Επιστήμη
Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του Στίβεν Χόκινγκ αφορούσε την Κοσμολογία
| (AP Photo/Ted S. Warren
γράφει ο Τάσος Τσακίρογλου *
«Είμαι ένα παιδί που παίζει στην ακτή, ενώ ανεξερεύνητοι ωκεανοί αλήθειας απλώνονται εμπρός μου» έγραψε κάποτε ο Ισαάκ Νεύτων, ένας από τους θεμελιωτές της σύγχρονης επιστήμης, θέλοντας να δείξει την απεραντοσύνη της γνώσης και τη μικρότητα του ανθρώπινου νου, ο οποίος αγωνίζεται να κατακτήσει τη γνώση και να δώσει το δικό του νόημα στον κόσμο που ζει.
Ο Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος κατείχε την ίδια έδρα με τον Νεύτωνα στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, ανοίχτηκε στους «ωκεανούς της αλήθειας» που πρωταντίκρισε ο προκάτοχός του, σε μια περιπέτεια για την κατανόηση όχι του μέρους, αλλά του Ολου. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του αφορούσε την Κοσμολογία, έναν κλάδο της Αστρονομίας, ο οποίος επιχειρεί να εξηγήσει την ολότητα του Σύμπαντος.
«Πρόσθεσε ένα ανθρώπινο πρόσωπο στην επιστήμη» έγραψε ο καθηγητής Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, Μάικλ Τέρνερ, περιγράφοντας την ικανότητά του να εκλαϊκεύει σύνθετες θεωρίες και έννοιες, το συνηθισμένο του χαμόγελο, το χιούμορ του, την ξεροκεφαλιά του ή την αγάπη του για τα στοιχήματα με συναδέλφους του για επιστημονικά θέματα, ακόμα και εάν συχνά τα έχανε.
Μαχητής, με ισχυρή θέληση –πάλεψε σκληρά ενάντια στην ίδια του τη σωματική αδυναμία εξαιτίας της σοβαρής ασθένειάς του– κυνήγησε το «αδύνατο», ανεβάζοντας τον πήχη όσο πιο ψηλά γίνεται.
Παρεμβατικός στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, αντιτάχθηκε στον πόλεμο στο Ιράκ, υπερασπίστηκε τους Παλαιστίνιους, προειδοποίησε για τους κινδύνους από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και την κλιματική αλλαγή και μας προέτρεψε να αναζητήσουμε τη σωτηρία σε άλλους πλανήτες. Βέβαια, όπως λέει ο Καβάφης, «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες./ Η πόλις θα σε ακολουθεί [...]/ Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ,/ στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες».
Πολλοί τον συγκρίνουν σε μέγεθος με τον Αϊνστάιν και δεν πέφτουν έξω. Με τεράστια συνεισφορά στην επιστήμη, και οι δύο πρόβαλαν και ένα άλλο πρότυπο επιστήμονα. Οχι του «ειδικού», του σπεσιαλίστα, του τεχνοκράτη της επιστήμης, του «ειδικευμένου ηλίθιου» όπως λένε οι Γάλλοι, αλλά εκείνο ενός ανθρώπου με κοινωνικές ευαισθησίες και υψηλή κατανόηση του ρόλου του στην κοινότητα της εποχής του.
Και, πολύ περισσότερο, ανέδειξαν την ανάγκη μιας επιστήμης στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των οικονομικών ή άλλων συμφερόντων, αλλά και ενός επιστήμονα με ήθος και όχι μεταπράτη γνώσης έναντι προσωπικών ωφελημάτων.
«Ούτε τον ήλιο τον καταλαβαίνω, ούτε το φεγγάρι, ούτε τ’ άστρα. Ωστόσο, περνούν ψηλά, πάνω από μένα και, καθώς τα αντικρίζω και βλέπω τη θαυμαστά ρυθμισμένη τροχιά τους, αναγνωρίζω σ’ αυτά τον εαυτό μου και συλλογίζομαι μήπως θα μπορούσα να φτιάξω και εγώ κάτι».
Αυτό έγραφε ποιητικά ο Γκέτε στους «Στοχασμούς» του, ενώ ο Χόκινγκ –ως επιστήμονας– συνόψισε το έργο του με λίγες λέξεις: «Ο στόχος μου είναι απλός. Είναι η πλήρης κατανόηση του Σύμπαντος. Γιατί είναι έτσι και γιατί υπάρχει». Ποίηση και επιστήμη συναντώνται, δίνοντας στόχο, νόημα, περιεχόμενο και κίνητρο ζωής στους ανθρώπους που σαν μικρά παιδιά «παίζουν στην ακτή», ενώ «μπροστά τους απλώνονται ανεξερεύνητοι ωκεανοί αλήθειας».
__________
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου