποία πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε όλες τις βιομηχανίες, εφόσον είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να συντρέχουν οι προβλεπόμενοι από τον νομοθέτη λόγοι για την κήρυξη απεργίας σε κάθε εργοστάσιο ξεχωριστά. Μέσω αυτής τής ερμηνευτικής απόκλισης εκφράζεται η αντικειμενική αντίφαση τής νομικής κατάστασης, στα πλαίσια τής οποίας ναι μεν αναγνωρίζεται από το κράτος μια μορφή βίας τής οποίας οι σκοποί, νοούμενοι ως φυσικοί σκοποί, κρίνονται ενίοτε ως αδιάφοροι, εντούτοις, οι εν λόγω σκοποί στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης (τής επαναστατικής γενικής απεργίας) αντιμετωπίζονται δυσμενώς. Όσο κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράδοξο, ακόμη και η κατ’ ενάσκηση δικαιώματος συμπεριφορά δύναται, επομένως, υπό συγκεκριμένες συνθήκες να θεωρηθεί βίαιη. Πιο συγκεκριμένα, μια τέτοια συμπεριφορά θα θεωρείται ότι συνιστά βία, εφόσον ασκείται μέσω αυτής, κατ’ ενεργητικό τρόπο, κάποιο προβλεπόμενο από την έννομη τάξη δικαίωμα µε απώτερο όµως σκοπό την ανατροπή τής έννομης τάξης· από την άλλη πλευρά, μια συμπεριφορά μέσω τής οποίας επιδιώκεται κατά παθητικό τρόπο η ενάσκηση δικαιώματος μπορεί ομοίως να χαρακτηριστεί βίαιη, στο μέτρο που, σύμφωνα με το ανωτέρω σκεπτικό, θα θεωρείται ότι συνιστά εκβιασμό. Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι οι βιαιοπραγούντες απεργοί αντιμετωπίζονται, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, βίαια από τον νόμο, δεν αποτελεί έκφραση κάποιας λογικής αντίφασης τού δικαίου, αλλά μιας αντικειμενικής αντίφασης τής νομικής κατάστασης. Και αυτό γιατί στην περίπτωση τής απεργίας εκείνο που πάνω απ’ όλα τρέμει το κράτος είναι ακριβώς εκείνη η λειτουργία τής βίας τής οποίας τη διακρίβωση η παρούσα μελέτη προτάσσει ως το μοναδικό ασφαλές θεμέλιο κριτικής της. Δηλαδή, αν η βία ήταν, όπως αρχικά εμφανίζεται, ένα απλό μέσο [das bloße Mittel] για την άμεση επίτευξη ενός επιθυμητού σκοπού, θα εκπλήρωνε τότε τον σκοπό αυτό μόνον ως ληστρική βία. Θα ήταν τελείως ακατάλληλη για να μετασχηματίσει ή να θεμελιώσει σχετικά παγιωμένες συνθήκες. Η απεργία όμως καταδεικνύει ότι αυτό μπορεί πράγματι να συμβεί, ότι δηλαδή μπορεί η βία να τροποποιήσει ή να θεμελιώσει νομικές συνθήκες, όσο κι αν προσβάλλεται, κατ’ αυτόν τον τρόπο, το περί δικαίου αίσθημα. Θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς ότι μια τέτοια λειτουργία τής βίας είναι τυχαία και ευκαιριακή. Ο ισχυρισμός όμως αυτός μπορεί να αποκρουσθεί, εφόσον ληφθεί υπόψιν η περίπτωσης τής πολεμικής βίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Από πλευράς νομικής κατάστασης, η δυνατότητα ύπαρξης τού δικαίου τού πολέμου στηρίζεται επί τής ίδιας ακριβώς αντικειμενικής αντίφασης, όπως αυτή εκδηλώνεται και στο δίκαιο τής απεργίας — δηλαδή, επί τού γεγονότος ότι υποκείμενα δικαίου δίνουν νομικό κύρος σε μορφές βίας, των οποίων όμως οι σκοποί παραμένουν, από τη σκοπιά των επικυρούντων, φυσικοί σκοποί, με συνέπεια, όταν συντρέχουν έκτακτες συνθήκες, να έρχονται σε σύγκρουση με τους ιδιαίτερους νομικούς ή φυσικούς σκοπούς των εν λόγω υποκειμένων δικαίου. Ομολογουμένως, ως μέσο επίτευξης των στόχων της, η πολεμική βία κατ’ αρχάς χρησιμοποιείται κατ’ άμεσο τρόπο, παίρνοντας δηλαδή τη μορφή τής ληστρικής βίας. Αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι, ακόμη και — ή μάλλον ιδίως — σε πρωτόγονες συνθήκες, όπου δεν τίθεται βεβαίως θέμα εμφάνισης σχέσεων συνταγματικού ή κρατικού δικαίου, όπως και σε περιπτώσεις όπου ο νικητής έχει αυτοαναγορευτεί σε αδιαμφισβήτητο κύριο και νομέα, κρίνεται απολύτως απαραίτητη μια τελετή ειρήνης. Πράγματι, η λέξη «ειρήνη», ως έννοια συνακόλουθη τής λέξης «πόλεμος» (αν και υπάρχει επίσης μια τελείως διαφορετική έννοια τής λέξης, εξίσου κυριολεκτική και πολιτική, για την οποία κάνει λόγο ο Καντ στην «Αιώνια Ειρήνη»), παραπέμπει άμεσα σ’ αυτήν την αναγκαία, εκ των προτέρων, επικύρωση τής νίκης και, μάλιστα, ανεξάρτητα από την πλήρωση άλλων νομικών συνθηκών. Η επικύρωση αυτή έγκειται ακριβώς στο ότι η νέα κατάσταση αναγνωρίζεται ως «δίκαιο» ανεξαρτήτως τού εάν αυτή χρήζει ή όχι κάποιας de facto εγγύησης για τη διαιώνιση της. Αν μπορεί να εξαχθεί κάποιο συμπέρασμα από το γεγονός ότι η πολεμική βία αποτελεί την πρωταρχική και αρχετυπική μορφή άσκησης βίας για την ικανοποίηση φυσικών σκοπών, είναι το ότι αυτή έχει εγγενώς δικαιοθετικό χαρακτήρα. Θα επανέλθουμε αργότερα στις συνέπειες που απορρέουν από τη διαπίστωση αυτή. Ας αναφερθεί όμως ότι η συγκεκριμένη διαπίστωση εξηγεί την προαναφερθείσα τάση τού σύγχρονου δικαίου να αφαιρεί από το άτομο, εφόσον τουλάχιστον αυτό νοείται ως υποκείμενο δικαίου, κάθε δυνατότητα άσκησης βίας που αποβλέπει στην ικανοποίηση φυσικών σκοπών. Στην περίπτωση τού μεγάλου εγκληματία, η εν λόγω βία εγείρει την απειλή θέσπισης ενός νέου δικαίου — απειλή η οποία ακόμη και σήμερα, παρά την αναποτελεσματικότητά της, εξακολουθεί να τρομάζει, σε σημαντικές υποθέσεις, τον λαό, όπως ακριβώς συνέβαινε στα πανάρχαια χρόνια. Όμως το κράτος τρέμει αυτή τη μορφή βίας εξαιτίας ακριβώς τού δικαιοθετικού της χαρακτήρα, λόγω τού ότι είναι υποχρεωμένο να την αναγνωρίζει ως τέτοια, τόσο όταν εξαναγκάζεται από ξένες δυνάμεις να αναγνωρίσει σ’ αυτές το δικαίωμα διεξαγωγής εχθροπραξιών, όσο και όταν εξαναγκάζεται να αναγνωρίσει το ταξικό δικαίωμα τής απεργίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Αν στον πρόσφατο πόλεμο η κριτική τής στρατιωτικής βίας αποτέλεσε σημείο αφετηρίας μιας σφοδρής κριτικής η οποία στράφηκε εναντίον τής βίας γενικότερα — γεγονός που δίδαξε τουλάχιστον ένα πράγμα, ότι δηλαδή κανείς πλέον δεν ασκεί ή δεν ανέχεται τη χρήση βίας με αφέλεια —, είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι αυτή υποβλήθηκε σε κριτική όχι μόνο επί τη βάσει τού δικαιοθετικού τής χαρακτήρα, αλλά επίσης, και ίσως με πιο κατεδαφιστικό τρόπο, βάσει μιας άλλης λειτουργίας της. Και αυτό γιατί η διπλή λειτουργική υπόσταση τής βίας αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα τού μιλιταρισμού, η εμφάνιση τού οποίου προϋποθέτει τη γενική επιστράτευση. Ο μιλιταρισμός συνίσταται στην εξαναγκαστική, γενικευμένη χρήση βίας ως μέσου για την επίτευξη κρατικών σκοπών. Αυτή η εξαναγκαστική χρήση βίας αποτέλεσε προσφάτως αντικείμενο κριτικής εξέτασης στον ίδιο ή και σε μεγαλύτερο ακόμα βαθμό από ό,τι η καθ’ εαυτή χρήση βίας. Στον μιλιταρισμό η βία εμφανίζει μια εντελώς διαφορετική λειτουργία από ό,τι στην περίπτωση χρήσης της για την ικανοποίηση απλώς φυσικών σκοπών. Η λειτουργία αυτή συνίσταται στη χρήση βίας ως μέσο ικανοποίησης νομικών σκοπών. </div>
<div style="text-align: justify;">
Και αυτό γιατί η υποταγή των πολιτών στους νόμους — εν προκειμένω, στο νόμο τής γενικής επιστράτευσης - συνιστά νομικό σκοπό. Αν αποκαλέσουμε δικαιοθετική [rechtsetzende] την πρώτη από τις προαναφερθείσες λειτουργίες, μπορούμε, αντίστοιχα, να θεωρήσουμε ότι η δεύτερη λειτουργία αποβλέπει στη διαφύλαξη τού δικαίου [rechtserhaltende]. Εφόσον η επιστράτευση συνιστά περίπτωση άσκησης βίας που αποβλέπει στη διαφύλαξη τού δικαίου και δεν δύναται κατ’ αρχήν να διαφοροποιηθεί από άλλες όμοιες περιπτώσεις, δεν είναι τόσο εύκολο να ασκήσουμε μια πραγματικά αποτελεσματική κριτική σ’ αυτή τη μορφή βίας, παρά τις στομφώδεις διακηρύξεις των ειρηνιστών και των ακτιβιστών. Όμως, μια αποτελεσματική κριτική τής βίας αυτής θα συνέπιπτε μάλλον με την κριτική κάθε μορφής νομικής βίας - δηλαδή με την κριτική τής άσκησης τής νομοθετικής ή τής εκτελεστικής εξουσίας - και δεν θα ήταν σε καμιά περίπτωση εφικτή βάσει ενός μετριοπαθέστερου προγράμματος. Ούτε βεβαίως μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος αυτός - εκτός αν θέλει κανείς να διακηρύξει έναν λίγο-πολύ παιδαριώδη αναρχισμό — μέσω τής απόρριψης κάθε εξαναγκασμού εις βάρος μεμονωμένων ατόμων, δηλώνοντας, συγχρόνως, ότι «το ευάρεστο είναι και επιτρεπτό». Ένας τέτοιος κανόνας θα είχε ως μόνο αποτέλεσμα να καθιστά αδύνατο τον αναστοχασμό τόσο επί τού πεδίου τής ηθικής και τής ιστορίας, όσο και επί τής σημασίας τού πράττειν - και, ως εκ τούτου, επί τής σημασίας τής εν γένει πραγματικότητας, η οποία δεν δύναται να συγκροτηθεί, εάν αφαιρεθεί η «πράξη» από το πεδίο της. </div>
<div style="text-align: justify;">
Όμως, είναι περισσότερο αξιοσημείωτο το ότι ακόμη και η κατηγορική προσταγή, η οποία αποτελεί συχνά αντικείμενο επίκλησης, με το αδιαμφισβήτητο, ελάχιστο προγραμματικό της περιεχόμενο — να πράττεις κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μεταχειρίζεσαι την ανθρωπότητα, είτε στο πρόσωπό σου είτε στο πρόσωπο κάθε άλλου, πάντοτε ως σκοπό και ποτέ απλώς ως μέσο — δεν επαρκεί από μόνη της για την συγκεκριμένη κριτική.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew1">1</a> Και αυτό γιατί το ίδιο το θετικό δίκαιο, εφόσον έχει επίγνωση τής καταγωγής του, θα αξιώνει την αναγνώριση και τον σεβασμό τού συμφέροντος τής ανθρωπότητας στο πρόσωπο τού καθενός. Θα ταυτίζει μάλιστα το συμφέρον αυτό με την αναπαράσταση και τη διαφύλαξη μιας επιβεβλημένης από τη μοίρα τάξης. Κι ενώ η συγκεκριμένη άποψη, η οποία διατείνεται ότι διαφυλάττει στην ουσία το δίκαιο, παραμένει ευάλωτη στην κριτική, κάθε ένσταση που εγείρεται εναντίον της εν ονόματι μιας αδιαμόρφωτης [gestaltlosen] «ελευθερίας», θα είναι, εντούτοις, αναποτελεσματική, εάν αδυνατεί να προσδιορίσει την ανώτερη τάξη πραγμάτων στην οποία παραπέμπει η εν λόγω ελευθερία. </div>
<div style="text-align: justify;">
Και θα είναι μάλιστα ιδιαίτερα αναποτελεσματική, όταν αντί να αμφισβητεί εκ θεμελίων την υφιστάμενη έννομη τάξη, περιορίζεται στην κριτική συγκεκριμένων μόνον νομοθετημάτων ή νομικών πρακτικών που το δίκαιο θέτει, βεβαίως, υπό την σκέπη τής εξουσίας του, η οποία, ας σημειωθεί, ανάγεται στο γεγονός τής ύπαρξης ενός και μόνο πεπρωμένου και επιπλέον στο γεγονός ότι οτιδήποτε υπάρχει και, πιο συγκεκριμένα, οτιδήποτε υπάρχει ως απειλή ή ως κίνδυνος οφείλει να εμπίπτει απαρέγκλιτα στην τάξη πραγμάτων που ορίζεται από το πεπρωμένο. Και αυτό γιατί η βία που διαφυλάττει το δίκαιο έχει χαρακτήρα απειλής. Η συγκεκριμένη μάλιστα απειλή δεν λειτουργεί αποτρεπτικά μέσω τού εκφοβισμού, όπως υποστηρίζεται από ακατατόπιστους φιλελεύθερους θεωρητικούς. Για να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας, ο εκφοβισμός, με την ακριβή έννοια τού όρου, θα προϋπέθετε μια κατάσταση βεβαιότητας, η οποία όμως αντίκειται στην ίδια τη φύση τής απειλής και δεν δύναται να υλοποιηθεί μέσω οιουδήποτε νόμου, εφόσον θα υπάρχει πάντοτε ελπίδα να διαφύγει κανείς τής προσοχής του. </div>
<div style="text-align: justify;">
Αλλά, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η κατάσταση αποδεικνύεται περισσότερο απειλητική, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση τής μοίρας, στην οποία άλλωστε επαφίεται η σύλληψη τού εγκληματία. Η βαθύτερη σημασία τής αβεβαιότητας τής νομικής απειλής θα προκύψει μόνο όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εξέταση τής σφαίρας τής μοίρας, στην οποία άλλωστε ανάγεται η ύπαρξή της. Μια πολύτιμη ένδειξη για το θέμα αυτό εντοπίζεται στο πεδίο των ποινών. Αφότου τέθηκε σε αμφισβήτηση το κύρος τού θετικού δικαίου, η θανατική ποινή ήταν εκείνη κυρίως που δέχτηκε τα πυρά τής κριτικής. Παρά τον επιπόλαιο χαρακτήρα των σχετικών επιχειρημάτων, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις αδυνατούν να αγγίξουν την ουσία τού θέματος, τα βαθύτερα κίνητρα τής κριτικής αυτής αφορούσαν και εξακολουθούν να αφορούν ζητήματα αρχής. Οι οπαδοί τής κριτικής αυτής διαισθάνονταν, χωρίς ίσως να γνωρίζουν το γιατί και, κατά πάσα πιθανότητα, εντελώς ασυνείδητα, ότι οι βολές εναντίον τής θανατικής ποινής δεν στρέφονται κατά μιας αυστηρής ποινής, ούτε κατά των νόμων, αλλά κατά τής ίδιας τής πηγής τού δικαίου. Και αυτό γιατί, αν το δίκαιο πηγάζει από τη βία, από την επισφραγισμένη από τη μοίρα βία, τότε εύκολα εικάζει κανείς ότι εκεί όπου συναντάται η υπέρτατη εξουσία — η εξουσία ζωής και θανάτου — στο νομικό σύστημα, θα προβάλλει κατά τον πιο πρόδηλο και τρομακτικό τρόπο η ίδια η πηγή τού νόμου. </div>
<div style="text-align: justify;">
Σε συμφωνία με τα ανωτέρω βρίσκεται το γεγονός ότι στα πλαίσια πρωτόγονων νομικών συνθηκών η θανατική ποινή επιβαλλόταν ακόμα και για εγκλήματα όπως η προσβολή τής ιδιοκτησίας — ποινή η οποία, στην συγκεκριμένη περίπτωση, μοιάζει να είναι εντελώς «δυσανάλογη» σε σχέση με τη βαρύτητα τού αδικήµατος. Σκοπός της όμως δεν ήταν η τιμωρία τής παραβίασης τού νόμου, αλλά η θέσπιση νέου δικαίου [das neue Recht zu statuiren]. Και αυτό γιατί, περισσότερο από κάθε άλλη περίπτωση επιβολής τού νόμου, η άσκηση τής εξουσίας ζωής και θανάτου είναι εκείνη μέσω τής οποίας ισχυροποιείται και επαναβεβαιώνεται το δίκαιο. Όμως, στην περίπτωση ακριβώς αυτή, γίνεται πρόδηλο ότι υπάρχει κάτι το σάπιο στο δίκαιο, ιδιαιτέρως μάλιστα σε όσους διακρίνονται για το εκλεπτυσμένο πνεύμα τους, γιατί αυτοί γνωρίζουν πώς να παραμένουν απόλυτα αποστασιοποιημένοι από συνθήκες στις οποίες η μοίρα θα εμφανιζόταν σ’ όλη της τη μεγαλοπρέπεια μέσω τής επιβολής μιας τέτοιας καταδίκης. Ωστόσο, μέσω τής νόησης πρέπει να επιχειρηθεί με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα η προσέγγιση των συνθηκών αυτών, αν βεβαίως επιθυμούμε να φέρουμε σε πέρας τόσο την κριτική τής βίας που θεσπίζει όσο και την κριτικής τής βίας που διαφυλάττει το δίκαιο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Λαμβάνοντας μια πολύ πιο ανώμαλη μικτή μορφή, σε σύγκριση με τη θανατική ποινή, εμφανιζόμενα, κατά κάποιο τρόπο, υπό μορφή φασματικού κράματος, τα δύο αυτά είδη βίας συναντώνται και σ’ έναν άλλο θεσμό τού σύγχρονου κράτους, την αστυνομία. Και ναι μεν πρόκειται εδώ για μορφή βίας που ασκείται προς ικανοποίηση νομικών σκοπών (με το δικαίωμα έκδοσης διατάξεων [Verfügungsrecht]), αλλά η εν λόγω αρμοδιότητα θα συνοδεύεται από εκτεταμένη εξουσία διακριτικής ευχέρειας καθορισμού των σκοπών αυτών (οπότε θα πρόκειται ουσιαστικά για κανονιστικές αρμοδιότητες [Verordnungsrecht]). Το όνειδος μιας τέτοιας εξουσίας — πράγμα το οποίο ελάχιστοι κατανοούν, διότι, παρ’ όλο που οι προβλεπόμενες από τον νόμο αρμοδιότητες τής αστυνομίας σπανίως επαρκούν τουλάχιστον όσον αφορά τις πλέον βάναυσες επεμβάσεις στις οποίες αυτή προβαίνει, η αστυνομία έχει ωστόσο ουσιαστικά εξουσιοδοτηθεί να δρα ανεξέλεγκτα στις πλέον ευάλωτες περιοχές και εναντίον σωφρόνων πολιτών, κατά των οποίων το κράτος δεν δύναται να στραφεί βάσει των νόμων — έγκειται στο ότι, αναφορικά με την εν λόγω εξουσία, αίρεται η ισχύουσα διάκριση ανάμεσα στη βία που θεσπίζει και σε εκείνη που διαφυλάττει το δίκαιο. Αν για την πρώτη μορφή εξουσίας απαραίτητη προϋπόθεση είναι το να έχει αποδείξει την αξία της μέσω τής κατίσχυσής της, η δεύτερη υπόκειται στον περιορισμό ότι δεν θα θέσει νέους σκοπούς. </div>
<div style="text-align: justify;">
Η αστυνομική εξουσία όμως απαλλάσσεται από την υποχρέωση τήρησης των δύο αυτών όρων. Η αστυνομική εξουσία θεσπίζει αφενός δίκαιο — εφόσον χαρακτηριστική της λειτουργία δεν είναι βεβαίως η δημοσίευση και θέση σε ισχύ των νόμων, αλλά η έκδοση διατάξεων που παράγουν δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα — και, αφετέρου, είναι εξουσία που διαφυλάττει το δίκαιο, διότι τίθεται στη διάθεση των αντίστοιχων σκοπών. Ο ισχυρισμός δε ότι οι σκοποί τής αστυνομικής εξουσίας πάντοτε ταυτίζονται, ή έστω συνδέονται, με αυτούς του ευρύτερου δικαίου είναι απολύτως αναληθής. Εκείνο που μάλλον ισχύει είναι ότι στο «δίκαιο» τής αστυνομίας εντοπίζεται, στην πραγματικότητα, το σημείο εκείνο όπου το κράτος, είτε λόγω αδυναμίας, είτε λόγω των εγγενών συσχετισμών στο εσωτερικό κάθε έννομης τάξης, δεν μπορεί πλέον να εγγυηθεί μέσω τής έννομης τάξης την ικανοποίηση των εμπειρικών σκοπών που επιθυμεί με κάθε τίμημα να επιτύχει. Ως εκ τούτου, όταν η αστυνομία δεν θα αρκείται απλώς στο να επιτηρεί ή να παρενοχλεί βάναυσα τον πολίτη — χωρίς την παραμικρή σχέση με την ικανοποίηση οποιωνδήποτε νομικών σκοπών — στα πλαίσια μιας ήδη ρυθμιζόμενης από πολλές διατάξεις καθημερινότητας, θα επεμβαίνει «χάριν ασφαλείας» σε πολυάριθμες άλλες περιπτώσεις, όπου δεν είναι καθόλου σαφής η ισχύουσα νομική κατάσταση. Σε αντίθεση με το δίκαιο, το οποίο αναγνωρίζει στην κατά τόπο και χρόνο προσδιορισμένη «απόφαση» μια μεταφυσική κατηγορία, μέσω τής οποίας είναι δυνατόν να εγερθεί αξίωση κριτικής, η εξέταση του θεσμού της αστυνομίας δεν καταλήγει σε τίποτε το ουσιώδες. </div>
<div style="text-align: justify;">
Η εξουσία της είναι άμορφη, όπως ακριβώς είναι διάχυτη, φασματική και δυσεντόπιστη η παρουσία της στη ζωή όλων των πολιτισμένων κρατών. Και ενώ θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι, σε επίπεδο μεμονωμένων χαρακτηριστικών, η αστυνομία φαίνεται να είναι παντού η ίδια, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι το πνεύμα της είναι λιγότερο καταστρεπτικό, όταν εκπροσωπεί, στην απόλυτη μοναρχία, την εξουσία του ανώτερου άρχοντα (στο πρόσωπο τού οποίου συνενώνονται η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία), εν συγκρίσει με τις δημοκρατίες, όπου η ύπαρξη της, εφόσον δεν εξυψώνεται μέσα από μια τέτοια σχέση, εκδηλώνει την πλέον εκφυλισμένη μορφή βίας που μπορεί να συλλάβει κανείς.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Κάθε μορφή βίας, εφόσον αυτή εκλαμβάνεται ως μέσο, συνιστά είτε βία που θεσπίζει, είτε βία που διαφυλάττει το δίκαιο. Όταν δεν προβάλει αξίωση επί τού ενός ή τού άλλου των εν λόγω προσδιορισμών, θα αποβάλει την ισχύ της. Από αυτό όμως προκύπτει ότι η βία νοούμενη ως μέσο αποτελεί στην καλύτερη περίπτωση μέρος τής εν γένει προβληματικής τού δικαίου. Και, αν και είναι αδύνατον να εκτιμηθεί με βεβαιότητα, στο παρόν στάδιο τής έρευνας, η σημασία των ζητημάτων αυτών, βάσει όμως των προαναφερθέντων, το δίκαιο εμφανίζεται να έχει, από πλευράς ηθικής, ένα τόσο αμφιλεγόμενο χαρακτήρα, ώστε να τίθεται από μόνο του το ερώτημα κατά πόσο πέραν των βίαιων υπάρχουν και αλλά μέσα κατάλληλα για τη ρύθμιση αντιτιθέμενων ανθρώπινων συμφερόντων. Είναι ανάγκη, πρώτ’ από όλα, να υπογραμμιστεί ότι μια απολύτως μη βίαιη επίλυση διαφορών δεν θα οδηγούσε ποτέ σε νομική σύμβαση. Κι αυτό γιατί μια σύμβαση, ανεξάρτητα από το κατά πόσον αυτή συνήφθη υπό ειρηνικές συνθήκες, μπορεί πάντα να οδηγήσει σε πιθανή χρήση βίας. Μέσω τής σύμβασης παρέχεται στους αντισυμβαλλόμενους, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το δικαίωμα χρήσης βίας σε βάρος τού συμβαλλόμενου μέρους που αθετεί τις υποχρεώσεις του. Και όχι μόνο αυτό· τόσο η έκβαση όσο και η ίδια η αφετηρία τού συμβολαίου παραπέμπουν στη βία. Αν και δεν χρειάζεται να εμφανίζεται στο πλαίσιο τού συμβολαίου με τη μορφή, άμεσα, τής δικαιοθετικής βίας, θα εκπροσωπείται ωστόσο σ’ αυτό, στο βαθμό που η ισχύς και το κύρος, με τα οποία περιβάλλεται η νομική σύμβαση, πηγάζουν με τη σειρά τους από τη βία, ανεξαρτήτως τού εάν αυτή έχει αποκτήσει, κατά βίαιο τρόπο, νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα. </div>
<div style="text-align: justify;">
Όσο εκλείπει η επίγνωση τής λανθάνουσας παρουσίας τής βίας σε κάποιον νομικό θεσμό, τόσο αυτός θα παρακμάζει. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν σήμερα τα κοινοβούλια. Ο λόγος για τον οποίο παρουσιάζουν το γνωστό αξιοθρήνητο θέαμα είναι το ότι δεν διατήρησαν τη συνείδηση των επαναστατικών δυνάμεων στις οποίες οφείλουν την ύπαρξη τους. Στη Γερμανία ειδικότερα, αυτό είχε ως συνέπεια η τελευταία εκδήλωση τέτοιων δυνάμεων να αποδειχθεί ατελέσφορη για τα κοινοβούλια. Κι αυτό γιατί τους λείπει η αίσθηση τής νομοθετικής [rechtsetzende] βίας που εκπροσωπούν. Είναι επόμενο, λοιπόν, να μην λαμβάνουν αποφάσεις αντάξιες αυτής τής βίας, αλλά, απεναντίας, προτιμούν, σε συμβιβαστικά πλαίσια, να χειρίζονται μ’ ένα δήθεν μη βίαιο τρόπο τις πολιτικές υποθέσεις. Αυτό όμως δεν παύει να είναι «απόρροια τής ίδιας τής νοοτροπίας τής βίας, όσο κι αν απορρίπτεται η απροκάλυπτη βία· και αυτό γιατί το κίνητρο κάθε προσπάθειας συμβιβασμού δεν είναι εσωτερικό, αλλά εξωτερικό, εφόσον μάλιστα εντοπίζεται στην αντίθετη επιδίωξη, διότι κανένας συμβιβασμός, όσο αυτόβουλα κι αν επιλέγεται, δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς την ύπαρξη εξαναγκασμού. “Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα” είναι το βαθύτερο αίσθημα που εκφράζει κάθε συμβιβασμός».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew2">2</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
Είναι αξιοσημείωτο ότι στον ίδιο ίσως βαθμό που η παρακμή των κοινοβουλίων είναι ο λόγος στον οποίο οφείλεται η μεγάλη τάση απομάκρυνσης από το ιδεώδες τής μη βίαιης διευθέτησης των πολιτικών διαφορών, όμοια ο πρόσφατος πόλεμος αποτέλεσε τον παράγοντα που οδήγησε πολλούς να ενστερνιστούν το ιδεώδες αυτό. Στους ειρηνιστές αντιπαρατάσσονται οι μπολσεβίκοι και οι συνδικαλιστές, οι οποίοι έχουν ασκήσει μια ανελέητη και καθ’ όλα επιτυχημένη κριτική στα σημερινά κοινοβούλια. Ωστόσο, όσο επιθυμητό και ευπρόσδεκτο και αν είναι ένα συγκριτικά πιο εύρωστο και υγιέστερο κοινοβούλιο, μια συζήτηση που αναφέρεται σε κατ’ αρχήν μη βίαια μέσα επίτευξης πολιτικής συμφωνίας δεν μπορεί να ασχολείται με τον κοινοβουλευτισμό. Και αυτό γιατί το μόνο που καταφέρνει ο κοινοβουλευτισμός σε ζωτικές υποθέσεις είναι η θέσπιση νομικών διατάξεων οι οποίες, εν τη γενέσει και εξελίξει τους, συνοδεύονται από τη βία.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Είναι όμως εν γένει αδύνατη η μη βίαιη διευθέτηση των διαφορών; Κάθε άλλο. Οι σχέσεις μεταξύ ιδιωτών παρέχουν πράγματι πολλά παραδείγματα επί τούτου. Η μη βίαιη συμφωνία θα είναι πάντοτε δυνατή, όταν η καλλιέργεια τής ψυχής επιτρέπει τη χρήση μέσων με καθαρά συναινετικό χαρακτήρα. Σε κάθε είδους θεμιτά και αθέμιτα μέσα, τα οποία συνιστούν ανεξαιρέτως βία, δύνανται να αντιπαρατεθούν μη βίαια ή — με άλλα λόγια — καθαρά μέσα [reine Mittel]. Η αβροφροσύνη, η συμπάθεια, η ειρηνικότητα, η εμπιστοσύνη και ό,τι άλλο θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς στην προκειμένη περίπτωση συνιστούν τις αναγκαίες υποκειμενικές προϋποθέσεις χρήσης τους. Η αντικειμενική τους όμως εμφάνιση υπόκειται στον νόμο — το εύρος και η τεράστια σπουδαιότητα τού οποίου είναι ζητήματα που δεν μπορούν να αναλυθούν εδώ —, ότι τα καθαρά μέσα δεν συνιστούν ποτέ άμεσες, αλλά πάντοτε έμμεσες λύσεις. Επομένως δεν αφορούν ποτέ άμεσα τη διευθέτηση διαφορών μεταξύ ανθρώπων, αλλά εφαρμόζονται αποκλειστικά σε ζητήματα που ανακύπτουν σε σχέση με άψυχα αντικείμενα. Η εν γένει δυνατότητα χρήσης μη βίαιων μέσων εμφανίζεται κατά πρώτον στη σφαίρα των ανθρώπινων συγκρούσεων με αφορμή τα υλικά αγαθά. Ως εκ τούτου, η τεχνική, με την ευρύτερη έννοια τού όρου, είναι το πεδίο που προσιδιάζει περισσότερο σε αυτά. Η διαπραγμάτευση, νοούμενη ως τεχνική επίτευξης συμφωνιών μεταξύ των πολιτών, αποτελεί ίσως το σημαντικότερο παράδειγμα που θα μπορούσε να αναφερθεί. </div>
<div style="text-align: justify;">
Στην περίπτωση αυτή, όχι μόνο είναι εφικτή η επίτευξη συμφωνίας με μη βίαια μέσα, αλλά, επιπλέον, καθίσταται απόλυτα προφανής ο κατ’ αρχήν αποκλεισμός τής βίας βάσει μιας σημαντικής, ρητά προβλεπόμενης αρχής: τής ατιμωρησίας τού ψεύδους. Δεν υπάρχει ίσως καμιά νομοθεσία στον κόσμο που να προέβλεπε εξ αρχής την τιμωρία όσων παραποιούν την αλήθεια. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει μια σφαίρα, όπου η ανθρώπινη συνεννόηση είναι δυνατή χωρίς να απαιτείται η χρήση οποιασδήποτε μορφής εξαναγκασμού, με την έννοια ότι η σφαίρα αυτή είναι εντελώς απροσπέλαστη στη βία: αναφέρομαι ακριβώς στη σφαίρα τής γλωσσικής «κατανόησης». Στη συγκεκριμένη σφαίρα η νομική βία δεν μπόρεσε να εισχωρήσει παρά μόνο πολύ αργότερα και, στα πλαίσια μιας ιδιόμορφης διαδικασίας παρακμής, μέσω τής τιμώρησης τής απάτης. </div>
<div style="text-align: justify;">
Κι αυτό γιατί, ενώ αρχικά η έννομη τάξη, βασιζόμενη στη βίαιη κατίσχυσή της, αρκούνταν μεν στην πάταξη τής παρανομίας, όπου κι αν εμφανιζόταν, με συνέπεια η απάτη ή, πιο συγκεκριμένα, η αθέμιτη επιδίωξη πλουτισμού, η οποία δεν ενέχει καθόλου το στοιχείο τής βίας, να παραμένει ατιμώρητη τόσο στο ρωμαϊκό όσο και στο παλαιό γερμανικό δίκαιο βάσει τής αρχής ius civile vigilantibus scriptum est,<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew3">3</a> σε αντιδιαστολή, το μεταγενέστερο δίκαιο, μη εμπιστευόμενο στο στοιχείο τής βίας που το ίδιο εμπεριέχει, δεν θεώρησε ότι θα μπορούσε πλέον να αναμετρηθεί με τη βία κάθε τρίτου, με συνέπεια ο φόβος αυτός ενώπιον τής βίας των άλλων και η έλλειψη πεποίθησης στη δική του δύναμη επιβολής να σηματοδοτούν την απαρχή τού κλονισμού του. Αρχίζει, λοιπόν, να θέτει συγκεκριμένους σκοπούς με πρόθεση να περιορίσει την εμφάνιση των περισσότερο επαχθών μορφών τής διαφυλάττουσας το δίκαιο βίας. </div>
<div style="text-align: justify;">
Στρέφεται επομένως εναντίον τής απάτης όχι για λόγους ηθικής τάξης, αλλά φοβούμενο το ενδεχόμενο βιαιοπραγιών εκ μέρους των εξαπατηθέντων. Εφόσον ο φόβος αυτός αντίκειται στην πρωταρχικά βίαιη φύση τού ίδιου τού δικαίου, τέτοιοι σκοποί δεν συνάδουν με τα προβλεπόμενα, κατά θεμιτό τρόπο, από το δίκαιο μέσα. Δεν εκφράζουν μόνο την παρακμή τής ίδιας τής σφαίρας τού δικαίου, αλλά ταυτόχρονα και την υποτίμηση τής αξίας των καθαρών μέσων. Κι αυτό γιατί το δίκαιο, απαγορεύοντας την απάτη, περιορίζει τη χρήση των απόλυτα μη βίαιων μέσων με το σκεπτικό ότι η χρήση τους ενδέχεται να προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις. </div>
<div style="text-align: justify;">
Η εν λόγω τάση στο δίκαιο έχει επίσης συμβάλλει στην αναγνώριση τού δικαιώματος απεργίας, το οποίο, ωστόσο, αντίκειται στο κρατικό συμφέρον. Ο νόμος αναγνωρίζει το δικαίωμα αυτό, στο μέτρο που λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας για τη διάπραξη βίαιων ενεργειών, με τις οποίες φοβάται να έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση. Άλλωστε, παλιότερα, οι εργάτες προέβαιναν άμεσα σε δολιοφθορές και πυρπολούσαν τα εργοστάσια. - Για να παρακινηθούν οι άνθρωποι προς την κατεύθυνση τής ειρηνικής διευθέτησης των συμφερόντων τους χωρίς την ανάμιξη τής έννομης τάξης, υπάρχει, σε τελική ανάλυση, ένα αποτελεσματικό κίνητρο, πέραν των ατομικών αρετών, το οποίο οδηγεί αρκετά συχνά ακόμα και τους πιο αδιάλλακτους στην προτίμηση καθαρών έναντι βίαιων μέσων: πρόκειται για τον φόβο των αμοιβαίων απωλειών που μπορεί προκληθούν μέσω μιας βίαιης αντιπαράθεσης, όποια και αν είναι η τελική της έκβαση. </div>
<div style="text-align: justify;">
Τέτοια κίνητρα εμφανίζονται ξεκάθαρα σε αναρίθμητες περιπτώσεις σύγκρουσης ιδιωτικών συμφερόντων. Τα πράγματα είναι διαφορετικά, όταν συγκρούονται τάξεις και έθνη, εφόσον οι ανώτερες δυνάμεις που απειλούν να συντρίψουν τόσο τους νικητές όσο και τους ηττημένους, μένουν κρυφές στην αίσθηση των περισσοτέρων και στην κατανόηση σχεδόν όλων. Ο χώρος δεν μου επιτρέπει να ασχοληθώ περαιτέρω με την εξέταση μιας τέτοιας ανώτερης τάξης πραγμάτων και των κοινών συμφερόντων που αντιστοιχούν σ’ αυτή και τα οποία προσφέρουν ένα σταθερό κίνητρο για μια πολιτική καθαρών μέσων.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew4">4</a> Ως εκ τούτου, θα αρκεστώ να επισημάνω ότι τα καθαρά μέσα τής ίδιας τής πολιτικής είναι ανάλογα προς εκείνα που διέπουν τις ειρηνικές συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Αναφορικά με τους ταξικούς αγώνες, η απεργία πρέπει να θεωρηθεί ότι συνιστά υπό προϋποθέσεις καθαρό μέσο. Στο σημείο αυτό πρέπει να προσδιορισθούν λεπτομερέστερα δύο ουσιωδώς διαφορετικές μορφές απεργιών, η δυνατότητα των οποίων έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο ανάλυσης. Εκείνος που πρώτος επιχείρησε να διακρίνει μεταξύ αυτών — βάσει πολιτικών, παρά αμιγώς θεωρητικών σκέψεων — ήταν ο Σορέλ, ο οποίος αντιπαραθέτει την πολιτική προς την προλεταριακή γενική απεργία. Οι δύο αυτές μορφές είναι επίσης αντιθετικές όσον αφορά τη σχέση τους με τη βία. Σε σχέση με τους θιασώτες τής πρώτης μορφής ισχύουν τα ακόλουθα: «Στη βάση των αντιλήψεών τους βρίσκεται το στοιχείο τής ενδυνάμωσης τής κρατικής εξουσίας. Στο πλαίσιο των σημερινών οργανώσεών τους οι πολιτικοί (βλ. μετριοπαθείς σοσιαλιστές) προετοιμάζουν ήδη το έδαφος για μια ισχυρή, συγκεντρωτική και πειθαρχημένη εξουσία, έτσι ώστε, απρόσβλητη στην οποιαδήποτε αντιπολιτευτική κριτική και γνωρίζοντας πώς να επιβάλλει τη σιωπή, να είναι στη συνέχεια σε θέση να εκδίδει τα ψευδοδιατάγματά της».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew5">5</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
«Η έννοια τής πολιτικής γενικής απεργίας … δείχνει τον τρόπο με τον οποίο η εξουσία μπορεί να μεταβιβάζεται μεταξύ προνομιούχων χωρίς να μειώνεται στο ελάχιστο η ισχύς τού κράτους, με συνέπεια η μάζα των παραγωγών να αλλάζει απλά τους αφέντες της».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew6">6</a> Σε αντίθεση προς την πολιτική γενική απεργία (η οποία παρεμπιπτόντως φαίνεται να μοιάζει τυπολογικά με την πρόσφατη γερμανική επανάσταση), η προλεταριακή γενική απεργία θέτει ως μοναδικό της στόχο την καταστροφή τής κρατικής εξουσίας. «Εξαλείφει ολοκληρωτικά τις ιδεολογικές συνέπειες κάθε πιθανής κοινωνικής πολιτικής· οι θιασώτες της θεωρούν αστικές ακόμα και τις πλέον δημοφιλείς μεταρρυθμίσεις».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew7">7</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
«Μέσω αυτής τής μορφής γενικής απεργίας εκφράζεται με απόλυτη σαφήνεια η αδιαφορία των απεργών για τα υλικά οφέλη που συνοδεύουν την κατάκτηση τής κρατικής εξουσίας, εφόσον δηλώνεται ξεκάθαρα ότι σκοπός τους είναι η κατάργηση τού κράτους· το κράτος αποτελούσε πράγματι … τη βάση για την ύπαρξη των κυρίαρχων ομάδων, οι οποίες καρπώνονται τα οφέλη κάθε εγχειρήματος μετακυλίοντας συγχρόνως τα προκύπτοντα βάρη στο κοινωνικό σύνολο».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew8">8</a> Ενώ η πρώτη μορφή αναστολής εργασίας συνιστά βία, στο μέτρο που επιφέρει μια εξωτερική μόνον τροποποίηση των όρων εργασίας, η δεύτερη, ως καθαρό μέσο, είναι μη βίαιη. Κι αυτό γιατί δεν γίνεται με την προοπτική επανόδου στην εργασία μετά από παραχωρήσεις και άλλες τυχόν τροποποιήσεις των εργασιακών συνθηκών εκ μέρους των εργοδοτών, αλλά μόνον με την πρόθεση επανόδου σε μια πλήρως μετασχηματισμένη μορφή εργασίας, που δεν θα επιβάλλεται πλέον από το κράτος αλλά θα συνιστά ανατροπή, η οποία θα πραγματώνεται μάλλον παρά θα προκαλείται μέσω αυτής τής μορφής απεργίας. </div>
<div style="text-align: justify;">
Για τον λόγο αυτό, το πρώτο εξ αυτών των εγχειρημάτων έχει νομοθετικό χαρακτήρα, ενώ το δεύτερο, αντιθέτως, έχει χαρακτήρα αναρχικό. Βασιζόμενος σε ορισμένες σποραδικές δηλώσεις τού Μαρξ, ο Σορέλ απορρίπτει κάθε είδους πρόγραμμα, κάθε ουτοπία, με μια λέξη, κάθε μορφής δικαιοθεσίας για το επαναστατικό κίνημα: «Με την γενική απεργία εξαφανίζονται όλα αυτά τα καθωσπρέπει πράγματα· η επανάσταση εμφανίζεται σαν μια απλή και καθαρή εξέγερση και δεν υπάρχει πλέον χώρος ούτε για τους κοινωνιολόγους, ούτε για τους καλλιεργημένους ερασιτέχνες των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, ούτε και για τους διανοούμενους, οι οποίοι έχουν κάνει επάγγελμα να σκέπτονται για λογαριασμό τού προλεταριάτου».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew9">9</a></div>
<div style="text-align: justify;">
Έναντι τής βαθυστόχαστης, ηθικής και πραγματικά επαναστατικής αυτής σύλληψης δεν μπορεί να διατυπωθεί καμία ένσταση μέσω τής οποίας θα επιδίωκε κανείς να αποκηρύξει μια γενική απεργία αυτής τής μορφής ως βίαιη λόγω των ενδεχόμενων καταστροφικών συνεπειών της. Και ενώ θα µπορούσε κανείς εύλογα να ισχυρισθεί ότι η σύγχρονη οικονομία, ιδωμένη ως όλον, δεν μοιάζει τόσο με μηχανή που αδρανεί, όταν την εγκαταλείψει ο θερμαστής της, όσο με θηρίο που εξαγριώνεται, μόλις ο δαμαστής τού γυρίσει την πλάτη, η βιαιότητα μιας πράξης δεν μπορεί ωστόσο να κριθεί από τα αποτελέσματα ή τους απώτερους στόχους της, αλλά μόνο βάσει τού νόμου των μέσων της. Βεβαίως, η κρατική εξουσία, το ενδιαφέρον τής οποίας εστιάζεται αποκλειστικά στα αποτελέσματα, εναντιώνεται στην απεργία αυτής τής μορφής λόγω τής υποτιθέμενης βίας της, σε αντίθεση μάλιστα προς τις μερικές απεργίες, που όμως στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πράγματι εκβιαστικές. Εξάλλου, ο Σορέλ έδειξε με ευφυέστατα επιχειρήματα κατά πόσο μια τέτοια αυστηρή σύλληψη τής καθαυτό έννοιας τής γενικής απεργίας δύναται να συμβάλει στον περιορισμό των εκδηλώσεων πραγματικής βίας κατά τη διάρκεια επαναστάσεων. </div>
<div style="text-align: justify;">
- Αντιθέτως, ένα εξέχον παράδειγμα βίαιης παράλειψης — ωμότερης και πιο ανήθικης από την πολιτική γενική απεργία, που συγγενεύει μάλιστα με τον αποκλεισμό — συνιστά η απεργία των γιατρών, όπως την έχουν βιώσει πολλές γερμανικές πόλεις. Εδώ αποκαλύπτεται, με τον πλέον αποκρουστικό τρόπο, μια περίπτωση αδίστακτης — και εντελώς διεφθαρμένης — χρήσης βίας και μάλιστα εκ μέρους μιας επαγγελματικής τάξης που, ενώ επί σειρά ετών, χωρίς μάλιστα να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια αντίστασης, «εξασφάλιζε στον θάνατο τη λεία του», στη συνέχεια με την πρώτη ευκαιρία επέλεξε να αφήσει στην τύχη τη ζωή των συνανθρώπων μας. — Σε σύγκριση με τους πρόσφατους ταξικούς αγώνες, η διαδικασία ανάπτυξης μέσων ειρηνικής συμφωνίας είναι περισσότερο προφανής κατά τη διάρκεια τής χιλιετούς ιστορίας των κρατών. Σε μεμονωμένες μόνο περιπτώσεις κατά τη διάρκεια των διπλωματικών διαβουλεύσεων, το έργο των διπλωματών θα συνίσταται στην μεταβολή τής έννομης τάξης. Βασικά οφείλουν, κατά περίπτωση και κατ’ αναλογία προς τον τρόπο επίτευξης συμφωνιών μεταξύ ιδιωτών, να επιλύουν τις ανακύπτουσες διαφορές εν ονόματι των κρατών τους με ειρηνικά μέσα και χωρίς τη χρήση συμβάσεων. Πρόκειται ουσιαστικά για ευαίσθητα καθήκοντα που ασκούνται αποτελεσματικότερα μέσω διαιτητικών δικαστηρίων, αλλά τα οποία αντιπροσωπεύουν μια μέθοδο επίλυσης διαφορών που είναι κατ’ αρχήν ανώτερη από τη διαιτησία, λόγω τού ότι τίθενται πέραν κάθε έννομης τάξης και επομένως πέραν οποιασδήποτε βίας. Όπως και στην περίπτωση των συναλλαγών μεταξύ ιδιωτών, οι διπλωμάτες έχουν επίσης διαμορφώσει στις μεταξύ τους συναλλαγές ιδιαίτερους τύπους και αξίες, που δεν ήταν πάντοτε απλές τυπικότητες, παρ’ όλο που σήμερα θεωρούνται ως τέτοιες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Καμία από τις μορφές βίας που προβλέπονται είτε από το φυσικό είτε από το θετικό δίκαιο δεν είναι απαλλαγμένη από τα προαναφερθέντα σοβαρά προβλήματα που χαρακτηρίζουν κάθε έννομη βία. Επειδή, ωστόσο, είναι ανέφικτη οποιαδήποτε λύση των ανθρώπινων προβλημάτων — πόσο μάλλον μια λύτρωση από τους περιορισμούς που προέκυψαν από το σύνολο των μέχρι τούδε κοσμοϊστορικών συνθηκών ύπαρξης —, εάν αποκλειστεί κατ’ αρχήν η χρήση κάθε μορφής βίας, τίθεται αναγκαστικά το ερώτημα εάν θα µπορούσαν να υπάρξουν και άλλες μορφές βίας, πέρα εκείνων που προβλέπονται από τη θεωρία τού δικαίου. Επιπλέον, προκύπτει το ερώτηµα κατά πόσον αληθεύει το κοινό θεμελιώδες δόγμα των δύο προαναφερθέντων θεωριών: δηλ. ότι μόνο μέσω θεμιτών μέσων μπορούν να επιτευχθούν δίκαιοι σκοποί και ότι θεμιτά μέσα είναι εκείνα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη δίκαιων σκοπών. Τι θα συνέβαινε λοιπόν αν η επιβεβλημένη από τη μοίρα βία — βία που επιβάλλεται με τη χρήση θεμιτών μέσων — βρισκόταν σε ασυμβίβαστη αντίθεση με ορισμένους δίκαιους σκοπούς και αν, επιπλέον, προβλεπόταν μια διαφορετικής μορφής βία, η οποία δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ούτε ως θεμιτό ούτε ως αθέμιτο μέσο σε σχέση με τους σκοπούς αυτούς, αλλά θα συνδεόταν με αυτούς, όχι με σχέση μέσου και σκοπού, αλλά κατ’ άλλον τρόπο; Θα διαφωτιζόταν έτσι και η παράξενη και αρχικά αποθαρρυντική διαπίστωση τής οριστικής αναποφανσιμότητας όλων των δικαϊκών προβλημάτων (αδιέξοδο που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την αδυναμία να καταλήξει κανείς σε μια οριστική απόφανση σχετικά με το «ορθό» και το «εσφαλμένο» στις ζωντανές γλώσσες). Και αυτό γιατί η λογική δεν μπορεί ποτέ να αποφανθεί περί τής νομιμότητας των μέσων και τού δικαίου χαρακτήρα των σκοπών: αλλά, απεναντίας, είναι η επιβεβλημένη από τη μοίρα βία που κρίνει το πρώτο ζήτημα, ενώ το δεύτερο κρίνεται από τον Θεό. Η διαπίστωση αυτή μοιάζει ασυνήθιστη μόνον και μόνον επειδή, σύμφωνα με μια επίμονη και βαθιά ριζωμένη άποψη, οι δίκαιοι αυτοί σκοποί εκλαμβάνονται ως σκοποί ενός δικαίου το οποίο ενδέχεται να υπάρξει· με άλλα λόγια, δεν θεωρούνται ότι έχουν απλώς καθολική ισχύ (το οποίο μπορεί να συναχθεί αναλυτικά από τη φύση τής δικαιοσύνης), αλλά ότι δύνανται επιπλέον να καθολικευθούν, το οποίο όμως - όπως θα φανεί εκ των υστέρων — αντίκειται στη φύση τής δικαιοσύνης. Και αυτό γιατί το γεγονός ότι σκοποί που, υπό ορισμένες περιστάσεις, θεωρούνται ως δίκαιοι, καθολικά αποδεκτοί και καθολικά ισχύοντες, δεν συνεπάγεται ότι θα χαρακτηρίζονται ως τέτοιοι και σε κάθε άλλη περίσταση - και, μάλιστα, ανεξάρτητα από τις ομοιότητες που παρατηρούνται μεταξύ τους από διάφορες οπτικές γωνίες. — Ένα παράδειγμα μη διαμεσολαβημένης [nicht mittelbare] λειτουργίας τής βίας, για την οποία γίνεται εδώ λόγος, προσφέρει η καθημερινή εμπειρία. Ο θυμός μπορεί, λόγου χάριν, να οδηγήσει κάποιον στις πλέον εμφανείς εκδηλώσεις βίας — η οποία, όμως, δεν συνιστά μέσο για την επίτευξη κάποιου σκοπού. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η βία δεν έχει χαρακτήρα μέσου, αλλά αποτελεί μορφή εξωτερίκευσης. Επιπλέον, η βία αυτή έχει απόλυτα αντικειμενικές εκδηλώσεις, που μπορούν να υποβληθούν σε κριτική. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι τέτοιες εκδηλώσεις συναντώνται κυρίως στον μύθο.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Στην αρχετυπική της μορφή η μυθική βία αποτελεί απλώς εκδήλωση των θεών· και μάλιστα όχι μέσο προς επίτευξη των σκοπών τους, ακόμη λιγότερο δε εκδήλωση τής βούλησή τους, αλλά κατά κύριο λόγο εκδήλωση τής ύπαρξης τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επ’ αυτού αποτελεί ο μύθος τής Νιόβης. Η πράξη τού Απόλλωνα και τής Άρτεμης θα μπορούσε, ομολογουμένως, να θεωρηθεί απλώς ως τιμωρία. Όμως, η βία που ασκούν συνιστά μάλλον πράξη θέσπισης δικαίου, παρά τιμωρία για την παραβίαση υφισταμένου δικαίου. Η ύβρις τής Νιόβης επισύρει τη συμφορά, όχι επειδή αποτελεί παραβίαση δικαίου, αλλά επειδή προκαλεί τη μοίρα — σ’ έναν αγώνα στον οποίο η μοίρα υποχρεωτικά θα θριαμβεύσει δημιουργώντας, μάλιστα, δίκαιο μόνο μέσω τού θριάμβου της. Το ότι η θεϊκή βία δεν ταυτιζόταν, κατά την αντίληψη των αρχαίων, με την τιμωρητική βία που διαφυλάττει το δίκαιο φαίνεται καθαρά από τους ηρωικούς μύθους στους οποίους ο πρωταγωνιστής, όπως για παράδειγμα ο Προμηθέας, προκαλεί με άξιο θάρρος τη μοίρα, την αντιμάχεται, αν και με σκαμπανεβάσματα, ενώ ο μύθος αφήνει επίσης την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα φέρει στους ανθρώπους έναν νέο νόμο. Και όταν, ακόμη και σήμερα, ο λαός αντιμετωπίζει με θαυμασμό τους μεγάλους εγκληματίες, προσπαθεί ακριβώς να ανακαλέσει στη μνήμη τον ήρωα και τη νομική βία τού μύθου που αυτός ενσαρκώνει. Η βία, λοιπόν, αυτή που προέρχεται από την αβέβαιη και αμφίσημη σφαίρα τής μοίρας και η οποία ξεσπά πάνω στη Νιόβη, δεν είναι, στην πραγματικότητα, ολέθρια. Παρ’ όλο που θανατώνει με σκληρό τρόπο τα παιδιά τής Νιόβης, διστάζει μπροστά στη ζωή τής μάνας, την οποία αφήνει πίσω να υποφέρει αιώνια και βουβά — πιο ένοχη από ποτέ λόγω τού θανάτου των παιδιών της, ζωντανό ορόσημο μεταξύ τού θεϊκού και τού ανθρώπινου κόσμου. Εάν γινόταν δεκτό ότι ως προς τις μυθικές της εκδηλώσεις η άμεση αυτή βία συνδέεται με τη δικαιοθετική βία — ή ακόμη ταυτίζεται με αυτή —, τότε η τελευταία θα παρουσιαζόταν κάτω από ένα αμφίβολο φως, καθόσον, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω αναφορικά με την πολεμική βία, η δικαιοθετική βία έχει απλώς χαρακτήρα μέσου. </div>
<div style="text-align: justify;">
Συγχρόνως, ο συσχετισμός αυτός υπόσχεται να διαλευκάνει περαιτέρω τον ρόλο τής μοίρας, η οποία συνιστά σε κάθε περίπτωση το υπόβαθρο τής νομικής βίας, και, σε γενικές γραμμές, να ολοκληρώσει την κριτική της. Και αυτό γιατί ο ρόλος τής βίας στα πλαίσια τής θέσπισης τού δικαίου είναι διττός, υπό την έννοια ότι ο σκοπός ο οποίος επιδιώκεται από τη διαδικασία θέσπισης δικαίου μέσω τής χρήσης βίας ταυτίζεται με ό,τι πρόκειται να ισχύσει ως δίκαιο, χωρίς όμως να αποκλείεται, στα πλαίσια τής διαδικασίας αυτής, η δυνατότητα χρήσης βίας κατά τη στιγμή τής θέσης του σε ισχύ· ή, ακριβέστερα, ο σκοπός που υπό το όνομα τής εξουσίας τίθεται σε ισχύ τη δεδομένη στιγμή όχι μόνο δεν είναι ανεξάρτητος ή ανόθευτος από τη βία, αλλά βρίσκεται σε στενή αιτιώδη σχέση προς αυτήν. Η θέσπιση τού δικαίου συνιστά θεσμοθέτηση επιταγής [Machtsetzung] και, υπ’ αυτή την έννοια, πράξη στην οποία εκδηλώνεται άμεσα η βία. Η δικαιοσύνη είναι η αρχή που διαπνέει κάθε θεϊκό καθορισμό σκοπών [Zwecksetzung], ενώ η εξουσία συνιστά την αρχή κάθε μυθικής δικαιοθεσίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Στο πολιτειακό δίκαιο συναντάμε μια εφαρμογή τής δεύτερης αρχής με τεράστιες επιπτώσεις. Στο πεδίο αυτό, η χάραξη των συνόρων, η οποία πάντοτε κατά τους μυθικούς χρόνους ακολουθούσε την παύση τού πολέμου και τη σύναψη τής «ειρήνης», αποτελεί το πρωταρχικό φαινόμενο κάθε νομοθετικής βίας. Στην περίπτωση αυτή φαίνεται ξεκάθαρα ότι η δικαιοθετική βία αποβλέπει μάλλον στην διασφάλιση τής εξουσίας, παρά στην κατοχύρωση κάποιου υπέρμετρου περιουσιακού οφέλους. Η διευθέτηση των συνόρων όχι μόνο δεν συνεπάγεται τον πλήρη εκμηδενισμό τού αντιπάλου, αλλά συνοδεύεται από την απονομή ή αναγνώριση σε αυτόν δικαιωμάτων, ακόμη και στην περίπτωση που ο νικητής διαθέτει προφανώς τη μεγαλύτερη ισχύ — και, κατά διαβολικά διφορούμενο τρόπο, πρόκειται μάλιστα για «ίσα» δικαιώματα, εφόσον αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύονται να μην παραβιάσουν την αυτή συνοριακή γραμμή. Εμφανίζεται εδώ σε τρομερά αρχέγονη μορφή η ίδια μυθική αμφισημία των «απαραβίαστων» νόμων, στην οποία και αναφέρεται με σατυρική διάθεση ο Ανατόλ Φρανς, όταν λέει: «Απαγορεύεται και στους πλούσιους και στους φτωχούς να κοιμούνται κάτω από τις γέφυρες». Ο Σορέλ, επίσης, φαίνεται να αγγίζει τόσο μια πολιτισμικο-ιστορική όσο και μια μεταφυσική αλήθεια, όταν υποθέτει ότι αρχικά κάθε μορφή δικαίου αποτελούσε εξαιρετικό προνόμιο υπέρ των βασιλέων ή των ευγενών, εν ολίγοις, των ισχυρών, και ότι, τηρουμένων των αναλογιών, θα συνεχίσει να έχει τον εξαιρετικό αυτό χαρακτήρα όσο εξακολουθεί να υφίσταται. Και αυτό γιατί, από την άποψη τής βίας, η οποία αποτελεί και την μόνη εγγύηση τού δικαίου, δεν υφίσταται ισότητα ενώπιον των νόμων, αλλά, στην καλύτερη περίπτωση, ισοδυναμία ως προς την ισχύ και έντασή τής βίας. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ο καθορισμός των συνόρων είναι όμως σημαντικός, διότι κάνει δυνατή την κατανόηση τού δικαίου και υπό ένα άλλο πρίσμα. Στην πρώιμη αρχαιότητα τουλάχιστον, οι νόμοι και τα χαραγμένα σύνορα ήταν κανόνες τού άγραφου δικαίου. Θα μπορούσε κανείς να τους παραβιάσει ακούσια, με συνέπεια η παραβίαση να επισύρει την τίση. Σε αντιδιαστολή προς την «τιμωρία», η επέμβαση τού δικαίου η οποία ακολουθεί την παράβαση ενός άγραφου και άγνωστου νόμου ονομάζεται εδώ τίση. Και, ανεξάρτητα από το πόσο άτυχο στάθηκε το ανυποψίαστο θύμα της, το συγκεκριμένο συμβάν δεν συνιστά, υπό την έννοια τού νόμου, απλό τυχηρό, αλλά χτύπημα τής μοίρας, η οποία για μια ακόμα φορά εκδηλώνεται εδώ με την προδιαγεγραμμένη αμφισημία της. Ο Χέρμαν Κοέν, σε μια σύντομη παρατήρησή του σχετικά με την αντίληψη των αρχαίων για τη μοίρα, είχε ήδη επισημάνει την «αναπόφευκτη συνειδητοποίηση … ότι είναι οι ίδιες οι επιταγές τής μοίρας που φαίνεται να προκαλούν και να επιφέρουν την παράβαση, την ύβρι αυτή».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew10">10</a> Ακόμη και η σύγχρονη αρχή σύμφωνα με την οποία δεν συγχωρείται η άγνοια νόμου δεν παύει να εκφράζει το αυτό πνεύμα δικαίου, κατά τον ίδιο τρόπο που ο αγώνας για τη θέσπιση γραπτού δικαίου στην πρώιμη ιστορία των αρχαίων ελληνικών κοινοτήτων πρέπει να νοηθεί ως εξέγερση κατά τού πνεύματος των μυθικών κανόνων.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Αντί όμως να εγκαινιάζει ένα αμιγέστερο πεδίο, η μυθική εκδήλωση τής άμεσης βίας φαίνεται να ταυτίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τη νομική βία, ούτως ώστε να μετατρέπεται σε βεβαιότητα η αρχική υποψία αναφορικά με τις επιζήμιες συνέπειες τής ιστορικής της λειτουργίας, τής οποίας η καταστροφή καθίσταται, συνεπώς, υποχρεωτική. Σε τελική ανάλυση, το καθήκον αυτό τής καταστροφής θέτει ξανά το ερώτημα αν υφίσταται μια μορφή καθαρής άμεσης βίας η οποία θα έθετε τέρμα στη μυθική βία. Όπως, σε όλα τα επίπεδα, ο θεός αντιπαρατίθεται στον μύθο, έτσι και η θεϊκή βία αντιπαρατίθεται στη μυθική, τής οποίας μάλιστα αποτελεί, από κάθε άποψη, την αντίθεση. Αν η μυθική βία θεσπίζει το δίκαιο, η θεϊκή το καταστρέφει· αν η πρώτη θέτει όρια, η δεύτερη προκαλεί την απεριόριστη καταστροφή τους· αν η μυθική βία ενοχοποιεί και, συνάμα, τιμωρεί, η θεϊκή βία λυτρώνει· αν η πρώτη επαπειλεί, η δεύτερη πλήττει αµείλικτα· αν η πρώτη είναι αιματηρή, η δεύτερη είναι αναίμακτα φονική. Στον μύθο τής Νιόβης είναι δυνατόν να αντιπαρατεθεί, ως παράδειγμα τής δεύτερης μορφής βίας, η θεία δίκη που τιμωρεί τον Κορέ και την συνοδεία του.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew11">11</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
Αιφνίδια και χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση, η θεία δίκη έρχεται να τιμωρήσει τους προνομιούχους, τους Λευίτες, και δεν παύει πριν από τον ολοκληρωτικό τους αφανισμό. Αλλά, ενώ φέρει τον όλεθρο, συγχρόνως απολυτρώνει, έτσι ώστε να είναι αδύνατο να παραγνωριστεί η βαθιά συνάφεια μεταξύ τού αναίμακτου και λυτρωτικού χαρακτήρα τής βίας αυτής. Κι αυτό γιατί το αίμα είναι απλώς σύμβολο τής ζωής. Η έκλυση τής νομικής βίας ανάγεται (ζήτημα το οποίο δεν μπορεί να εξεταστεί αναλυτικότερα εδώ) στο άγος τής απλής φυσικής ζωής που προορίζει τους ζωντανούς, ακριμάτιστους και δύσμοιρους, για τον κολασμό που «απαλλάσσει» από το άγος τής ζωής — λυτρώνοντας συγχρόνως τους ενόχους όχι τόσο από το βάρος τής ενοχής όσο από το ίδιο το δίκαιο. Κι αυτό γιατί η κυριαρχία τού δικαίου επί των ζωντανών δεν εκτείνεται πέραν τής γυμνής ζωής. Η μυθική βία είναι η αιματηρή εξουσία επί τής απλής ζωής, η οποία ασκείται χάριν εαυτής· η θεϊκή βία είναι η καθαρή εξουσία επί τού συνόλου τής ζωής, η οποία όμως ασκείται υπέρ των ζωντανών. Η πρώτη αξιώνει θυσίες, η δεύτερη τις δέχεται.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η θεϊκή αυτή εξουσία δεν επιμαρτυρείται μόνο από τη θρησκευτική παράδοση, αλλά και στη σύγχρονη ζωή εκδηλώνεται τουλάχιστον σε μία ήδη καθιερωμένη πρακτική. Η παιδαγωγική εξουσία, η οποία στην πλέον άρτια μορφή της τίθεται εκτός δικαίου, συνιστά μία από τις εκδηλώσεις της — εκδηλώσεις που, επομένως, δεν χαρακτηρίζονται ως τέτοιες δυνάμει τής άμεσης θαυματουργικής επέμβασης τού Θεού, αλλά μέσω τής στιγμής τής λύτρωσης η οποία ενσκήπτει αναίμακτα και μέσω, εν τέλει, τής απουσίας κάθε μορφής νομοθέτησης. Απ’ αυτή την άποψη, είναι πράγματι δικαιολογημένο να αποκαλέσουμε εκμηδενιστική την αντίστοιχη μορφή βίας, η οποία όμως έχει τον χαρακτήρα αυτό μόνον κατά τρόπο σχετικό, σε σχέση δηλαδή με τα υλικά αγαθά, το δίκαιο, τη ζωή και τα παρόμοια, αλλά ποτέ κατά τρόπο απόλυτο, αναφορικά δηλαδή με την ψυχή τού ζωντανού όντος. Είναι βέβαιο ότι μια τέτοια διεύρυνση τού πεδίου άσκησης τής καθαρής ή θεϊκής βίας θα προκαλέσει ιδίως σήμερα εντονότατες αντιδράσεις βάσει τού επιχειρήματος ότι η παραδοχή αυτή λογικά θα συνεπάγεται και την ευχέρεια να προσφύγει κανείς, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, στη χρήση θανατηφόρας βίας εναντίον των συνανθρώπων του. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί. Κι αυτό γιατί στο ερώτημα «επιτρέπεται ο φόνος;» δίνεται κατηγορηματικά η απάντηση, εν είδει εντολής, «ου φονεύσεις». Η εντολή αυτή προηγείται τής πράξης, ως εάν ο Θεός να απέτρεπε την τέλεσή της. Όμως, στο μέτρο που ο φόβος τής τιμωρίας δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη στην τήρησή της, η εντολή καθίσταται ανεφάρμοστη, δυσανάλογη, έναντι τής ήδη τελεσθείσας πράξης, με συνέπεια να μην είναι αρκετή για τη συναγωγή οποιασδήποτε κρίσης αναφορικά με την πράξη. Και, επομένως, ούτε η θεϊκή κρίση ούτε και η αιτιολόγησή της δύνανται να προβλεφθούν εκ των προτέρων. Επομένως, σφάλλουν όσοι στηρίζουν την καταδίκη κάθε βίαιου φόνου ενός ατόμου από ένα άλλο στην εντολή αυτή. Ωστόσο, η απαγόρευση αυτή δεν αποτελεί κριτήριο κρίσης, αλλά κατευθυντήρια οδηγία για τις πράξεις των ατόμων ή τής κοινότητας, που οφείλουν να προβληματιστούν κατά μόνας ως προς το περιεχόμενό της και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να αναλάβουν την ευθύνη για την αγνόησή της· έτσι την αντιλαμβάνεται και ο Ιουδαϊσμός, ο οποίος αρνείται ρητά την καταδίκη τής ανθρωποκτονίας σε περίπτωση αυτοάμυνας. — Όσοι όμως στοχαστές έχουν αντίθετη γνώμη ανατρέχουν σ’ ένα προηγούμενο θεώρημα, επί τού οποίου μάλλον προσπαθούν να θεμελιώσουν ακόμη και την εντολή αυτή. Πρόκειται για το δόγμα τής ιερότητας τής ζωής, που είτε εφαρμόζουν ακόμη και σε σχέση με τη ζωή των ζώων ή και των φυτών, είτε περιορίζουν το πεδίο εφαρμογής του μόνο στην ανθρώπινη ζωή. Στην ακραία περίπτωση, για παράδειγμα, τής επαναστατικής τυραννοκτονίας, η επιχειρηματολογία τους έχει ως εξής: «Αν δεν φονεύσω, δεν θα εγκαθιδρύσω ποτέ την παγκόσμια κυριαρχία τής δικαιοσύνης … έτσι σκέφτεται ο διανοούμενος τρομοκράτης … Εμείς όμως υποστηρίζουμε ότι υπεράνω ακόμη και τής ευτυχίας και τής δικαιοσύνης μιας ύπαρξης … βρίσκεται η ίδια η ύπαρξη».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#fnbenjamingew12">12</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
Στο βαθμό που ο τελευταίος ισχυρισμός είναι σφαλερός ή, μάλλον, επονείδιστος, καθίσταται προφανές το καθήκον να αναζητήσουμε το σκεπτικό τής εντολής, όχι πλέον στις συνέπειες τής πράξης σε σχέση με το θύμα, αλλά στις συνέπειές της έναντι τού Θεού και τού ίδιου τού αυτουργού. Ο ισχυρισμός ότι η καθαυτή ύπαρξη τίθεται υπεράνω τής δίκαιης ύπαρξης είναι εσφαλμένος και συνάμα επαίσχυντος, αν η ύπαρξη δεν έχει άλλο περιεχόμενο από τη γυμνή ζωή — και αυτή ακριβώς τη σημασία έχει στον προαναφερθέντα συλλογισμό. Εμπεριέχει, ωστόσο, μια αδιάσειστη αλήθεια, εάν με τον όρο ύπαρξη ή, μάλλον, ζωή (λέξεις των οποίων η αμφισημία αίρεται, όπως συμβαίνει και με τη λέξη ειρήνη, μέσω τής εξειδικευμένης αναφοράς τους σε δύο διακριτά πεδία) δηλώνεται η εδραία, συνολική «ανθρώπινη» κατάσταση· εφόσον δηλαδή έχει τη σημασία ότι η ανυπαρξία τού ανθρώπου είναι κατάσταση δεινότερη από το (σαφώς υποδεέστερο, απλό) μη-εισέτι-είναι τού δικαίου ανθρώπου.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στην αμφισημία αυτή οφείλεται η αληθοφάνεια τού εν λόγω ισχυρισμού. Ο άνθρωπος δεν δύναται άνευ άλλου να ταυτιστεί απλώς με την ανθρώπινη ζωή, τουλάχιστον όχι περισσότερο από ό,τι θα ήταν αυτό δυνατό σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη από τις καταστάσεις ή τις ιδιότητες του, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και τής μοναδικότητας τής σωματικής του ύπαρξης. Όσο ιερός και αν είναι ο άνθρωπος (ή μάλλον όσο ιερό και αν είναι εκείνο το στοιχείο τής ζωής του που παραμένει αμετάβλητο κατά τον επίγειο βίο του, τον θάνατο και την μεταθανάτια ύπαρξή του), δεν έχουν όμως καμία ιερότητα οι συνθήκες τής ύπαρξης του, η σωματική του υπόσταση, η ευάλωτη στα πλήγματα των συνανθρώπων του ζωή. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ποια είναι λοιπόν η ειδοποιός διαφορά της από τα ζώα και τα φυτά; Ακόμα και αν τα τελευταία θεωρούνταν ιερά, αυτό δεν θα οφείλεται απλώς και μόνο στην ύπαρξή τους ή στο ότι είναι έμβια όντα. Θα άξιζε ίσως τον κόπο να αποπειραθεί κανείς να εντοπίσει την απαρχή τού δόγματος τής ιερότητας τής ζωής. Φαίνεται, πάντως, να είναι σχετικά πρόσφατη η τελευταία πλανημένη προσπάθεια τής εξασθενημένης παράδοσης τής Δύσης να αναζητήσει τη χαμένη αυτή ιερότητα στην κοσμολογική ακαταληπτότητα. (Η αρχαιότητα όλων των θρησκευτικών εντολών που απαγορεύουν την ανθρωποκτονία δεν έχει εδώ καμία σημασία, λόγω τού ότι αυτές θεμελιώνονται σε διαφορετικές ιδέες απ’ ό,τι το σύγχρονο θεώρημα). Τέλος, είναι άξιο σκέψης το γεγονός ότι ό,τι αποκαλούμε εδώ ιερό ταυτιζόταν στην αρχαία μυθική σκέψη με τον στιγματισμένο φορέα τής ενοχής, δηλαδή, με την ίδια τη ζωή.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η κριτική τής βίας είναι η φιλοσοφία τής ιστορίας της. Και είναι η «φιλοσοφία» τής ιστορίας της, διότι μόνο η ιδέα τής τελικής της έκβασής επιτρέπει μια κριτική, οξυδερκή και αποφασιστική προσέγγιση των χρονικών της δεδομένων. Στην καλύτερη περίπτωση, το μόνο που θα μπορούσε να γίνει αντιληπτό βάσει μιας αποκλειστικά βραχυπρόθεσμης προοπτικής θα ήταν μια εναλλασσόμενα ανοδική και καθοδική διαλεκτική κίνηση αναφορικά με τους σχηματισμούς και μορφές εμφάνισης τής βίας, είτε ως βίας που θεσπίζει, είτε ως βίας που διαφυλάττει το δίκαιο. Ο νόμος τής περιοδικής αυτής διακύμανσης ερείδεται στο γεγονός ότι κάθε μορφής βίας που διαφυλάττει το δίκαιο, ενόσω αυτή ασκείται με σκοπό την καταστολή τής αντίπαλης βίας, λειτουργεί έτσι ώστε να αποδυναμώνει έμμεσα τη δικαιοθετική βία την οποία εκπροσωπεί. (Στην πορεία τής παρούσας έρευνας έχουν ήδη επισημανθεί ορισμένες συμπτωματικές εκδηλώσεις τού γεγονότος αυτού). Αυτό διαρκεί μέχρις ότου νέες — ή ήδη υπάρχουσες και καταπιεζόμενες — βίαιες δυνάμεις υπερισχύσουν τής μέχρι τούδε δικαιοθετικής βίας εδραιώνοντας έτσι ένα νέο δίκαιο, που με τη σειρά του προορίζεται να παρακμάσει. Η ρήξη τού κύκλου αυτού, ο οποίος διαιωνίζεται μέσω των μυθικών μορφών τού δικαίου, η αναστολή τού δικαίου και όλων των μορφών βίας που τελούν σε σχέση αλληλεξάρτησης με το δίκαιο και τελικά και η ίδια η κατάργηση τής κρατικής εξουσίας θα σημάνουν την απαρχή μιας νέας ιστορικής εποχής. Εφόσον και σήμερα ακόμη η κυριαρχία τού μύθου εμφανίζει ενίοτε ρήγματα, η επερχόμενη εποχή δεν τοποθετείται σ’ ένα τόσο μακρινό και δυσδιάκριτο μέλλον, ώστε να καθίσταται ατελέσφορη κάθε αντίδραση ενάντια στον νόμο. Αν όμως διασφαλισθεί η ύπαρξη κάποιας μορφής άμεσης και καθαρής βίας πέραν τού δικαίου, τούτο θα συνεπάγεται ότι είναι επίσης δυνατή και η επαναστατική βία — η οποία αποτελεί την υπέρτατη εκδήλωση καθαρής ανθρώπινης βίας —, υποδεικνύοντας συγχρόνως τον τρόπο πραγμάτωσής της. Είναι όμως λιγότερο πιεστικό και όχι τόσο εύκολο να απαντηθεί το ερώτημα εάν, σε μια δεδομένη στιγμή, συνέτρεξε, πράγματι, περίπτωση άσκησης καθαρής βίας. Κι αυτό γιατί σαφώς αναγνωρίσιμη ως τέτοια είναι μόνον η μυθική και όχι η θεϊκή βία — εκτός κι αν εστιάσει κανείς στα μη συγκρίσιμα αποτελέσματά τους —, στο μέτρο που η λυτρωτική δύναμη τής βίας δεν αποκαλύπτεται στους ανθρώπους. Η καθαρή θεϊκή βία δύναται να λάβει εκ νέου όλες τις αιώνιες μορφές, τις οποίες ο μύθος παραποίησε με το δίκαιο· δύναται να εκδηλωθεί σ’ έναν αληθινό πόλεμο, όπως ακριβώς εκδηλώνεται και στη θεία δίκη τού όχλου έναντι τού εγκληματία. Είναι όμως κατακριτέα κάθε μυθική βία, δηλαδή κάθε μορφής βία που θεσπίζει δίκαιο, την οποία επίσης μπορούμε να χαρακτηρίσουμε με τον όρο «κυβερνητική» [schaltende] βία. Κατακριτέα όμως είναι και η «εκτελεστική» [verwaltete] βία, η βία που τίθεται στην υπηρεσία τού δικαίου και η οποία το συντηρεί στην ύπαρξη. Η θεϊκή βία, η οποία αποτελεί το έμβλημα και τη σφραγίδα — αλλά ποτέ το μέσο — τής θείας αποστολής, μπορεί επίσης να ονομασθεί και «κατισχύουσα» [waltende] βία.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin1">1</a>] Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς μήπως το περιεχόμενο τού διάσημου αυτού αιτήματος είναι ίσως υπερβολικά περιορισμένο — δηλαδή, σύμφωνα με την επιταγή αυτή, κατά πόσο θα ήταν θεμιτό να χρησιμοποιεί κανείς τρίτους ή ακόμη να επιτρέπει να χρησιμοποιείται ο ίδιος, είτε από άλλους είτε και από τον ίδιο του τον εαυτό, με οποιαδήποτε τρόπο, ως μέσο. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για μια τέτοια αμφιβολία.</div>
<br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin2">2</a>].Erich Unger, Politik und Metaphysik (Die Theorie. Versuche zu philosophischer Politik, L Veröffentlichung), Βερολίνο 1921, σελ. 8.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjam3">3</a>]. Σημ.Μετ. Η έννοια τής αρχής αυτής είναι ότι το δίκαιο εναποθέτει την τήρησή του στο ενδιαφέρον των προσβαλλόµενων μερών.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjam4">4</a>]. Βλ. όμως Unger, ό.π., σελ. 18 επ.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin5_8">5</a>]. Georges Sorel, Réflections sur la violence, 5η έκδοση, Παρίσι 1919, σελ 250.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin5_8">6</a>]. ό.π., σελ. 265.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin5_8">7</a>]. ό.π., σελ. 195.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin5_8">8</a>]. ό.π., σελ. 249.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin9">9</a>]. ό.π., σελ. 200.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin10">10</a>] Herman Cohen, Ethik des reines Willens, 2η έκδοση, Βερολίνο 1907, σ. 362.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin11">11</a>] Σημ.Μετ. Αριθμοί, ις´.<br /><br />[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/28/w-benjamin-%E2%80%94-zur-kritik-der-gewalt/#bgfnbenjamin12">12</a>] Kurt Hiller, Anti-Kain, Ein Nachwort […] στο: Das Ziel. Jahrbücher fuer geistige Politik. Εκδ. Kurt Hiller, τ. 3, Μόναχο 1919, σελ. 25.<br /><br />(WordCnt: 10266)<br /><br />Εικόνα: <a href="http://weimarart.blogspot.com/2010/08/this-is-bad-uncle-dix.html">http://weimarart.blogspot.com/2010/08/this-is-bad-uncle-dix.html</a></div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-35042951298697643292017-11-12T01:51:00.002-08:002017-11-12T01:51:30.818-08:00A.Badiou, «Προσανατολισμός στη σκέψη, προσανατολισμός στην ύπαρξη»<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
<b>(Σημειώσεις τού Ντανιέλ Φισέρ)</b> 19/10/05</div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://www.poesie.net/michauxdes.jpg"><img border="0" src="https://i0.wp.com/www.poesie.net/michauxdes.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
Προσανατολισμός στη Σκέψη, Προσανατολισμός στην Ύπαρξη </div>
<div style="text-align: center;">
Ανοικτό σεμινάριο του Αλαίν Μπαντιού </div>
<div style="text-align: center;">
II. 2005-2006</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
(Σημειώσεις τού Ντανιέλ Φισέρ)</div>
<div style="text-align: justify;">
19 Οκτωβρίου 2005</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ως χαρακτηρισμό τής σημερινής κατάστασης πραγμάτων είχα προηγουμένως προτείνει τον όρο «δημοκρατικό υλισμό» (πβ. Οκτώβριος 2003), η βασική θέση τού οποίου σας υπενθυμίζω είναι η ακόλουθη: υπάρχουν μόνον σώματα και γλώσσες. Με άλλα λόγια, το σύνολο των υπάρξεων απαρτίζεται από σώματα που σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό δέχονται την επίδραση γλωσσών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Τον περασμένο χρόνο καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι έχει πλέον εκπνεύσει το σχήμα τής διαλεκτικής, εφόσον αυτό ερμηνευθεί ως σχήμα ταυτοποίησης τής εναντιότητας [l’adversité] [πρόκειται για σχήμα στο οποίο η καταπίεση αποτελεί προϋπόθεση τής χειραφέτησης, έτσι ώστε αυτή να εξασφαλίζεται με τη μορφή τής διπλής άρνησης· η ταυτότητά σας εκπορεύεται από τον « άλλον », η ταυτότητα και η εναντιότητα ανήκουν στο ίδιο γίγνεσθαι, το οποίο ταυτίζεται με το γίγνεσθαι τής αντίφασης]. Αν επιθυμούμε ένα επίκαιρο πρωτόκολλο ταυτοποίησης τού αντιπάλου, διαφοροποιούμενο από το κορεσμένο σχήμα τής διαλεκτικής, πρέπει να δομήσουμε ένα ιδεολογικό σκηνικό το οποίο θα παρεντεθεί στην κυριαρχία τού δημοκρατικού υλισμού.</div>
<div style="text-align: justify;">
Για το σκοπό αυτό θα αφιερώσουμε αυτό τον χρόνο στη δόμηση ενός νοητικού εξοπλισμού, που προτείνω να χαρακτηρίσουμε με τον όρο «υλιστική διαλεκτική» και τού οποίου ο συντακτικός τύπος είναι ο ακόλουθος: δεν υπάρχουν παρά μόνο σώματα και γλώσσες, με την επιφύλαξη όμως τής ύπαρξης αληθειών.</div>
<div style="text-align: justify;">
Δύο στάδια, λοιπόν: 1. μια λογική τής ύπαρξης· 2. μια λογική τής εξαίρεσης («με την επιφύλαξη»).</div>
<div style="text-align: justify;">
Η κύρια τάση τού δημοκρατικού υλισμού εκφράζεται ακριβώς από τη θέση ότι δεν υφίσταται καμία εξαίρεση. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, υπάρχει μία μόνο αγορά, μία οικονομία, μία πολιτική, κ.λπ. και, σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει παρά μία μόνο τάξη πραγμάτων, προσθέτοντας ότι «έτσι είναι, είτε σας αρέσει είτε όχι». Σε σχέση με αυτήν την εικασία τού Ενός, ο δημοκρατικός υλισμός είναι εξάλλου απόλυτα συνεπής με τον εαυτό του: πράγματι, η εξαίρεση, ό,τι δηλ. διαφέρει από τα υπόλοιπα, δεν είναι στην ουσία της δημοκρατική … Η δύναμη (ή η πανουργία) τού δημοκρατικού υλισμού εντοπίζεται στο ότι η κατηγορία τού Ενός συγκαλύπτεται εδώ από την καθαρή πολλαπλότητα: το δίχως όρια πολλαπλό των σωμάτων και των γλωσσών (δεδομένου ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο), την ομόλογη πολλαπλότητα των πολιτισμών ή των σεξουαλικών προτιμήσεων και ταυτοτήτων, την αναγνώριση τού «άλλου» — όλα τα θέματα αυτά αποτελούν μαζί με την κανονιστική αποδοχή τους τον φυσιολογικό ορίζοντα τού δημοκρατικού υλισμού.</div>
<div style="text-align: justify;">
Με τον όρο «αλήθεια» θα χαρακτηρίσω τη διάρρηξη στο καθεστώς ύπαρξης [le il y a] που οφείλεται στην επιφύλαξη [le sinon que], τη διάρρηξη δηλ. τής εξαίρεσης, και, όσον αφορά στη λογική της, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το πρώτο τμήμα τού τύπου « δεν υπάρχουν παρά μόνο σώματα και γλώσσες, με την επιφύλαξη όμως τής ύπαρξης αληθειών » ανήκει από κοινού τόσο στη λογική τής διάρρηξης όσο και σε αυτή τού δημοκρατικού υλισμού (εφόσον και οι δύο είναι υλιστικές λογικές)· το έργο που πρέπει επομένως να εκτελεσθεί (και πρόκειται για έργο λογικής κατασκευής) συνίσταται στην παρεμβολή κατά εγγενή τρόπο μιας λογικής τής εξαίρεσης σε αυτήν τής ύπαρξης.</div>
<div style="text-align: justify;">
Υποστηρίζω ότι ο δημοκρατικός υλισμός είναι ιδεολογία. Αν είναι όντως έτσι, θα έχει χαρακτήρα εικονικό, φαντασιακό, απατηλό, κ.ο.κ. Η δυσκολία όμως έγκειται στο ότι πρόκειται για μια εικονικότητα η οποία ακριβώς ερείδεται στο πραγματικό. Είναι μια σχετικά πρωτόγνωρη κατάσταση. Όταν η ιδεολογία διαμορφωνόταν από τη θρησκεία, τα πράγματα ήταν πιο ξεκάθαρα, το ιδεολογικό επιχείρημα έβρισκε έρεισμα σε μια εξωτερικότητα ως προς το πραγματικό (σε μια υπερβατικότητα). Ο δημοκρατικός υλισμός υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο, δηλ. ότι η επίκληση μιας εξωτερικότητας ως προς το πραγματικό είναι καταλογιστέα σε καθετί άλλο εκτός από τον ίδιο και έτσι προκαλεί κάθε πιθανό αντίπαλο σε ομολογία τής ύπαρξης. Είναι η ιδεολογία που θα εμφανίζεται στο εξής ως το αντίθετο τού φαντασιακού ! Ανεξαρτήτως τού αν αυτό θα συνεπάγεται την επανάληψη τού φαντασιακού σχήματος τού Ενός και τού Όλου, μέσω εκείνου που σε τελική ανάλυση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο πυρήνας τής λογικής τής ύπαρξης, μέσω δηλ. τού αποκλεισμού τής εξαίρεσης…</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο δημοκρατικός υλισμός προβάλλει προς τα έξω μια εικονικότητα τού πραγματικού. Το θέμα είναι να στοχαστούμε το πραγματικό αυτής τής εικονικότητας τού πραγματικού, πράγμα δύσκολο — και αυτό γιατί, αν και είναι βέβαιο ότι το πραγματικό τού δημοκρατικού υλισμού έχει εικονικό χαρακτήρα (με άλλα λόγια, πρόκειται για φενάκη), απεναντίας, δεν είναι τόσο εύκολο να διακρίνουμε πού εντοπίζεται η πλάνη που συνίσταται στον αποκλεισμό τής εξαίρεσης. Δύσκολο ζήτημα, στο μέτρο που επιθυμούμε να αποφύγουμε να δώσουμε μια απάντηση α λα Μποντριγιάρ, πράγμα που σε τελική ανάλυση θα συνεπαγόταν ότι το πραγματικό τού δημοκρατικού υλισμού βρίσκεται σε σχέση εξάρτησης προς το ομοίωμα, το δυνητικό [virtuel], κ.λπ. Πώς όμως συμβαίνει μια υλιστική θέση για την ύπαρξη — θέση την οποία είμαστε υποχρεωμένοι, όπως έχουμε πει, να συμμεριστούμε (εφόσον είναι αλήθεια ότι το σύνολο των υπάρξεων απαρτίζεται από σώματα και γλώσσες) — πώς συμβαίνει μια τέτοια θέση, που είναι κιόλας αρκετά δημοκρατική, να είναι ικανή να λειτουργεί ως ριζική πλάνη;</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Πρέπει να κατασκευάσουμε μια θεωρία τού πραγματικού τής εικονικότητας, μια θεωρία τού πραγματικού τού φαίνεσθαι (και όχι τής φαινομενικότητας τού φαίνεσθαι, πβ. Μποντριγιάρ), τ.έ. χρειαζόμαστε μια νέα μεγάλη Λογική που να είναι σε θέση να αναπληρώσει τη διαλεκτική λογική. Το να μην είναι η ίδια η εξαίρεση οντολογικά εξαιρέσιμη από το καθεστώς τής ύπαρξης αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για τη θεωρία αυτή: ξεκινώντας από την παραδοχή ότι υπάρχουν μόνον σώματα και γλώσσες, οι αλήθειες (η εξαίρεση) οφείλουν επομένως να έχουν σώμα. Πρόκειται για σχήμα συστροφικό. Το σκηνικό των αληθειών δεν είναι μια « άλλη σκηνή », δεν εξαιρείται από το καθεστώς τής ίδιας τής ύπαρξης, αλλά συνιστά ενυπάρχουσα εξαίρεση. Είναι λοιπόν ανάγκη να καταπιαστούμε με το αποφασιστικό ζήτημα τού σώματος των αληθειών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b>~~~~</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
Όλ’ αυτά θα αναπτυχθούν εκτενώς στο βιβλίο που μόλις ολοκλήρωσα και το οποίο θα δημοσιευθεί την άνοιξη τού 2006 με τίτλο Λογικές των κόσμων.</div>
<div style="text-align: justify;">
Και, σε πρώτη εμφάνιση, ακολουθεί το πλήρες κείμενο τού συμπεράσματος που φέρει τον τίτλο Τι είναι ζωή;</div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Τι είναι ζωή;</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
0. Είμαστε τώρα σε θέση να προτείνουμε μια απάντηση σ’ εκείνο το ερώτημα που, σύμφωνα με τα λόγια ενός χαρακτήρα τού Ζυλιέν Γκρακ, προκαλούσε ανέκαθεν «δέος», στο ερώτημα στο οποίο η φιλοσοφία καλείται τελικά να απαντήσει, όσο και αν αποφεύγει να το αντιμετωπίσει χωρίς υπεκφυγές: Τι είναι ζωή; « Ζωή », όχι προφανώς με την έννοια τού δημοκρατικού υλισμού (το να εμμένει δηλ. κανείς στις ελεύθερες δυνητικότητες των σωμάτων), αλλά μάλλον με την έννοια τής αινιγματικής διατύπωσης τού Αριστοτέλη: χρὴ … ἀθανατίζειν.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd1">1</a></div>
<div style="text-align: justify;">
Μπορούμε εν πρώτοις να αναδιατυπώσουμε το αυστηρό σύστημα συνθηκών, προκειμένου να δοθεί μια καταφατική απάντηση τής μορφής: « Ναι ! Είναι παρούσα η αληθινή ζωή ».</div>
<div style="text-align: justify;">
1. Η δυνατότητα τής ζωής δεν συνάγεται από κάποιον κόσμο, προσδιορισμένο από τη λογική τής εμφάνισής του (το άπειρο των αντικειμένων και των μεταξύ τους σχέσεων) — με την επιφύλαξη ότι η ζωή θα είναι κάτι άλλο από την ύπαρξη. Η συναγωγή μιας τέτοιας δυνατότητας εξαρτάται από ό,τι ενεργεί, εντός τού κόσμου, ως ίχνος μιας κεραυνοβόλου αναδιάταξης που έχει συντελεσθεί στον κόσμο αυτόν, ως ίχνος δηλ. ενός εξαφανισθέντος συμβάντος. Ένα τέτοιο ίχνος είναι πάντα μια ύπαρξη με το μέγιστο βαθμό έντασης εντός τού κοσμικού φαίνεσθαι. Δυνάμει τής ενσωμάτωσης τού κοσμικού παρελθόντος στο παρόν που διανοίγεται από το ίχνος, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι, κατά το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε τού συντελεσθέντος και μη υφισταμένου πλέον συμβάντος, οντολογικό υπόβαθρο τής έντονης αυτής ύπαρξης αποτέλεσε ένα μη υπαρκτό τού συγκεκριμένου κόσμου. Η ανάδυση μιας πολλαπλότητας στο φέγγος τού φαίνεσθαι, όπου ανήκε μέχρι τότε με αμυδρή μορφή, ενεργεί ως ενδοκοσμικό ίχνος και ως προοίμιο [signe] ζωής.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η πρώτη φιλοσοφική οδηγία σ’ εκείνον που ζητά να μάθει πού βρίσκεται η αληθινή ζωή είναι λοιπόν η ακόλουθη: «Φρόντισε εκείνο που γεννιέται. Ρώτα τις αναλαμπές, βυθοσκόπησε το άδοξο παρελθόν τους. Μπορείς να ελπίζεις μόνο σ’ εκείνο που υπήρχε αφανέρωτο».</div>
<div style="text-align: justify;">
2. Δεν αρκεί μόνο να εντοπίσουμε ένα ίχνος. Απαιτείται επιπλέον ενσωμάτωση στις όποιες συνέπειες πιστοποιούνται βάσει αυτού. Το σημείο αυτό είναι κρίσιμο. Η ζωή συνίσταται στη δημιουργία ενός παρόντος, αλλά, όπως συμβαίνει και με τον κόσμο έναντι τού Θεού στον Καρτέσιο, η δημιουργία αυτή είναι αέναη. Γύρω από το ίχνος, γύρω από το ανώνυμο φέγγος μιας ανάδυσης στον κόσμο τού είναι-εκεί, συγκροτείται η συνοχή ενός σώματος, τού οποίου η ύπαρξη ήταν προηγουμένως κάτι το αδύνατο. Για να γίνουμε συγκαιρινοί τού παρόντος που έχει ως υλικό υπόβαθρο το σώμα αυτό, δεν αρκεί η ομολογία, η διακήρυξη αυτού τού σώματος. Απαιτείται επίσης συμμετοχή στη σύνθεσή του, η μετατροπή μας σε ενεργό στοιχείο τού σώματος αυτού. Η σχέση ενσωμάτωσης συνιστά τη μόνη πραγματική σχέση με το παρόν: ενσωμάτωση σ’ εκείνη τη συνεκτικότητα που ενυπάρχει στον κόσμο και η οποία απορρέει από το οντικό γίγνεσθαι του συμβαντικού ίχνους ως καινοφάνεια επέκεινα κάθε χρονικής περίστασης και ορόσημου.</div>
<div style="text-align: justify;">
3. Η εκτύλιξη των συνδεδεμένων με το συμβαντικό ίχνος συνεπειών, οι οποίες δημιουργούν ένα παρόν, πραγματώνεται μέσω τής επεξεργασίας κοσμικών σημείων· όχι μέσω τού συνεχούς τής τροχιάς που διαγράφει η αποτελεσματικότητα ενός σώματος, αλλά κατ’ αλληλουχία, σημείο προς σημείο. Κάθε παρόν είναι ινώδες [fibré]. Τα σημεία τού κόσμου, όπου το άπειρο εμφανίζεται ενώπιον τής Δυάδας τής επιλογής, δίνουν πράγματι την εντύπωση ότι είναι οι ίνες τού παρόντος, συγκροτώντας, με τον τρόπο αυτό, την ενδότατη υφή του μέσα στο κοσμικό γίγνεσθαι. Συνεπώς, για τη διάνοιξη ενός ζώντος παρόντος απαιτείται να μην είναι ο κόσμος ατονικός, απαιτείται να υπάρχουν σημεία στα οποία θα εδρασθεί η αποτελεσματικότητα τού σώματος, δίνοντας έτσι υφή στον δημιουργό χρόνο.</div>
<div style="text-align: justify;">
4. Η ζωή είναι υποκειμενική κατηγορία. Το σώμα είναι η υλικότητα που απαιτείται από αυτή, αλλά το γίγνεσθαι τού παρόντος εξαρτάται από τη συνάρμοση τού σώματος αυτού μ’ έναν υποκειμενικό φορμαλισμό: είτε αυτό συνεπάγεται την παραγωγή του (ο φορμαλισμός είναι πιστός, το σώμα τίθεται άμεσα «υπό» το συμβαντικό ίχνος),<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd2">2</a> είτε την απάλειψή του (ο φορμαλισμός είναι αντιδραστικός, το σώμα βρίσκεται σε διπλή απόσταση από την άρνηση τού ίχνους),<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd3">3</a> είτε τη συσκότισή του (η οποία ισοδυναμεί με την αποκήρυξη τού σώματος).<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd4">4</a> Ούτε η αντιδραστική απάλειψη τού παρόντος, η οποία αρνείται την αξία τού συμβάντος, ούτε, κατά μείζονα λόγο, η θανάσιμη συσκότισή του, που προϋποθέτει ένα σώμα υπερβατικό ως προς τον κόσμο, επιτρέπουν την κατάφαση τής ζωής, που συνιστά ενσωμάτωση, σημείο προς σημείο, στο παρόν.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η ζωή είναι λοιπόν ενσωμάτωση στο παρόν με τη μορφή τής υποκειμενικής πιστότητας. Εάν η ενσωμάτωση τεθεί υπό τον έλεγχο τής αντιδραστικής της μορφής, δεν κάνουμε λόγο για ζωή, αλλά για απλή συντήρηση [ή επιβίωση]. Πρόκειται ουσιαστικά για αυτοπροστασία έναντι των συνεπειών μιας γέννησης, για τη μη επανέναρξη τής ζωής καθ’ υπέρβαση των ορίων της. Εάν, όμως, η ενσωμάτωση κυριαρχείται από την σκοτεινή της μορφή, τότε θα κάνουμε λόγο για απονέκρωση. Σε τελική ανάλυση, η ζωή είναι το διακύβευμα, αναφορικά μ’ ένα σώμα τού οποίου τελεσφόρησε η έλευση στο φαίνεσθαι, ότι, χωρίς ενδοιασμούς, θα ανατεθεί σ’ αυτό η φύλαξη μιας νέας χρονικότητας — κρατώντας ίσες αποστάσεις τόσο από τη συντηρητική (την κακώς ονομαζόμενη ορμή τής «ζωής»), όσο και από τη νεκρωτική ορμή (το ένστικτο τού θανάτου). Η ζωή είναι εκείνο που αναδεικνύεται ισχυρότερο από τις ορμές.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
5. Δεδομένου ότι αναδεικνύεται ισχυρότερη από τις ορμές, η ζωή ταυτίζεται υποχρεωτικά με τη σειριακή δημιουργία ενός παρόντος<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd5">5</a> — δημιουργία που συστήνει και αφομοιώνει ένα παρελθόν νέου τύπου.</div>
<div style="text-align: justify;">
Για τον δημοκρατικό υλισμό, το παρόν δεν είναι ποτέ αποτέλεσμα δημιουργίας. Υποστηρίζει, και μάλιστα κατά τρόπο απόλυτα κατηγορηματικό, ότι σημασία έχει η συνέχιση τού παρόντος εντός των ορίων μιας άτονης πραγματικότητας. Και αυτό γιατί, για τον δημοκρατικό υλισμό, κάθε διαφορετική άποψη υποβάλλει τα σώματα στον αυταρχισμό μιας ιδεολογίας, αντί να τα αφήνει να περιπλανώνται ελεύθερα στην πολυμορφία των γλωσσών. Ο δημοκρατικός υλισμός προτείνει να ονομάσει «σκέψη» την καθαρή άλγεβρα τού φαίνεσθαι. Η άτονη αυτή αντίληψη για το παρόν οδηγεί σε μια φετιχοποίηση τού παρελθόντος ως αυτονομημένης [séparable] «κουλτούρας». Ο δημοκρατικός υλισμός έχει το πάθος τής ιστορίας, είναι όντως ο μόνος αυθεντικός ιστορικός υλισμός.</div>
<div style="text-align: justify;">
Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στη σταλινική εκδοχή τού μαρξισμού — τής οποίας κληρονόμος ναι μεν ήταν ο Αλτουσέρ, πλην όμως εκδήλωσε την αντίθεσή του σ’ αυτήν εκ των ένδον — είναι αποφασιστικής σημασίας η αποσύνδεση τής υλιστικής διαλεκτικής, που αποτελεί φιλοσοφία χειραφέτησης μέσω των αληθειών, από τον ιστορικό υλισμό, φιλοσοφία αλλοτρίωσης μέσω των σωμάτων-γλωσσών. Η ρήξη με τη λατρεία των γενεαλογιών και των αφηγημάτων ισοδυναμεί με την αποκατάσταση τού παρελθόντος ως εύρους τού παρόντος.</div>
<div style="text-align: justify;">
Όπως έγραψα στη Θεωρία τού υποκειμένου πριν από πάνω από είκοσι χρόνια: Η Ιστορία δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο ετερόκλιτες [disparates] παροντικές στιγμές, των οποίων η ακτινοβολία αποτιμάται βάσει τής δύναμης που διαθέτουν να εκτυλίσσουν ένα παρελθόν αντάξιό τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στον δημοκρατικό υλισμό, η ζωή των σωμάτων-γλωσσών εντοπίζεται στην συντηρητική ακολουθία των στιγμών τού άτονου κόσμου. Για τον λόγο αυτόν, το παρελθόν επιφορτίζεται να προικίσει τις στιγμές αυτές μ’ έναν εικονικό ορίζοντα, μ’ ένα πολιτισμικό βάθος. Γι’ αυτό εξάλλου η φετιχοποίηση τής ιστορίας συνοδεύεται από έναν λόγο που καταγίνεται με την καινοτομία, τη διαρκή αλλαγή, τον επιβεβλημένο εκσυγχρονισμό. Με το παρελθόν των πολιτισμικών στρωμάτων εναρμονίζεται το σκεδασμένο παρόν — μια σπασμωδικότητα [agitation] η οποία η ίδια στερείται παντελώς βάθους. Υπάρχουν μνημεία που επισκεπτόμαστε και ρημαγμένες στιγμές που στοιχειώνουμε [des instants dévastés qu’on habite]. Όλα αλλάζουν συνεχώς και είναι γι’ αυτό που απομένουμε να κοιτάζουμε τον επιβλητικό ιστορικό ορίζοντα εκείνων που παρέμειναν αμετάβλητα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Για την υλιστική διαλεκτική, είναι σχεδόν το αντίθετο. Αυτό που προκαλεί κατ’ αρχάς εντύπωση είναι η λιμνάζουσα ακινησία, η στείρα ανησυχία, η βίαια επιβαλλόμενη ατονία τού κόσμου — για παράδειγμα, οι λίγες, ελάχιστες θεμελιώδεις αλλαγές στη φύση των ζητημάτων της σκέψης από την εποχή τού Πλάτωνα. Αλλά ξεκινώντας από ορισμένες διαδικασίες αλήθειας που εκδιπλώνουν, σημείο προς σημείο, σώματα ικανά να υποκειμενοποιηθούν, μπορούμε να ανασυνθέσουμε ένα διαφορετικό παρελθόν, μια ιστορία επιτευγμάτων, ανακαλύψεων, τομών, η οποία δεν ταυτίζεται καθόλου µε την πολιτισμική μνημειακότητα, αλλά συνιστά μια ευανάγνωστη ακολουθία σπαραγμάτων αιωνιότητας. Και αυτό γιατί ένα πιστό υποκείμενο δημιουργεί το παρόν με τη μορφή τού είναι-εκεί τής αιωνιότητας, έτσι ώστε η ενσωμάτωση σ’ αυτό το παρόν να ισοδυναμεί με τη διόραση του παρελθόντος τής ίδιας τής αιωνιότητας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Συνεπώς, να ζει κανείς είναι πάντοτε το να έχει, επίσης, παρελθοντική εμπειρία τού αιώνιου εύρους ενός παρόντος και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο η περίφημη ρήση τού Σπινόζα στο Σχόλιο τού Θεωρήματος ΚΓ´, Μέρος Ε´ τής Ηθικής: «αἰσθανόμεθα και ἐννοοῦμεν ὃτι εἴμεθα αἰώνιοι».<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd6">6</a></div>
<div style="text-align: justify;">
6. Είναι ωστόσο σημαντικό να ονοματοθετήσουμε την εμπειρία [expérimentation] αυτή. Δεν ανήκει ούτε στην τάξη τού βιώματος ούτε σε αυτή της έκφρασης. Δεν αποτελεί την τελικώς επιτευχθείσα συμφωνία μεταξύ των ικανοτήτων ενός σώματος και των πόρων μιας γλώσσας, αλλά συνιστά ενσωμάτωση στην εξαίρεση μιας αλήθειας. Αν συμφωνήσουμε να αποκαλέσουμε «Ιδέα» εκείνο που εμφανίζεται στον κόσμο — εκείνο που διαρθρώνει το είναι-εκεί ενός σώματος — και που συγχρόνως συνιστά εξαίρεση στην υπερβατολογική του λογική, θα δηλώσουμε, ακολουθώντας το πρότυπο τού πλατωνισμού, ότι η παροντική εμπειρία τής αιωνιότητας που εξουσιοδοτεί τη δημιουργία αυτού τού παρόντος ταυτίζεται με την εμπειρία μιας Ιδέας. Οφείλουμε συνεπώς να αποδεχθούμε το εξής: «το να ζεις» και «το να ζεις για μια Ιδέα» είναι ένα και το αυτό.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σε ό,τι θα προτιμούσε να χαρακτηρίσει ως ιδεολογική σύλληψη τής Ζωής, ο δημοκρατικός υλισμός δεν διακρίνει παρά φανατισμό και το ένστικτο τού θανάτου. Και, αν είναι αληθές ότι υπάρχουν μόνο σώματα και γλώσσες, τότε το να ζει κανείς για μια Ιδέα συνιστά αναγκαστικά αυθαίρετη απολυτοποίηση μιας γλώσσας, προς την οποία τα σώματα υποχρεούνται να συμμορφωθούν. Μόνον η ουσιαστική [matérielle] επίγνωση τής «επιφύλαξης» [sinon que] υπέρ των αληθειών μας επιτρέπει να δηλώσουμε, όχι βεβαίως ότι τα σώματα είναι αν μη τι άλλο υποταγμένα στην εξουσία μιας γλώσσας, αλλά ότι ένα νέο σώμα αποτελεί την οργάνωση στο παρόν μιας χωρίς προηγούμενο υποκειμενικής ζωής· και υποστηρίζω ότι η πραγματική εμπειρία μιας τέτοιας ζωής — είτε πρόκειται για την κατανόηση ενός θεωρήματος, είτε για τη σφοδρότητα μιας [ερωτικής] συνάντησης, τη θεώρηση ενός σκίτσου ή τον παλμό μιας συγκέντρωσης — θα λαμβάνει αναπόφευκτα καθολικό χαρακτήρα και μάλιστα έτσι ώστε η έλευση τής Ιδέας να βρίσκεται, όσον αφορά στη μορφή τής ενσωμάτωσης που της αντιστοιχεί, σε πλήρη αντίθεση με κάθε έννοια υποταγής· και, επιπλέον, η ενσωμάτωση αυτή, ανάλογα με τον αντίστοιχο τύπο αλήθειας, θα έχει τη μορφή τής χαράς, τής ευτυχίας, τής απόλαυσης ή τού ενθουσιασμού.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd7">7</a></div>
<div style="text-align: justify;">
7. Ο δημοκρατικός υλισμός παρουσιάζει ό,τι ονομάζει «τέλος των ιδεολογιών» ως αντικειμενικό δεδομένο, ως απόσταγμα τής ιστορικής εμπειρίας· αλλά, στην πραγματικότητα, μ’ αυτό υπονοείται μια ωμή υποκειμενική επιταγή τής οποίας το ουσιαστικό περιεχόμενο είναι: «Ζήσε χωρίς Ιδέα». Το παράγγελμα όμως αυτό πάσχει από ασυνέπεια [inconsistante].</div>
<div style="text-align: justify;">
Το ότι αυτή η επιταγή εξαναγκάζει τη σκέψη να οδηγηθεί στον σκεπτικιστικό σχετικισμό ήταν ανέκαθεν απόλυτα σαφές. Μας διαβεβαιώνουν, ωστόσο, ότι αυτό είναι το αντίτιμο που απαιτεί η ανοχή, ο σεβασμός τού Άλλου. Όμως, διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι αυτή η ίδια η ανοχή δεν είναι τίποτε άλλο από φανατισμός, καθόσον το εύρος της δεν καλύπτει παρά μόνο τη δική της ματαιότητα. Ο αυθεντικός σκεπτικισμός, ο σκεπτικισμός των Ελλήνων, ήταν στην πραγματικότητα μια απόλυτη θεωρία τής εξαίρεσης: εξήρε τις αλήθειες σε τέτοιο βαθμό, ώστε τις έκρινε ως απρόσιτες στον αδύναμο νου τού ανθρώπινου είδους. Συμβάδιζε επομένως με το κύριο ρεύμα τής αρχαίας φιλοσοφίας, που θεωρούσε ότι η προσπέλαση τού Αληθούς είναι προνόμιο τής αθάνατης μοίρας [part] των ανθρώπων, τού υπέρμετρου, μη ανθρώπινου στοιχείου τής ανθρωπότητας [de ce qu’il y a en l’homme d’inhumain par excès]. Ο σύγχρονος σκεπτικισμός, ο σχετικισμός των πολιτισμών, τής ιστορίας, τής αυτοέκφρασης, δεν είναι τού ίδιου διαμετρήματος. Είναι απλώς συμβιβασμός με τον ρητορισμό των στιγμών και την πολιτική των απόψεων. Συνεπώς, διαλύει κατ’ αρχάς το μη ανθρώπινο στο ανθρώπινο, εν συνεχεία το ανθρώπινο στην καθημερινότητα και, τελικά, την ίδια την καθημερινότητα (τη ζωώδη ζωή) στην κοσμική ατονία· και είναι αυτή η αποσύνθεση που οδηγεί στην αρνητική επιταγή «Να ζεις χωρίς Ιδέα» — πρόταγμα ασυνεπές, στο μέτρο που δεν προτείνει πλέον καμιά ιδέα για το τι μπορεί να είναι μια Ιδέα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Αυτός είναι και ο λόγος που ο δημοκρατικός υλισμός ουσιαστικά επιδιώκει να καταστρέψει ό,τι βρίσκεται έξω από αυτόν. Όπως έχουμε επισημάνει πρόκειται για βίαιη και πολεμοχαρή ιδεολογία. Όπως κάθε νεκρωτικό σύμπτωμα, η βία αυτή προκύπτει από μια ουσιαστική ασυνέπεια [inconsistance essentielle]. Ο δημοκρατικός υλισμός αυτοπροβάλλεται ως ανθρωπιστικός (ανθρώπινα δικαιώματα, κ.λπ.), αλλά είναι αδύνατο να διαθέτει κανείς μια έννοια τού τι είναι «ανθρώπινο», αν δεν προσφύγει σ’ εκείνο το (αιώνιο, ιδεατό) μη ανθρώπινο στοιχείο, το οποίο επιτρέπει στον άνθρωπο να ενσωματωθεί στο παρόν υπό την αιγίδα τού ίχνους τού μεταβλητού. Στην περίπτωση που δεν αναγνωρισθούν οι συνέπειες των ιχνών αυτών, όπου το μη ανθρώπινο επιτάσσει στην ανθρωπότητα την υπέρβαση τού είναι-εκεί που της αναλογεί, τότε καθίσταται αναγκαία η εκμηδένιση τόσο των ιχνών αυτών όσο και των άπειρων συνεπειών τους, με στόχο ακριβώς τη διατήρηση μιας καθαρά ζωώδους και πραγματιστικής έννοιας τού ανθρώπινου είδους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο δημοκρατικός υλισμός είναι αδυσώπητος και αδιάλλακτος εχθρός κάθε άξιας του ονόματός της ανθρώπινης — δηλ. μη ανθρώπινης — ζωής.</div>
<div style="text-align: justify;">
8. Η κοινότοπη αντίρρηση που προβάλλεται είναι ότι, εφόσον το να ζει κανείς εξαρτάται από το συμβάν, τότε η επαγγελία ζωής απευθύνεται μόνον σε όσους είχαν την καλή τύχη να το καλωσορίσουν. Ο δημοκράτης διακρίνει σ’ αυτή την «τύχη» το χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός ελιτισμού ή ενός υπερβατικού αυταρχισμού: γνώρισμα ανέκαθεν συνδεδεμένο με τις διδασκαλίες περί θείας χάριτος. Ομολογώ ότι και εγώ ο ίδιος έχω πολλές φορές κάνει χρήση τής μεταφοράς τής χάριτος, για να επισημάνω ότι αυτό που αποκαλείται ζωή προϋποθέτει πάντοτε την ετοιμότητα να επωμιστεί κανείς στην πράξη τις (εν γένει πρωτόγνωρες) συνέπειες τού επερχόμενου.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στην επανόρθωση της φαινόμενης αδικίας τού δωρήματος, τού απροσμέτρητου αυτού παραπληρώματος, απόρροια τού οποίου είναι ο υπερκέραση [relève] ενός μη υπαρκτού, έχουν από παλιά αφοσιωθεί οι υπερασπιστές του θεϊκού μάλλον παρά τού Θεού. Για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού, ο πιο πρόσφατος, πλέον προικισμένος και συνάμα παραγνωρισμένος εξ αυτών, ο Κεντέν Μεϊγιασού, επεξεργάζεται μια εντελώς νέα θεωρία για το «όχι ακόμη» τής θεϊκής ύπαρξης, η οποία συνοδεύεται από μια ορθολογική υπόσχεση αναφορικά με την ανάσταση των σωμάτων — πράγμα που καθιστά προφανές ότι το θέμα που αναγκαστικά τίθεται σ’ αυτή την υπόθεση άπτεται τού προβλήματος των νέων σωμάτων και τής γέννησης τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
9. Πιστεύω στις αιώνιες αλήθειες και στην σπαραγματική τους δημιουργία στο παρόν των κόσμων. Ως προς το σημείο αυτό, η θέση μου είναι απόλυτα ισόμορφη με εκείνη τού Καρτέσιου: οι αλήθειες είναι αιώνιες, επειδή έχουν δημιουργηθεί και όχι επειδή υπήρχαν ανέκαθεν. Για τον Καρτέσιο, οι «αιώνιες αλήθειες» — τις οποίες, όπως υπενθύμισα στον πρόλογο, ο Καρτέσιος υπήγαγε σε καθεστώς εξαίρεσης ως προς τα σώματα και τις ιδέες — δεν θα μπορούσαν να είναι υπερβατικές σε σχέση με τη θεϊκή βούληση. Ακόμη και οι πλέον τυπικές, όπως αυτές των μαθηματικών και τής Λογικής, η αρχή τής αντιφάσεως, παραδείγματος χάριν, είναι προϊόν μιας ελεύθερης πράξης τού Θεού:</div>
<div style="text-align: justify;">
Είναι αδύνατον να έχει εξαναγκασθεί ο Θεός να ενεργήσει έτσι ώστε να αληθεύει το ότι δεν μπορούν να τεθούν ταυτόχρονα δύο αντιφατικοί όροι· συνεπώς, είχε τη δυνατότητα να πράξει το αντίθετο.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd8">8</a></div>
<div style="text-align: justify;">
Eίναι, βεβαίως, αυτονόητο ότι η διαδικασία δημιουργίας μιας αλήθειας, διαδικασία η οποία συγκροτεί το παρόν μέσω των συνεπειών ενός υποκειμενοποιηθέντος σώματος,<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd9">9</a> διαφέρει κατά πολύ από την πράξη δημιουργίας εκ μέρους ενός Θεού, αλλά κατά βάθος πρόκειται για την ίδια ιδέα. Το γεγονός ότι μια αλήθεια είναι στην ουσία της αιώνια δεν αίρει την ανάγκη τόσο τής ενδόκοσμης εμφάνισής της όσο και τής μη ύπαρξής της σε χρόνο προγενέστερο τής εμφάνισης αυτής. Όσον αφορά στο σημείο αυτό, ο Καρτέσιος χρησιμοποιεί μια πολύ αξιόλογη διατύπωση:</div>
<div style="text-align: justify;">
Έστω και αν ο Θεός θέλησε ορισμένες αλήθειες να είναι αναγκαίες, αυτό δεν σημαίνει ότι τις θέλησε κατ’ ανάγκη.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd10">10</a></div>
<div style="text-align: justify;">
Η αιώνια νομοτέλεια προσιδιάζει στην αλήθεια καθ’ εαυτήν — είτε πρόκειται για το άπειρο πλήθος των πρώτων αριθμών, είτε για την εικαστική ομορφιά των αλόγων στο σπήλαιο τού Σοβέ, είτε για τις αρχές τού λαϊκού πολέμου, είτε τέλος για την εξομολόγηση τού έρωτα τού Αβελάρδου και τής Ελοϊζας — και όχι στην διαδικασία δημιουργίας της, στο μέτρο που η τελευταία συναρτάται με την ενδεχομενικότητα των κόσμων, το αβέβαιο ενός τόπου [l’aléatoire d’un site], την αποτελεσματικότητα των οργάνων ενός σώματος, τη σταθερότητα ενός υποκειμένου.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Καρτέσιος δυσανασχετεί με το ενδεχόμενο να θεωρηθούν οι αλήθειες ως διαζευγμένες από τα υπόλοιπα δημιουργήματα, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται, κατά κάποιον τρόπο, σε πεπρωμένο τού Θεού:</div>
<div style="text-align: justify;">
Οι αλήθειες των μαθηματικών, τις οποίες εσείς αποκαλείτε αιώνιες, έχουν θεμελιωθεί από τον Θεό και εξαρτώνται ολοκληρωτικά από αυτόν, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα υπόλοιπα πλάσματα. Πράγματι, εάν λέγατε ότι οι αλήθειες είναι ανεξάρτητες από αυτόν, τότε θα μιλούσατε για τον Θεό σαν να ήταν ο Δίας ή ο Κρόνος, ομολογώντας έτσι την υποτέλεια του στη Στύγα και στην ειμαρμένη.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd11">11</a></div>
<div style="text-align: justify;">
Και εγώ, επίσης, θεωρώ ότι όλες ανεξαιρέτως οι αλήθειες έχουν «θεμελιωθεί» από ένα υποκείμενο — μορφή σώματος, η αποτελεσματικότητα τού οποίου παράγει, σημείο προς σημείο, δημιουργικό έργο. Αλλά επιπλέον, όπως και ο Καρτέσιος, υποστηρίζω ότι η δημιουργία τους δεν είναι παρά το φαίνεσθαι τής αιωνιότητάς τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
10. Αγανακτώ, λοιπόν, όπως και ο Καρτέσιος, κάθε φορά που το Αληθές υποβιβάζεται στο επίπεδο τής Στύγας και τής ειμαρμένης. Η αλήθεια είναι ότι είμαι διπλά εξοργισμένος. Ας σημειωθεί ότι η αξία τής ζωής απορρέει επίσης απ’ αυτήν την αντιπαράθεση σε δύο μέτωπα: κατ’ αρχάς, ενάντια σ’ εκείνους, ας τους ονομάσουμε, κουλτουραλιστές–κονστρουκτιβιστές ή σχετικιστές, ανθρώπους τής αμεσότητας των σωμάτων και τής διαθεσιμότητας των γλωσσών, οι οποίοι θεωρούν ότι η ιστορικότητα κάθε πράγματος αποκλείει την ύπαρξη των αιωνίων αληθειών και που συνεπώς αδυνατούν να κατανοήσουν αφενός ότι η βάσανος για μια αυθεντική δημιουργία, για μια ιστορικότητα τής εξαίρεσης, εντοπίζεται αποκλειστικά στη θεμελίωση, στο μεσοδιάστημα ετερόκλιτων κόσμων, τής βεβαιότητας μιας αιωνιότητας και αφετέρου ότι εκείνο που εμφανίζεται δεν αναδύεται στο φέγγος τής εμφάνισής του παρά μόνο στο μέτρο που απαλείφεται [se soustrait] από τους τοπικούς κανόνες τού φαίνεσθαι — μια δημιουργία είναι λοιπόν υπερ-λογική, για τον λόγο ότι το είναι της υπονομεύει το φαίνεσθαι που της αντιστοιχεί. Και, κατά δεύτερο λόγο, ενάντια σ’ εκείνους που διατείνονται ότι η καθολικότητα τού αληθούς λαμβάνει τη μορφή ενός υπερβατικού Νόμου, στην πειθαρχία τού οποίου υποχρεούμεθα, γονυπετείς, να προσαρμόσουμε τα σώματα και τα λόγια μας, και οι οποίοι επομένως δεν αντιλαμβάνονται ότι κάθε αιωνιότητα, κάθε καθολικότητα, οφείλει να εμφανισθεί σ’ έναν κόσμο και συνάμα να υλοποιηθεί εκεί «είτε καρτερικά είτε με αδημονία» — συνεπώς, μια δημιουργία είναι επιπλέον και λογική, λόγω τού ότι κάθε αλήθεια αποτελεί εμφάνιση τού είναι.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
11. Αλλά δεν αισθάνομαι την ανάγκη ούτε κάποιου Θεού ούτε τού θεϊκού. Πιστεύω ότι η αφύπνισή μας, η έγερσή μας στην αθανασία, συμβαίνει εδώ και τώρα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο άνθρωπος είναι το ζώο που διακρίνεται για την ικανότητά του να συμμετέχει σε εξαιρετικά πολυάριθμους κόσμους, να εμφανίζεται σε αναρίθμητους τόπους. Αυτού τού είδους η αντικειμενική πανταχού παρουσία, η οποία του επιτρέπει να διακινείται σχεδόν ακατάπαυστα από τον έναν κόσμο στον άλλο, πάνω στο φόντο τού απείρου των κόσμων αυτών και τής υπερβατολογικής τους οργάνωσης, είναι αφ’ εαυτής ένα δώρημα, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ανάγκη για ένα θαύμα: είναι η καθαρά λογική χάρη τού αναρίθμητου φαίνεσθαι. Κάθε ανθρώπινο ζώο μπορεί να ισχυριστεί ότι αποκλείεται να βρίσκεται, παντού και πάντα, αντιμέτωπο μόνο με την ατονία, την αναποτελεσματικότητα τού σώματος ή την έλλειψη οργάνων ικανών να επεξεργασθούν σημεία τού σώματος αυτού. Σε κάποιο προσπελάσιμο κόσμο όλο και κάτι θα συμβαίνει. Συχνά, στη σύντομη ύπαρξή του, παρέχεται σε κάθε ανθρώπινο ζώο η ευκαιρία να ενσωματωθεί στο υποκειμενικό παρόν μιας αλήθειας. Σε όλους, και αναφορικά με μεγάλο αριθμό διαφορετικών διαδικασιών, διανέμεται το δώρημα τής ζωής προς χάριν μιας Ιδέας, το δώρημα, με άλλα λόγια, τής ίδιας τής ζωής.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Είναι το άπειρο των κόσμων που μας λυτρώνει από κάθε πεπερασμένη έκπτωση από την κατάσταση χάριτος [dis-grâce finie]. Το πεπερασμένο, τα ατέλειωτα αναμασήματα για το θνητό μας είναι, εν ολίγοις, ο φόβος τού θανάτου ως απαράμιλλο πάθος — αυτά είναι τα πικρά συστατικά τού δημοκρατικού υλισμού. Η υπερκέραση όλων αυτών γίνεται όταν οικειοποιηθούμε την ασυνεχή ποικιλία των κόσμων και τη συνύφανση των αντικειμένων [τους] υπό τις αδιάκοπα μεταβαλλόμενες συνθήκες τής εμφάνισής τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
12. Είμαστε ανοιχτοί στο άπειρο των κόσμων. Η Ζωή είναι δυνατή. Συνεπώς, το μόνο που έχει σημασία είναι η (εκ νέου) έναρξη τής Ζωής.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
13. Ακούω μερικές φορές να λέγεται ότι βλέπω τη φιλοσοφία μόνον ως μέσο για την αποκατάσταση τής πρωτοκαθεδρίας τού ηρωισμού ενάντια στο σύγχρονο εγκώμιο τού μάταιου και τού καθημερινού. Γιατί όχι; Ο αρχαίος ηρωισμός, ωστόσο, απέβλεπε στη δικαίωση τής ζωής μέσω τής θυσίας. Επιθυμία μου είναι να δώσω ύπαρξη στον ηρωισμό μέσα από την καταφάσκουσα χαρά που προξενεί, με τρόπο καθολικό, η πιστή παρακολούθηση των συνεπειών. Θα λέγαμε, μάλλον, ότι τον επικό ηρωισμό εκείνου που δίνει τη ζωή του διαδέχεται ο μαθηματικός ηρωισμός εκείνου που τη δημιουργεί, σημείο προς σημείο.<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#fnorientbd12">12</a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
14. Στην Ανθρώπινη Μοίρα, ο Μαλρώ παρατηρεί τα εξής για έναν από τους χαρακτήρες του: «Του είχε δοθεί η αίσθηση τού ηρωισμού με τη μορφή τής πειθαρχίας, όχι ως δικαίωση ζωής». Ουσιαστικά, ευθυγραμμίζω τον ηρωισμό με την πειθαρχία — το μόνο όπλο που έχουν στη διάθεση τους τόσο το Αληθές όσο και οι λαοί ενάντια στην εξουσία και τον πλούτο, ενάντια στην πνευματική αταξία και ματαιότητα. Η πειθαρχία αυτή πρέπει, ωστόσο, να επινοηθεί ως συνοχή ενός υποκειμενοποιήσιμου σώματος, ώστε να είναι αδύνατο να διακριθεί πλέον από την ίδια την επιθυμία μας για ζωή.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
15. Μόνον υπό την προϋπόθεση τής συναίνεσής μας είναι δυνατόν να παραδοθούμε στη μορφή τού ζώου που, έχοντας απαλλαγεί από τις ψευδαισθήσεις του, έχει ως μοναδικό σημείο αναφοράς το εμπόρευμα. Όμως, από τον κίνδυνο τής συναίνεσης αυτής μας διαφυλάσσει η Ιδέα, ελιξήριο τού καθαρού παρόντος.</div>
<div style="text-align: center;">
~~~~~</div>
<div style="text-align: justify;">
Θα ήθελα σήμερα να δώσω έμφαση σε δύο μόνο σημεία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στο απόσπασμα με αριθμό 4 διαβάζετε τα εξής: Η ζωή είναι εκείνο που αναδεικνύεται ισχυρότερο από τις ορμές. Εδώ αναφέρομαι συγκεκριμένα στην καταφάσκουσα ζωή, στη ζωή που με απόλυτη σαφήνεια έχει συστήσει τον αντίπαλό της, στη ζωή που δεν την στοιχειώνει πια ένας σκοτεινός, ασύλληπτος αντίπαλος (θα έχετε παρατηρήσει ότι ένα ζήτημα που προκαλεί μεγάλη δυσκολία για τη ζωή προκύπτει από το γεγονός ότι μας στοιχειώνει συνεχώς ένας εχθρός του οποίου αγνοούμε τη φύση ή και την ίδια του την ύπαρξη). Προϋπόθεση τής ενσωμάτωσης σ’ ένα παρόν αποτελεί η συμμετοχή μας στη γραμματική τής εξαίρεσης («με την επιφύλαξη»), το στοιχείο που ακριβώς επιτρέπει την υπερνίκηση των ορμών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Το τελευταίο σημείο, με το οποίο και θα ολοκληρώσω, είναι το εξής (απόσπασμα αρ. 15): Μόνον υπό την προϋπόθεση τής συναίνεσής μας είναι δυνατόν να παραδοθούμε στη μορφή τού ζώου που, έχοντας απαλλαγεί από τις ψευδαισθήσεις του, έχει ως μοναδικό σημείο αναφοράς το εμπόρευμα.Όμως, από τον κίνδυνο τής συναίνεσης αυτής μας διαφυλάσσει η Ιδέα, ελιξήριο τού καθαρού παρόντος. Θα ήθελα να σχολιάσω τον όρο «συναίνεση». Εδώ έγκειται το ουσιώδες τής λειτουργίας τού δημοκρατικού υλισμού για τον λόγο που έχουμε ήδη αναφέρει: ο δημοκρατικός υλισμός δεν τροφοδοτείται με αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Στο μέτρο που είμαστε υλιστές, μοιραζόμαστε μ’ αυτόν τη φόρμουλα τής ύπαρξης που ο ίδιος χρησιμοποιεί, αποδεχόμαστε ότι δεν υπάρχουν παρά μόνο σώματα και γλώσσες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε με τον παρεπόμενο αποκλεισμό τής εξαίρεσης. Είναι η Ιδέα που μας προστατεύει από τον κίνδυνο αυτής της συναίνεσης, η Ιδέα δηλ. ότι υπάρχει πράγματι ένα διαπιστώσιμο, νέο παρόν, το παρόν των αληθειών.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Την επόμενη φορά θα αρχίσουμε με την εξέταση των αποσπασμάτων με αριθμούς 5 και 6.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
________</div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient1">1</a>] Ἠθικὰ Νικομάχεια, K 1177β.32.</div>
<div style="text-align: justify;">
[εἰ δὴ θεῖον ὁ νοῦς πρὸς τὸν ἄνθρωπον, καὶ ὁ κατὰ τοῦτον βίος θεῖος πρὸς τὸν ἀνθρώπινον βίον, οὐχρὴ δὲ κατὰ τοὺς παραινοῦντας ἀνθρώπινα φρονεῖν ἄνθρωπον ὄντα οὐδὲ θνητὰ τὸν θνητόν, ἀλλ᾽ἐφ᾽ ὅσον ἐνδέχεται ἀθανατίζειν καὶ πάντα ποιεῖν πρὸς τὸ ζῆν κατὰ τὸ κράτιστον τῶν ἐν αὑτῷ: εἰ γὰρ καὶ τῷ ὄγκῳ μικρόν ἐστι, δυνάμει καὶ τιμιότητι πολὺ μᾶλλον πάντων ὑπερέχει.] (1177β.30‒1178α.1)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient2">2</a>] Η αλγεβρική παράσταση που αντιστοιχεί στο πιστό υποκείμενο είναι η εξής:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<img border="0" src="https://i2.wp.com/www.forkosh.dreamhost.com/mathtex.cgi" /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
όπου <img src="https://s0.wp.com/latex.php?latex=%5Cvarepsilon&bg=ffffff&fg=444444&s=0" /> δηλώνει το συμβάν [événement], <img src="https://s0.wp.com/latex.php?latex=%5Cpi&bg=ffffff&fg=444444&s=0" /> το συμβαντικό ίχνος [trace événementielle] και c το σώμα [corps].»</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient3">3</a>] Σημ.Μετ. Το σώμα βρίσκεται κάτω από τη «δεύτερη» γραμμή τής κλασματικής αλγεβρικής παράστασης που αντιστοιχεί στο αντιδραστικό υποκείμενο:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://waltendegewalt.files.wordpress.com/2011/01/1reactionarysubject1.jpg"><img src="https://waltendegewalt.files.wordpress.com/2011/01/1reactionarysubject1.jpg?w=150&h=69" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient4">4</a>] Σημ. Μετ. Η αντίστοιχη φόρμουλα για το «σκοτεινό» υποκείμενο είναι η ακόλουθη:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://waltendegewalt.files.wordpress.com/2011/01/2darksubject.jpg"><img src="https://waltendegewalt.files.wordpress.com/2011/01/2darksubject.jpg?w=150&h=46" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
όπου C δηλώνει το «πλήρες» σώμα («υπερβατικό, αγνό, ανιστόρητο και αντι-συμβαντικό, π.χ. Πολιτεία, Θεός, Φυλή»).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient5">5</a>] [la vie s’ordonne à la création séquentielle d’un présent]. Ο A. Toscano μεταφράζει: «life engages in the sequential creation of present …».</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient6">6</a>] Σπινόζα, Ηθική, μετάφραση Ν. Κουντουριώτου, 1913, σελ. 290.</div>
<div style="text-align: justify;">
(<a href="http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/a/3/8/metadata-23-0000000.tkl">http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/a/3/8/metadata-23-0000000.tkl</a>).</div>
<div style="text-align: justify;">
Στο κείμενο τού Μπαντιού, η φράση έχει ως εξής: «Nous sentons et nous expérimentons que nous sommes éternels».</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient7">7</a>] Ειδικότερα, στο επιστημονικό υποκείμενο αντιστοιχεί ο τύπος ενσωμάτωσης που ο Μπαντιού χαρακτηρίζει «χαρά» [joie], στο υποκείμενο τού έρωτα η ενσωμάτωση τής «ευτυχίας» [bonheur], σ’ αυτό τής τέχνης η ενσωμάτωση τής «απόλαυσης» [plaisir], και στο το πολιτικό υποκείμενο ο «ενθουσιασμός» [enthousiasme].</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient8">8</a>] A.Koyré, Essai sur l’Idée de Dieu et les Preuves de son Existence chez Descartes</div>
<div style="text-align: justify;">
2. Lettre au P. Mesland, 2 mai 1644. vol. IV, p. 118-119 : « Pour la difficulté de concevoir comment il a été libre et indifférent à Dieu de faire qu’il ne fust pas vrai que les trois angles d’un triangle fussent égaux à deux droits, ou généralement que les contradictoires ne peuvent être ensemble, on la peut aisément oster, en considérant, que la puissance de Dieu est sans bornes; puis aussi en considérant que notre esprit est fini, et créé de telle nature qu’il peut concevoir comme possibles les choses que Dieu a voulu rendre véritablement possibles, mais non pas de telle, qu’il puisse aussi concevoir comme possibles celles que Dieu aurait pu rendre également possibles, mais qu’il a toutefois voulu rendre impossibles. Car la première considération nous fait connaître que Dieu ne peut avoir été déterminé à faire qu’il fust que les contradictoires ne peuvent être ensemble, et que par conséquent, il a pu faire le contraire, puis l’ autre nous assure que bien que ce la soit vray,nous ne devons pas tâcher de le comprendre pour ce que notre nature n’en est pas capable. Et encore que Dieu a voulu que quelques vérités fussent nécessaires,ce n’est pas à dire qu’il les ait nécessairement voulues, car c’est tout autre chose de vouloir qu’elles fussent nécessaires et de vouloir nécessairement ou d’estre nécessité à les vouloir: j’avoue bien qu’il va des contradictions qui sont si évidentes que nous ne les pouvons représenter à notre esprit, sans que nous les jugions entièrement impossibles, comme celle que vous proposez : Que Dieu aurait pu faire que les créatures ne fussent point dépendantes de lui. Mais nous ne les devons point représenter pour connaître l’immensité de sa puissance, ni concevoir aucune préférence entre son entendement et sa volonté.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient9">9</a>] Ο A.Toscano μεταφράζει: «the process of creation of a truth, whose present is consituted by the consequences…». Το πρωτότυπο έχει ως εξής: «le procès de création d’une vérité, tel que s’en constitue le présent par les conséquences d’un corps subjectivé»· «tel que…» έχει θέση επεξήγησης και αναφέρεται στη «διαδικασία». Η φράση θα μπορούσε επίσης να μεταφρασθεί: «η διαδικασία δημιουργίας μιας αλήθειας, εκ τής οποίας συντίθεται το παρόν μέσω των συνεπειών ενός υποκειμενοποιηθέντος σώματος».</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient10">10</a>] Δες υποσ.8.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient11">11</a>] Δες A.Mazure, Études du cartésianisme, 1828 (σελ.134, <a href="http://www.archive.org/details/tudesducartsian00mazugoog">http://www.archive.org/details/tudesducartsian00mazugoog</a>).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
[<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/2011/01/27/alain-badiou-%c2%ab%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b1%ce%bd/#backfnorient12">12</a>] Οι §§13-14 έχουν ήδη μεταφρασθεί στην ιστοσελίδα <a href="http://radicaldesire.blogspot.com/2009/05/blog-post_20.html">http://radicaldesire.blogspot.com/2009/05/blog-post_20.html</a>. Η παρούσα μετφρ. αποκλίνει σε λίγα μόνο σημεία από την προαναφερθείσα μετφρ.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
(WordCnt: 5455)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Εικόνα: <a href="http://www.poesie.net/michauxdes.jpg">http://www.poesie.net/michauxdes.jpg</a></div>
<div style="text-align: justify;">
________</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://waltendegewalt.wordpress.com/">https://waltendegewalt.wordpress.com/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-6685340062703498052017-11-09T00:42:00.005-08:002017-11-09T00:42:45.703-08:00«Είμαστε φτωχοί όσο είμαστε μόνο λογικοί»<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="article-tools clearfix" style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; clear: both; color: #999999; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; margin: 0px 0px 10px; outline: 0px; padding: 5px; position: relative; text-transform: uppercase;">
<div class="buttonheading" style="background: transparent; border: 0px; float: right; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
</div>
<div class="article-content" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"></span></div>
<div>
<div style="text-align: center;">
<img height="266" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2017_ALL/11-NOEMBRIOS/margaret-picture700.jpg" width="400" /></div>
<span style="background-color: transparent; line-height: 19.5px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: x-small;">Συζήτηση με την ψυχαναλύτρια Margaret Boyle Spelman με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του D.W. Winnicott «Διαδικασίες ωρίμανσης και διευκολυντικό περιβάλλον», σε νέα μετάφραση και εισαγωγή του Θ. Χατζόπουλου, από τις εκδόσεις Επέκεινα.</span></span></div>
<br />
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Της <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Μαριαλένας Σπυροπούλου</span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="color: #990000; font-size: x-large;">Στις</span> 10 και 11 Νοεμβρίου η ελληνική ομάδα της International Winnicott Association, η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Hellenic American College, οι εκδόσεις Επέκεινα και οι Εκδόσεις Γαβριηλίδης προσκαλούν τους ενδιαφερόμενους σε διημερίδα στο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και στο χώρο των εκδόσεων Γαβριηλίδη με προσκεκλημένη την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια Margaret Boyle Spelman, με θέμα “Είναι και γίγνεσθαι στη μεταψυχολογία του D.W. Winnicott”. Η Spelman μελετά το έργο του σημαντικού Βρετανού ψυχαναλυτή και βρίσκεται στην Ελλάδα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του D.W. Winnicott σε νέα μετάφραση και εισαγωγή του Θ. Χατζόπουλου από τις εκδόσεις Επέκεινα. Τίτλος του βιβλίου «Διαδικασίες ωρίμανσης και διευκολυντικό περιβάλλον». Για αυτά τα δύο γεγονότα η Dr. Spelman μιλάει για το έργο του Winnicott στην Book Press.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Τι σας ενέπνευσε στην προσωπικότητα και στο έργο του Γουίνικοτ;</span></strong></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Θα μπορούσατε να πείτε ότι η αγάπη μου για το έργο του Γουίνικοτ ήρθε αρχικά από μια πρακτική ανάγκη –σαν μια αρχάρια ψυχαναλυτική θεραπεύτρια– και μου έδωσε πολύτιμα μαθήματα που ήταν μεγάλη ανακούφιση σε αυτήν την τρομακτική περίοδο του ξεκινήματος, όταν κάθεσαι με τους ασθενείς και χρησιμοποιείς την ψυχαναλυτική σκέψη για πρώτη φορά.</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Θυμάμαι να νιώθω πως ερωτεύομαι την ψυχαναλυτική βιβλιογραφία στην πορεία της ψυχοθεραπευτικής μου εκπαίδευσης στο Ιρλανδικό Ινστιτούτο Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας. Αισθανόμουν ότι η μελέτη της ψυχαναλυτικής βιβλιογραφίας υπερείχε της εμπειρίας που είχα μελετώντας για τις σπουδές ψυχολογίας και κλινικής ψυχολογίας –δεν υπήρχε η στατιστική και κάθε τι μπορούσε να εφαρμοστεί στον εαυτό καθενός– μερικές φορές με έναν συγκλονιστικό και ταραχώδη τρόπο. Συνάντησα πρώτη φορά πραγματικά το έργο του Γουίνικοτ κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής μου εκπαίδευσης και μου άρεσε ιδιαίτερα ο τρόπος γραφής του. Έδινε την αίσθηση του καινούργιου και του διαφορετικού. Φαινόταν ζωντανός και με τράβηξε αμέσως. Διάβασα το <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Παιχνίδι και Πραγματικότητα</em> και παρόλο που δεν το κατανόησα καλά, γνώριζα ωστόσο ότι πραγματεύεται κάτι σημαντικό κι έτσι το ξαναδιάβασα. Ο Γουίνικοτ έκανε μια σοβαρή μελέτη πάνω στην κοινή ανθρώπινη εμπειρία. Όσα έλεγε ταίριαζαν με τη δική μου προσωπική εμπειρία και με την εμπειρία μου ως μητέρα τεσσάρων μικρών παιδιών (όπως ήμουν τότε) και μου έδωσε χρήσιμα κλινικά μαθήματα. Θα μπορούσατε να πείτε ότι η αγάπη μου για το έργο του Γουίνικοτ ήρθε αρχικά από μια πρακτική ανάγκη –σαν μια αρχάρια ψυχαναλυτική θεραπεύτρια– και μου έδωσε πολύτιμα μαθήματα που ήταν μεγάλη ανακούφιση σε αυτήν την τρομακτική περίοδο του ξεκινήματος, όταν κάθεσαι με τους ασθενείς και χρησιμοποιείς την ψυχαναλυτική σκέψη για πρώτη φορά∙ βοηθάει όταν φαίνεται ότι δεν συμβαίνει τίποτα στη θεραπεία ή όταν υπάρχουν μεγάλες σιωπές ή όταν ανησυχούσα ότι δεν θα μπορούσα να βρω το Οιδιπόδειο υλικό ή κανένα θέμα σχετικό με την ικανοποίηση ενστίκτου. Ο Γουίνικοτ με βοήθησε να περιμένω και να ιχνηλατώ τα πράγματα πολύ πιο στενά – και νιώθω πως αυτό έγινε στο ξεκίνημα επειδή αναφερόταν σε συνηθισμένες, όχι ακραίες εμπειρίες της καθημερινότητας. Είχα περάσει πολλά χρόνια ως κλινικός ψυχολόγος, δουλεύοντας με μωρά και τις οικογένειές τους, γονείς και μητέρες –περίπου σαν τον Γουίνικοτ– στα σπίτια τους ή όταν έρχονταν στην κλινική. Συχνά διαπίστωνα η ίδια ότι η βιολογική επιβίωση των βρεφών εξαρτιόταν από τη φροντίδα των άλλων και ότι ένα μεγάλο μέρος της ανάπτυξής τους, της προσωπικότητάς τους, της αντίληψης του κόσμου αλλά και του εαυτού τους –της «αισθητικής του είναι» τους– διαμορφώνεται, όπως προτείνει ο Γουίνικοτ, στην αλληλεπίδραση με αυτήν τη φροντίδα. Επειδή εργαζόταν με αυτόν τον τρόπο και ήταν και παιδίατρος όσο και ψυχαναλυτής∙ επειδή έβλεπε την σημασία των όσων συμβαίνουν πριν την γλώσσα και έξω από την γλώσσα, ο Γουίνικοτ με βοήθησε να ολοκληρώσω την εκπαίδευσή μου στην παρατήρηση βρέφους, που τότε ήταν μια εμπειρία αλληλοεπικάλυψης, η εμπειρία του να είμαι με ένα μωρό και με μια μητέρα, κάτι που έκανα πολύ συχνά αλλά –έως την παρατήρηση βρέφους– ως κλινικός ψυχολόγος. Σε αυτήν την συνθήκη η σκέψη του Γουίνικοτ μου παρείχε τις εμπειρίες μέσω των οποίων αφομοίωσα τον παλιό μου «εαυτό»-κλινικό ψυχολόγο με τον αναδυόμενο «εαυτό»-ψυχαναλυτικό θεραπευτή. Συνεπώς, εύκολα μπορεί να δει κανείς πόσο συχνά ο Γουίνικοτ με βοήθησε στην ολοκλήρωση της δικής μου κλινικής εργασίας.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Γιατί αποφασίσατε να συγκεντρώσετε τα έργα του Γουίνικοτ και να τα διατηρήσετε σαν μια πράξη να κρατήσετε ζωντανή την κληρονομιά του;</span></strong></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Τα τρία μέρη αυτού του δεύτερου βιβλίου αντιστοιχούν στις τρεις γενιές συγγραφέων σε αυτό το μερικό «οικογενειακό δέντρο του Γουίνικοτ» και το βιβλίο θα μπορούσε να ιδωθεί ότι λειτουργεί σε δύο επίπεδα: στο πρώτο επίπεδο ολόκληρο το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί ως επιτομή, με χρονολογική σειρά, επισκοπήσεων της ζωής, της εργασίας και της σχέσης με τη σκέψη του Γουίνικοτ... [...] Στο δεύτερο επίπεδο του βιβλίου, που είναι πιο αφηρημένο και θεωρητικό, εξετάζω τη φύση της ανάπτυξης της αναλυτικής σκέψης καθαυτής.</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Λοιπόν, δεν ξεκίνησε καθόλου έτσι. Δεν υπήρξε καμία συγκεκριμένη απόφαση να γράψω για τον Γουίνικοτ ή να συγκεντρώσω την εργασία του. Εξελίχθηκε και συνέβη σταδιακά και το ένα βήμα οδήγησε στο επόμενο. Στην πραγματικότητα τα συστατικά μέρη του πρώτου βιβλίου υπήρχαν πολύ πριν οποιοδήποτε βιβλίο – αλλά σε πολύ διαφορετική μορφή. Όπως έχω πει, χρησιμοποίησα το έργο του Γουίνικοτ στον μεταβατικό μου χώρο όταν μετακινούμουν από την κλινική ψυχολογία στην ψυχανάλυση, κατά τη μετάβασή μου από το ένα στο άλλο. Επίσης πιστεύω ότι υπήρξε έλξη προς τον Γουίνικοτ όπως από κάποιον, σαν εμένα, που δουλεύει στις υπηρεσίες υγείας. Αισθάνομαι ότι ο Γουίνικοτ εισήγαγε την ψυχανάλυση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας με έναν ευέλικτο, εύχρηστο τρόπο. Αυτό που συνέβη ήταν ότι, δεδομένης της βοήθειας που μου είχε δώσει ο Γουίνικοτ στην πορεία της κλινικής μου εκπαίδευσης και της παρατήρησης βρέφους, αποφάσισα να γράψω κάτι για τον Γουίνικοτ στην διπλωματική μου, που ήταν επίσης απαραίτητο, και αυτό αποτέλεσε τα αρχικά κεφάλαια του πρώτου βιβλίου. Ο Γουίνικοτ ήθελε ο καθένας να είναι ο δικός του επαγγελματικός εαυτός και να έχει «τον δικό του Γουίνικοτ». Με το πρώτο βιβλίο ήθελα να σκιαγραφήσω τη δική μου αρχική απάντηση στο έργο του Γουίνικοτ, που ήλπιζα ότι με τη σειρά του θα βοηθούσε άλλους στην αρχική φάση της δικής τους απάντησης στον Γουίνικοτ. Κάπως έτσι προέκυψε το πρώτο βιβλίο. Νοείται ως ένα εισαγωγικό κλινικό βιβλίο του τύπου που και η ίδια θα είχα καλωσορίσει όταν αποδέχθηκα αρχικά τη σκέψη του Γουίνικοτ την εποχή της ψυχαναλυτικής μου εκπαίδευσης. Το βιβλίο διακρίνει την εργασία με παιδιά και μετά την εργασία στη θεραπεία με ενήλικες, συγκρίνει την αναπτυξιακή με την αναλυτική κατάσταση, περιγράφει τη συνθήκη ανάμεσα στα ζεύγη φροντίδας και τα αναλυτικά ζεύγη – θεωρώντας την αναπτυξιακή κατάσταση ως αρκετά καλή και τις αναφορές από περιπτώσεις ενηλίκων ως το ελλειμματικό περιβάλλον. Επιπλέον, ως κλινικό βοήθημα σε όσους δεν ολοκληρώνουν αλλά και σε όσους ολοκληρώνουν την παρατήρηση βρέφους (ως μέρος μιας εκπαίδευσης), παρέχει επισημάνσεις από μια επινοημένη, σύνθετη παρατήρηση βρέφους και επίσης ό,τι μπορεί να συναχθεί από αυτήν. Έτσι λοιπόν προέκυψε αυτό που τελικά έγινε το πρώτο βιβλίο μου για τον Γουίνικοτ. Στην συνέχεια υπήρξε μια στιγμή στη ζωή μου που μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω κάτι που είχα κατά νου ήδη από το πτυχίο μου – δηλαδή να εκπονήσω μια διατριβή. Διαμόρφωσα την ιδέα μου για το θέμα της όταν συνάντησα τον Adam Phillips κι εκείνος μου είπε ότι ο ίδιος και ο Christopher Bollas είχαν αναλυθεί από τον Masud Kahn, ο οποίος με την σειρά του γνώριζα ότι είχε αναλυθεί από τον Γουίνικοτ. Συνειδητοποίησα πως επρόκειτο για μια λεπτή γραμμή που συνέδεε τρεις γενιές. Επίσης γνώριζα από την βιογραφία του Rodman ότι οι Kahn και Milner ήταν πάρα πολύ σημαντικοί για τον Γουίνικοτ. Αυτές οι λεπτές γραμμές ήταν ένα μέσον για να μετρήσω την επιρροή και την κληρονομιά του Γουίνικοτ καθώς, μέσω της ασυνείδητης μετάδοσης, η μεγαλύτερη πιθανότητα επιρροής θα υπήρχε μέσα στο αναλυτικό οικογενειακό δέντρο –και, ιδού!– είχα τον σκελετό του σχεδίου και της μεθόδου της μελέτης που έγινε η διατριβή μου και, τελικά, το δεύτερο βιβλίο, <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Η εξέλιξη της σκέψης του Γουίνικοτ. </em>Αναζητούσα απαντήσεις σε ερωτήματα όπως «Είχε πραγματικά μια επιρροή ο Γουίνικοτ, που έμοιαζε να είναι τόσο παρών στα κείμενα πολλών καλών αναλυτικών συγγραφέων;». Τα τρία μέρη αυτού του δεύτερου βιβλίου αντιστοιχούν στις τρεις γενιές συγγραφέων σε αυτό το μερικό «οικογενειακό δέντρο του Γουίνικοτ» και το βιβλίο θα μπορούσε να ιδωθεί ότι λειτουργεί σε δύο επίπεδα: στο πρώτο επίπεδο ολόκληρο το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί ως επιτομή, με χρονολογική σειρά, επισκοπήσεων της ζωής, της εργασίας και της σχέσης με τη σκέψη του Γουίνικοτ (προεκτάσεις και εξελίξεις) όλων των ανθρώπων αυτού του οικογενειακού δέντρου των τριών γενεών, εκκινώντας με την εξέλιξη της σκέψης του Γουίνικοτ κατά τη διάρκεια της δικής του ζωής και έπειτα με την ανίχνευση της περαιτέρω εξέλιξής της στην εργασία πρώτα των αναλυομένων του και έπειτα στην τρίτη γενιά των δικών τους αναλυομένων. Αυτό είναι ένα πρώτο περιγραφικό επίπεδο και είμαι ευχαριστημένη που αυτό το επίπεδο, ολοφάνερα το πιο παρόν στο βιβλίο, είναι χρήσιμο στους θεραπευτές. Μπορεί κάποιος να βουτήξει στο βιβλίο για να εξετάσει, για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη μορφή. Στο δεύτερο επίπεδο του βιβλίου, που είναι πιο αφηρημένο και θεωρητικό, εξετάζω τη φύση της ανάπτυξης της αναλυτικής σκέψης καθαυτής, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την πορεία της σκέψης του Γουίνικοτ στις τρεις γενιές. Σε αυτό το επίπεδο κάνω σαφή την υπονοούμενη θεωρία του Γουίνικοτ σχετικά με την ίδια τη θεωρία και τη σκέψη και σχετικά με την επιρροή στο εσωτερικό των κειμένων του.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<img alt="Winnicott Banquet" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2017_ALL/11-NOEMBRIOS/Winnicott-Banquet.jpg" style="background: transparent; border: 0px; display: block; margin: 5px auto; outline: 0px; padding: 0px;" /></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Υπογραμμίζω τον εκπληκτικό βαθμό ομοιότητας ανάμεσα στη σκέψη του Γουίνικοτ γι’ αυτά τα ζητήματα και στη σκέψη του ανθρώπου που υπήρξε ο θεμελιωτής της νέας επιστήμης της ιστορίας των ιδεών, του Arthur Lovejoy, και την αντίθεση των προ-οιδιπόδειων ιδεών του Γουίνικοτ και του Lovejoy με τις οιδιπόδειες ιδέες μιας άλλης σημαντικής μορφής που έγραψε για την επιρροή, του Harrold Bloom. Το τρίτο βιβλίο του Γουίνικοτ, στο οποίο συμμετέχω ως επιμελήτρια μαζί με τον Καθηγητή Frances Thomson-Salo, είναι <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Η Παράδοση του Γουίνικοτ. </em>Μόλις είχα ολοκληρώσει τη διατριβή μου, όταν η Joan Raphael-Leff, που ήταν η επόπτρια μου, με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να εκδώσω τον τόμο για τον Γουίνικοτ σε μια σειρά για ψυχαναλυτές θρύλους, που εκείνη και η Norka Malberg είχαν ξεκινήσει με το βιβλίο τους, <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Η Παράδοση της </em><em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Anna</em><em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Freud</em>. Ξεκίνησα έτσι, και η Joan με σύστησε στον Frances λίγους μήνες αργότερα και το βιβλίο απογειώθηκε, αφού η υλοποίηση του ήταν πιο σίγουρη με τον ερχομό του Frances. Οπότε, βλέπετε, όλα τα γραπτά μου για τον Γουίνικοτ ξεκίνησαν με την ανακάλυψή μου της κλινικής χρησιμότητας των κειμένων του και της χρήσης τους για κλινική καθοδήγηση.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Γιατί πιστεύετε ότι πολλοί ψυχαναλυτές κάνουν τα πράγματα δύσκολα για την κοινή κατανόηση;</span></strong></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτό διχάζει τις απόψεις για την γραφή του Γουίνικοτ, μερικοί άνθρωποι την λατρεύουν και άλλοι εξοργίζονται από την κινούμενη, μεταβαλλόμενη και ζωντανή ποιότητά της.</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Γουίνικοτ είχε την τάση να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να βρίσκουν τους «επαγγελματικούς αληθινούς εαυτούς» τους και ταυτόχρονα είχε ισχυρό κίνητρο ως δάσκαλος. Είναι σαν να δίδασκε έναν ανεξάρτητο τρόπο κλινικής σκέψης – για παράδειγμα όταν έλαβε ένα γράμμα από έναν ψυχίατρο που ρωτούσε για την τεχνική του της «καλικαντζούρας» τον ενθάρρυνε να βρει τη δική του τεχνική, λέγοντας ότι η «καλικαντζούρα» ήταν δική του τεχνική και δεν θεωρούνταν μια καθολική τεχνική. Οι ψυχαναλυτές που ήταν σε εποπτεία με τον Γουίνικοτ όπως η Jennifer Johns και η Juliet Hopkins (όταν τους πήρα συνέντευξη) περιέγραψαν τον τρόπο με τον οποίο στο ξεκίνημά τους ως αναλύτριες τις εμπιστευόταν αρκετά ώστε να αφήνει χώρο στις δικές τους επινοήσεις ενώ ταυτόχρονα τις κρατούσε με τέτοιο τρόπο που να μπορούν να σκέφτονται, για παράδειγμα, τις δικές τους αντιμεταβιβαστικές αντιδράσεις και να αναπτύσσουν την δική τους αίσθηση πραγμάτων στο χώρο της συνεδρίας. Η γραφή και το επικοινωνιακό του ύφος ξεχωρίζουν από άλλων στην ψυχανάλυση –και αυτό είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό–, θυμάμαι τα λόγια του Ogden για την εμπειρία του διαβάζοντας τον Γουίνικοτ, συγκριτικά με άλλους. Έρχεται στον νου ο Bion. O Ogden και άλλοι, έχουν γράψει για την επιτελεστική λειτουργία της γραφής του Bion, όπου η σύγχυση και η αμηχανία που συνδέονται με την αναγνωστική εμπειρία δημιουργούν στον αναγνώστη μια κατάσταση παρόμοια με τα στοιχεία βήτα ή την μη αφομοιωμένη εμπειρία του βρέφους, ή του ασθενούς όταν αισθάνεται κατακλυσμιαία τα πράγματα. Σε αντίθεση, στον Γουίνικοτ υπάρχει μια εμπειρία του «αισθάνομαι καλά» και ο Ogden αναφέρεται σε αυτό σαν έναν «δυνητικό χώρο» μέσα στη γραφή του Γουίνικοτ, όπου τείνουμε να ταυτιζόμαστε μαζί του και να βιώνουμε τα πράγματα όπως εκείνος. Αυτό είναι ένα μέρος εκείνου που επιτρέπει στον καθέναν μας να φέρνει κάτι δικό του στην γραφή του Γουίνικοτ και ταυτόχρονα να νιώθει ότι σκέφτεται μαζί του∙ ότι είναι προσκεκλημένος συνεργάτης του. Πιστεύω ότι αυτό κάνει την γραφή του Γουίνικοτ να φαίνεται καθαρή μερικές φορές και άλλες φορές αυτός ο δυνητικός χώρος μπορεί να την κάνει να φαίνεται καινούρια και διαφορετική. Αυτό διχάζει τις απόψεις για την γραφή του Γουίνικοτ, μερικοί άνθρωποι την λατρεύουν και άλλοι εξοργίζονται από την κινούμενη, μεταβαλλόμενη και ζωντανή ποιότητά της.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ίσως να μπορούσατε να εισάγετε τους αναγνώστες μας σε κάποιες από τις ιδέες του Γουίνικοτ με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ψυχανάλυση. Τι είναι τα μεταβατικά φαινόμενα; Πού τα συναντάμε και τι ρόλο παίζουν στην ανθρώπινη ανάπτυξη;</span></strong></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Γουίνικοτ μας λέει ότι στο μικρό παιδί τα μεταβατικά φαινόμενα –ή τα πρώτα «μη-εγώ» αποκτήματα–εκτείνονται από το πιπίλισμα του αντίχειρα, τα νανουρίσματα και τις τελετουργίες του ύπνου μέχρι τα αρκουδάκια. Τα πράγματα αυτά κάνουν το μικρό παιδί να νιώθει καλά με τον προσωρινό αποχωρισμό από τη μητέρα του και αργότερα παίρνουν τη μορφή κοινωνικών ομάδων, ενδιαφερόντων και παθών.</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η ερώτηση σας μου θυμίζει την φημισμένη φράση που είπε η Άννα Φρόυντ στον Γουίνικοτ το 1965 ότι η ιδέα του για «τα μεταβατικά φαινόμενα» είχε «κατακτήσει τον ψυχαναλυτικό κόσμο» – και υποθέτω πως το σχόλιο της ήταν εύστοχο, δεδομένου ότι το άρθρο του 1953 πάνω σε αυτό θέμα παραμένει ακόμη ανάμεσα στα πέντε πιο δημοφιλή και χρησιμοποιούμενα άρθρα της ηλεκτρονικής τράπεζας δεδομένων ψυχαναλυτικής έρευνας. Είναι, πράγματι, μια σημαντική και χρήσιμη έννοια. Ο Γουίνικοτ μας λέει ότι στο μικρό παιδί τα μεταβατικά φαινόμενα –ή τα πρώτα «μη-εγώ» αποκτήματα–εκτείνονται από το πιπίλισμα του αντίχειρα, τα νανουρίσματα και τις τελετουργίες του ύπνου μέχρι τα αρκουδάκια. Τα πράγματα αυτά κάνουν το μικρό παιδί να νιώθει καλά με τον προσωρινό αποχωρισμό από τη μητέρα του και αργότερα παίρνουν τη μορφή κοινωνικών ομάδων, ενδιαφερόντων και παθών. Τα μεταβατικά φαινόμενα είναι τα πρώτα ορατά σημάδια της διαδρομής του ατόμου από τη συγχώνευση με τη μητέρα κατά τη γέννηση προς την αληθινή διαμόρφωση ενός ξεχωριστού προσώπου με ένα ασφαλές ψυχολογικό όριο, το οποίο μπορεί εύκολα να συγκεντρώσει και να αποσύρει την προσοχή του στη δουλειά ή στις ασχολίες του ή ακόμη και να μπαίνει αφηρημένα σε ονειροπόληση – αυτό που αποκαλεί ο Γουίνικοτ κατάσταση χωρίς συγκεκριμένη μορφή ή κατάσταση μη απαρτίωσης. Ο Γουίνικοτ ενδιαφερόταν πολύ να συγκεντρώσει τις λεπτομέρειες που συνθέτουν το φυσιολογικό και υγιές προφίλ της ανθρώπινης ανάπτυξης στοιχειοθετώντας αυτό που θα λέγαμε «ποιοτικούς δείκτες». Πίστευε ότι η δημιουργία ενός πλούσιου μεταβατικού χώρου ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια πλούσια και γεμάτη ζωή. Η βάση για υγιή ανάπτυξη είναι το κράτημα του μωρού στην αρχή σε χαλαρή ταύτιση με τη μητέρα, όπου απλά «είναι». Αυτή η ευκολία να μπορεί κάποιος να είναι «με τον εαυτό του» ή όπως το αποκαλεί ο Γουίνικοτ «η ικανότητα να είναι κανείς μόνος» καλλιεργείται στο κράτημα και στο πρώτο μεταβατικό περιβάλλον ανάμεσα στο μωρό και στη μητέρα ( ή στο πρόσωπο που επιτελεί τη λειτουργία της μητέρας). Τα μεταβατικά φαινόμενα είναι τα πράγματα που μας βοηθούν να γεφυρώνουμε τον εσωτερικό ψυχικό κόσμο των αναγκών και των επιθυμιών μας με τον πραγματικό, κανονικό, καθημερινό κόσμο που βρίσκουμε γύρω μας. Ο χώρος ανάμεσα στη μητέρα και στο μωρό είναι το πρότυπο του χώρου μέσα στον οποίο ζούμε ως ενήλικοι. Αυτό που είναι συναρπαστικό στην όλη θεώρηση του Γουίνικοτ για την ανθρώπινη ανάπτυξη είναι η αισιόδοξη ματιά του. Λέει ότι «είμαστε όντως φτωχοί όσο είμαστε μόνον λογικοί» και αυτό έχει να κάνει με το τι μας ευχαριστεί και μας εμπλουτίζει. Ο δυνητικός χώρος για μένα διακρίνεται από τον μεταβατικό χώρο λόγω της έμφασης του δεύτερου στον χωρισμό αλλά και στη σύνδεση. Ενώ, ο δυνητικός χώρος έχει να κάνει με την ελευθερία της ποικιλομορφίας όλων των πιθανών εκδοχών του εαυτού καθενός, που εξαρτώνται από ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, σε ένα στάδιο πρώιμο για να είναι αισθητή αυτή η ελευθερία. Ο δυνητικός χώρος είναι αυτό που διακρίνει τη ζωή κάποιου που απλώς επιβιώνει από τη ζωή κάποιου που χαίρεται τη ζωή και ζει δημιουργικά. Νιώθω ότι ο Γουίνικοτ προλόγισε την έμφαση που δίνεται σήμερα στη θετική ψυχολογία. Η ικανότητα να έχει κανείς μια ευχάριστη ζωή ξεκινά από τα μεταβατικά φαινόμενα, τα αρκουδάκια, τις ιδιαίτερες κουβέρτες που παίρνει το μωρό στην αρχή και τις τελετουργίες που κάνει, τα οποία σταδιακά εκπροσωπούν τη μητέρα πρώτα όταν βρίσκεται σε απόσταση και έπειτα όταν απουσιάσει για λίγο, έτσι ώστε το μωρό να μπορέσει βαθμηδόν να καθησυχάσει τον εαυτό του και τελικά να την κρατήσει με ηρεμία στο νου του όταν εκείνη δεν βρίσκεται εκεί, σε ένα νέο είδος ενότητας μαζί της που έρχεται με την ωριμότητα.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Μερικές φορές τα εκπαιδευτικά μας συστήματα καθώς και εμείς ως γονείς πιέζουμε τα παιδιά να είναι ορθολογικά και ειλικρινή. Γιατί σύμφωνα με τον Γουίνικοτ χρειαζόμαστε το παιχνίδι, το δημιουργικό ψέμα και την ανθρώπινη φαντασία σε όλο της το βάθος;</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<img alt="winnicot exof" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2017_ALL/11-NOEMBRIOS/winnicot-exof.jpg" style="background: transparent; border: 0px; float: right; margin: 5px 0px 5px 10px; outline: 0px; padding: 0px;" /><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ο Γουίνικοτ ήταν αληθινά ο εαυτός του και ήταν γνωστός για την εκκεντρικότητα του: έκανε τσουλήθρα στην κουπαστή της σκάλας, έκανε ποδήλατο με τα πόδια στο τιμόνι, «τσιμπούσε» από τα μπισκότα των άλλων. Μπορούσε να είναι ο εαυτός του με όλες του τις ιδιοτροπίες. Υπήρχε όμως και μια πολύ σοβαρή πλευρά σε αυτό – ήταν ζωτικής σημασίας για κείνον και ήθελε αυτήν την ικανότητα να είναι κανείς ο «αληθινός εαυτός του» για τους ασθενείς του όπως και για τους συναδέλφους του. Στην πραγματικότητα, να έχει κανείς την ικανότητα να είναι αυθεντικά ο εαυτός του ήταν για κείνον η βάση κάθε ηθικής. Εργαζόταν με νεαρούς παραβατικούς και έγραψε για τη νεανική παραβατικότητα, γνωρίζοντας ότι τα παιδιά μεγαλώνουν αυθόρμητα με μια ισχυρή αίσθηση του τι είναι σωστό και τι λάθος, όταν η ανάγκη τους για ένα «αρκετά καλό» περιβάλλον βρίσκει ανταπόκριση στη μορφή ενός γονιού αξιόπιστου, ο οποίος, στη διάρκεια των θυελλωδών χρόνων της νηπιακής ηλικίας και έπειτα της εφηβείας, μπορεί να επιβιώσει από τις φοβερές δυσκολίες τους χωρίς να αλλάξει ή να αντεκδικηθεί. Ο Γουίνικοτ αναφερόταν στο παιχνίδι σαν μια σοβαρή δουλειά και ήταν απολύτως αφοσιωμένος στην ζωτική λειτουργία που εξυπηρετούν το παιχνίδι και η ζωή της φαντασίας επιτρέποντας σε κάποιον να συνεχίζει να χαίρεται τη ζωή. Έχουμε όλοι κανονικά την ανάγκη μιας εμπειρίας βασικής αναγνώρισης –μια επανάληψη της πρωταρχικής ενότητας για τον Γουίνικοτ– που συμβαίνει όταν για παράδειγμα συναντιόμαστε γιατί σε όλους μας αρέσει το τέννις ή το ποδήλατο ή οτιδήποτε άλλο, όταν ένας φίλος εκφράσει αυθόρμητα μια προσωπική του έγνοια ή όταν κάτι το οποίο πιστεύουμε πολύ ή είναι πολύ σημαντικό για την προσωπική μας εμπειρία εκφραστεί σε έναν πίνακα ζωγραφικής, σε ένα κείμενο ή σε μια μουσική. Σε αυτές τις σημαντικές στιγμές, όπως το έβλεπε ο Γουίνικοτ, επισκεπτόμαστε ξανά στιγμιαία την χαλαρή ταύτιση με τη μητέρα στην αρχή της ζωής του μωρού: τότε που βιώναμε τους εαυτούς μας παντοδύναμους (όταν ήμασταν όλος ο κόσμος και δημιουργούσαμε τον κόσμο!). Ο Γουίνικοτ ήξερε ότι συμβαίνουν φοβερά καταστροφικά πράγματα όταν –μέσα από ελλείψεις του περιβάλλοντός τους– παιδιά και ενήλικοι δεν μπορούν να καλύψουν αυτήν την ανάγκη τους να νιώθουν συνδεδεμένοι με τον κόσμο και να συνεισφέρουν σε αυτόν∙ όταν δηλαδή η αμφίδρομη κίνηση ανάμεσα στην εσωτερική μας ζωή και στις εξωτερικές συνθήκες μπλοκάρει. Όταν το διαισθανόμαστε αυτό και όταν το περιβάλλον δεν τρέφει αυτές τις ανάγκες των παιδιών μας τότε πιθανώς τείνουμε να επιβάλλουμε αυστηρότερο γονικό έλεγχο. Μου φαίνεται ότι τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο αδόμητο ελεύθερο χρόνο μέσα στον οποίο να κινηθούν προς το παιχνίδι σαν ένα σοβαρό έργο και απλώς να «είναι».</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Πώς εγκαθιστούμε την απόσταση ανάμεσα στον εαυτό και στον άλλον; Πιστεύω πως αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα για τους ανθρώπους εδώ στην Ελλάδα, κυρίως κοινωνικά.</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η ερώτηση σας μου φέρνει στο νου τη φράση του Γουίνικοτ ότι το «αιώνιο καθήκον του ανθρώπου» είναι να «παραμείνει ξεχωριστός αλλά και συνδεδεμένος». Νομίζω πως αυτό πάντα ισχύει για μας ως άτομα και πιθανώς να είναι επίσης και το αιώνιο εθνικό μας καθήκον. Ακόμη και αν προερχόμαστε από διαφορετικά έθνη, μας ενώνει η ανθρώπινη κατάσταση και η φύση μας ως ανθρώπινα όντα. Υποθέτω πως είναι ζήτημα ισορροπίας – για παράδειγμα να προσπαθούμε να είμαστε μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κρατώντας παράλληλα την εθνική μας ταυτότητα. Δεν γνωρίζω πολλές λεπτομέρειες για το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα αυτόν τον καιρό αλλά μου έρχεται στο νου μια άλλη ιδέα του Γουίνικοτ –πολύ χρήσιμη στον χώρο της συνεδρίας. Πρόκειται για την μη αντεκδικητική επιβίωση, είτε είναι η επιβίωση της μητέρας κατά τη χρήση της από το παιδί είτε είναι η επιβίωση του θεραπευτή κατά τη χρήση του από τον ασθενή είτε η μη αντεκδικητική επιβίωση της κοινωνίας απέναντι σε περιβαλλοντικές προκλήσεις. Το να παραμένει κανείς σώος ως ο εαυτός του είναι μια στρατηγική μη αντεκδικητικής επιβίωσης.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ποια η διαφορά ανάμεσα στο είναι (being) και το γίγνεσθαι (becoming); Είναι ενδιαφέρον ότι το είναι (being) είναι ένα θηλυκό στοιχείο και το γίγνεσθαι (becoming) ένα αρσενικό. Μπορείτε να μας πείτε λίγο περισσότερα πάνω σε αυτό;</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Πριν φτάσω στο ζήτημα του θηλυκού στοιχείου, χρειάζεται πρώτα να πω πως όταν έγραψα αυτό το άρθρο «Είναι και Γίγνεσθαι στην Μεταψυχολογία του Γουίνικοτ» έκανα μια συνειδητή προσπάθεια να γεφυρώσω τη σκέψη του Γουίνικοτ με εκείνη ενός κατά έναν μόλις χρόνο νεότερού του, του W.R. Bion –αυτοί οι δύο ήταν κληρονόμοι του Ferenczi –και θα ήθελα επίσης, να αναφέρω σε αυτό το σημείο ότι το άρθρο του Bion που αντιστοιχεί ή που ήταν θα λέγαμε αδελφοποιημένο με το δικό μου, γράφτηκε από τη συνάδελφό μου στη Μελβούρνη, Wayne Featherstone.</span></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Όπως ο Γιουνγκ έχει το anima και το animus που αντιπροσωπεύουν τα θηλυκά και τα αρσενικά στοιχεία της ψυχής, ο Γουίνικοτ λέει πως το «είναι» αντιπροσωπεύει το θηλυκό στοιχείο και το «πράττειν» το αρσενικό στοιχείο.</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Έτσι, οι πρωτότυποι όροι που χρησιμοποιούνται από τον Γουίνικοτ είναι το «είναι» για το θηλυκό στοιχείο και το «πράττειν» για το αρσενικό στοιχείο. Για το άρθρο μου κράτησα το «είναι» (being) που είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Γουίνικοτ και μετά βρήκα ένα ορισμένο ποσό ισοδυναμίας μεταξύ του όρου «πράττειν» (doing) του Γουίνικοτ και του όρου που χρησιμοποιεί συχνά ο Bion το «γίγνεσθαι» (becoming). Οι δυο διανοητές συχνά μιλάνε για το «είναι». Ο Γουίνικοτ το χρησιμοποιεί πάρα πολύ –νομίζω πως λέει πολλά όταν λέει «πρώτα είναι, μετά πράττειν και πράξη, αλλά πρώτα είναι». Όταν δίνει έμφαση στο «είναι», κάνει κάτι σημαντικό: εστιάζει στη σημασία της προ-οιδιπόδειας φάσης της ανάπτυξης και στα ίχνη της στην ενήλικη ζωή. Όταν μιλάει για το «είναι» ως το ζωτικής σημασίας sine qua non εκείνου που έρχεται μετά –είτε το ονομάσουμε «πράττειν» είτε «γίγνεσθαι»– εγκαθιδρύει τη σημασία του προ-οιδιπόδειου σταδίου στην ανθρώπινη ανάπτυξη και στην εμπειρία του βρέφους από αυτό, στην ιδιαίτερη ποιότητα του περιβάλλοντος φροντίδας του. Οι λεπτομέρειες αυτού είναι σημαντικές καθώς καθορίζουν τις προ οριοθέτησης και στοιχειώδους οριοθέτησης εμπειρίες εαυτού του βρέφους. Η περίοδος του «είναι», του είναι σε μια χαλαρή ταύτιση με τη μητέρα πρωταρχικό φροντιστή, είναι επίσης η περίοδος μιας βιωμένης εμπειρίας παντοδυναμίας, την οποία το παιδί καθώς ωριμάζει θα συνειδητοποιήσει αναδρομικά πως ήταν αγάπη που δόθηκε ελεύθερα, σε μια περίοδο πριν ακόμη να μπορεί να αναγνωριστεί. Αυτή η συνειδητοποίηση έχει θετικές συνέπειες για τις ιδέες και εμπειρίες του ατόμου σχετικά με τον ίδιο του τον εαυτό, τις ιδέες του για τη φύση της ανθρώπινης συνάντησης και τον κόσμο και την ικανότητά του να συμβάλλει σε αυτά, με το «πράττειν». Ο Γουίνικοτ είχε την απίστευτη συναίσθηση ότι η όψη της εμπειρίας ολόκληρης της ζωής ενός ατόμου άλλαζε προς το καλύτερο, με την κατανόηση του παιδιού, καθώς μεγαλώνει, ότι η μητέρα φροντιστής επιβίωσε και συνέχισε να το αγαπά, παρ’ όλες τις ενοχλήσεις που απαιτεί η φροντίδα του βρέφους και παρά, το γεγονός ότι το βρέφος την κατέστρεφε επανειλημμένως, μέσα στην ασυνείδητη φαντασία του, σε κάθε γεύμα! Έτσι, όπως ο Γιουνγκ έχει το anima και το animus που αντιπροσωπεύουν τα θηλυκά και τα αρσενικά στοιχεία της ψυχής, ο Γουίνικοτ λέει πως το «είναι» αντιπροσωπεύει το θηλυκό στοιχείο και το «πράττειν» το αρσενικό στοιχείο.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">O Γουίνικοτ πέθανε το 1971. Και οι ιδέες του; Είναι ακόμη ζωντανές και επίκαιρες σήμερα;</span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Eίναι απολύτως ζωντανές και πολύ επίκαιρες. Όπως είπα και νωρίτερα, τα κείμενα του Γουίνικοτ έχουν τη μέγιστη χρήση στην ηλεκτρονική τράπεζα δεδομένων ψυχαναλυτικής έρευνας. Αλλά νομίζω πως αυτό που βρήκα στην ερευνά μου για την εξέλιξη της σκέψης του Γουίνικοτ –και το οποίο τεκμηριώνεται στο βιβλίο μου «Η εξέλιξη της σκέψης του Γουίνικοτ (Evolution of Winnicott’s Thinking)»– είναι σημαντικό στο σημείο αυτό και εξηγεί πολλά. Λόγω του «δυνητικού χώρου» στη χρήση της γλώσσας από τον Γουίνικοτ εξαιτίας αυτού που έχω αποκαλέσει ως «τα διευκολυντικά χαρακτηριστικά» στη σκέψη του Γουίνικοτ, <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">είναι εμφανές ότι μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει τη σκέψη του Γουίνικοτ, έτσι ώστε να προχωρήσει, ταυτόχρονα τόσο τη σκέψη του</em> <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Γουίνικοτ και όσο τη δική του ανεξάρτητη σκέψη.</em> Η υπονοούμενη θεωρία για την θεωρία και την επιρροή στο εσωτερικό της σκέψης του Γουίνικοτ έρχεται, έτσι, σε έντονη αντίθεση με τις ιδέες που ανέπτυξε ο Harold Bloom σχετικά με την επιρροή –<em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"> στις οποίες μπορεί να υπάρχει μόνο «ένας βασιλιάς στο κάστρο» και στις οποίες η ανάδυση της σκέψης του ενός είναι ο θάνατος της σκέψης του άλλου. </em>Οι ιδέες ου Bloom σχετικά με την επιρροή ενός ατόμου και τη σκέψη είναι οιδιπόδειας και ανταγωνιστικής φύσης, έτσι ώστε η σκέψη ενός ατόμου να ανταγωνίζεται τη σκέψη ενός άλλου σε μια συνθήκη στην οποία μπορεί να υπάρχει μόνο ένας «νικητής» ή «κυρίαρχος ποιητής σε μια γενιά», για να χρησιμοποιήσω τη διάλεκτο του Bloom. Ας δούμε το παράδειγμα της σκέψης του Γουίνικοτ και της Milner – έδιναν προτεραιότητα στη δημιουργική σκέψη μέσα σε ένα διευκολυντικό περιβάλλον. Κάποιοι, συχνά, έχουν σχολιάσει ότι η Milner σκέφτηκε πρώτη την <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">χ</em> ή την <em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ψ</em> ιδέα και όχι ο Γουίνικοτ. Αλλά όπως και ο γονιός κάνει με το βρέφος, επέτρεψαν το παράδοξο να βρίσκονται στο ξεκίνημα μιας καινοτόμου σκέψης, δίνοντας προτεραιότητα στην ίδια τη διαδικασία της σκέψης, χωρίς να προσπαθούν να πουν σε ποιον ανήκει τι. Στο περιβάλλον της σκέψης τους, στον τρόπο της σκέψης τους, κανείς τους δεν θα έλεγε ποτέ στον άλλο «εσύ δημιούργησες αυτό ή το βρήκες;» Ούτε και θα έλεγαν «Εσύ το δημιούργησες αυτό ή το πήρες από εμένα;» Θεωρώ πως αυτή η μη ανταγωνιστική και διευκολυντική όψη του σκεπτόμενου περιβάλλοντος, που είναι παρόν στη γραφή του Γουίνικοτ, ευθύνεται για το γεγονός ότι η σπουδαιότητα και η δημοτικότητα του τρόπου γραφής του Γουίνικοτ ενισχύονται όλο και περισσότερο. Όπως η έρευνά μου δείχνει είναι, στην πραγματικότητα, πιο ζωντανός στην γραφή της τρίτης γενιάς απ’ ότι στη γραφή της δεύτερης.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">* Η <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ</strong> είναι συγγραφέας και ψυχοθεραπεύτρια.</span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">INFO</span></span></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Η είσοδος είναι ελεύθερη. Για δηλώσεις συμμετοχής και πληροφορίες http: www.iwassociation.gr, e-mail: <a href="mailto:winnicott.association@gmail.com" style="background: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">winnicott.association@gmail.com</a>Ευχαριστίες στους: Άρης Κουλός, Μαριάνθη Καλατζή, Νεφέλη Ταμπάκη και Κασσιανή Πολίτου που έκαναν τη μετάφραση της συζήτησης.</span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><em style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Σημείωση</em>: Μια συντομευμένη εκδοχή αυτής της συνομιλίας δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 5/11/2017.</span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<img alt="afisa winnicot" height="640" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2017_ALL/11-NOEMBRIOS/afisa-winnicot.jpg" style="background: transparent; border: 0px; display: block; margin: 5px auto; outline: 0px; padding: 0px;" width="487" /></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
__________</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-family: Tahoma, Arial, sans-serif;"><span style="font-size: 13px; line-height: 19.5px;"><a href="https://www.bookpress.gr/sinenteuxeis/xenoi/eimaste-ftochoi-oso-eimaste-monon-logikoi-margaret-boyle-spelman-winnicot">https://www.bookpress.gr/sinenteuxeis/xenoi/eimaste-ftochoi-oso-eimaste-monon-logikoi-margaret-boyle-spelman-winnicot</a></span></span></div>
</div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-53121311100105885802017-11-08T11:59:00.003-08:002017-11-08T11:59:48.012-08:00Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: "Η λογοτεχνία είναι η ονειροπόλησή μας"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="color: #073763; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Περί Λογοτεχνίας</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://i1.wp.com/www.vakxikon.gr/wp-content/uploads/2017/09/BIBH-009.jpg?ssl=1"><img height="132" src="https://i1.wp.com/www.vakxikon.gr/wp-content/uploads/2017/09/BIBH-009.jpg?resize=450%2C299&ssl=1" width="200" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Συνέντευξη στον Νέστορα Πουλάκο</i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Λευκάδιος Χερν και Πιερ Λοτί:</b> Δύο «δραπέτες» του δυτικού πολιτισμού, μελαγχολικά παράξενες, ρομαντικές ανθρώπινες φύσεις, σημαντικοί συγγραφείς. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να ανιχνεύσει την παραλληλία του βίου και των εμπειριών των δύο λογοτεχνών, του Λευκάδιου Χερν και του Πιερ Λοτί.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTZGWvdUOQZwE3Bd9ekPO6GZVyH515m9vKLzOBAjwyQ9gJ9tk6i5yBZlCjLuCurZ1KJWuxqh0fniWFzU1De1U4nPRHXXj0ATPgMfieJeZeBxJriQ6-OcPUSvXkS0OT-_uZCnEpONf6vkML/s1600/Lafcadio_Hearn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="200" data-original-width="350" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTZGWvdUOQZwE3Bd9ekPO6GZVyH515m9vKLzOBAjwyQ9gJ9tk6i5yBZlCjLuCurZ1KJWuxqh0fniWFzU1De1U4nPRHXXj0ATPgMfieJeZeBxJriQ6-OcPUSvXkS0OT-_uZCnEpONf6vkML/s320/Lafcadio_Hearn.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #073763; font-size: x-large;"><b>Να</b></span> ανασκάψει την ουσία και την «ποιητική» του έργου τους καθώς επίσης και το βλέμμα με το οποίο θεώνται τον κόσμο. Να δημιουργήσει, τέλος, μιαν εγγύτητα του αναγνώστη με τον ψυχισμό δύο ξεχωριστών δημιουργών, των οποίων η περιπέτεια της ζωής γίνεται το αξιοθαύμαστο περιεχόμενο μιας εξωτικής μυθιστορίας, που απευθύνεται σε όλους μας, ως υλικό ανθρωπογνωσίας και διαπολιτισμικής ανθρωπιάς.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η Παρασκευή Κοψιδά - Βρεττού γεννήθηκε στη Λευκάδα. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών (1993), με βαθμό άριστα. Υπηρέτησε ως φιλόλογος και από το 2003 ως Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων στο νομό Λευκάδας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σημαντική είναι η συμβολή της στην κοινωνική έρευνα, την παιδαγωγική και τη φιλολογική επιστήμη. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια. Μελέτες, άρθρα και βιβλιοκρισίες της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, επιστημονικές επετηρίδες και στον Τύπο. Είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας και μέλος διαφόρων επιστημονικών εταιριών και φορέων. Έχει εκδώσει πολλά βιβλία φιλολογικού, παιδαγωγικού και λαογραφικού περιεχομένου και δύο ποιητικές συλλογές. Το δοκίμιο Λευκάδιος Χερν και Πιερ Λοτί: Συνάντηση στη μαγική μελαγχολία της απόδρασης είναι το ενδέκατο βιβλίο της.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Σε πρώτο πρόσωπο για το δοκίμιο «Λευκάδιος Χερν και Πιερ Λοτί»</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Η εργασία μου αυτή με τίτλο: Λευκάδιος Χερν - Πιερ Λοτί: Συνάντηση στη μαγική μελαγχολία της απόδρασης, που το Βακχικόν συμπεριέλαβε στις αξιόλογες εκδόσεις του, αποτελεί μια συνέχεια της μακράς ενασχόλησής μου με τον Ελληνοϊρλανδό συγγραφέα και εθνικό συγγραφέα της Ιαπωνίας Λευκάδιο Χερν. Όπως είναι γνωστό, ο Λευκάδιος Χερν (ή Γιάκουμο Κοϊζούμι στα ιαπωνικά), γεννήθηκε στη Λευκάδα, το 1850, στα χρόνια της Αγγλικής Προστασίας, από τον γάμο του Ιρλανδού στρατιωτικού γιατρού Καρόλου Χερν με την όμορφη Κυθηριώτισσα Ρόζα Αντωνίου Κασιμάτη. </div>
<div style="text-align: justify;">
Το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο: Λευκάδιος Χερν: Η λαογραφία της στοργής. Σμιλεύοντας το αρχέτυπο της μάνας (Α’ εκδ. Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, 2004, Β’ έκδ. Fagotto Books, 2010), ήταν η αναζήτηση του μητρικού μορφοείδωλου στα προσωπικά κείμενα και στο λογοτεχνικό έργο του Λευκάδιου Χερν. Μια έρευνα στη λαογραφία του πόνου και της θυσίας, τραυματικό βίωμα της πολυτάραχης ζωής του και υπαρξιακή ανασκαφή στα άδυτα της ψυχής του, καθώς πορεύεται μέσα στους λαϊκούς μύθους και καταγράφει τον αγώνα του ανθρώπου να βρει το νόημα της ύπαρξης στην ομορφιά και την αθωότητα. Τότε που γράφηκε το βιβλίο ήταν οι απαρχές της γνωριμίας του ελληνικού κοινού με τον σημαντικό συγγραφέα, κι ακόμα σήμερα η ελληνική βιβλιογραφία είναι πολύ πενιχρή για μιαν εντελέστερη γνώση γύρω από τη ζωή και το έργο του. </div>
<div style="text-align: justify;">
Εδώ θα πρέπει να αναφέρω τη σημαντική Ιαπωνολόγο Κλαίρη Παπαπαύλου, που έφυγε πρόσφατα, η οποία καταπιάστηκε με θέματα του ιαπωνικού πολιτισμού και της ιαπωνικής τέχνης και ενέταξε στις μελέτες της και τον Λευκάδιο Χερν, προσπαθώντας σε συνεργασία με την ιαπωνική πρεσβεία να τον καταστήσει γνωστό στον κόσμο. Ο Λευκάδιος Χερν είναι μια συναρπαστική προσωπικότητα που η ίδια η περιπέτεια της προσωπικής του ζωής και οι τραγικές της περιπλοκές, αλλά και μια ανήσυχη, ανικανοποίητη φύση, τον τοποθετούν στο επίκεντρο της φιλοσοφίας της ρομαντικής απόδρασης: από πού; Από τον πολιτισμό της Δύσης, και τη βαρβαρότητα με την οποία περιέβαλε κάθε τι το διαφορετικό, το αλλότριο. Προς τα πού; Προς μιαν άλλη ανθρωπότητα, ανέγγιχτη από τα δυτικά πρότυπα, που διατηρούσε την αγνότητα και την αυθεντική φύση του ανθρώπινου. </div>
<div style="text-align: justify;">
Με τις οδυνηρές εμπειρίες του ανέστιου και του πλάνητα, από την Ευρώπη στην Αμερική, κι από κει στην Ιαπωνία όπου και θα απεκδυθεί την ταυτότητα της δυτικής αιχμαλωσίας του για να προλάβει, μόλις, στην εποχή του Μεϊτζί, τη μετάβασή της από την αυστηρότητα των αξιών των σαμουράι και της παράδοσης, σ’έναν εκδυτικισμό της χώρας που άρχιζε να γίνετα-τέλη του 19ου αιώνα, ο πολιτικός και πολιτισμικός της προσανατολισμός. Ενδιάμεσος σταθμός της εξωτικής του αναζήτησης ήταν η Νέα Ορλεάνη, γαλλική αποικία, και η μαγική Μαρτινίκα, όπου και θα αφουγκραστεί την πνοή παράξενων λαϊκών πολιτισμών και ανθρώπων. Η σχέση του Χερν με τον Λοτί έχει αφετηρία της αυτό ακριβώς το εγγενές χαρακτηριστικό και των δύο. Την απόδραση. Ένα ευτοπικό ιδεώδες που θα τους οδηγεί –και κάτω από την επίδραση αντικειμενικών συνθηκών- σε μακρινές χώρες και άλλες τόσες μυθιστορηματικές περιπέτειες. Συνομήλικοι (γεννήθηκαν την ίδια χρονιά-1850), θα γνωριστούν ενήλικοι και θα διατηρήσουν για κάποια χρόνια αλληλογραφία. Η Ιαπωνία του Χερν, που του πρόσφερε μια σύζυγο και παιδιά, θα είναι και για τον Λοτί η χώρα μιας ερωτικής του περιπέτειας, με τη 18χρονη γκέισσα Okane – san, την οποία θα εγκαταλείψει καθώς η άστατη ερωτική ζωή του ναυτικού τον κάνει εραστή πολλών γυναικών σε λιμάνια και σταθμούς. Όμως μια χώρα της Ανατολής, η Τουρκία, και στην περίπτωση του Λοτί, έθρεψε τις εξωτικές φαντασιώσεις και πράυνε τις ανικανοποίητες αναζητήσεις του, αφού προηγουμένως πέρασε από τις Νότιες θάλασσες, στη Γαλλική Πολυνησία, στην Ταϊτή, στην Ινδοκίνα, στο Βόρειο Βιετνάμ… </div>
<div style="text-align: justify;">
Η Τουρκία υπήρξε για τον Λοτί ό,τι η Ιαπωνία για τον Χερν. Οι συμπτώσεις είναι πολλές… Το βιβλίο αυτό ερευνά τις μεταξύ των δύο συγγραφέων συγγένειες. Αρχίζοντας από την πλευρά του Χερν, ο οποίος έκαμε γνωστή τη γαλλική λογοτεχνία στην Αμερική, μεταφράζοντας στην αγγλική γλώσσα αγαπημένους του συγγραφείς της γαλλικής λογοτεχνίας. Ανάμεσά τους ο Γκωτιέ, ο Φλωμπέρ, ο Κοππέ, ο Λεμαίτρ, ο Ντωντέ και προπάντων ο Λοτί, για τον οποίο θα δημοσιεύσει τον Σεπτέμβρη του 1883 το πρώτο του άρθρο με τίτλο: A new romantic. Άλλωστε ο Χερν τόσο στην πραγματική του ζωή όσο και στις μεταφραστικές του επιλογές, λειτουργεί επιλεκτικά αναζητώντας ανθρώπους και καταστάσεις που του μοιάζουν ή τον συγκινούν. Και έχει την τάση της ιδανίκευσης, πράγμα που συχνά προκαλεί τη διατάραξη αυτών των σχέσεων καθώς στην πορεία δεν ανταποκρίνονται στις εικόνες που ο ίδιος έχει δημιουργήσει και στα ευαίσθητα ψυχικά του αιτήματα. </div>
<div style="text-align: justify;">
Στο βιβλίο μου προσπάθησα να αναδείξω αφενός τη σχέση του Λευκάδιου Χερν με τη γαλλική κουλτούρα και τις μεταφραστικές του επιλογές όταν βρέθηκε δημοσιογράφος στο Σινσινάτι, την ιδιαίτερη προτίμησή του για το έργο του Πιερ Λοτί και αφετέρου τις παραλληλίες της σκέψης, του ψυχισμού και της ζωής τους. Επιπλέον προβάλλονται και οι δύο συγγραφείς ως οι ρομαντικοί εκπρόσωποι αμφισβήτησης μιας ευρωκεντρικής θεώρησης του πολιτισμού, που η αποικιοκρατία καλλιέργησε ως μύθευμα προκειμένου να στηρίξει την επεκτατική πολιτική της. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ο «οριενταλισμός» ήταν η ανακάλυψη μιας άλλης πραγματικότητας του «άγριου», που τη φωνή της γνωρίσαμε μέσα από τις ανθρωπολογικές και εθνογραφικές μελέτες , με κορυφαίο το έργο του Κλωντ Λεβύ Στρως και από μια άλλη οπτική το πολυσυζητημένο έργο του Έντουαρντ Σαϊντ. Προσπάθησα να διατηρήσω όμως την ποιητικότητα του περιβάλλοντος που κινήθηκαν οι δύο συγγραφείς και τον λυρισμό της γραφής τους, προέκταση - και έκφραση - της ομορφιάς που επίμονα και βασανιστικά αναζητούσαν.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Η επιρροή της ελληνικής κρίσης…</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Η «κρίση» - μια εμπειρία μέσα την οποία όλοι πλέον συστεγαζόμαστε επηρέασε προπάντων τη ζωή μου - τη ζωή μας, και τις βεβαιότητες που η γενιά μας είχε οικοδομήσει. Ήταν η βίαιη λύση μιας συνέχειας θετικών προσδοκιών-αν και μια αίσθηση παρακμής είχε αρχίσει προ πολλού να δίνει τη συμπτωματολογία της. Η προσωπική μου βέβαια στάση απέναντι στη ζωή - και στη γραφή - κινούνταν πάντα από την κοινωνία και τις ολότητες προς το άτομο και τις προσωπικές ενδοσκοπήσεις. Αυτό που όλοι κατανοούμε ως ελληνική κρίση, σαφώς και σημαδεύει το έργο μου, την ποίησή μου ιδιαίτερα, στην οποία αναζητά και βρίσκει καταφύγιο η «ένοπλη» λέξη, που μετατρέπεται σε δοκιμή αυτογνωσίας και αίτημα κοινωνικής αναγέννησης. Η πρόσφατη ποιητική μου συλλογή «Όλα καλά αξιότιμοι κύριοι» (εκδ. Μελάνι 2016), δεν είναι απλώς μια ποιητική σπουδή πάνω στην κρίση και στην εικονοποιϊα της, αλλά πολύ περισσότερο μια οραματική επανένταξη του ατόμου σ’ ένα γνήσιο πλαίσιο αξιών, πέρα από την τοξικότητα και την επιθετικότητα του σύγχρονου «πολιτισμού» μας. Είναι μια πράξη εντιμότητας σε εποχές που αναιδώς τη στερούνται. Τι μένει να κάνουν οι ποιητές; ρωτήθηκε ο Ιταλός ποιητής Ουμπέρτο Σάμπα. - Να κάνουν τίμια ποίηση, απάντησε. Πάντως η κρίση, χωρίς να την απενοχοποιούμε, έδωσε - σε όποιους έδωσε - το μέτρο της άλλης, μικρής ματιάς, την όραση ωραίων, μικρών πραγμάτων, με τα οποία η ανθρώπινη ευαισθησία κατασκευάζει απρόσμενα την ποίησή της, έστω και μέσα στη δραματικότητά της. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα γλαστράκια του χρόνιου άστεγου στο πεζοδρόμιο της Σόλωνος, που κοσμούσαν το έχει του, η πιο ζωντανή φωνή δραματικών αντιθέσεων και η κατίσχυση της ομορφιάς-που φωνάζει άστεγη για το δίκιο της.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Η σχέση με τη λογοτεχνία</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Πρώτα ως αναγνώστρια της λογοτεχνίας. Νομίζω πως η γενιά μου είχε με τη λογοτεχνία μια σχέση προνομιακή. Μια μονοφωνική διαφυγή, που περνούσε μέσ’ από τα μεγάλα έπη της παγκόσμιας λογοτεχνικής γραφής και μας έδινε το μέτρο της γραφής. Η λογοτεχνία υπήρξε η ονειροπόλησή μας, υπήρξε το κάτοπτρο του κόσμου μέσα στο οποίο αναζητούσαμε τις αλήθειες και την απάτη του. Τους τρόπους να καταλάβουμε τους ανθρώπους και τις ευαισθησίες, να κατανοήσουμε τα πάθη και τις αγωνίες τους. Προσωπικά υπήρξα αναγνώστρια φανατική της λογοτεχνίας και εξελικτικά από τα παιδικά μέχρι τα φοιτητικά και μεταφοιτητικά χρόνια παρακολούθησα όλες τις μορφές έντεχνου λόγου, μυθιστόρημα, μικρή φόρμα, ποίηση, θέατρο. Κατά τη δεκαετία του ’70 και μετά είχα περάσει στο μοντερνισμό, και τα κινήματα του 20ού αιώνα, με τα οποία η σχέση μου ήταν πλέον και επαγγελματική. Με την έννοια ότι με απασχόλησαν σε δοκιμιακό επίπεδο δικών μου έργων, ζητήματα φιλολογικά που συνδέονται με τις ποικίλες εκφάνσεις της λογοτεχνικής γραφής. Παράδειγμα, το βιβλίο μου για τον Λαϊκό σουρεαλισμό (εκδ. Fagotto books, 2007) - μια μελέτη περίπτωσης του Κόμη ντε Βαλαμόντε, ποιητή, ζωγράφου και φιλόσοφου, ενός αντιήρωα της παραλογικής αφήγησης. Σήμερα, διαβάζω λογοτεχνία, παρακολουθώ την εκδοτική κίνηση αλλά όχι με την αυθόρμητη χαρά του νέου αναγνώστη. Παρακολουθώ τη λογοτεχνία με επαγγελματικό ενδιαφέρον και σε σχέση με την εξελισσόμενη ραγδαία πραγματικότητα γύρω μας. Αισθάνομαι όμως ότι γράφοντας ζω τον κόσμο ποιητικά, είναι σαν μια αναγωγή, μια μεταμόρφωση σε οικεία εσωτερικά τοπία του ωραίου που μόνο μέσω της γραφής μπορείς να αναστήσεις αν υπάρχουν βασανιστικά μέσα σου. Και δεν υπάρχει τίποτε πιο βασανιστικό από την αντίθεση του ωραίου που φέρεις-αν φέρεις- ως αίτημα ζωής μέσα σου και την εξουθένωσή του στον πραγματικό κόσμο. Πάντως, όλη μου η διαδρομή στη γραφή (μελέτη, δοκίμιο, κριτική), και όχι μόνον η ποίηση, μετέχει στη λογοτεχνία, ως βιοθεωρία, ως ύφος, ως ενσυναίσθηση.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Επόμενα συγγραφικά σχέδια</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Υπάρχει ήδη στις εκδόσεις Βακχικόν μια ποιητική μου συλλογή που πρόκειται να κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος της χρονιάς. Έχω επίσης υπό έκδοση ένα βιβλίο παιδαγωγικού περιεχομένου, με τίτλο: «Το παιδί και η φύση του. Προς μια ποιητική παιδαγωγική». Το τελευταίο είναι η «βιογραφία» θα έλεγα της εκπαιδευτικής μου διαδρομής, ο τρόπος με τον οποίο είδα το παιδί και οι παιδαγωγικές αρχές που εφάρμοσα, περνώντας μέσα από τη θεωρητική και εφαρμοσμένη γνώση της παιδαγωγικής επιστήμης και της διδακτικής. Αν και καμία σχέση δεν φαίνεται να έχει η ποιητική δημιουργία με ένα παιδαγωγικό σύγγραμμα ή με τη δοκιμιακή γραφή. εντούτοις ο βαθύτερος πυρήνας όλης μου της συγγραφής, ενδεχομένως και της θεώρησης του κόσμου και του ανθρώπου, είναι ποιητικός. Με την έννοια της κατάφασης στη ζωή και στην ομορφιά της. Και στον αγώνα για την επιδίωξη του ωραίου, που δεν είναι απλώς αισθητική αλλά και δικαιοσύνη και σωφροσύνη και ηθική με την πλατωνική σημασία. Πιστεύω σ’ αυτόν τον αμετακίνητο στόχο της λογοτεχνίας, έστω κι αν σήμερα το άσχημο τείνει να κατισχύσει ως αυταξία-μια διατάραξη του ανθρώπινου ψυχισμού και της ανθρώπινης νόησης.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
_____________</div>
<div style="text-align: justify;">
(*) <a href="https://www.vakxikon.gr/paraskevh-kopsida-vrettou-synentfksi/">https://www.vakxikon.gr/paraskevh-kopsida-vrettou-synentfksi/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2797793625903763974.post-52683658340497228242017-11-08T11:48:00.000-08:002017-11-08T11:48:25.597-08:00Το αξιακό κοινωνικό κεφάλαιο των μουσείων. Από το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν προς τη συγκρότηση Κέντρου Σπουδής και Έρευνας Λευκάδιου Χερν<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
Το αξιακό κοινωνικό κεφάλαιο των μουσείων -Ιστορικό Κέντρο Λ. Χερν</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="https://i1.wp.com/www.vakxikon.gr/wp-content/uploads/2017/11/hern.jpg?ssl=1"><img src="https://i1.wp.com/www.vakxikon.gr/wp-content/uploads/2017/11/hern.jpg?resize=250%2C366&ssl=1" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Γράφει η Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Το αξιακό κοινωνικό κεφάλαιο των μουσείων. Από το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν προς τη συγκρότηση Κέντρου Σπουδής και Έρευνας Λευκάδιου Χερν</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0b5394; font-size: x-large;"><b>Γ</b></span>ια τρίτη συνεχόμενη χρονιά-και με την καθιέρωσή τους πλέον ως ετήσιου θεσμού-, γιορτάστηκαν και φέτος, στις 26 και 27 Ιουνίου στη Λευκάδα, οι Ημέρες Λευκάδιου Χερν, στο Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν. Όπως είναι γνωστό, το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν ιδρύθηκε το 2014, με τη γενναιόδωρη προσφορά και άοκνη προσπάθεια του Ελληνοαμερικανού συλλέκτη έργων τέχνης Τάκη Ευσταθίου, των Δήμων διαφόρων ιαπωνικών πόλεων (Kumamoto, Matsue, Shinjuku, Yaizu, το Πανεπιστήμιο Toyama), της οικογένειας Koizumi και άλλων συντελεστών της σημαντικής αυτής πρωτοβουλίας. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων του δεύτερου επετειακού αφιερώματος (2016), με αφορμή την ημέρα των γενεθλίων (27 Ιουνίου 1850) του μεγάλου Ελληνοϊρλανδού και εθνικού συγγραφέα των Ιαπώνων Λευκάδιου Χερν, σημαντική ήταν η χειρονομία του π. Επιτρόπου της Ελλάδας στην ΕΕ Σταύρου Δήμα, να προσφέρει στο Ιστορικό Κέντρο σπάνια βιβλία και εκδόσεις του Λευκάδιου Χερν, που έρχονται να εμπλουτίσουν σημαντικά με αξιόλογο νέο υλικό, το πρώτο μουσείο στον ευρωπαϊκό χώρο για τον Λευκάδιο Χερν. Πρώτες-ιστορικές- εκδόσεις, σπάνια βιβλία και ιαπωνικά συλλεκτικά αντικείμενα, φωτογραφικό υλικό, σύγχρονες εκδόσεις, υπομνηματισμός των σταθμών της ζωής και της σκέψης του Λευκάδιου Χερν μέσω διαδραστικών διαδρομών, προσφέρουν στον επισκέπτη μια πανοραμική περιήγηση στους πολιτισμούς της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ιαπωνίας του τέλους του 18ου και του 19ου αιώνα, που αποτελούν εμπειρίες της ζωής και του πνεύματος του μεγάλου συγγραφέα.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η συγκρότηση του Ιστορικού Κέντρου Λευκάδιου Χερν-σημαντική η εργασία σ’αυτό της εικαστικού Μαρίας Γενιτσαρίου-, ακολουθεί μέχρι σήμερα την πορεία των μουσειακών κατασκευών, που έχουν την αφετηρία τους είτε σε φυσιογνωμικά δεδομένα μιας περιοχής, είτε σε σημαίνοντα πρόσωπα ή γεγονότα, είτε και σε δωρεές ιδιωτών και λειτουργούν ως συλλέκτες αρχείων συλλογικής μνήμης. Η γέννηση του Λευκάδιου Χερν στη Λευκάδα, τα σημάδια του στην πόλη, στο Ιστορικό Αρχείο και στο σπίτι που γεννήθηκε, στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που βαπτίστηκε Χριστιανός και που βρίσκεται ο τάφος του μεγαλύτερου αδερφού του Γεωργίου-Ρομπέρτο, συνιστούν την κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική επιλογή δημιουργίας του μουσείου. (Βλ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού, Η λαογραφία της στοργής, Σμιλεύοντας το αρχέτυπο της μάνας, εκδ. Fagotto books, Αθήνα 2010, σ.34).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Αυτό καθαυτό το γεγονός της γέννησης και υπό τις συνθήκες που πραγματοποιήθηκε καθώς και το επικό χρονικό ολόκληρης της ζωής του συγγραφέα στη συνέχεια, διαμορφώνουν τον «μύθο» της σχέσης του με το νησί και διαπλέκονται με τα στοιχεία που συγκροτούν την ιδιαίτερη ταυτότητα του νησιού: φυσικό περιβάλλον, βίωση της ελευθερίας, περιπέτεια, αντισυμβατικότητα, κυνήγι της ουτοπίας, ετερόδοξη σκέψη, οικουμενικότητα. Ολόκληρη η ιστορία της διανόησης και της τέχνης στον τόπο μας άλλωστε μετέχει σ’αυτές τις δημιουργικές έννοιες που μετατρέπονται σε ατομικό και συλλογικό βίωμα.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ένα μουσείο, εκτός από τις επιφαινόμενες λειτουργίες του ως κοινωνικού πεδίου μάθησης, φέρει και έναν αξιακό χαρακτήρα, με βάση τον οποίο φαίνεται να διαμορφώνεται σήμερα η μουσειακή πολιτική στον αγγλοσαξονικό, κυρίως, χώρο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκπονήθηκε το 2007, με τίτλο: European Cultural Values, σε δείγμα 26.755 πολιτών από 27 ευρωπαϊκές χώρες, που ανιχνεύει τις ιεραρχήσεις των κοινωνικών αξιών μεταξύ των πολιτών του ευρωπαϊκού χώρου. Οι πολίτες της Ευρώπης ιεραρχούν ως εξής τις κοινωνικές αξίες –οι οποίες επιδρούν και στις αξιακές προτεραιότητες των μουσείων κατά τον αιώνα που διανύουμε- και που θεωρούνται πρωτίστως ευρωπαϊκές αξίες: η αξία της ειρήνης (ποσοστό 61%), ο σεβασμός προς τη φύση και το περιβάλλον (50%), η κοινωνική ισότητα και αλληλεγγύη (37%), με πολύ μικρή διαφορά η ελευθερία της γνώμης (36%), και στο ίδιο ποσοστό η ανεκτικότητα απέναντι στους άλλους και η ανοικτότητα (σε πολύ μικρό ποσοστό οι Έλληνες 11%, αναφέρονται στην έννοια αυτή), ο σεβασμός στη σημασία της ιστορίας (17%), η πρόοδος και η καινοτομία (14%), η πολιτιστική ετερότητα (12%), το επιχειρηματικό πνεύμα, τέλος (10%). (Βλ. Μάρλεν Μούλιου, Τα μουσεία στον 21ο αιώνα: προκλήσεις, αξίες, ρόλοι, πρακτικές, στο: Γ. Μπίκος, Α. Κανιάρη (επιμ.), Μουσειολογία-Πολιτιστική διαχείριση και Εκπαίδευση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2014, σ. 83).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Οι ηθικές αξίες, που κυοφορούνται αιώνες, από την κλασική Ελλάδα και μετέπειτα στον ευρωπαϊκό χώρο, φαίνεται ότι σταθερά διατηρούν τη διαχρονικότητά τους στη συνείδηση των πολιτών, ενώ νεότερες αξίες που σχετίζονται με την έννοια της προόδου σε συνάφεια με την ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και το παγκοσμιοποιημένο πνεύμα, την αγορά και την επιχειρηματικότητα, ακολουθούν σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό στις κατατάξεις των ερωτωμένων.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η αξιακή διάσταση του πολιτισμού, ωστόσο, εκφράζεται και από την παρακάτω τυπολογία αξιών, όπως θεωρητικοποιήθηκαν και διατυπώθηκαν από τον John Holden, συγγραφέα και σύμβουλο πολιτιστικής πολιτικής και διαχείρισης. Οι αξίες αυτές συνδέουν την επήρεια των μουσείων στο άτομο με την επήρεια στη συνολική κοινωνία. Έτσι, η εγγενής αξία αναφέρεται στη διανοητική, συναισθηματική, πνευματική επήρεια που το μουσείο ασκεί σε κάθε άτομο ξεχωριστά. Η εργαλειακή-συντελεστική αξία, που αφορά περισσότερο τους πολιτικούς και τους χορηγούς των μουσείων, προσδιορίζει τις επιπτώσεις της πολιτιστικής παραγωγής στην οικονομική και κοινωνική ζωή και στις ιδιαίτερες εκφράσεις τους (δημιουργική βιομηχανία, τοπική οικονομία, εκπαίδευση, κοινωνική συνοχή κ.λ.π.). Τέλος, η θεσμική αξία, συγγενής με τη δημόσια αξία ενός πολιτιστικού οργανισμού, εκφράζει τη φιλοσοφία, το ήθος και τις πρακτικές που εφαρμόζονται από έναν φορέα πολιτισμού ώστε να επιτευχθεί ο σεβασμός, η εμπιστοσύνη και η αλληλεπίδραση μεταξύ μουσείου και πολιτών, αρχίζοντας από το ατομικό επίπεδο, προχωρώντας σε κείνο της κοινότητας με απόληξη την ευρύτερη κοινωνία. (Ό.π., σ. 84-86).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν, εκπροσωπεί όλες τις παραπάνω αξίες για τον τόπο μας αλλά και ευρύτερα. Δημιουργήθηκε ωστόσο μέσα στις προβληματικές, δυστυχώς, συνθήκες της λιτότητας για τη χώρα μας, και, όπως όλοι γνωρίζουμε, τα μουσεία και οι εν γένει θεσμοί του πολιτισμού είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε καταστάσεις οικονομικής στενότητας, των οποίων είναι και τα πρώτα θύματα. Η περίπτωση ωστόσο του Ιστορικού Κέντρου Λ.Χ., καθώς συνδέεται με τις πολλαπλές ταυτότητες του μεγάλου δημιουργού και την παγκόσμια, διαπολιτισμική πνευματική του παρακαταθήκη, βρίσκεται σε μια προνομιακή θέση από την άποψη του ευρύτερου-πέρα από τα εθνικά σύνορα- ενδιαφέροντος που μπορεί να προκαλέσει. Κι αυτό το ενδιαφέρον δεν μπορεί –και δεν πρέπει- να αρκεστεί στις ποσοτικές παραμέτρους αξιολόγησης της πορείας του Κέντρου, όπως είναι η επισκεψιμότητα, η τουριστική του αξιοποίηση στα πλαίσια του πολιτισμικού τουρισμού, ο εμπλουτισμός και η ελκυστικότητά του με νέες μουσειακές συλλογές κ.λ.π., να παραμένει όμως στην ουσία ένας -οπωσδήποτε ενδιαφέρων- αλλά ακίνητος, «μουσειακός», στην κυριολεξία, χώρος, με σημασία εκπαιδευτική, πνευματική, κοινωνική, πολιτισμική κ.λ.π.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Καθώς η έρευνα και η σπουδή γύρω από τη ζωή και το έργο-προπάντων-του Λευκάδιου Χερν, είναι σκιώδης. Και καθώς τα γραπτά του απλώνονται σε πολλά επιστημονικά πεδία (Κοινωνιολογία, Λαογραφία, Ανθρωπολογία και Εθνογραφία, Ψυχολογία, Λογοτεχνία, Κριτική της Λογοτεχνίας), που ενδιαφέρουν τόσο την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και την εκπαίδευση και τους πολλούς κοινωνικούς αποδέκτες αυτής της γνώσης, και καθώς επίσης, η περίπτωσή του ενδυναμώνεται ολοένα από άποψη ενδιαφέροντος γιατί συνυφαίνεται με τις έννοιες της παγκοσμιότητας, της διαπολιτισμικότητας, του εξωτισμού, της αναζήτησης ενός νέου ανθρωπισμού: οι ιδέες του-για όλους αυτούς τους λόγους- συνιστούν ένα ζωτικό ερευνητικό πεδίο, ένα ολιστικό πεδίο σπουδής πάνω στην πολυσημία της σκέψης του.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Με αυτά τα δεδομένα, το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν θα πρέπει να ενεργοποιήσει και να θεσμοθετήσει και την ερευνητική του διάσταση: να προχωρήσει δηλαδή –με τη στήριξη του Δήμου Λευκάδας, του Πνευματικού Κέντρου και της Χαραμογλείου Βιβλιοθήκης καταρχήν- που διαθέτει επίσης μια αξιόλογη βιβλιογραφία για τον Λ.Χ. και στη συνέχεια με τη διασύνδεση και επικοινωνία με όλα τα συναφή ακαδημαϊκά ιδρύματα, φορείς, επιστημονικές εταιρείες και την αξιοποίηση του σημαντικού ηθικού κεφάλαιου του ευεργετισμού) - στη δημιουργία Κέντρου Σπουδής και Έρευνας Λευκάδιου Χερν, με στόχο την παραγωγή νέας γνώσης και τη γνωστοποίηση της ήδη υπάρχουσας. (Πρωταρχικής σημασίας μέλημα θα είναι η συγκρότηση μιας πλούσιας, έγκυρης, ειδικής βιβλιοθήκης για τον Λ.Χ.)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Η δημιουργία Κέντρου Σπουδής και Έρευνας Λευκάδιου Χερν, θα προσφέρει ανυπολόγιστα οφέλη (ακαδημαϊκά-επιστημονικά, οικονομικά- πολιτισμικά (πολιτισμικός τουρισμός κ.λ.π.), τόσο στην τοπική μας κοινωνία, στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές μας υποδομές, στην κοινότητα των ανθρώπων που εργάζονται στον τομέα των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, όσο και στην ευρύτερη κοινωνία: αξιοποιώντας τη σημαίνουσα αρχή της ερευνητικής και εκπαιδευτικής διάστασης του μουσείου, που διασυνδέει τον άνθρωπο με τη γνώση, τη δημιουργική αναζήτησή της, την ανανεούμενη έμπνευση. Και ο Λευκάδιος Χερν είναι η περίπτωση του οικουμενικού πνευματικού ανθρώπου, που παιδαγωγεί, εμπνέει, καθοδηγεί, συγκινεί.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
_____________</div>
<div style="text-align: justify;">
(*) <a href="https://www.vakxikon.gr/mouseio-lefcadio-hearn/">https://www.vakxikon.gr/mouseio-lefcadio-hearn/</a></div>
</div>
Πάνος Αϊβαλήςhttp://www.blogger.com/profile/15456093112339383246noreply@blogger.com0